Nguyễn Lộc Yên
(Lời tâm tình: Bài viết về “Sử Việt” chỉ khái quát, không đi sâu từng chi tiết của đề tài. Cuối mỗi bài viết, phần “Thiết nghĩ” nếu có chỉ là góp ý của tác giả, không ngoài mục đích làm sáng tỏ thêm về nội dung đã biên soạn. Trang Sử Việt luôn mong mỏi nhúm nhen tình tự dân tộc, niềm yêu thương quê hương và giữ gìn Việt ngữ cùng văn hóa Việt.)
________________
THÁI QUỐC CÔNG: TRỊNH KIỂM
(1503 - 1570)
Trịnh Kiểm quê Thanh Hóa, cha mất sớm, nhà nghèo. Tương truyền ông rất có hiếu với mẹ, mẹ ông lại thích ăn đùi gà luộc, ông phải bắt gà của hàng xóm, nấu cho mẹ ăn.
Năm 1519 (16 tuổi), một hôm ông vắng nhà, họ bắt mẹ ông đem ra ao dìm chết đuối. ông về không thấy mẹ, tìm đến nơi thì thấy mối đã đùn đất lấp xác thành mộ, ông rầu rĩ ngồi bên mộ thì có một vị Sư lại đứng đọc nho nhỏ bên mộ, nghe rõ mồn một:
Nguyên văn:
Phi đế phi bá
Quyền khuynh thiên hạ
Truyền tộ bát đại
Tiêu tường khởi vạ
Nghĩa Nôm:
Chẳng đế chẳng bá
Quyền nghiêng thiên hạ
Truyền được tám đời
Trong nhà dấy vạ
Kiểm buồn bã, bỏ làng đến chăn ngựa cho một nhà giàu, nhờ đấy có kinh nghiệm chăm sóc và huấn luyện ngựa. Sau đấy, đến làm gia tướng cho Nguyễn Kim. Nguyễn Kim thấy Trịnh Kiểm khôi ngô, mưu lược nên gả con gái cưng là Ngọc Bảo và phong chức trong quân ngũ.
Năm 1539, Lê Trang tông phong Trịnh Kiểm chức Dực quận công. Năm 1545, Nguyễn Kim chết binh quyền thuộc về Trịnh Kiểm. Tướng nhà Mạc là Mạc Kính Điển đem binh tấn công quân Lê, Trịnh ở Thanh Hóa tới 10 lần nhưng không thắng. Trịnh Kiểm tiến quân ra Bắc trước sau đến 6 lần, cũng ngang ngửa lại rút quân về.
Vào năm 1559, Trịnh Kiểm huy động 6 vạn quân tiến ra Bắc, đánh các tỉnh Sơn Tây, Hưng Hóa, Thái Nguyên, Kinh Bắc, Lạng Sơn đến Hải Dương, có hy vọng chiếm được Thăng Long. Bắc tiến lần này quân Trịnh đánh bại được quân Mạc nhiều nơi, tưởng sắp thành công. Vua quan nhà Mạc mưu lược cũng chẳng kém, cử Mạc Kính Điển đem đại quân theo đường bộ đánh gấp vào Thanh Hóa, là sào huyệt của nhà Lê.
Trịnh Kiểm hay tin hoảng sợ, vội vã bỏ mặt trận trên đất Bắc, đem quân về để cứu hậu phương của mình.
Năm 1548, Lê Trung Tông mất không có con để nối ngôi, nhân dịp Trịnh Kiểm định tiếm ngôi. Sai sứ đi hỏi Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, Trạng ngoảnh mặt nói với tiểu đồng: “Năm ngoái mất mùa, thóc giống không tốt, đi tìm giống cũ mà gieo mạ”, xong Trạng lững thững đi ra chùa thờ Phật, nói tiếp: “Giữ chùa thờ Phật thì ăn oản”. Sứ giả về trình lại Trịnh Kiểm, ông hiểu ý cho tìm Lê Duy Bang dòng dõi nhà Lê lập lên làm vua. Năm 1569, vua Lê Anh Tông gia phong cho Trịnh Kiểm làm Thượng tướng Thái quốc công và tôn là Thượng phụ.
Một năm sau thì ông qua đời, được truy tôn là Minh khang Thái vương, thụy là Trung huân.
*- Thiết nghĩ: Trịnh Kiểm từ khi nắm binh quyền, ngày đêm lo củng cố lực lượng, chiêu mộ binh sĩ, nên quân ngũ Nam Triều ngày càng hùng mạnh. Trịnh Kiểm đã nhiều lần đem quân đánh lên phía Bắc, lấy được các huyện Yên Mô, Yên Khang, Phụng Hoá, Gia Viễn, đã khiến cho nhà Mạc phải cẩn thận phòng thủ và lo ngại lực lượng Nam Triều.
Vào năm 1558, Nguyễn Hoàng nhờ chị xin Trịnh Kiểm vào trấn thủ Thuận Hoá. Sau khi Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hoá đã phát triển thành một thế lực vững mạnh. Mặc dù còn thuần phục vua Lê do sự lèo lái của họ Trịnh. Nhưng Trịnh Kiểm bắt đầu lo ngại và phòng bị người em vợ là Nguyễn Hoàng, đang nổ lực chiêu dân, mở rộng đất đai. Nguyễn Hoàng còn hợp tác với họ Trịnh để chống nhà Mạc, còn giữ danh nghĩa là thần tử của nhà Lê nhưng thực tế họ Nguyễn đã cai trị các tỉnh biên giới phía Nam Đại Việt với một chính quyền độc lập. Đang chờ ngày chống lại Trịnh Kiểm hay chống lại con cháu của Trịnh Kiểm sau này.
Cuộc đời Trịnh Kiểm, được người đời biết đến là vị tướng luôn vẫy vùng trên yên ngựa, xông pha nơi chiến trường. Chưa thấy một tài liệu nào ghi về việc ông lo chấn chỉnh văn hoá, xã hội hay phát triển kinh tế..., có lẽ do chinh chiến liên miên, nên việc quân ngũ đã khiến cho ông không còn thời gian lo lường các việc khác chăng?!.
Cảm Khái: Trịnh Kiểm
Nhà nghèo, Trịnh Kiểm sống gian truân!
Trọn hiếu, miệt mài phụng mẫu thân
May mắn cầm binh, phòng ngự vững
Chiến tranh Nam-Bắc, khó khăn phân!
Nguyễn Lộc Yên
(Lời tâm tình: Bài viết về “Sử Việt” chỉ khái quát, không đi sâu từng chi tiết của đề tài. Cuối mỗi bài viết, phần “Thiết nghĩ” nếu có chỉ là góp ý của tác giả, không ngoài mục đích làm sáng tỏ thêm về nội dung đã biên soạn. Trang Sử Việt luôn mong mỏi nhúm nhen tình tự dân tộc, niềm yêu thương quê hương và giữ gìn Việt ngữ cùng văn hóa Việt.)
________________
THÁI QUỐC CÔNG: TRỊNH KIỂM
(1503 - 1570)
Trịnh Kiểm quê Thanh Hóa, cha mất sớm, nhà nghèo. Tương truyền ông rất có hiếu với mẹ, mẹ ông lại thích ăn đùi gà luộc, ông phải bắt gà của hàng xóm, nấu cho mẹ ăn.
Năm 1519 (16 tuổi), một hôm ông vắng nhà, họ bắt mẹ ông đem ra ao dìm chết đuối. ông về không thấy mẹ, tìm đến nơi thì thấy mối đã đùn đất lấp xác thành mộ, ông rầu rĩ ngồi bên mộ thì có một vị Sư lại đứng đọc nho nhỏ bên mộ, nghe rõ mồn một:
Nguyên văn:
Phi đế phi bá
Quyền khuynh thiên hạ
Truyền tộ bát đại
Tiêu tường khởi vạ
Nghĩa Nôm:
Chẳng đế chẳng bá
Quyền nghiêng thiên hạ
Truyền được tám đời
Trong nhà dấy vạ
Kiểm buồn bã, bỏ làng đến chăn ngựa cho một nhà giàu, nhờ đấy có kinh nghiệm chăm sóc và huấn luyện ngựa. Sau đấy, đến làm gia tướng cho Nguyễn Kim. Nguyễn Kim thấy Trịnh Kiểm khôi ngô, mưu lược nên gả con gái cưng là Ngọc Bảo và phong chức trong quân ngũ.
Năm 1539, Lê Trang tông phong Trịnh Kiểm chức Dực quận công. Năm 1545, Nguyễn Kim chết binh quyền thuộc về Trịnh Kiểm. Tướng nhà Mạc là Mạc Kính Điển đem binh tấn công quân Lê, Trịnh ở Thanh Hóa tới 10 lần nhưng không thắng. Trịnh Kiểm tiến quân ra Bắc trước sau đến 6 lần, cũng ngang ngửa lại rút quân về.
Vào năm 1559, Trịnh Kiểm huy động 6 vạn quân tiến ra Bắc, đánh các tỉnh Sơn Tây, Hưng Hóa, Thái Nguyên, Kinh Bắc, Lạng Sơn đến Hải Dương, có hy vọng chiếm được Thăng Long. Bắc tiến lần này quân Trịnh đánh bại được quân Mạc nhiều nơi, tưởng sắp thành công. Vua quan nhà Mạc mưu lược cũng chẳng kém, cử Mạc Kính Điển đem đại quân theo đường bộ đánh gấp vào Thanh Hóa, là sào huyệt của nhà Lê.
Trịnh Kiểm hay tin hoảng sợ, vội vã bỏ mặt trận trên đất Bắc, đem quân về để cứu hậu phương của mình.
Năm 1548, Lê Trung Tông mất không có con để nối ngôi, nhân dịp Trịnh Kiểm định tiếm ngôi. Sai sứ đi hỏi Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, Trạng ngoảnh mặt nói với tiểu đồng: “Năm ngoái mất mùa, thóc giống không tốt, đi tìm giống cũ mà gieo mạ”, xong Trạng lững thững đi ra chùa thờ Phật, nói tiếp: “Giữ chùa thờ Phật thì ăn oản”. Sứ giả về trình lại Trịnh Kiểm, ông hiểu ý cho tìm Lê Duy Bang dòng dõi nhà Lê lập lên làm vua. Năm 1569, vua Lê Anh Tông gia phong cho Trịnh Kiểm làm Thượng tướng Thái quốc công và tôn là Thượng phụ.
Một năm sau thì ông qua đời, được truy tôn là Minh khang Thái vương, thụy là Trung huân.
*- Thiết nghĩ: Trịnh Kiểm từ khi nắm binh quyền, ngày đêm lo củng cố lực lượng, chiêu mộ binh sĩ, nên quân ngũ Nam Triều ngày càng hùng mạnh. Trịnh Kiểm đã nhiều lần đem quân đánh lên phía Bắc, lấy được các huyện Yên Mô, Yên Khang, Phụng Hoá, Gia Viễn, đã khiến cho nhà Mạc phải cẩn thận phòng thủ và lo ngại lực lượng Nam Triều.
Vào năm 1558, Nguyễn Hoàng nhờ chị xin Trịnh Kiểm vào trấn thủ Thuận Hoá. Sau khi Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hoá đã phát triển thành một thế lực vững mạnh. Mặc dù còn thuần phục vua Lê do sự lèo lái của họ Trịnh. Nhưng Trịnh Kiểm bắt đầu lo ngại và phòng bị người em vợ là Nguyễn Hoàng, đang nổ lực chiêu dân, mở rộng đất đai. Nguyễn Hoàng còn hợp tác với họ Trịnh để chống nhà Mạc, còn giữ danh nghĩa là thần tử của nhà Lê nhưng thực tế họ Nguyễn đã cai trị các tỉnh biên giới phía Nam Đại Việt với một chính quyền độc lập. Đang chờ ngày chống lại Trịnh Kiểm hay chống lại con cháu của Trịnh Kiểm sau này.
Cuộc đời Trịnh Kiểm, được người đời biết đến là vị tướng luôn vẫy vùng trên yên ngựa, xông pha nơi chiến trường. Chưa thấy một tài liệu nào ghi về việc ông lo chấn chỉnh văn hoá, xã hội hay phát triển kinh tế..., có lẽ do chinh chiến liên miên, nên việc quân ngũ đã khiến cho ông không còn thời gian lo lường các việc khác chăng?!.
Cảm Khái: Trịnh Kiểm
Nhà nghèo, Trịnh Kiểm sống gian truân!
Trọn hiếu, miệt mài phụng mẫu thân
May mắn cầm binh, phòng ngự vững
Chiến tranh Nam-Bắc, khó khăn phân!
Nguyễn Lộc Yên
- Từ khóa :
- Thuận Hoá
- ,
- Trịnh Kiểm
- ,
- Hải Dương
Gửi ý kiến của bạn
