Hai nhân vật cầm đầu đoàn thanh sát quốc tế, Hans Blix thanh tra trưởng vũ khí và Mohamed ElBaradei Chủ tịch Ủy ban Nguyên tử năng quốc tế, trình bày trước Hội đồng Bảo an rằng bản khai báo 12,000 trang của Iraq còn nhiều lỗ hổng, chưa hoàn toàn đầy đủ. Liền sau đó, Đại sứ Mỹ tại LHQ, ông John Negroponte tuyên bố Iraq đã “sai phạm cụ thể” (material breach) nghị quyết LHQ. Sai phạm cụ thể là một từ ngữ Mỹ có thể dùng làm cái cớ đích đáng để mở cuộc tấn công Iraq. Theo các điều khoản của nghị quyết 1441 được HĐBA thông qua ngày 8-11, mọi sự tuyên bố thất thiệt hay thiếu sót, đi cùng với việc không tuân theo lệnh thanh sát vũ khí sẽ là “sai phạm cụ thể” nghị quyết. Tuy nhiên chiến tranh vẫn không xẩy ra...ít ra ngay trong lúc này.
Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell đã nói lên tiếng nói của chính phủ Mỹ về vấn đề này trong một cuộc họp báo tại bộ Ngoại giao sau cuộc họp kín tại Hội đồng Bảo an. Ông nói: “Các chuyên viên của chúng tôi nhận thấy bản khai báo của Iraq không có gì là chính xác, hoàn toàn và đầy đủ. Iraq đã không đáp ứng những đòi hỏi của bản nghị quyết. Theo quan điểm của chúng tôi sự thiếu sót cụ thể là thêm một sự sai phạm cụ thể nữa của Iraq. Bởi vậy thế giới phải nhìn bản khai báo của Iraq một cách rất hoài nghi”. Dù vậy ông nói Mỹ sẽ tiếp tục làm áp lực đòi các nhà khoa học Iraq và những người khác hiểu biết về chương trình vũ khí được phỏng vấn ở một nơi ngoài nước Iraq để họ có thể khai ra sự thật một cách hoàn toàn tự do. Nếu Saddam kháng lại lời yêu cầu này, Mỹ sẽ có cơ hội chứng minh cho các đồng minh và dư luận Mỹ thấy Iraq rõ ràng đã vi phạm nghị quyết. Làm như vậy còn hơn là có một hành động hấp tấp trong lúc này.
Tại HĐBA cũng có những ý kiến khác nhau về bản khai báo của Iraq. Syria hiện cũng là một hội viên trong số 10 hội viên không thường trực của HĐBA. Đại sứ Syria Mikhail Wehbe đến dự phiên họp, nhưng không tham gia thảo luận để phản đối sự kiện 10 nước không thường trực chỉ nhận được bản khai báo rút gọn của Iraq, có nhiều đoạn bị đoàn thanh sát lược bỏ vì sợ làm lan truyền phương pháp chế tạo các loại vũ khí phá hoại hàng loạt. Wehbe nói: “Là một nước trong khối Ả rập, bất cứ việc gì xẩy ra cho Iraq, chúng tôi sẽ bị ảnh hưởng - tất cả khu vực trong đó có Syria là nước ngay sát cạnh Iraq. Chúng tôi không đồng ý nhận xét đó. Vì chúng tôi không nhận được bản khai báo đầy đủ làm sao chúng tôi có thể phán xét nếu nó không đầy đủ”. Còn Iraq vẫn quả quyết không có vũ khí phá hoại hàng loạt, nói tiếp tục hợp tác với thanh sát quốc tế nhưng thách thức tìm thấy những vũ khí đó. Phó Đại sứ Iraq tại LHQ nói sự tố cáo của Mỹ là “vô căn cứ”, vì bản khai báo của Iraq là “đầy đủ và bao quát”, có thể kiểm tra ngay tại chỗ với việc thanh sát quốc tế.
Theo các giới chính thức Mỹ, Tổng Thống Bush chỉ quyết định đánh hay không đánh Iraq trong khoảng thời gian từ cuối tháng 1 đến đầu tháng 2 sang năm. Theo lịch trình của LHQ, 60 ngày kể từ khi khởi sự thanh sát Iraq, đoàn thanh sát sẽ báo cáo chung kết với HĐBA và lúc đó Hội đồng sẽ quyết định phải làm gì. Vụ trình bày trước HĐBA hôm thứ năm 19-12 chỉ là việc nhận xét sơ khởi về bản khai báo của Iraq. Tình hình hiện nay cho thấy sẽ không có chiến tranh ngay trong lúc này, nhưng tất cả còn tùy ở thái độ của Iraq có thành thật khai báo thêm nữa hay không. Trước ngày HĐBA họp, phát ngôn nhân Bạch Cung nói sẽ cho Iraq một “cơ hội cuối cùng”. Điều đó đã ám chỉ Mỹ sẽ không đánh ngay chỉ vì vụ Iraq đã vi phạm nghị quyết trong bản khai báo.
Trong khi đó việc chuẩn bị chiến tranh của Mỹ cũng không tỏ ra gấp rút, vì còn đủ thời gian. Mấy ngày trước có tin Mỹ sẽ bố trí thêm quân ở vùng Vịnh Ba Tư. Hiện nay trong vùng vịnh đã có đến 50,000 quân, các giới chức Mỹ nói một cuộc tấn công Iraq sẽ cần đến 100,000 quân trong giai đoạn đầu. Nhưng Bộ trưởng Quốc phòng Rumsfeld chưa ký lệnh bố trí thêm quân. Người ta thấy rõ chiến lược của Mỹ là tiếp tục làm áp lực đến tối đa với Saddam Hussein, đồng thời áp lực với cả HĐBA vì Tổng Thống Bush đã có lần nói cơ quan này phải tỏ ra có xương sống cứng cáp mà quyết liệt với Iraq, nếu không phải tránh ra một bên dể Mỹ làm việc. Đây cũng là một cách để thúc đẩy đoàn thanh sát quốc tế phải truy lùng gắt gao hơn nữa trong những ngày tới để tìm những dấu vết của chương trình chế tạo vũ khí giết người hàng loạt mà Saddam muốn ém nhẹm.
Ngoài việc làm áp lực gia tăng, chính phủ Bush còn muốn trình bày cho rõ với các nước trên thế giới những mưu toan của Iraq không chịu giải giới, để tiếp tục vận động dư luận quốc tế ủng hộ lập trường cứng rắn của Mỹ nhằm giải giới và thay đổi người lãnh đạo chế độ Iraq bằng mọi cách kể cả tấn công quân sự. Vũ lực chỉ là phương pháp cuối cùng khi không còn cách nào khác. Chính Ngoại trưởng Powell cũng nói Mỹ không muốn có chiến tranh, vì chiến tranh sẽ làm chết nhiều người. Ông cũng nói Tổng Thống Bush đã cho thấy rõ là Mỹ vẫn tiếp tục đi theo tiến trình nằm trong khuôn khổ của LHQ, vì đến ngày 27-1 sang năm hai trưởng đoàn thanh sát mới hoàn tất sự phân tích bản khai báo của Iraq và chính thức phúc trình với HĐBA. Như vậy lần này là lần cuối cho Iraq có cơ may thoát khỏi chiến tranh.
Lần này là lần cuối chăng" Liệu Saddam Hussein có chịu hiểu như vậy không" Hay hắn vẫn cho rằng sau lần cuối này còn lần cuối nữa" Người ta mong vấn đề chiến hay hòa sẽ được giải quyết dứt khoát sau khi lễ Giáng Sinh và Tết Dương lịch đã qua.
Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell đã nói lên tiếng nói của chính phủ Mỹ về vấn đề này trong một cuộc họp báo tại bộ Ngoại giao sau cuộc họp kín tại Hội đồng Bảo an. Ông nói: “Các chuyên viên của chúng tôi nhận thấy bản khai báo của Iraq không có gì là chính xác, hoàn toàn và đầy đủ. Iraq đã không đáp ứng những đòi hỏi của bản nghị quyết. Theo quan điểm của chúng tôi sự thiếu sót cụ thể là thêm một sự sai phạm cụ thể nữa của Iraq. Bởi vậy thế giới phải nhìn bản khai báo của Iraq một cách rất hoài nghi”. Dù vậy ông nói Mỹ sẽ tiếp tục làm áp lực đòi các nhà khoa học Iraq và những người khác hiểu biết về chương trình vũ khí được phỏng vấn ở một nơi ngoài nước Iraq để họ có thể khai ra sự thật một cách hoàn toàn tự do. Nếu Saddam kháng lại lời yêu cầu này, Mỹ sẽ có cơ hội chứng minh cho các đồng minh và dư luận Mỹ thấy Iraq rõ ràng đã vi phạm nghị quyết. Làm như vậy còn hơn là có một hành động hấp tấp trong lúc này.
Tại HĐBA cũng có những ý kiến khác nhau về bản khai báo của Iraq. Syria hiện cũng là một hội viên trong số 10 hội viên không thường trực của HĐBA. Đại sứ Syria Mikhail Wehbe đến dự phiên họp, nhưng không tham gia thảo luận để phản đối sự kiện 10 nước không thường trực chỉ nhận được bản khai báo rút gọn của Iraq, có nhiều đoạn bị đoàn thanh sát lược bỏ vì sợ làm lan truyền phương pháp chế tạo các loại vũ khí phá hoại hàng loạt. Wehbe nói: “Là một nước trong khối Ả rập, bất cứ việc gì xẩy ra cho Iraq, chúng tôi sẽ bị ảnh hưởng - tất cả khu vực trong đó có Syria là nước ngay sát cạnh Iraq. Chúng tôi không đồng ý nhận xét đó. Vì chúng tôi không nhận được bản khai báo đầy đủ làm sao chúng tôi có thể phán xét nếu nó không đầy đủ”. Còn Iraq vẫn quả quyết không có vũ khí phá hoại hàng loạt, nói tiếp tục hợp tác với thanh sát quốc tế nhưng thách thức tìm thấy những vũ khí đó. Phó Đại sứ Iraq tại LHQ nói sự tố cáo của Mỹ là “vô căn cứ”, vì bản khai báo của Iraq là “đầy đủ và bao quát”, có thể kiểm tra ngay tại chỗ với việc thanh sát quốc tế.
Theo các giới chính thức Mỹ, Tổng Thống Bush chỉ quyết định đánh hay không đánh Iraq trong khoảng thời gian từ cuối tháng 1 đến đầu tháng 2 sang năm. Theo lịch trình của LHQ, 60 ngày kể từ khi khởi sự thanh sát Iraq, đoàn thanh sát sẽ báo cáo chung kết với HĐBA và lúc đó Hội đồng sẽ quyết định phải làm gì. Vụ trình bày trước HĐBA hôm thứ năm 19-12 chỉ là việc nhận xét sơ khởi về bản khai báo của Iraq. Tình hình hiện nay cho thấy sẽ không có chiến tranh ngay trong lúc này, nhưng tất cả còn tùy ở thái độ của Iraq có thành thật khai báo thêm nữa hay không. Trước ngày HĐBA họp, phát ngôn nhân Bạch Cung nói sẽ cho Iraq một “cơ hội cuối cùng”. Điều đó đã ám chỉ Mỹ sẽ không đánh ngay chỉ vì vụ Iraq đã vi phạm nghị quyết trong bản khai báo.
Trong khi đó việc chuẩn bị chiến tranh của Mỹ cũng không tỏ ra gấp rút, vì còn đủ thời gian. Mấy ngày trước có tin Mỹ sẽ bố trí thêm quân ở vùng Vịnh Ba Tư. Hiện nay trong vùng vịnh đã có đến 50,000 quân, các giới chức Mỹ nói một cuộc tấn công Iraq sẽ cần đến 100,000 quân trong giai đoạn đầu. Nhưng Bộ trưởng Quốc phòng Rumsfeld chưa ký lệnh bố trí thêm quân. Người ta thấy rõ chiến lược của Mỹ là tiếp tục làm áp lực đến tối đa với Saddam Hussein, đồng thời áp lực với cả HĐBA vì Tổng Thống Bush đã có lần nói cơ quan này phải tỏ ra có xương sống cứng cáp mà quyết liệt với Iraq, nếu không phải tránh ra một bên dể Mỹ làm việc. Đây cũng là một cách để thúc đẩy đoàn thanh sát quốc tế phải truy lùng gắt gao hơn nữa trong những ngày tới để tìm những dấu vết của chương trình chế tạo vũ khí giết người hàng loạt mà Saddam muốn ém nhẹm.
Ngoài việc làm áp lực gia tăng, chính phủ Bush còn muốn trình bày cho rõ với các nước trên thế giới những mưu toan của Iraq không chịu giải giới, để tiếp tục vận động dư luận quốc tế ủng hộ lập trường cứng rắn của Mỹ nhằm giải giới và thay đổi người lãnh đạo chế độ Iraq bằng mọi cách kể cả tấn công quân sự. Vũ lực chỉ là phương pháp cuối cùng khi không còn cách nào khác. Chính Ngoại trưởng Powell cũng nói Mỹ không muốn có chiến tranh, vì chiến tranh sẽ làm chết nhiều người. Ông cũng nói Tổng Thống Bush đã cho thấy rõ là Mỹ vẫn tiếp tục đi theo tiến trình nằm trong khuôn khổ của LHQ, vì đến ngày 27-1 sang năm hai trưởng đoàn thanh sát mới hoàn tất sự phân tích bản khai báo của Iraq và chính thức phúc trình với HĐBA. Như vậy lần này là lần cuối cho Iraq có cơ may thoát khỏi chiến tranh.
Lần này là lần cuối chăng" Liệu Saddam Hussein có chịu hiểu như vậy không" Hay hắn vẫn cho rằng sau lần cuối này còn lần cuối nữa" Người ta mong vấn đề chiến hay hòa sẽ được giải quyết dứt khoát sau khi lễ Giáng Sinh và Tết Dương lịch đã qua.
Gửi ý kiến của bạn