"Quyết Nghị về tình trạng Nhân quyền tại ba nước Cam Bốt, Lào và Việt Nam" vừa được toàn thể 730 vị Dân biểu đồng thanh thông qua hôm thứ năm 1.12.2005, tại trụ sở Quốc hội Châu Âu ở thủ đô Brussels, Vương quốc Bỉ. Quốc hội Châu Âu hiện nay bao gồm 25 quốc gia thành viên thuộc Đông Âu, Tây Âu và Bắc Âu.
Trong phạm vi Việt Nam, Quyết Nghị tố cáo nhà cầm quyền Việt Nam đàn áp tôn giáo, tự do ngôn luận, tự do báo chí và yêu sách Cộng hòa Xã hội Chủ Nghĩa Việt Nam thực thi chế độ đa đảng, chấm dứt 30 năm đàn áp Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất và phục hồi quyền sinh hoạt cho Giáo hội này, Pháp luật Việt Nam phải tuân thủ Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị của LHQ, và Quyền tự do xuất bản báo chí tư nhân cho mọi người.
Dưới đây là cuộc phỏng vấn Dân biểu Graham Watson do phóng viên Ỷ Lan của RFA thực hiện.
Ỷ Lan: Thưa Dân biểu Graham Watson, là lãnh tụ Đảng Dân chủ Tự do tại Quốc hội Châu Âu và tham dự tích cực trong cuộc thảo luận để thông qua Quyết nghị về tình trạng Nhân quyền tại ba nước Việt Miên Lào. Xin ông cho biết về cuộc thảo luận này"
- Graham Watson: Cuộc thảo luận để tiến tới Quyết Nghị là do chúng tôi quyết tâm đưa vấn đề này vào chương trình nghị sự khẩn cấp của Quốc hội Châu Âu, để có cuộc tranh luận về hiện trạng tại Việt Nam, Cam Bốt và Lào. Chúng tôi cảm nhận rằng mọi nỗ lực của Châu Âu đã cạn kiệt, thế mà đổi lại, tình trạng nhân quyền chẳng được cải tiến, sự cai trị tốt đẹp của các chính quyền không xẩy ra như chúng tôi mong mỏi.
Nên chúng tôi muốn Liên hiệp Châu Âu phải tích cực hơn nữa, phải thuyết phục hơn nữa trong việc thăng tiến các giá trị. Chúng tôi muốn thấy đời sống nhân dân tại ba nước được nâng cao, không chỉ trên mặt kinh tế, mà thông qua sự tự do cho con người.
Chúng tôi tiếp tục duy trì sức ép cho một cuộc đổi thay. Nhưng theo tôi, điều quan trọng là bản thân nước Việt Nam phải tự nhận chân, như đảng Cộng sản Trung Quốc đã nhận chân rằng ý thức hệ Cộng sản không còn đáp ứng được gì cả.
Ỷ Lan: Quyết nghị của Quốc hội Châu Âu kêu gọi Việt Nam thực hiện chế độ Đa đảng để mọi khuynh hướng có cơ hội biểu tỏ chính kiến của mình. Nhưng theo điều 4 trên Hiến pháp Việt Nam, thì đảng Cộng sản Việt Nam độc tôn quyền lực. Vậy Liên hiệp Châu Âu làm được gì trước sự kiện này"
- Graham Watson: Chúng tôi tiếp tục duy trì sức ép cho một cuộc đổi thay. Nhưng theo tôi, điều quan trọng là bản thân nước Việt Nam phải tự chân nhận, như đảng Cộng sản Trung Quốc đã chân nhận rằng ý thức hệ Cộng sản không còn đáp ứng được gì cả. Nền chính trị ở thế kỷ 21, 22, không còn do Karl Marx quy định theo điệu đấu tranh giai cấp nữa, mà là do Woodrow Wilson với quan điểm đồng nhất tính.
Ngày càng rõ, là bản thân chúng ta phải đánh giá lại, để xem bằng cách nào chúng ta duy trì văn hóa và bản sắc dân tộc của chúng ta, đồng thời với việc phát triển mối liên hệ với hình thái siêu quốc gia một cách có trách nhiệm. Bởi vì thách thức lớn lao mà chúng ta đang đối diện trong thế giới hôm nay, là thách thức vượt cao trên lằn ranh biên giới của mỗi quốc gia, ví dụ như sự nghèo đói, nạn nhân mãn, biến chứng khí hậu, tội phạm quốc tế có tổ chức.
Chúng ta phải cùng nhau cộng tác để giải quyết các vấn nạn này. Đây chính là khung hành động mà Liên hiệp Châu Âu muốn hợp tác với các quốc gia như Việt Nam. Trong nhãn quan ấy, chúng ta chỉ có thể cùng nhau thực hiện, nếu cùng nhau biết tôn trọng các quyền tự do cơ bản cho mỗi con người.
Ỷ Lan: Ông rất nổi tiếng về sự quan tâm đến vấn đề Trung Quốc, đặc biệt là tại Quốc hội Châu Âu ông không ngừng đặt điều kiện tiên quyết về nhân quyền trước khi Liên hiệp Châu Âu chịu bỏ cấm vận bán vũ khí cho Trung Quốc. Nếu Việt Nam tiếp tục bước theo Trung Quốc, thì tương lai của Việt Nam sẽ ra sao, theo ý ông"
- Graham Watson: Tôi lạc quan về tiền đồ của Việt Nam, vì đây là một xứ sở có tài nguyên mênh mông, không chỉ là tài nguyên thiên nhiên, mà còn là tài nguyên về phẩm chất của người dân. Điều mà chúng tôi quan tâm, là làm sao giúp cho dân tộc Việt Nam giải phóng các tài nguyên còn giấu kín ấy, giúp cho dân tộc Việt Nam có cơ hội phát triển các tài nguyên độc đáo này. Đây là vấn nạn khó khăn trong các quốc gia theo cộng sản ở Châu Á.
Các quốc gia này chưa chuẩn bị kịp để tiến xa hơn, vì họ hay lấy cớ để viện dẫn cái gọi là "những giá trị Châu Á" hầu giữ y nguyên trạng. Các quốc gia này thường nại cớ rằng, tự do là điều chẳng quan trọng gì đối với Á châu như ở các nước phương Tây. Đây là lối chê bai rất cà chớn. Tôi nghĩ rằng những giá trị như tự do, như dân chủ, như tôn trọng nhân quyền là những giá trị phổ quát, mà bất cứ quốc gia hay nền văn hóa nào cũng phải tôn trọng.
Điều mà chúng tôi quan tâm, là làm sao giúp cho dân tộc Việt Nam giải phóng các tài nguyên còn giấu kín ấy, giúp cho dân tộc Việt Nam có cơ hội phát triển các tài nguyên độc đáo này. Đây là vấn nạn khó khăn trong các quốc gia theo cộng sản ở Châu Á.
Ỷ Lan: Có một số người tại các nước Cộng sản chủ xúy rằng phát triển kinh tế không cần thông qua cải cách chính trị, vì những người này quan niệm phát triển kinh tế sẽ tự động dẫn tới dân chủ. Ông nghĩ sao về một quan điểm như thế"
- Graham Watson: Phát triển kinh tế có thể giúp cho việc mở rộng dân chủ. Chẳng có gì đáng ngờ khi chúng ta nhận ra rằng dân chủ hình thành tại Tây phương sau những thời kỳ thăng tiến kinh tế. Nhưng chẳng có "phép lạ" nào chứng minh rằng hễ cứ phát triển kinh tế là dân chủ sẽ hiện ra.
Trái lại, các chính phủ Việt Miên Lào phải nhận thức rằng, họ không thể nào phát triển bất cứ gì, khi chưa chịu thiết lập các cơ cấu dân chủ. Tôi xin nói chị nghe một ví dụ. Muốn lôi kéo đầu tư nước ngoài, thì phải cho phép tự do ngôn luận, tự do báo chí, để mọi người có thể trình bày những gì đang xẩy ra trong khu vực nước ngoài muốn đầu tư. Nếu các phân tích tài chính không được phép tự do phơi bày, thì các nhà đầu tư làm sao có đủ thông tin để tiếp cận" Duy trì sự phát triển kinh tế đòi hỏi phải có dân chủ và tự do ngôn luận.
Ỷ Lan: Xin ông câu hỏi chót. Quyết Nghị của Quốc hội Châu Âu là thông điệp phân minh gửi tới nhà cầm quyền Việt Nam rằng Quốc hội Châu Âu trông chờ cuộc thực thi và thăng tiến trên lĩnh vực nhân quyền. Còn cá nhân ông, thông điệp ông muốn gửi đến nhà nước Việt Nam và nhân dân Việt Nam là gì"
- Graham Watson: Với nhà cầm quyền Việt Nam tôi muốn nhắn rằng, nếu các ngài muốn lo lắng cho nhân dân của các ngài, thì các ngài phải hiểu rằng "ván đã đóng thuyền rồi", các ngài phải khởi động tiến trình dân chủ hóa đi thôi!
Còn đối với toàn thể nhân dân Việt Nam, tôi xin được thưa rằng: Xin quý vị hãy giữ vững niềm tin, hiển nhiên là quý vị đang bước tới sự thành công. Có thể là thời gian hơi lâu so với các nơi khác trên thế giới, tuy nhiên do sự kết nối của hàng trăm, hàng nghìn hành động cá nhân dũng cảm mà quý vị thiết lập nền dân chủ đa nguyên.
Ỷ Lan: Xin cám ơn Dân biểu Graham Watson.
Gửi ý kiến của bạn
