Ly Bia Giải Cảm
Vi Anh
Đang là mùa hè nóng nực của Mỹ. Vụ ông giáo sư Da Đen Henry-Lewis Gate lỗi lạc, ở đại học Harvard nổi danh, bị cảnh sát bắt về bót bốn tiếng đồng hồ bới trung sĩ cảnh sát Da Trắng James Crowley Da Trắng vì một chuyện chẳng ra gì là ổ khoá bị kẹt Oâng giáo sư phải cậy. Thế mà thành chuyện lớn. Vị tổng thống Mỹ Da Đen đầu tiên biết vị giáo sư khả kính này nên mau miệng chỉ trích ông trung sĩ cảnh sát “ hành động một cách ngu xuẫn” (stupide). Ngành cảnh sát của TB Massechusetts ủng hộ đồng nghiệp James Crowley, lên tiếng phản đối lời Tổng thống Obama.
Mùa hè nóng của nước Mỹ nóng, cái nóng nực tràn lan qua không gian ảo, gây nên một cuộc tranh luận nóng bỏng. Trận giặc miệng về kỳ thị chũng tộc bắt đầu nổi lên trên xa lộ thông tin Internet. Rằng TT Obama khơi lại cuộc tranh cải, khởi động lại hồ sơ chủng tộc. Nếu ở xứ CS như VN, nhà cầm quyền sẽ cấm, xoá những ý kiến, truy tầm, bất động hoá những người có ý kiến và đóng cửa những webs dám đụng đến “ lãnh đạo”. Nhưng ở Mỹ thì khác, TT Obama lo ngại phải tìm cách làm cho nó lắng xuống, bày tỏ sự hối tiếc, nói chuyện và mời ông giáo sư và cảnh sát vô toà Bạch Oác uống một ly bia với Oâng, một ly bia theo tiếng phó thường dân Nam bộ gốc Việt tánh hề ha gọi là ly bia giải cảm.
Nhưng đằng sau ly bia TT Obama mời đó, là cả một nổi đăùng cay của người Mỹ Da Đen. Xin lấy ý kiến của tờ báo La Liberation-- của Pháp ít dị ứng những vấn đề Mỹ hơn báo My -- để minh hoạ. Liberation viết «Sau sự hồ hởi của cuộc bầu cử, kéo theo một luồng gió lạc quan, thực tế của xã hội Mỹ đã xuất hiện trở lại. 62% người Mỹ Đen nghĩ rằng không có gì thay đổi sau khi ông Obama lên nắm quyền.»
Lịch sử nhiều khi trớ trêu, một chuyện nhỏ có thể thành to, đổ nước nghiêng thành như chơi nếu lãnh đạo và những phe phái không biết tự chế vì quyền lợi đất nước và nhân dân. Bánh xe của trận chiến lịch sử kỳ thị chũng tộc súy lăn lại với một người đàn bà vào ngày 16 tháng 7 thấy một người Da Đen lui cui cạy ông khoá một căn nhà loại bảnh trong cư xá đại học kín cổng cao tường ở ngoại ô Boston. Bà báo cảnh sát. Trung sĩ James Crowley Da Trắng đến khi người Da Đen đã vào được trong nhà. Người Da Đen đó là một nhân vật nổi danh, Chủ Tịch Uûy ban Chọn Lựa Giải Thưởng Pulitzer, giám đốc Viện W.E.B. DuBois nghiên cứu về người Mỹ gốc Phi châu, của ĐH Harvard nổi tiêng của Mỹ. Trung sĩ cảnh sát hỏi giấy tờ nhưng ông từ chối không xuất trình mà khăûng định mình cho chủ căn nhà này. Một người cảnh sát khác được tăng cường ghi vào sồ của y, có nghe người Da Đen la rống lên: “Đó là những gì xảy ra cho người Da Đen ở Mỹ”.Nhưng sau khi vị giáo sư xuất trình giấy tờ là chủ nhà và giáo sư Harvard, Gs Henri Gates vẫn bị còng tay và đưa về bót với tội “ tác phong trái với mỹ tục” .Và 4 giờ sau, vị giáo sư mới được cho về. Gs Gates đòi cảnh sát xin lỗi nếu không Oâng sẽ phát động một phong trào chống kỳ thị chủng tộc. Còn cảnh sát thì khẳng định đả làm đúng thủ tục và quyền hạn luật định.
TT Obama có vẽ chưa nắm vững các sư kiện của vụ này nhưng biết Gs Gates là một bãn thân, nên mau miệng nhận định nói “ cảnh sát đã hành động một cách ngu xuẩn”. Chai dầu của TT Obama làm đống lửa bốc cháy phừng liền. Chủ tịch Nghiệp đoàn Cảnh sát ở Cambridge, là Dennis O’Conno, phản pháo: “ Mỗi một thành viên của ngành cảnh sát cảm thấy bị xúc phạm khi người lãnh đạo của thế giớitư do nói các anh đã hành động một cách ngu xuẩn.”
Trước phản ứng quyết liệt và cứng rắng của ngành cảnh sát, TT Obama mời báo chí trong cuộc họp báo thường lệ hàng ngày của phát ngôn viên của Oâng để nói ông nói như vậy để hy vọng có thể rút bài học kinh nghiệm, và Oâng đã nói chuyện rồi với Trung sĩ Crowley.
Đằng sau những lời nói, những sư kiện, và hoàn cảnh của hai bên Gs Gates và cảnh sát Crowley là cả một vấn đề kỳ thị chũng tộc. Chính TT Obama khi tranh cử cũng biết, nên tránh né rất nhiều, ít khi đụng đến vấn đề nhậy cảm và dị ứng này. Vài ngày sau khi Oâng đắc cử, thăm dò cho biết, 42 %ngưòi Mỹ Da Đen nghĩ tương quan Đen Trắng sẽ tốt hơn “ chút ít” và chỉ có 28 % nghĩ là nhiều. Nhưng mới tháng Sáu vừa rồi đây, CNN thăm dò lại thì kết quả là 62 % Đen và 61 % nghĩ chẳng có gì thay đổi từ khi TT Obama lên námchánh quyền.
Nhưng phải công tâm nhình nhận Tổng thống Obama, Gs Gates và Trung sĩ cảnh sát Crowley không phải là những người không muốn gây sự, cả ba là những người yêu nước. Cả ba đều đặt quyền lợi đất nước, nhân dân Mỹ lên trên. TT Obama đạt lời mời vị giáo sư da đen và viên cảnh sát Da Trắng đến Nhà Trắng để cùng nhau tìm hoà giải bên một ly bia. Cả hai người bắt và người bị bắt đã nhận lời mời.
Bia là thức uống phổ thông của người bình dân Mỹ. Chắc không phải là thứ dùng hàng ngày trên bàn ăn của tổng thống Mỹ. Nó cũng không phải thức uống thích thú của một giáo sư nổi danh của đại học Harvard. Hoạ may là của Ts Crowley là một công chức dưới bậc trung chỉ có thể đưọc uống ở với đồng nghiệp ngoài trong những ngày nghỉ phép. Nhưng cả ba muốn chấm dứt cuộc tranh cãi có nguy cơ gây thêm căng thẳng mới trong vấn đề chủng tộc.
Ngưòi ta hy vọng cái lạnh của ly bia, lớp bót trắng ngần trên ly bia, và cái vị đăng đắng của chất húp blon sẽ giải cảm được những người Mỹ gốc Phi Châu và những người cảnh sát đồng nghiệp của James Crowley Da Trắng, và làm loảng đi cái cay đắng mà TT Obama đang ngậm bầu hòn vì Quốc Hội có thể hoản đến mùa thu hết nóng mới tái xét ự án bảo hiểm y tế của Oâng đ6ẹ trình Quốc hội.
Kỳ thị chũng tộc là một thái độ bắt nguồn từ lịch sử Mỹ. Nó đã gây ra chiến tranh Nam Bắc súyt bể nước Mỹ. Luật pháp Mỹ cấm kỳ thị chũng tộc, nhưng chỉ có thể trừng trị hành động thôi, chớ thái độ bên trong làm sao trừng trị được. Những biện pháp nâng đỡ của chánh quyền đối với người thiểu số cũng có những bất lợi cho ngưòi thiểu số như ỷ lại. Làm nhụt chí cô ý vươn lên để thăng tiến trong cuộc đời, đồng tiến trong xã hội. Vị tổng thống Mỹ Da Đen đầu tiên trong lịch sử Mỹ là TT Obama có lý khi nói với người đồng chũng tộc gốc Phi châu của mình, nhân dịp kỷ niệm 100 năm của NAACP, một tổ chức đấu tranh cho quyền công dân lâu đời nhất của người Mỹ gốc Phi. TT Obama nói "Giáo dục là con đường đưa tới tương lai tốt đẹp hơn. Tôi mong con em chúng ta phải có đầu óc ước mơ trở thành các nhà khoa học, kỹ sư, bác sĩ và giáo sư. Tôi mong chúng ta ước mơ trở thành ông bà Tòa ở Tối Cao Pháp Viện, trở thành Tổng Thống của nước Mỹ".
Sẽ thiếu nếu không đề cập cộng đồng người Mỹ gốc Việt cũng là sắc tộc nhập cư thiểu số, da màu dù là màu vàng ở Mỹ này. Người Mỹ gốc Việt không thể không cám ơn đã được thừa hưởng thành quả của nhiều cuộc đấu tranh cho bình đẳng sắc tộc. Đã thành công dân Mỹ gần một thế hệ rồi, dân số đã gần hai triệu rồi. TB Louisiana dân số Mỹ gốc Việt đi sau nhưng đã với DB Joseph Cao đã về trước vào Quốc Hội liên bang, con tim và bộ óc của đất nước, nhân dân của người Mỹ trong đó có người Mỹ gốc Việt. Tiêu bang Cali và Thủ đô tinh thần của người Mỹ gốc Việt, là Little Saigon ở TB Cali nơi có một cộng đồng người Việtđông nhứt My mà chưa có người dân biểu gốc Việt chánh tông trong Quốc Hội Liên bang – kể ra hơi trễ. Trễ còn hơn không. Mùa bầu cử 2010 là cơ hội người Mỹ gốc Việt ở vùng Little Saigon khẳng định dáng đứng của mình ở Quốc Hội Liên bang.
Gửi ý kiến của bạn
