Mãn Sinh, người ở Xương Hòa huyện Triết Giang, dạy học ở Dư Hàng. Vì khổ nhọc mưu sinh, nên đã mấy năm chưa dịp về quê quán.
Một hôm, Sinh ngẫu nhiên tản bộ ở phố chợ, lúc đi qua dưới một nhà lầu ở bên đường, chợt có vỏ của quả vải rơi vào vai, bèn ngước mặt lên, thời thấy một cô gái trẻ đẹp đang ngồi ở trên đó, liền bồi hồi tự nhủ với thân:
- Một vật từ cao rơi xuống. Không trúng ai lại nhằm ngay vào mình, thì cho dù có cứng dạ không tin, cũng là… vô kiếp số.
Đoạn, cất cao giọng mà nói rằng:
- Tiểu thư làm tai hạ xém bị thương. Lẽ tất nhiên phải đến bù cho xứng đáng.
Thiếu nữ ở trên cao, nghe vậy, liền cúi xuống mĩm cười cho một phát, rồi lững thững đi vào. Mãn Sinh thấy vậy, liền nuốt nước bọt một cái, lẩm bẩm nói:
- Có người làm nghiêm thời đẹp, cười thì xấu, hoặc cả hai đều xấu cả, nhưng với thiếu nữ này, thì cười lại càng mê mẫn hơn. Thiệt chẳng khác rượu ngon mỗi ngày phê mỗi tới.
Rồi hứng khởi mà rằng:
- Trái vải se duyên. Biết đâu sợi tơ lòng đã nhào ra nối kết!
Nghĩ vậy, tâm hồn bỗng chộn rộn xôn xao, liền bước qua quán nước bên đường, gọi ly trà với một bịch kẹo me, rồi hướng về chốn lầu cao mà chờ mà đợi. Bất chợt có tiếng nói rằng:
- Thầy làm nghề dạy học, tiền không được bao nhiêu, thì hãy nhắm mắt để trang… tình sử đi vào quên lãng. Chớ ôm dạ đoái hoài, rồi dệt mộng mơ thêm, thì chỉ e tự mình ở trên cao… cắm đầu lao xuống đất!
Sinh ngạc nhiên đến cùng cực, vội quay đầu nhìn lại, thời thấy bà chủ đứng xớ rớ gần bên, bèn sửng sốt nói:
- Tẩu tẩu tán như vậy, nghĩa là làm sao"
Chủ quán nhẩn nha đáp:
- Kiều Oanh, là một cô nhi được Lưu thị đưa về, nên trước mặt của công nha, cũng như là mẹ ruột. Ngày Kiều Oanh mười sáu tuổi, Lưu thị có nói: "Kiều Oanh đẹp người đẹp nết, lại đến tuổi cập kê, nên ra giá để tha nhân dễ dàng mua với bán". Ta nghe vậy, liền ngứa miệng hỏi: "Hạnh phúc của con là trọng. Sao tính chuyện bán mua" Chẳng lẽ dưỡng dục bao năm trở thành mua với bán"". Lưu thị nhếch mép trả lời: "Ở đời ai quởn mà đi giúp không cho người khác" Tôi khổ cực bao năm, mới dựng nên được tấm hình hài này. Nay tính chuyện bán buôn, chứ thực ra chỉ lấy lại chút… vốn đã đầu tư trong đó".
Đoạn, ngừng lại một chút, rồi nhỏ nhẹ nói:
- Con gái của người ta cao đến đâu, thì tiền chồng cao đến đó, may ra mới dính chữ nợ duyên, kết làm phu phụ. Còn thầy mặc đồ… siêu thị, lại đạm bạc thanh tao, thì sao không… cuốn cho đời thôi sóng gió"
Sinh nghe đến tiền, tay chân bỗng lạnh ngắt, trán đổ mồ hôi, rồi nghĩ đến lẽ hợp tan của cõi đời ô trọc, bèn ấp úng nói:
- Dám hỏi: Thanh giá nàng ấy là bao nhiêu"
Chủ quán ngần ngại đáp:
- Một lạng thì được cùng nàng ăn sáng, mười lạng ăn chiều, còn năm trăm lạng thì tự tiện dắt đi. Tuyệt chẳng tính thêm phụ phí gì nữa cả.
Sinh nghe vậy, nhớ đến tiền nhà chưa đóng, thời biết là không thể toại nguyện, liền thất thểu ra về, mà lòng tràn ngập nỗi đớn đau, tưởng như cha chết cũng không buồn hơn thế.
Tối ấy, trống đã giục sang canh, mà Sinh vẫn mơ tưởng không tài nào ngủ đặng, bởi lo sợ đám nào vô rinh mất, thì duyên nợ từ trời biết nối kịp mà se" Thành thử cứ thấp thỏm lo âu không sao mà giảm được!
Qua ngày mai, Sinh chạy tới trường xin lãnh lương trước. Thày thủ quỹ bỗng nhướng mắt lên, ngạc nhiên nói:
- Thầy lâu nay nỗi tiếng là người chừng mực, dè sẻn chi tiêu, để cứu trợ mẹ già ở làng quê đang đói. Nay tấp mạnh kiểu này, là cớ làm sao"
Sinh hấp tấp đáp:
- Mẹ già chịu cực đã quen. Nay có cực thêm tí nữa cũng chẳng có gì đáng nói. Còn duyên nợ ba sinh, nếu dzớt không kịp thời, thì thiệt không biết ở tương lai có ngày vui không nữa"
Thầy thủ quỹ nhìn thẳng vào mắt của Mãn Sinh như đo lường sức nặng, rồi từ tốn nói:
- Chẳng bao lâu nữa là đến Lễ Vu Lan. Người người hướng về mẹ mà đặt bông cho đúng. Còn thầy, là người truyền đạt đạo của Thánh nhân. Sao lại có thể… bức gân với mẹ già như thế"
Sinh nghe tới mẹ liền thở ra một cái, nặng nhọc đáp:
- Đối với tôi, giữa cuộc đời phù du hư ảo này, thấy được nhau đã là quý. Nay người ta lần quần trước mắt, mà hổng chịu ăn thua, thì ít nữa mất tiêu sẽ ôm đầu than khóc!
Rồi xòe tay ra mà chờ đợi. Thầy thủ quỹ thấy vậy, liền buông xuôi nói:
- Mọi chuyện tùy thầy. Chỉ là vui miệng góp vô. Chớ thực ra chẳng dám khuyên can gì hết cả.
Lại nói về Kiều Oanh, sáng sớm ngủ dậy, bất chợt mắt trái giật liên hồi, liền lấy cuốn sách chuyên giải chuyện huyền bí ra mà đọc, rồi hớn hở nói:
- Điềm tốt! Điềm tốt! Chưa cầu mà được, chưa ước mà nên. Thiệt là số… bọc điều đó vậy!
Rồi ra bàn trang điểm, chải lại tóc tai, đoạn mở tủ quần áo ra mà nói rằng:
- Áo nàng vàng anh về yêu hoa cúc, áo nàng xanh anh mến lá sân trường. Bây giờ đang là mùa đến trường của đám học sinh, thì ta không thể mang màu vàng đó được!
Một lúc sau, Mãn Sinh đưa tiền đến. Kiều Oanh vội chạy ra đón tiếp, rồi đưa vào nhà, trong lúc bọn gia nhân lo sửa soạn món ăn, mặc cho hai người bên cửa sổ hàn huyên tâm sự. Chừng đâu tàn một nén nhang, Oanh bất chợt nói rằng:
- Thiếp tuy không phải xuất thân từ gia đình vọng tộc, nhưng ngôn hạnh có thừa, thường mong mỏi gặp được người đồng tâm để bùi ngọt sớt chia, tựa nương mà sống. Nay may được cùng chàng chung một món ăn, chung một cái bàn, chung một không gian tràn đầy mến thương và sức sống, khiến thiếp chạnh lòng trộm nghĩ: "Mình chưa có chồng. Người ta chưa có vợ. Có thể nào nên gia thất được không"", nhưng đến lúc nghĩ tới số tiền phải trả cho tháng ngày dưỡng dục, thấy nặng cả tâm can, bởi chỉ có dạy thôi thì tiền đâu chung hết"
Rồi nhìn thẳng vào mắt của Sinh. Mạnh miệng hỏi:
- Tài sản chìm nổi của chàng. Ước độ được bao nhiêu"
Sinh ú ớ đáp:
- Hai mẫu ruộng hương hỏa và mái nhà tranh dột nát. Chỉ có bấy thôi!
Kiều Oanh nghe vậy, cơ hồ như tim ngừng đập. Thảng thốt nói:
- Chàng không cờ bạc. Không rượu chè. Ngoài giờ ở trường còn kèm cặp thêm. Tiền đi đâu hết"
Sinh mặt bỗng xụ xuống một đống. Khổ sở đáp:
- Mẹ ở phương xa bị bệnh nan y, nên bao nhiêu của tiền ta kiếm được, ví như gió vào nhà trống mà tan tành hết cả, nên đã có lần ta thưa với mẹ rằng: "Gia đình mình thuộc hạng không ngon, thì chỉ nên cảm cúm sơ sơ chớ đừng dính vô đường… xét nghiệm!". Mẹ ta trả lời rằng: "Trời có khi mưa gió bất thường, cũng như người có họa phúc không bao giờ lường trước được. Nay mẹ con mình nghèo, biết đâu mai này phất bạo lên thì sao" Chừng lúc đó không biết hưởng phước làm sao cho hết - nên con - cứ bình thản mà gởi tiền về. Chớ đừng nghĩ nọ suy kia, rồi ảnh hưởng đến mẫu tử thâm sâu thì… thiệt là không đúng!". Ta lại nói: "Hiện tiền trước mắt mẹ không lo, lại lo đến ngày sau không có sức mà hưởng. Có bậy quá chăng"". Mẹ ta đáp: "Hy vọng không mất tiền mua. Sở dĩ mẹ chống chọi được với bệnh nan y là nhờ ở hy vọng. Nay con đành đoạn mà dập tắt lụn đi, thì ngắc ngoải đứt đuôi sẽ bày ra trước mắt!".
Đoạn, rủ người xuống mà thở. Oanh thấy vậy mới nắm tay của Sinh, thểu não nói rằng:
- Nếu bán hết ruộng nương nhà cửa. Nhắm độ được bao nhiêu"
Sinh ngao ngán đáp:
- Đất bây giờ có giá là ở phố xá thị thành. Chớ còn đất ruộng ở thôn quê, thì dẫu Cậu Bà có ghé mắt trông coi cũng khó lòng cao được
Oanh nghe vậy, biết là mộng ước tan tành, nhưng cũng nắm chặt đôi tay. Níu kéo nói:
- Chuyện tới đâu thì tính tới đó. Chớ lo trước cũng chẳng mần gì được. Theo thiếp thì chàng nên về quê bán hết ruộng nương, rồi đem hết tiền lên làm sính lễ. Thiếu ít thì mượn nợ ngoài, thiếu nhiều thì mượn nợ trong. Chẳng lẽ trước phận duyên mẹ của thiếp lại vòng tay đứng ngó"
Sinh nghe Oanh đề nghị bán hết phần hương hỏa, người bỗng nhảy dựng lên. Thảng thốt nói:
- Dâu chưa về nhà mà mụ gia phải ra ngoài ngõ, thì nội chuyện này ta đã muốn phờ râu, bởi nội ngoại hai bên sẽ hùa theo trách mắng!
Rồi nhìn Oanh mà đôi hàng lệ rơi. Nghèn nghẹn nói:
- Ta chỉ được hai canh giờ ngồi ăn sáng với nàng, mà nói chuyện không vui, thì lúc rút lui sẽ buồn đau tê tái!
Oanh nghe vậy, mới vuốt nhẹ tóc mai, nhỏ nhẹ nói rằng:
- Mong ước được phu thê giao bái với chàng. E chỉ đời sau mới có!
Lúc Mãn Sinh về rồi, Lưu thị mới từ nhà trong chạy ra, bô bô nói:
- Nghèo mà muốn lấy vợ hiền sang, thì có khác chi đỉa mà đòi đeo chân hạc. Mày nên loại nó thì hơn, để sức lực mà mồi chài mối khác.
Oanh nghe mẹ nói vậy, trong lòng có hơi bất nhẫn, liền vớt vát nói:
- Người hiếu thảo với mẹ, thì dễ dàng hiếu thảo với vợ. Nay gặp thời khó khăn, mà mẹ chặt tới năm trăm lượng. Có nặng quá chăng"
Lưu thị mặt mày đỏ lựng, bực bội gắt:
- Vợ chồng ngày nay ly dị ào ào như đi chợ. Tao giữ lại 500 cho mày là đề phòng khi duyên nợ đứt ngang - có được chút vốn mà tìm ngay ông khác...
Gửi ý kiến của bạn
