Iraq: Trùm al-Qaida Chết
Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh
Hai trùm Khủng bố Al-Qaida tại Iraq đã bị giết chết chủ nhật vừa qua trong một cuộc hành quân của các lực lượng an ninh Iraq có quân đội Mỹ yểm trợ. Sáng Thứ hai tuần này các giới chức Mỹ đã xác nhận tin trên. Thủ tướng Iraq al-Maliki cho biết kẻ cầm đầu al-Qaida ở Iraq là Abu Ayyub-al-Masri, và Abu Omar al-Baghdad, chỉ huy tổ chức Quốc gia Hồi giáo Iraq, đã được tìm thấy xác ở dưới hầm một căn nhà, bị quân đội và An ninh Iraq bao vây tấn công.
Đến sáng Thứ Ba Quân đội Iraq và Mỹ phối hợp lại mở thêm một cuộc tấn công vào Ninevah ở Bắc Iraq và giết được Abu Suhab, chỉ huy các hoạt động của al-Qaida trong các tỉnh Kirkuk, Salahudin và Ninevah. Sở dĩ quân Iraq tiến đánh trúng đích ở các nơi nói trên là nhờ một tên al-Qaida bị bắt đã khai ra những tin tình báo quan trọng và Iraq đã chia sẻ những tin này với tình báo Mỹ. Trong vụ tấn công sáng Thứ hai, một phụ tá của Masrif và một con trai của Baghdadi đã bị chết trong trận đánh, đồng thời có ít nhất có 16 tên bị bắt. Phát ngôn nhân quân đội Mỹ Trung tướng Stephen Lanza cho biết các thi thể của al-Masri và al-Baghdadi đã được truy cứu qua DNA, dấu tay và nhiều cách khác nên biết là đích thực.
Vụ này có thể là một thất bại lớn cho phong trào nổi loạn khởi sự từ năm 2003 khi Mỹ đổ bộ đánh Iraq, kéo dài cho tới nay với các vụ đánh bom tự sát và các vụ tấn công khác. Một giới chức quân sự Mỹ nói: "Cái chết của hai lãnh tụ khủng bố là một đòn đánh gẫy lưng bọn al-Qaida". Thủ tướng Maliki cho biết Masri còn được gọi là Abu Hamza al-Muhajr gốc người Ai Cập. Còn tên Baghdadi đã bị giết chết ở Thar-Thar, một vùng thôn dã cách Thủ đô Baghdad 80 cây số về hướng Tây Bắc. Quân đội Mỹ cho biết cuộc hành quân đã diễn ra ngày Chủ nhật ở cách 10 cây số Tây Nam thị trấn Tikrit, vốn là nơi sinh trưởng của Saddam Hussein. Sự thành công của các vụ hành quân có thể làm tăng uy thế của Maliki sau cuộc tổng tuyển cử ngày 7 tháng Ba năm nay, trong khi Maliki mong được tái đắc cử lần nữa.
Nhưng cho đến nay kết quả cuộc bầu cử vẫn chưa được xác định, đối thủ của Maliki trong cuộc tranh cử là cựu Thủ tướng Iyad Allawi, người thuộc hệ Shi-a trong danh sách ứng cử Iraqiya. Khi kiểm phiếu sơ khởi danh sách này chiếm đa số 91 ghế, vì được nhiều người theo hệ Sun-ni ủng hộ vì người ta cho rằng những người này đã thất vọng về chính sách của Maliki (Shi-a) sau khi Saddam Hussein bị hạ bệ.
Thủ tướng Maliki, với nhóm Luật pháp quốc gia của ông chiếm 89 ghế, trong khi toàn bộ liên minh Shi-a có tên là nhóm Quốc gia Iraq chiếm 70 ghế. Còn nhóm dân tộc Kurd gồm các nhóm dân thiểu số gốc Kurk được quyền sống tự trị ở Iraq đã chiếm 58 ghế. Hiện nay các nhóm nói trên đã thương lượng với nhau để thành lập một khối đa số làm việc ở Quốc hội và lựa chọn một Thủ tướng. Nhóm liên minh Luật Pháp Quốc gia của Maliki và nhóm Quốc gia Iraq của cựu Thủ tướng Alalwi hiện tạm ngừng nói chuyện để chờ kết quả chung cuộc của bầu cử.
Tóm lại tình hình rất gay go vì sự chia rẽ ngay chính trong hai hệ phái của Hồi giáo là Sun-ni và Shi-a. Nhóm Quốc gia Iraq của Alawi gồm các phần tử Shi-a có liên hệ chặt chẽ với chính quyền Iran. Theo kết quả sơ khởi nhóm mày chiếm đa số sẽ có khả năng đưa Allawi lên làm Thủ tướng, và họ nghĩ chính hệ phái của họ được nhiều người Sun-ni chống Saddam Hussein ủng hộ, sẽ có ảnh hưởng mạnh đến cuộc diện chính trị ở Iraq trong nhiều năm tới. Trong khi đó nhóm Luật Pháp quốc gia của Maliki, mặc dù ông này theo hệ Shi-a cũng được nhiều người Sun-ni ủng hộ vì những người này tin rằng Maliki với chủ trương chống khủng bố sẽ đem lại an ninh và giầu thịnh cho Iraq. Tư thế của Iraq đang lên vì đã có sự ký kết các khế ước với các công ty dầu lửa lớn trên toàn cầu trị giá hàng tỷ đô-la để khai thác các mỏ dầu của Iraq, trong khi quân Mỹ chuẩn bị rút quân vào năm tới. Maliki rất bất mãn vì các nhóm thuộc hạ của Vệ Binh Cách Mạng Iran đã xâm nhập Iraq đánh phá các đường giao thông của quân Mỹ ở Iraq và các khu vực có nguời Sun-ni sinh sống vì nghi có những phần tử khủng bố al-Qaida của hệ Sun-ni lẩn quất ở những khu vực đó.
Hiện nay vấn đề kiểm phiếu lại được đặt ra. Haider al-Mulla, thuộc một nhóm Sun-ni nằm trong nhóm của Allawi (người Shi-a) nói một quyết định của Ủy hội duyệt xét lại kết quả bầu cử cho thấy Maliki gây ảnh hưởng không chính đáng đến ủy ban pháp lý này. Mulla nói: "Quyết định đó sẽ tạo ra hậu quả là đưa tính hợp pháp của cuộc bầu cử đến bên bờ vực thẳm và hăm dọa toàn bộ tiến trình chính trị của đất nước". Nhưng bà Husseini thuộc Ủy hội bầu cử độc lập nói đó chỉ là việc xét lại các lá thăm trong khu vực Baghdad. Bà nói: "Phần lớn các sự khiếu nại chỉ liên quan đến các phòng bầu phiếu ở Baghdad, vì lý do đó nên chỉ đếm phiếu lại ở các phòng bỏ thăm đó mà thôi".
Tariq Harb, một luật sư của nhóm Luật pháp quốc gia, nói tất cả có 24 thùng phiếu chứa những chứng cớ bất hợp lệ đã đưa đến Ủy ban kiểm duyệt đếm lại phiếu. Ủy ban này phải duyệt xét cho xong lối 300 đơn kháng cáo của các đảng phái hay nhóm cử tri, trước khi toàn bộ cuộc bầu cử được xác nhận là hợp pháp. Phải mất nhiều tuần lễ tới mới có thể làm xong việc này.
Dù với tất cả những sự việc kể trên, người ta cũng phải nhìn nhận một điểm quan trọng là cuộc bầu cử ngày 7 tháng 3 vừa qua cũng là một sự thành công hiếm có trong tình hình Iraq vào lúc này. Bọn khủng bố al-Qaida và các nhóm lẻ tẻ liên hệ đã không phá vỡ được cuộc bầu cử với những hành động khủng bố nhỏ. Trong khi đó toàn dân Iraq đã đi bầu, chứng tỏ dân Iraq hiện nay đã quá chán ghét những cuộc đổ máu, họ chỉ mong có một chính quyền do chính họ bầu ra để đem lại an ninh, hòa bình và thịnh vượng cho đất nước của họ.
Đối với những nhà quan sát ở bên ngoài, trước tình trạng chia rẽ phức tạp giữa các hệ phái tôn giáo và các nhóm chính trị, sau khi quân đội Mỹ rút hết khỏi Iraq, không khỏi có sự thắc mắc tương lai Iraq sẽ ra sao. Nhưng tư thế chính trị của Thủ tướng al-Maliki đang lên cao và quân đội cũng như các lực lượng Iraq đã tỏ ra hữu hiệu về tình báo và hành quân đột kích chống khủng bố, người ta tin rằng Iraq sẽ có đủ khả năng tự lo lấy an ninh và ổn định. Sự chia rẽ trong nội bộ các hệ phái tôn giáo cũng là một yếu tố quan trọng làm cho các tổ chức khủng bố ở Iraq phải tan rã.