Chuyện Việt Nam mình không chỉ nhức đầu, mà còn dư để đau lòng. Nếu bạn nghĩ tới chuyện cứu đói giảm nghèo, thì tiền Việt Kiều và tài trợ của Ngân Hàng Thế Giới có thể là đủ, dư sức đẩy lên mức no ấm trong vòng một, hay hai thập niên.. Nhưng nếu bạn nghĩ tới để biến đổi một nền văn hóa thì chưa biết tới bao giờ, vì làm sao gột rửa trong tâm hồn vài thế hệ cho mọi chuyện tinh tuyền trở lại.
Thí dụ. như một số mẩu chuyện quan ngại văn hóa, mà một người bạn vừa gửi tới người viết, trích từ báo Tuổi Trẻ, nêu các nỗi lo về văn hóa của một tác giả tên là Hồng Quyên. Trích như sau.
“Câu chuyện văn hóa:
Người Việt trong mắt ai"
TT - 1. Tàn cuộc tiệc, chúng tôi rời lầu 9 khách sạn Kim Đô (TP.HCM) ra về. Thang máy khá chật, đa số là cánh mày râu, phần nhiều đã chếnh choáng hơi men. Câu chuyện đang rôm rả thì thang máy dừng lại ở tầng 6, một cô gái Tây vội vã bước vào.
Cô gái rất đẹp, và cho dù là... Tây, cô cũng có vẻ lúng túng trước những ánh mắt soi mói, thô lỗ. Rồi những tiếng cười hô hố vang lên. Có những đoạn bình luận về mông, về ngực hết sức thô tục dành cho... người đẹp.
Xuống tầng trệt, mọi người chen lấn bước ra. Cô gái sải chân thật nhanh, và khi vừa đủ độ... an toàn, cô quay lại và nói như hét lên: "Các anh là những kẻ mất... mất lịch sự" bằng tiếng Việt. Một thoáng sững sờ, rồi có ai đó kêu lên: "A! Nó biết tiếng Việt chúng mày ơi". Lại một tràng cười mở hết cỡ... (!")
2. Một đoàn cán bộ trẻ được mời đi thăm đất nước Phù Tang. Xứ sở của con cháu Thái Dương Thần Nữ quá đỗi hiện đại, với biết bao tiện nghi và mạch sống ngày đêm cuồn cuộn chảy, làm anh em ta ít nhiều cảm thấy choáng ngợp. Đoàn lần lượt tham quan các công xưởng lớn, viếng các di tích, đền thờ Thần đạo và một vài võ đường cổ xưa, kể cả đến sống trong một số gia đình trung lưu để hiểu biết thêm về đời sống sinh hoạt của người Nhật ngày nay.
Có một vài món quà tình cảm được trao tặng, đáng kể nhất có lẽ là mấy quyển sách viết về nền văn hóa cổ kính Nhật Bản, về các chiến binh samurai, về các trường phái thiền... Tất cả những giá trị vô giá về tinh thần ấy bị vứt bừa xuống sàn khách sạn ngày mọi người "good bye" nước Nhật. Trong hành trang của họ, quí
giá nhất có lẽ là cái máy tính xách tay second hand, máy chụp ảnh kỹ thuật số.
3. Không biết khi các người phục vụ dọn phòng, họ nghĩ gì về cách hành xử của người Việt chúng ta" Và cô gái Tây ấy, rồi đây khi nhớ tới VN, có quên được mấy kẻ mất lịch sự mà cô lỡ gặp trong thang máy"
HỒNG QUYỀN” (hết trích)
Sao lại có chuyện thô tục văn hóa tới như thế" Sao lại có người dân Sài Gòn nào nham nhở như thế, dù là có say xỉn thế nào đi nữa, mà lại nhìn gaí Tây mà bàn về mông, về ngực... Trời ạ, dân Sài Gòn mình dịu dàng lắm, trai thanh mà gái lịch chứ...
Nơi đây, lòng tôi không muốn kỳ thị Nam, Bắc, nhưng buộc lòng phaỉ nói rằng thô tục dâm đãng như thế chỉ có con chaú Bác Hồ thôi. “Nó biết tiếng Việt chúng mày ơi". Trời ạ, bị gái mắng nham nhở mà còn nói nổi như thế. “Chúng mày ơi” là những ai" Sao không “Tụi bay ơi”...
Sang tới mẩu chuyện du khách Việt đi Nhật, rời khách sạn là ném đủ thứ sách văn hóa xuống sàn. Mà lại chỉ quý máy ảnh kỹ thuật số. Thôi thì chuyện máy ảnh mình không nói, nhưng sao lại nỡ ném sách ra sàn như thế.
Nếu không thích, thì cứ đặt sách lên bàn trả lại tử tế. Hay là đưa sách vào bịch nylon, gói lại rồi đưa cho tiếp viên mà nói một lời cảm ơn, rằng không cầm về được vì nhiều quá rồi. Tiếc chi một cử chỉ dịu dàng, tiếc chi một lời cảm ơn trang trọng.
Mà phái đoàn tới Nhật được ghi là “Một đoàn cán bộ trẻ được mời đi thăm đất nước Phù Tang...” nghĩa là những người sẽ lên nắm quyền tương lai, là các tỉnh ủy, thành ủy tương lai... Nghĩa là, gương từ quan lớn xuống.
Làm sao để thay đổi cái văn hóa này" Và nếu có kế hoạch hay chương trình nào có thể thay đổi văn hóa, thì bao lâu mới làm lại cho nền văn hóa tươi đẹp hơn"
Đó là một nỗi lo cần nêu ra. Vì tất cả những đặc tính dân mình không lẽ đang biến đổi tới như thế hay sao"
Thí dụ. như một số mẩu chuyện quan ngại văn hóa, mà một người bạn vừa gửi tới người viết, trích từ báo Tuổi Trẻ, nêu các nỗi lo về văn hóa của một tác giả tên là Hồng Quyên. Trích như sau.
“Câu chuyện văn hóa:
Người Việt trong mắt ai"
TT - 1. Tàn cuộc tiệc, chúng tôi rời lầu 9 khách sạn Kim Đô (TP.HCM) ra về. Thang máy khá chật, đa số là cánh mày râu, phần nhiều đã chếnh choáng hơi men. Câu chuyện đang rôm rả thì thang máy dừng lại ở tầng 6, một cô gái Tây vội vã bước vào.
Cô gái rất đẹp, và cho dù là... Tây, cô cũng có vẻ lúng túng trước những ánh mắt soi mói, thô lỗ. Rồi những tiếng cười hô hố vang lên. Có những đoạn bình luận về mông, về ngực hết sức thô tục dành cho... người đẹp.
Xuống tầng trệt, mọi người chen lấn bước ra. Cô gái sải chân thật nhanh, và khi vừa đủ độ... an toàn, cô quay lại và nói như hét lên: "Các anh là những kẻ mất... mất lịch sự" bằng tiếng Việt. Một thoáng sững sờ, rồi có ai đó kêu lên: "A! Nó biết tiếng Việt chúng mày ơi". Lại một tràng cười mở hết cỡ... (!")
2. Một đoàn cán bộ trẻ được mời đi thăm đất nước Phù Tang. Xứ sở của con cháu Thái Dương Thần Nữ quá đỗi hiện đại, với biết bao tiện nghi và mạch sống ngày đêm cuồn cuộn chảy, làm anh em ta ít nhiều cảm thấy choáng ngợp. Đoàn lần lượt tham quan các công xưởng lớn, viếng các di tích, đền thờ Thần đạo và một vài võ đường cổ xưa, kể cả đến sống trong một số gia đình trung lưu để hiểu biết thêm về đời sống sinh hoạt của người Nhật ngày nay.
Có một vài món quà tình cảm được trao tặng, đáng kể nhất có lẽ là mấy quyển sách viết về nền văn hóa cổ kính Nhật Bản, về các chiến binh samurai, về các trường phái thiền... Tất cả những giá trị vô giá về tinh thần ấy bị vứt bừa xuống sàn khách sạn ngày mọi người "good bye" nước Nhật. Trong hành trang của họ, quí
giá nhất có lẽ là cái máy tính xách tay second hand, máy chụp ảnh kỹ thuật số.
3. Không biết khi các người phục vụ dọn phòng, họ nghĩ gì về cách hành xử của người Việt chúng ta" Và cô gái Tây ấy, rồi đây khi nhớ tới VN, có quên được mấy kẻ mất lịch sự mà cô lỡ gặp trong thang máy"
HỒNG QUYỀN” (hết trích)
Sao lại có chuyện thô tục văn hóa tới như thế" Sao lại có người dân Sài Gòn nào nham nhở như thế, dù là có say xỉn thế nào đi nữa, mà lại nhìn gaí Tây mà bàn về mông, về ngực... Trời ạ, dân Sài Gòn mình dịu dàng lắm, trai thanh mà gái lịch chứ...
Nơi đây, lòng tôi không muốn kỳ thị Nam, Bắc, nhưng buộc lòng phaỉ nói rằng thô tục dâm đãng như thế chỉ có con chaú Bác Hồ thôi. “Nó biết tiếng Việt chúng mày ơi". Trời ạ, bị gái mắng nham nhở mà còn nói nổi như thế. “Chúng mày ơi” là những ai" Sao không “Tụi bay ơi”...
Sang tới mẩu chuyện du khách Việt đi Nhật, rời khách sạn là ném đủ thứ sách văn hóa xuống sàn. Mà lại chỉ quý máy ảnh kỹ thuật số. Thôi thì chuyện máy ảnh mình không nói, nhưng sao lại nỡ ném sách ra sàn như thế.
Nếu không thích, thì cứ đặt sách lên bàn trả lại tử tế. Hay là đưa sách vào bịch nylon, gói lại rồi đưa cho tiếp viên mà nói một lời cảm ơn, rằng không cầm về được vì nhiều quá rồi. Tiếc chi một cử chỉ dịu dàng, tiếc chi một lời cảm ơn trang trọng.
Mà phái đoàn tới Nhật được ghi là “Một đoàn cán bộ trẻ được mời đi thăm đất nước Phù Tang...” nghĩa là những người sẽ lên nắm quyền tương lai, là các tỉnh ủy, thành ủy tương lai... Nghĩa là, gương từ quan lớn xuống.
Làm sao để thay đổi cái văn hóa này" Và nếu có kế hoạch hay chương trình nào có thể thay đổi văn hóa, thì bao lâu mới làm lại cho nền văn hóa tươi đẹp hơn"
Đó là một nỗi lo cần nêu ra. Vì tất cả những đặc tính dân mình không lẽ đang biến đổi tới như thế hay sao"
Gửi ý kiến của bạn