Trong phần Câu Chuyện Thể Thao lần này, chúng tôi xin được cùng quý vị tìm hiểu về Giải Đua Xe Đạp Vòng Quanh Nước Pháp, tức “Le Tour de France” hay còn gọi là “Grande Boucle”, hoặc vắn tắt hơn là “Le Tour”.
“Tour de France” là giải đấu về môn bô đua xe đạp đường trường quy tụ các tay đua chuyên nghiệp trên toàn thế giới mang đẳng cấp quốc tế, được tổ chức vào tháng 7 hàng năm tại các chặng đường đua vòng quanh nước Pháp và xuyên qua các quốc gia lân cận. Giải đua xe đạp nổi tiếng này được hình thành từ năm 1903 do những tờ báo như báo thể thao lừng danh Pháp Quốc là “L’Equipe” và báo “Parisienne” tổ chức, và được đại xí nghiệp ASO (Amaury Sport Organi- sation) tài trợ. Từ năm 1903 đến thời điểm tháng 7/2008 hiện nay giải đua này đã tổ chức được 95 lần.
Lịch trình đua xe của “Tour de France” được diễn ra trong 3 tuần lễ của tháng 7 hàng năm với cự ly khoảng 3.500km và độ sai biệt về mức cao thấp của mặt đất giữa các đường đua là từ 2.000m trở lên, tức là trong tình trạng thử thách của đường đua rất gay gắt nên tạo được sự thu hút cuồng nhiệt của giới hâm mộ bằng những thành tích vượt qua các đoạn đường cam go đầy thú vị.
Ngoài các chặng đường đua chủ yếu nằm trong lãnh thổ của nước Pháp còn có những chặng đua tại các quốc gia láng giềng khác như Anh Quốc, Ý Đại Lợi, Tây Ban Nha, Bỉ Quốc, Monaco v.v… với số lượng các chặng đua trung bình của toàn giải đua là 21 chặng đường. Ngoài các đường đua bằng phẳng, các “cua rơ” chuyên nghiệp còn phải vượt qua thử thách của những đường đua leo dốc vùng núi đồi, cũng như hình thức thi đấu còn có bộ môn cá nhân và đồng đội nên càng tăng thêm phần hào hứng đặc sắc cho giải đua này. Vì vậy, “Tour de France” còn được xem như là 1 giải đua xe đạp mang yếu tố cân bằng nhất về địa hình thi đua khi so sánh với 2 giải đua lớn khác là “Giro d’ Italia” (Giải Đua Xe Đạp Vòng Quanh Ý Đại Lợi, được tổ chức vào tháng 5 hàng năm) và giải “Vuelta à Espagna" (Giải Đua Xe Đạp Vòng Quanh Tây Ban Nha, được tổ chức vào tháng 9 hàng năm), vốn có rất nhiều đường đua leo dốc núi đồi.
Về hình thức các đội đua tham chiến thì mỗi đội gồm 9 người (tối thiểu là 6 người) được các hãng xưởng xí nghiệp (từ 1 đến nhiều xí nghiệp) tài trợ, và trung bình có khoảng 20 đến 22 đội đua tham gia hàng năm với các tuyển thủ không giới hạn về quốc tịch.
“Tour de France” là giải đua đường trường bao gồm nhiều chặng đua đầu tiên trong lịch sử của bộ môn thể thao đua xe đạp và được bắt đầu từ ý tưởng quảng cáo cho tờ báo thể thao “L’Auto” (hiện nay là L’Equipe) của người chủ bút tên Henri Desgrange đưa ra kế hoạch thực hiện 1 cuộc đua vòng quanh nước Pháp. Từ đó, Tour de France đã trở thành đối thủ của giải đua “Từ Paris đến Brest” (Brest là 1 thành phố hải cảng ở miền Tây Nam nước Pháp có địa hình đặc biệt vừa là quân cảng vừa là thương cảng) do tờ báo “Le Petit Journal” tổ chức, cùng giải đua “Từ Paris đến Bordeaux” do báo “Le Velo” tài trợ là 2 giải đua đã ra đời trước đó từ cuối thế kỷ 19 với cự ly đường đua khoảng 580km.
Vào năm 1903 “Tour de France” được tổ chức lần đầu tiên với tổng số cự ly là 2428km qua 6 chặng đường đua, tức trung bình mỗi chặng các tuyển thủ phải vượt qua 400km được xem như là 1 thử thách rất gay gắt và tay đua Maurice Garin sinh tại Ý Đại Lợi rồi sau đó lấy quốc tịch Pháp đã đi vào lịch sử của giải đua này khi đoạt được cúp vô địch lần đầu tiên. Hơn nữa, vào thời kỳ sơ khởi này hầu như các tuyển thủ không được nghỉ ngợi ở giữa chặng đua với tính cách thử thách sức chịu đựng và khi ngủ đêm thì các tay đua phải tự lo liệu chi phí mướn nhà trọ hoặc chuẩn bị các vật dụng để ngủ ở dọc đường vì theo luật của giải đua thời đó, không được phép nhận sự trợ giúp của bất cứ ai. Sau đó, kể từ giải đua lần thứ 3 thì cự ly của mỗi chặng đua được rút ngắn lại kèm theo số chặng đua được tăng lên với những địa hình leo dốc vùng núi đồi. Ngoài ra, lúc đó vẫn chưa có bộ phận thay đổi vận tốc gắn ở xe đạp nên ở mỗi chặng đua leo dốc và xuống dốc càng gây thêm phần khó khăn cho các tay đua và tuy ngay sau đó bộ phận thay đổi tốc độ được phát minh nhưng nhà tổ chức Henri Desgrange vẫn đưa ra quy định cấm sử dụng.
Từ đó về sau, số lượng các chặng đường càng được tăng thêm kèm theo các luật lệ quy định được chi tiết và hệ thống hóa dần. Do ảnh hưởng của Đệ Nhất Thế Chiến, “Tour de France” đã bị gián đoạn từ năm 1915 đến năm 1918 và tuy được bắt đầu lại từ năm 1919 nhưng trong khoảng thời gian này kéo dài đến thập niên 1930 cự ly của tổng số đường đua có khuynh hướng tăng lên quá 5.000km với mỗi chặng đua khoảng 350km. Mãi cho đến khi nhà tổ chức Henri Desgrange từ chức vào năm 1937 thì vào năm sau đó bộ phận biến đổi tốc độ mới được chấp nhận cho sử dụng để gắn vào xe đạp của các tay đua.
Từ sau thập niên 1930, số lượng các chặng đường đua là khoảng trên dưới 20 chặng với tổng số cự ly đường đua là khoảng 4.500km và lại bị gián đoạn bởi Đệ Nhị Thế Chiến từ năm 1940 đến năm 1946. Trong giai đoạn chiến tranh do trục Phát Xít gồm Đức-Ý-Nhật phát động này cũng đã xuất hiện 2 tay đua trứ danh người Ý Đại Lợi là Fausto Coppi và Gino Bartali. Và cũng từ giai đoạn này đã có nhiều tay đua từ bỏ bộ môn cá nhân để thành lập đội tuyển tham gia thi đấu ở hình thức các đội đua nên các luật lệ quy định về bộ môn toàn đội cũng được cải tiến dần.
Sau khi được tổ chức lại từ năm 1947 đến thập niên 1950 thì tay đua Louison Bobet của Pháp đã đạt kỷ lục 3 lần liên tiếp vô địch “Tour de France” vào những năm 1953, 1954, 1955. Bước vào thập niên 1960 đến giữa thập niên 1970 thì có sự xuất hiện của tuyển thủ người Pháp Jacques Anquetil tạo thành tích liên tiếp 4 lần vô địch “Tour de France” từ năm 1961 đến 1964, và kế đến Eddy Merckx của Bỉ Quốc cũng tái lập kỷ lục 4 lần vô địch từ năm 1969 đến 1972. Từ hậu bán thập niên 1970 đến giữa thập niên 1980, “Tour de France” đã trở thành đất dụng võ của 2 tuyển thủ người Pháp là Bernard Hinault và Laurent Fignon với thành tích vô địch đều do 2 anh thay phiên nhau chiếm giữ. Và từ cuối thập niên 1980, sự nổi bật của 1 số tuyển thủ không xuất thân từ Châu Âu đã khiến làng đua thế giới chú mục mà trong đó xuất sắc nhất là tay đua Gred LeMond của Hoa Kỳ với thành tích vô địch năm 1986, 1989, 1990. Sau đó, từ năm 1991 đến 1995 Miguel Indurain của Tây Ban Nha đã lập kỷ lục lần đầu tiên vô địch 5 lần liên tiếp nhưng kế đến tuyển thủ người Hoa Kỳ là Lance Amstrong lại phá vở kỷ lục này qua 7 lần đoạt chiếc áo vàng, tức biểu tượng vô địch của “Tour de France” từ năm 1999 đến năm 2005.
Đặc điểm nổi bật của “Tour de France” là dùng màu áo để phân biệt các tuyển thủ xuất sắc trong cách tính điểm để trao tặng giải thưởng gồm các loại áo như sau:
1. Áo màu vàng (Giải thưởng về thành tích tổng hợp): Tuyển thủ đạt được thành tích tổng hợp hạng Nhất sẽ được trao tặng chiếc áo vàng gọi là “Le Maillot Jaune”. Và ở mỗi chặng đua sẽ căn cứ vào yếu tố thời gian để tính điểm, tức các tuyển thủ nào chạy đến mức Goal với lượng thời gian ít nhất sẽ được mặc chiếc áo vàng này rồi tiếp tục đua ở những chặng đường này để khán giả dễ nhìn thấy người đang dẫn đầu bảng điểm. Tuyển thủ nào giữ được màu áo vàng đến chặng đua cuối cùng sẽ là người đạt thành tích tổng hợp xuất sắc tức chiếm giải vô địch của “Tour de France”.
2. Áo màu xanh lá cây (Giải thưởng đua nước rút): Kế đến là áo màu xanh lá cây (Le Maillot Vert) được trao tặng cho tuyển thủ hạng Nhất về thành tích đua nước rút ở giữa hoặc cuối các chặng đường đua.
3. Áo màu trắng chấm đỏ (Giải thưởng leo dốc): Áo màu trắng chấm đỏ (Le Maillot à Pois Rouges) dành cho tuyển thủ đoạt giải leo dốc qua 4 cấp bậc từ dễ đến khó. Giải thưởng này được đặt ra từ năm 1975 và thường được gọi vắn tắt là “Maillot Pois” hoặc “Maillot Grimpeur”
4. Áo màu trắng (Giải thưởng cho tuyển thủ trẻ): Áo màu trắng (Le Maillot Blanc) được tặng cho tuyển thủ trẻ vừa đúng số tuổi từ 25 tuổi trở xuống ngay trong thời gian của giải đua đạt được thành tích cao nhất. Trường hợp tuyển thủ nào 25 tuổi nhưng trong thời gian 3 tuần của giải đua lại trùng vào ngày sinh nhật thứ 26 thì không thuộc đối tượng của màu áo trắng này. Tuy giải thưởng này còn được diễn dịch là “Giải thưởng dành cho tân tuyển thủ”, nhưng nếu xét về mức giới hạn là 25 tuổi thì vẫn có những tuyển thủ nhiều lần nhận được giải thưởng này nên gần đây cách dịch “Giải thưởng cho tuyển thủ trẻ” được nhìn nhận là chính xác hơn.
5. Áo màu trắng có khung số đỏ (Giải thưởng cho tuyển thủ dũng cảm): Áo màu trắng có khung số đỏ (Dossard Rouge) là loại áo trao tặng cho những tuyển thủ tỏ ra quả cảm với những động tác bộc lộ ý chí quyết đấu. Đây là loại giải thưởng đặc biệt được ban tổ chức tuyên bố và phát thưởng cho 1 tuyển thủ “dũng cảm” sau mỗi chặng đua (ngoại trừ lúc đua để chọn thứ tự ưu tiên xuất phát). Ngoài ra, vào ngày cuối cùng của giải đua ban tổ chức còn tuyển chọn 1 tuyển thủ tỏ ra dũng cảm nhất trong toàn giải để phát thưởng gọi là “Super Dossard Rouge”.
6. Áo trắng có khung số vàng (Giải thưởng cho các đội đua): Áo trắng có khung số vàng (Dossard Jaune) là màu áo trao tặng cho đội đua có thành tích xuất sắc qua cách tính điểm là tổng cộng thời gian chạy của 3 tuyển thủ dẫn đầu mỗi đội và đội nào có số lượng thời gian ngắn nhất chạy đến goal sau mỗi chặng đua sẽ được giải thưởng này.
Gửi ý kiến của bạn
