Thượng Đỉnh Mỹ- ASEAN: Ngăn Chận Trung Cộng
Vi Anh
Mỹ và các nước Asean trong hội nghị thượng đỉnh 24/9, bước đầu đã thành công trong việc xây dựng nền tảng để ngăn chận hành động bá quyền của Trung Cộng.
Những lời tuyên bố trước hội nghị, của các viên chức ngoại giao, của Washington và Hà nội phù hợp với tinh thần của hội nghị thượng đỉnh ở New York. Các vị lãnh đạo quốc gia đã chấp bút, biến nó thành nguyên tắc chỉ đạo cho quan hệ của Mỹ và ASEAN. Mà mục tiêu quan trọng là đối phó với tham vọng bành trướng của TC.
Như Ngoại Trưởng Mỹ đã nói tại Diễn đàn An ninh Khu vực ASEAN ở Hà nội “Lợi ích quốc gia của Mỹ bao hàm quyền tự do hàng hải, quyền tiếp cận các vùng biển chung của châu Á, và sự tôn trọng luật lệ quốc tế tại khu vực Biển Đông. Việc giải quyết tranh chấp lãnh thổ tại vùng biển phía Nam Trung Quốc là một "ưu tiên ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ".
Và như Đại sứ VNCS ở Mỹ, Ông Lê Công Phụng, nói ở Washington DC của Mỹ, “Việt Nam [CS] mạnh mẽ ủng hộ chính sách ngoại giao của Mỹ là quay lại Đông Nam Á và Đông Á. Như Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton đã nói, Hoa Kỳ quay lại khu vực này để tiếp tục hiện diện chứ không rút đi. Chúng tôi ủng hộ chính sách đó."
Trong hội nghị ở New York Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch VNCS Nguyễn Minh Triết đồng chủ toạ nói rất khớp với nhau. Theo thông tấn AFP của Pháp, TT Obama: “với tư cách là Tổng thống, tôi tuyên bố một cách rõ ràng là Hoa Kỳ có ý định đóng vai trò quan trọng tại châu Á. Hoa kỳ đã tăng cường các liên minh cũ, đẩy mạnh quan hệ với đối tác mới … như với Trung Quốc, và một lần nữa chúng tôi tham dự vào quan hệ với các tổ chức cấp vùng, trong đó có Asean». Ông nói rõ 10 nước thành viên của Aseam gồm Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Philippines, Singapore, Malaysia, Brunei, Miến Điện, Cam-bốt và Lào «đang giữ một vai trò quyết định trong khu vực và có thể trở thành một thế lực tích cực trong việc điều hành các vấn đề trên thế giới .» Còn Chủ tịch VNCS Nguyễn Minh Triết với tư cách chủ tịch luân phiên thay mặt cho Asean tuyên bố: «Asean rất mong muốn nâng quan hệ với Mỹ lên một tầm cao mới để duy trì hòa bình ổn định, và phát triển trong khu vực».
Nội dung cuộc họp rất hanh thông. Quá trình và viển ảnh kinh tế , đầu tư và thương mại chứng tỏ hai bên Mỹ và Asean đều vui, đều cần nhau và đều đồng có lợi. Thương vụ trong 6 tháng đầu năm nay được 84 tỷ đôla, tăng 28% so với năm ngoái. Riêng VN, Mỹ bây giờ là chủ đầu tư nhiều nhứt ở VN và VN xuất cảng sang Mỹ tăng vọt.
Còn vấn đề gay cấn nhứt là an ninh cấp vùng, điều Asean mong muốn sự can dự của Mỹ nhứt vì TC đã quá coi thường các nước nhược tiểu, đơn phương lấy đảo, chiếm biển của các nước Đông Nam Á như chỗ không người.
TC cũng biết ý của các nước Asean, muốn nhờ Mỹ có mặt trở lại trong vùng đề ngăn chận đà bành trướng của mình. TC ngăn chận Mỹ trước. Vài ngày trước thượng đỉnh ASEAN-Mỹ diễn ra tại New York, phát ngôn viên bộ Ngoại giao TC ngày 21 tháng 9, yêu cầu Mỹ không nên tham gia vào tranh chấp trên biển Đông. AFP cho biết trước hội nghị thượng đỉnh ASEAN, trong cuộc nói chuyện riêng với Tổng thống Hoa Kỳ Thủ tướng Trung Quốc đã cảnh báo Washington không nên can thiệp vào tranh cãi giữa Bắc Kinh với các nước Đông Nam Á về vùng biển Hoa Đông. Lời TC khuyên Mỹ hiểu theo kiểu Tàu vòng vo Tam Quốc là lời hăm đoạ của “nước lớn” TC nói đánh đầu, hăm doạ các nước nhỏ thuộc Asean.
Nhưng TC không phải là Thiên Tử của thế giới ngày nay. Hội nghị thượng đỉnh Mỹ- Asean phải làm cái chuyện cần và phải làm của mình, ví trách nhiệm với quốc gia dân tộc mình và cũng vì an ninh và hoà bình thế giới nữa. Kết quả là Bản Thông cáo chung đã ra đời công bố ngày 24 tháng 9 năm 2010 «khẳng định tầm quan trọng của nền hòa bình và ổn định trong khu vực, của an ninh hàng hải, của quyền tự do giao thông trên biển theo quy định của luật quốc tế» và kêu gọi «giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp ôn hòa».
Thông cáo không nêu đích danh TC, nhưng ám chỉ gần như minh thị kêu gọi kẻ gây hấn là CS Bắc Kinh. Asean càng tỏ ra tin tưởng Mỹ hơn khi gần như đồng Quốc hội Mỹ tiến hành chuẩn bị trừng phạt Trung Quốc vì kìm giá đồng yuan. Ủy Ban Tái Chánh, Thuế Khoá của Hạ Viện Mỹ đã thông qua dự luật cho phép Bộ Thương Mại Mỹ áp đặt thuế chống phá giá đối với hàng nhập cảng của Trung Quốc bị cho là được trợ giá, bởi việc định giá đồng nhân dân tệ thấp hơn thực.
Và trong Hội Nghị Thượng đỉnh Mỹ-Asean, TT Obama đã hứa vào năm tới đi Jakarta (Nam Dương) là nước Ông từng sống thời niên thiếu, để dự hội nghị thượng đỉnh Đông Á, là nơi mà chánh các chính quyền tiền nhiệm của Ông tỏ ra lơ là. Thời TT Obama là thời Mỹ quyết tâm trở lại Đông Nam Á mạnh nhứt từ sau khi Mỹ rút khỏi VN Cộng Hoà.
Trở lại VN. Cái gì thì cái, chớ sau Hội Nghị Thưởng Đỉnh Mỹ-Asean lần thứ hai, VN sẽ được hưởng một nền và thơi hoà bình võ trang (paix armée) đối với TC. Nếu nhà cầm quyền CS Hà nội biết sử dụng cơ hội này để dân chủ hoá để phát huy nội lực dân tộc, thì đây là một vận hội mới cho đất nước và nhân dân VN. Nó hợp thời cơ, nhơn hoà. VN có dân chủ dù tương đối thôi, rất dễ cho chánh quyền Mỹ yểm trợ kể cả quân sự. Có dân chủ tương đối thôi thì dân chúng mới phát huy được sức mạnh hầu gìn giữ bờ cõi. Quyết tâm bảo vệ chủ quyền quốc gia dân tộc là chánh nghĩa đễ thống nhứt lòng dân. Còn nếu mười mấy ông hội tề đầu óc cú đặc sệt CS ở trong Bộ Chánh Trị cứ lo mất đảng, thì có ngày CS mất luôn cả chì lẫn chài. Một lúc nào đó như ở Liên xô, ở Đông Âu, người dân chịu hết nổi CS, tức nước sẽ vỡ bờ, phong trào nhân dân sẽ thành triều dâng thác đổ cuốn mất Đảng Nhà Nước CS thôi./. ( Vi Anh)