Bạn,
Chuyện kể trong lá thư này xảy ra tại một xã của tỉnh Hà Nam, miền Bắc VN. Tại xã này có một làng chài trên sông Đáy. Ở đây có gần 200 con thuyền lớn nhỏ nằm bất động trên sông. Sống trên dòng sông Đáy, họ mang trong mình bao nỗi lo âu, lo chạy từng bữa ăn, lo vì không có việc làm, lo vì đến một mảnh đất "cắm dùi" họ cũng không hề có. Tất cả người dân ở đây đang khao khát được lên bờ, khao khát có một cuộc sống cho ra sống. Báo Lao Động ghi nhận về tình cảnh những cư dân này qua đoạn ký sự như sau.
Tại tổ 7 của thôn Lê Lợi, xã Phù Vân, đa số người dân khi được hỏi đều không biết tổ dân cư đặc biệt của mình có từ bao giờ. Họ chỉ biết rằng từ đời ông cha mình, nơi đây đã trở thành chốn mưu sinh duy nhất. Người dân ở đây sống nhờ con tôm con cá, nghề duy nhất từ đời ông đời cha để lại là nghề đánh bắt cá, "đánh ốc, đánh hến" để sống qua ngày. Lũ trẻ, thay vì cắp sách đến trường, chúng theo bố mẹ kiếm sống trên sông nước. Hiện nay, làng chài Phù Vân chỉ có 40 em trên tổng số 80 em được đến trường. Phần lớn các em đều không qua lớp mẫu giáo.
Trình bày về tình cảnh của cư dân trong tổ, ông Nguyễn Gia Lượng, tổ trưởng tổ 7, thì "tổ này có 69 gia đình với gần 500 người. Gia đình nào cũng có từ 5 đến 8 người, như gia đình tôi có 8 người cùng sống trên thuyền, rất chật hẹp. Đây là nơi ở của mình, nhưng nói thật nó còn không bằng cái ổ chuột, 8 con người sống trên con thuyền dài 6m, rộng 1.5m, cao cũng chỉ khoảng 1m. Ngày nào cũng ra chui vào rúc, đêm ngủ người nằm ngược người nằm xuôi, có đêm đang ngủ bỗng dưng có tiếng động lớn trong thuyền giật mình tỉnh dậy đã thấy nồi niêu bát đũa nằm ngay trên người, nhìn quanh thấy mấy đứa con nằm chồng chéo lên nhau, tôi không kìm nổi nước mắt, vừa thương vợ con vừa tủi cho cái thân mình". Thuyền của cư dân Nguyễn Thị Huê cũng ở cạnh đấy, chị có gia cảnh rất éo le, chồng chết, một mình chị bươn chải nuôi hai con nhỏ. "Nhà" của chị là con thuyền nhỏ rách nát phần đuôi, mạn thuyền bị hỏng nặng, mái thuyền là những tấm cót đan mục nát xiên xẹo, tả tơi. Vì thương hai đứa con nhỏ, chị mới lặn lội kiếm sống trên dòng sông Đáy. Đi cào ốc hến từ sáng sớm đến chiều hôm, cũng chỉ mang về có 4-5 ngàn đồng để rau cháo nuôi con.
Bạn,
Cũng theo báo Lao Động, làng chài ở xã Phù Vân đã trải qua biết bao thăng trầm chìm nổi. Mấy chục năm nay rồi, nước sinh hoạt không có, người dân muốn có nước thì cha con, mẹ con phải gồng gánh đến từng hộ gia đình ở trên bờ để xin từng can. Có thời gian trên bờ cũng thiếu nước, vậy là người dân phải đi mua từng thùng nước về dùng. Nước sinh hoạt rất khan hiếm, đến giặt đồ, rửa bát, đều dùng nước sông Đáy. Những năm gần đây, dòng sông Đáy đã ô nhiễm rất nặng. Bởi vậy, nếu người dân dùng nước sông kéo dài sẽ có nguy cơ bùng phát nhiều chứng bệnh vô cùng nguy hiểm tại làng chài này.