Chuyện xảy ra tại Nghệ An, một trong những tỉnh nghèo miền Trung. Theo báo Tuổi Trẻ, tại một số nơi đã xuất hiện những cuộc ký kết giữa một bên là gái nghèo xinh đẹp, học giỏi và muốn tiếp tục học, với bên kia là chàng khá giả. Giữa họ chưa hề có tình yêu, và khi cô gái ra trường thì hợp đồng có thể bị mất "hiệu lực". Báo TT ghi lại 2 câu chuyện như sau.
Chuyện thứ nhất là cô Nguyễn Thị Th., ở Vinh, từ nhỏ vốn học giỏi. Xong trung học phổ thông, thi vào 3 đại học, cao đẳng đậu cả ba. Nhà nghèo nhưng TH luôn quyết tâm bằng mọi giá phải học xong đại học. Đang lúc túng thì xuất hiện chàng trai có tên N.Q.H ở phường bên cạnh. Chừng vài tuần sau, H. đi thẳng vào vấn đề: "Th. ạ, anh thật lòng yêu em. Anh cũng biết hoàn cảnh và ước mơ của em là học hết đại học. Nếu em đồng ý sau này là vợ anh, anh sẽ đợi và đầu tư tất cả tiền bạc cho em ăn học đến ngày ra trường mới cưới. "Thì ra, anh chàng trai này si mê mình thật sự, tuy không đẹp, lại có một tiền án, nhưng bù vào nhà hắn giàu. Cứ đồng ý bừa đi, nhờ vào tiền hắn để học được năm nào hay năm đó, tương lai tính sau." Suy nghĩ như thế, Th. đã nhận lời. Không để miệng nói gió bay, H. đưa ra một tờ giấy "hợp đồng vợ chồng" nội dung ngắn gọn: Tôi tên là N.Q.H và cô N.T.Th tự nguyện sau này là vợ chồng. Phía H phải đầu tư tiền bạc chu đáo để Th ăn học cho đến lúc ra trường mới được cưới. Nếu Th thay lòng đổi dạ phải bồi thường số tiền gấp đôi.
Chuyện thứ hai: Trần Thị B, ở Diễn Châu, Nghệ An, gia đình đông em. B. nhà nghèo nhưng xinh đẹp, học giỏi. Sau một thương vụ gian lận, bố B. phải đi tù, mẹ gầy còm một mình nuôi đàn con nhỏ dại ăn học. Vừa học vừa làm thuê song B. cũng thi đậu vào cao đẳng sư phạm. Nhưng lấy tiền đâu để học tiếp" Biết được hoàn cảnh và ước mơ của B., một chàng nhà giàu ở xã DY, tên M., quyết không để "hoa thơm" lọt ay người khác. M. sớm tối lân la ve vãn rồi ra giá: "Nếu em cho anh được làm chồng tương lai thì anh sẽ đầu tư tiền học cho em đến ngày ra trường nhận công tác." Không yêu gì chàng hợm hĩnh này, nhưng để có tiền giúp bố mẹ và các em ăn học, B cũng liều ký vào bản "cam kết làm vợ". Thời gian trôi đi, ngày B ra trường nhận công tác cũng là ngày cưới của M. và B.. Hôm cưới có một chàng trai cùng xóm với B không được mời cũng đến dự. Anh ta ngồi một góc rồi âm thầm uống rượu. Thì ra anh và B. trước đấy đã thề nguyền yêu nhau, nhưng hoàn cảnh nghiệt ngã đã phân chia đôi lứa.
Bạn,
Trở lại chuyện của Th. Những năm tháng ở đại học, Th. tìm được tình yêu với bạn học, anh Đ.T.H.. Mãi đến lúc ra trường, Đ.T.H đưa Th. về trình diện bố mẹ, Th mới nói ra tất cả chuyện mình đã cam kết làm vợ với N.Q.H. Nghe Th giải bày, Đ.T.H tuyên bố: "Nếu em không tự nguyện yêu anh N.Q.H mà do hoàn cảnh thì anh sẽ đền bù tất cả." Bố mẹ Đ.T.H chấp nhận bán đi ba con trâu và cộng thêm 10 triệu đồng tiền mặt để anh đưa cho Th thanh lý "cam kết vợ chồng" cùng N.Q.H. Hôm Th. cùng người yêu đến đưa tiền và "nói hết lời", N.Q.H mặt đỏ phừng phừng giật phắt số tiền cất vào tủ, nhưng bản hợp đồng vợ chồng thì không đưa cho Th hủy đi. Anh ta còn đấm tay xuống bán nói: "Rồi chúng bay sẽ biết thằng này." Một tháng sau, UB phường gọi Th lên vì anh ta viết đơn kiện Th. về tội "lừa đảo". Qua cuộc đối chất, UB phường mới vỡ lẽ ra "chuyện vợ chồng xưa nay hiếm này. Anh chàng N.Q.H nghe 1 cán bộ phường phân giải, rồi bất chợt rút hợp đồng ra vò xé tan tành.