Theo báo Tuổi Trẻ, còn khoảng 3 tháng nữa, đến ngày 1 tháng 1/2000, các loại xe chở khách đã sử dụng trên 20 năm và xe đã cải tạo (thay máy, thay khung) sử dụng từ 17 năm trở lên sẽ không được chở khách liên tỉnh (xe hoạt động qua ba tỉnh trở lên). Còn đến 1-1-2000 những xe đã sử dụng 15 năm và xe đã cải tạo 12 năm sẽ không được tham gia chở khách liên tỉnh. Việc loại các xe quá đát trên được thực hiện theo quyết định của bộ Giao thông vận tải CSVN ban hành theo quy định về tiêu chuẩn ngành đối với xe chở khách liên tỉnh. Thế là từ nay đến cuối năm 2000, các nghiệp chủ phải giải toán về nguồn vốn đầu tư xe mới.
Phân tích về tình hình vận tải ở VN, báo Tuổi Trẻ ghi nhận như sau: Theo Cục Đăng kiểm, cả VN hiện có 53,035 xe chở khách từ 10 chỗ ngồi trở lên, và đã có đến 50% xe đã sử dụng trên 15 năm. Tuy nhiên với số lượng xe quá đát nhiều như vậy thì bài toán thay xe thật không đơn giản. Nếu chọn một loại xe có sức chở trung bình, loại 25 chỗ ngồi không máy lạnh do một hãng sản xuất xe tại Sài Gòn, giá 47.250 đồng thì vốn đầu tư cần đến 1 tỉ 252 triệu đô. Theo các đơn vị vận tải miền Tây, miền Đông và Chợ Lớn, thật ra vốn đầu tư cho xe quá đát còn lớn hơn nhiều vì đa phần xe đò chạy liên tỉnh là loại 50 chỗ ngồi.
Cũng theo báo Tuổi Trẻ, kể từ khi bộ Giao thông Vận tải CSVN ban hành quyết định trên, một số hàng sản xuất trong nước đã chào bán xe mới loại 34 chỗ ngồi giá 46 ngàn đến 57 ngàn 400 đô, 47 chỗ ngồi giá 61 đến 70 ngàn đô (tương đương 800 triệu, gần 1 tỉ đồng/xe). Các nghiệp chủ cho rằng không có khả năng mua xe mới vì tiền ứng trước 50% là quá nhiều và không có khả năng trả góp hàng tháng. Ở bến xe miền Tây, mỗi tháng bình quân các xe hoạt động 5-7 chuyến, còn ở bến xe miền Đông là 7-10 chuyến. Đó là chưa kể những tuyến đường ít người đi lại và có nhiều xe hoạt động thì còn thấp hơn.
Báo Tuổi Trẻ viết tiếp: Hiện nay nhiều nghiệp chủ săn lùng tìm mua xe đã qua sử dụng 5-7 năm (đời xe sản xuất 1994-1996) có giá thấp hơn 30-50% so với giá xe mới lắp ráp trong nước. Số lượng xe loại này cũng không còn nhiều. Một số đơn vị nhập khẩu cũng bắt đầu chào giá xe cũ đã qua sử dụng 5-7 năm, chủ yếu là của Hàn Quốc. Trong đó, được rao bán nhiều nhất là loại xe 25-34 chỗ ngồi (đời 1994-1995) với giá 22 ngàn đến 25 ngàn đô, đã có thuế nhập cảng. Theo một đơn vị ở bến xe Chợ Lớn, đành phải chọn loại xe có sức chở ít hơn để thay xe đò 50 chỗ ngồi quá đát, nhưng như thế hiệu quả kinh tế sẽ không cao. Bài toán sử dụng xe quá đát cũng không đơn giản như ý kiến của cục Đăng kiểm cho rằng “xe không được sử dụng làm xe chở khách liên tỉnh thì có thể dùng vào việc chở khách nội tỉnh hoặc cải tạo thành xe chở hàng. Theo các nghiệp chủ ở miền Tây, dù giá xe quá đát đã giảm 50%, chỉ còn 30-80 triệu đồng/xe, song nhu cầu sử dụng xe quá đát chạy nội tỉnh vẫn hầu như bất động. Bởi tại Sài Gòn trong 3 năm qua các đơn vị vận tải hành khách công cộng đã bỏ hơn 30 tuyến xe buýt và có khuynh hướng thay xe buýt loại 50 chỗ ngồi bằng loại xe mini buýt 12-25 chỗ ngồi có hiệu quả kinh tế hơn và không bị kẹt xe.
Bạn,
Theo báo Tuổi Trẻ, một số chủ nhiệm hợp tác xã xe khách cho rằng các nghiệp chủ xã viên khó có đủ tài chánh để mua xe mới. Trong điều kiện hiện nay, bài toán thay xe chỉ có thể giải quyết nếu như nhà nước CSVN cho phép nhập khung sườn, máy xe, cho phép các cơ sở đóng thùng xe thì giá thành thấp và khi đó các nghiệp chủ mới có khả năng đầu tư thay xe, còn nếu không được thì họ đành chào thua mà thôi.