Nghĩa Địa Cá Voi
Bạn,
Theo báo Sài Gòn, tại miền Trung, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, tại huyện Núi Thành, có bãi Bắc ở xã Tam Hải lànơi có trên 500 ngôi mộ của cá voi (cá Ông) luỵ vào bờ biển này được ngư dân trong vùng cải táng. Đối với người dân xứ biển, đây là vùng linh thiêng, là nơi yên nghỉ của những cá Ông sau những năm tháng cứu nạn cho người đi biển. Báo Sài Gòn Tiếp Thị ghi nhận về nghĩa địa này qua đoạn ký sự như sau.
Tiếp xúc với ông Trần Toàn, 84 tuổi, phóng viên được biết, ông là người chuyên lo chuyện hậu sự cho hàng trăm cá Ông. Ông Toàn kể, mộ cải táng cá Ông ở đây có từ thời vua Gia Long. Hồi đó, khi vua Gia Long đưa quân về vùng này, nhưng do biển động, tàu thuyền của vua Gia Long được cá Ông cho nương vào bờ Bấc biển Tam Hải. Khi trú quân trên ốc đảo Tam Hải này, nước uống không có, vua Gia Long cầu mưa và được các Ông chỉ bảo, vua Gia Long sai quân đào hai cái giếng và quả nhiên có nước đầy giếng. Từ đó, vua Gia Long lệnh cho người dân Tam Hải thờ cúng cá Ông. Hiện nay, xã Tam Hải có 10 ngàn dân, nhưng họ chỉ sử dụng hai giếng nước do vua Gia Long đào để lại. Và cũng từ ngày ấy, cá Ông cứ luỵ vào đây ngày càng nhiều.
Phóng viên về khu nghĩa địa cá Ông nằm khuất sau những đụn cát thấp sũng, ranh giới là những gốc dương già xương xẩu tựa hồ như những vệ thần. Nơi đây là chốn linh thiêng của làng chài Tam Hải. Trừ những lúc tổ chức lễ cầu ngư và cải táng cá Ông, hiếm khi người dân đặt chân đến đây. Ngoài hàng trăm ngôi mộ cá được cải táng, trong khuôn viên nghĩa địa còn có vài nấm mộ quá khổ nằm im lìm như những vạt đất hoang. Theo ông Toàn, đó là mộ của những "Ngài" khi luỵ vào bờ đã được nhân dân địa phương an táng ngay tại nghĩa địa. Mỗi ngôi mộ được đánh dấu bằng hai viên đá ong ở hai đầu.
Ông Toàn kể: "Tự tay tôi đã "tẩm liệm" và cải táng cho hàng trăm cá Ông. Dân ở đây xem cá Ông như thần biển. Theo phong tục, mỗi khi ai đó phát hiện một cá Ông cá trôi dạt từ biển vào là phải "đi tay vải đội khăn điều" chịu tang trong ngày an táng". Người dân vùng biển tin rằng, năm nào cá Ông dạt vào thì năm đó, vùng biển mưa thuận gió hoà, ngư dân ra khơi xa làm ăn thuận lợi, không có tai nạn biển và bị bão biển gây thiệt hại tài sản và người. Vì thế, cứ có cá Ông luỵ vào, người dân nơi này lại chôn cất rất trang nghiêm. Những năm trước giải phóng, nhiều cá Ông nặng hàng chục tấn liên tiếp luỵ vào bờ. Có năm, cá Ông dạt vào bờ, do thân hình quá to, nên đã bị mắc cạn. Người dân phải đan rọ tre bao lại hàng năm trời cho tiêu tan thịt cá Ông, sau đó, mới đem xương cá Ông vào nghĩa địa cải táng.
Bạn,
Cũng theo báo SGGP, trước đây, mỗi lần có cá Ông luỵ vào là mỗi lần ngư dân mở hội. Trong buổi lễ tiễn đưa, ngoài chiêng trống, không thể thiếu đội bả trạo và điệu hò đưa linh dập dìu như nhịp sóng khắc khoải lòng người.