Bạn,
Theo các báo Dân Trí, Người Lao Động, trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên-Huế, thượng nguồn sông Bồ vốn là nơi heo hút, tĩnh lặng nhưng thời gian gần đây trở nên hỗn loạn bởi tình trạng hút cát, đãi sạn để tìm vàng. Để có được 1 chỉ vàng, dân tìm vàng đã hút một lượng cát khổng lồ ở đáy sông. Hoạt động khai thác vàng bằng phương thức này đã gây hiểm họa về môi trường. Báo Người Lao Động ghi nhận thực trạng này qua đoạn ký sự như sau.
Con sông Bồ nằm giữa hai xã Hương Vân (huyện Hương Trà) và Phong Sơn (huyện Phong Điền) vốn xanh ngắt tự bao đời, nay nhiều đoạn đã hóa đục ngầu. Khi thuyền vừa qua khỏi công trình thủy điện Hương Điền, phóng viên bắt gặp những bãi đá cuội trồi lên giữa sông. Anh lái thuyền khẳng định: "Dấu vết của những người khai thác vàng đó. Họ giả vờ đi đãi sạn để tìm vàng. Chẳng ai dại gì đến nơi hiểm trở thế này để hút cát, sạn". Thuyền dừng lại ở Khe Trầu. Bên bờ sông những tấm sắt dài, ngắn nằm trơ trọi. Trưởng công an xã Hương Vân cho biết toán tuần tra đã thu giữ một số tang vật và yêu cầu chủ tàu ngừng hẳn việc khai thác. Họ bỏ lại đây 2 bộ giàn, 10 máng lọc vàng.
20 phút sau, thác Lòi Đoi hiện ra trước mắt với những chiếc tàu chở dàn máy hút cào đồ sộ nằm nép ven bờ. Xung quanh tàu là những bãi đá cuội to đùng, cho thấy đội ngũ khai thác vàng những ngày qua "làm ăn" rất cật lực. Bên trên mỗi chiếc thuyền có lợp lá cọ, như một ngôi nhà nhỏ làm chỗ sinh hoạt của gần 10 con người. Một viên chức xã kể lại: "Tình cờ chúng tôi nhặt được một quyển nhật ký khai thác, trong đó ghi rõ "thu hoạch" của đội quân này từ 8 chỉ đến 1 lượng vàng/nga`y. Để có được số vàng này, không biết họ đã cào cuốc dưới lòng sông bao nhiêu cát sạn".
Từ đầu tháng 4-2007, đội quân khai thác vàng đã có mặt tại thượng nguồn sông Bồ. Đa số dân khai thác vàng là những nông dân đến từ xã Chu Minh, huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây. Mỗi tàu khai thác vàng do một nhóm, là những người cùng một gia đình hoặc bà con, điều hành, thực hiện từ việc hút cát, lọc vàng sa khoáng cho đến tiêu thụ. Phóng viên lên một chiếc thuyền của dân khai thác vàng. Trên thuyền có khoảng 7 người, một thiếu niên chừng 17 tuổi kể mình tên T., học hết lớp 3, ở quê thất nghiệp nên mới gia nhập đội quân khai thác vàng ở xã, bôn ba khắp nơi. Theo T., để ráp một chiếc tàu với cần trục hút cát dài hơn 30 m, phải mất gần 150 triệu đồng, huy động khoảng 30 thợ đóng trong một tháng rưỡi. T. kể: "Nói cho cùng, ông chủ thuyền em cũng chỉ thầu lại và chịu trách nhiệm về con thuyền này thôi, còn chủ thực là ai chúng em không biết, ông ta chưa bao giờ xuất hiện".
Bạn,
Cũng theo báo Người Lao Động, phóng viên đã hỏi một viên chức xã tại sao người Hà Tây lại biết ở thác Lòi Đoi có vàng sa khoáng, thì viên chức này nhận định: "Có thể trong quá trình thăm dò địa chất xây dựng thủy điện Hương Điền, thông tin sông Bồ có vàng sa khoáng đã rò rỉ ra ngoài. Tuy nhiên, lực lượng khai thác vàng không dám hoạt động lộ liễu ở thủy điện nên rút lên Lòi Đoi tìm kiếm."