WASHINGTON (AP) - TT Bush hôm thứ hai đã thúc giục dân Palestine thay thế lãnh tụ Yasser Arafat và áp dụng “một nền dân chủ thực tập” để có thể lập quốc trong vòng 3 năm.
Bush nói từ Bạch Ốc, “Hòa bình đòi hỏi một quyền chỉ huy Palestine mới và khác đi, để một quốc gia Palestine có thể khai sinh.”
Bush thêm, “Tôi kêu gọi dân Palestine lựa chọn các lãnh tụ mới, các lãnh tụ không chịu chấp nhận khủng bố.”
Các cuộc bầu cử nên tổ chức vào cuối năm nay để chọn một quốc hội có thẩm quyền bình thường, và sẽ phải có 1 hiến pháp, Bush nói khi đặt ra các điều kiện cứng rắng cho một quốc gia Palestine.
Bush nói, “Khi dân tộc Palestine có các lãnh tụ mới, các cơ chế mới và các dàn xếp an ninh mới với cac1 láng giềng, Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ việc lập quốc Palestine, mà biên giới và các phương diện về chủ quyền sẽ có tính lâm thời cho tới khi giải quyết như một phần của thương lượng chung kết tại Trung Đông.”
Các viên chức cao cấp của Bush nói họ hình dung là dân Palestine có thể đạt tình trạng lập quốc lâm thời trong 18 tháng, và quy chế lập quốc thường trực có thể sớm là 3 năm.
Bush cũng đòi Do Thái rút về các vị trí đã đóng ở West Bank 2 năm trước, và ngưng xây nhà cho dân Do Thái ở West Bank và Gaza. Bush nói, tận cùng, Do Thaí nên đồng ý rút về các tuyến đã giữ trước khi xảy ra cuộc chiến 1967.
Điều kiện về 1 quốc gia lâm thời và các chức năng quốc tế sẽ còn phải thương thuyết giữa tân chính phủ Palestine và Do Thái.
Bush nói là Mỹ, Liên Âu, Ngân Hàng Thế Giới và Quỹ Tiền Tệ Thế Giới sẵn sàng giúp lo cải tổ tài chánh Palestine.
Bush hứa, “Và Hoa Kỳ, cùng với các đối tác ở thế giới đã phát triển, sẽ tăng viện trợ nhân đạo cho Palestine.”
Ngoại Trưởng Colin Powell đã tham khảo các viên chức Ả Rập và Palestine khi Bush soạn đề nghị mới, và nhiều phần sẽ quay lại Trung Đông để nói chuyện trực tiếp.
Trong khi đó, Bush lập lại sự hỗ trợ dành cho quyền tư5ï vệ của Do Thái, ngay cả khi xe tăng Do Thái đã bao vây bản doanh hư hại nặng của Arafat ở Ramallah, trên West Bank và đang tấn công du kích Hamas ở Gaza.
Đề nghị lập quốc tạm đã gây bực mình một số dân Palestine và Ả Rập.
“Một quốc gia là một quốc gia, và bạn không có thể gọi là tạm thời có bầu, và bạn không có thể là 1 quốc gia tạm thời,” theo lời Nabil Shaath, viên chức cao cấp trong nội các Arafat, nói hôm chủ nhật trên giờ “Late Edition” của CNN.
Gửi ý kiến của bạn
