Nhà phát ngôn viên này đã không nói rõ lý do về vụ bắt giữ và khước từ cho biết tên nhà học giả này vì các lý do riêng tư.
Nhưng nhóm nhân quyền tại Hong Kong đã nhận ra nhà học giả này là Li Shaomin, 45 tuổi, tốt nghiệp đại học Princeton, một giáo sư phụ giảng về quản trị kinh doanh tại đại học Hong Kong
Họ Li đã bị giữ ngày 25/2 khi từ Hong Kong vào thành phố Shenzhen, một thành phố phía nam của Hoa lục, bằng thông hành của Hoa kỳ, theo như Trung tâm Thông tin về Nhân quyền và Dân chủ đã cho biết theo một bản cáo trạng được gửi cho Bắc Kinh.
Mẹ của họ Li tại Bắc Kinh đã cho thông tấn AFP được biết, gia đình không nhận được bất cứ tin tức nào từ các giới chức của Trung quốc.
“Tôi rất lo lắng,” theo bà đã cho biết và khước từ để cho biết tên của bà.
Vụ bắt giữ họ Li đã xẩy ra sau vụ bắt nhà học giả Gao Zhan hai tuần, Gao Zhan là một người thường trú tại Hoa kỳ, làm việc như một nhà nghiên cứu xã hôi học của đại học American University tại Washington D.C., đã bị bắt giữ vì nghi ngờ về việc gián điệp.
Không giống như họ Li là một công dân Hoa kỳ, Gao mang quốc tịch Trung quốc đang chờ ngày để nhập tịch Hoa kỳ. Gao đã bị giữ ngay tại phi cảng Bắc Kinh ngày 11/2 cùng với người chồng và đưá con trai năm tuổi, chồng và con được thả ra ngày 8/3 sau 26 ngày giam giữ.
Ngày thứ sáu, người chồng đã tuyên thệ nhập tịch và đã trở thành một công dân Hoa kỳ vào lúc hàng ngoại giao của hai bên mới đây bị soắn lại.
Để ý tới họ Li, dại sứ quán Hoa kỳ đã cho biết ngày thứ sáu, một giới chức của lãnh sự quán đã thăm viếng công dân Hoa kỳ bị bắt này và đại sứ quán thường xuyên tiếp súc với gia đình này.
Sinh tại Trung quốc, họ Li di cư sang Ho kỳ năm 1982, sau khi tốt nghiệp trường đại học Bắc Kinh với văn bằng kinh tế. Họ Li đã hoàn tất bằng master và doctorate về xã hội học tại Princeton và vào đại học Havard làm nhà nghiên cứu về các đề xuất của Trung quốc.
Họ Li đã dạy học tại đại học của thành phố Hong Kong năm 1996, chuyên chú về việc cải tổ kinh tế và chính trị của Trung quốc, theo như lời của ông Frank Lu, giám đốc của Trung tâm Thông tin tại Hong Kong.
Không được biết rõ tại sao họ Li lại bị Trung quốc bắt giữ, nhưng họ Li đã bị Bộ Công An của Trung quốc cho bắt, có thể để điều tra về tội làm hại tới nền an ninh của Trung quốc, theo như ông họ Lu đã cho biết.
Bộ cho bắt họ Li là bộ chuyên lo điều tra về các vấn đề do thám và an ninh của Trung quốc. Được biết họ Li là một nhân vật ủng hộ mạnh mẽ cuộc phản đối của sinh viên Trung quốc đòi dân chủ năm 1989. Cha của họ Li là người Hong Kong, trước đây cũng đã bị bắt và được thả ra vì nghi ngờ là bàn tay ngầm hay người vận động ngầm trong cuộc biểu tình đòi dân chủ năm 1989, theo như bà mẹ của họ Li đã cho biết.
Ông Lu đã cho biết, hãy còn quá sớm để biết có thể vụ bắt Li và Gao có liên hệ nào đó về vụ đào tẩu sang Hoa kỳ mới đây của một đại tá cao cấp trong quân đội của Trung quốc, cuộc đào tẩu của vị đại tá này đã làm cho cấp lãnh đạo của Trung quốc bị giật mình. Ông Lu cho biết : “Có thể Trung quốc tìm cách trả thù.”
Tờ Washington Post đã dẫn một nguồn tin Trung quốc có mật thiết với sở tình báo của Trung quốc cho biết, các giới chức Hoa kỳ đã sắp xếp việc đào tẩu của Xu Junping trước khi vị đại tá này tới Hoa kỳ, sau đó giúp vị đại tá này lẩn đi luôn. Tình báo Trung quốc cho là vợ của viên sĩ quan cao cấp này đã lọt ra khỏi Hoa lục sau khi dự tiệc tại đại sứ quán của Hoa kỳ tại Bắc Kinh, theo như báo Post đã cho biết.
Xu là giám đốc của bộ phận ngoại vụ trong phân bộ chuyên về vùng Bắc Mỹ và vùng Đại Tây Dương nằm trong Bộ Quốc Phòng của Trung quốc, nhà giám đốc này hiểu rất rõ về đường lối của Quân đội Nhân dân Giải Phóng Trung quốc và đường lối của đảng Cộng sản Trung quốc đối với Hoa kỳ.
Trung tâm Thông tin đã cho biết, việc Trung quốc mới đây đã cho bắt giữ hai nhà học giả có trình độ vắn hóa gốc Ho kỳ để tỏ ra Trung quốc cũng có thái độ cứng rắn để chống lại Hoa kỳ. Sự căng thẳng trong quan hệ Hoa-Mỹ hầu như sẽ tăng lên vì vụ bắt những nhà học giả này, vì sự đào tẩu của vị đại tá cao cấp và vì quyết định của nội các Hoa kỳ đang tính có thể bán vũ khí tối tân cho Đài Loan, theo như lời ông Lu đã cho biết.
Chính phủ Hoa kỳ đang yêu cầu thả bà họ Gao và đã phản đối vụ bắt đưá con trai của bà này là một công dân Hoa kỳ và không hề thông báo cho đại sứ quán của Hoa kỳ được biết. Sau đó Trung quốc đã bác bỏ việc bắt giữ một đứa con nít, cho biết đã gửi thằng nhỏ vào nhà trẻ và được coi sóc cẩn thận.
Bộ ngoại giao Trung quốc đã khước từ việc yêu cầu của báo chí ngày thứ sáu để có lời cho biết về vụ bắt nhà họ Li.