Ottawa có quyền buộc cho kẻ buôn bán ma tuý sinh quán Việt Nam bị trục xuất chưa được một năm để trở lại Canada, bởi vì nhà đại diện của Elinor Caplan, bộ trưởng di trú đã lầm lẫn không xét kỹ tội trạng trong vụ này.
Tòa án liên tỉnh bang của Canada đã ra lệnh cho duyệt xét lại trường hợp của Đỗ Công Danh, 30 tuổi, cựu thuyền nhân đã bị ở tù tại Canada về tội ẩu đả, trộm đạo, buôn bán ma túy và những vi phạm luật pháp khác, được xếp vào loại người nguy hiểm cho an ninh xã hội.
Trong nhà tù cải tạo của Canada, Danh cũng mang danh là thành phần băng đảng Á Châu, mặc dầu luật sư của Danh đang tranh cãi về vụ này.
Luật sư của Danh là Harry Blank, luật sư cho biết ông sẽ tìm cách để bảo đảm cho thân chủ của ông được trở lại Canada trong khi tòa án và hội đồng của sở di trú đang duyệt xét về quyết định cho Danh là người nguy hiểm cho xã hội.
Theo luật sư Blank tuyên bố tại văn phòng của luật sư tại Montreal. “Trường hợp tôi có thể hoàn phục lại vấn đề này đi theo thủ tục kháng cáo về di trú thông thường, tôi dám nói có rất nhiều may mắn để đưa y can trở về.”
Damh dã bị trục xuất hồi tháng sáu sau khi nhân viên di trú nhận được Bản báo cáo về ý kiến của bộ trưởng cho Danh là một sự nguy hại cho xã hội – một bản báo cáo mà tòa án tỉnh bang đã yêu cầu đi sâu vào vấn đề bởi vì tác giả của bản báo cáo không đưa ra những lý do về Danh để trục xuất hay cho cơ hội để đáp ứng.
Khi bản báo cáo đưa ra Danh vừa mãn tù trên sáu tháng về những tội trạng đã phạm phải trong năm 1996 và 1997, một thời hạn đủ để cho nhà chức trách của sở di trú khơi ra viecä xử trục xuất và cho kháng án.
Thay vì nhà nước tìm hiểu ý kiến gọi là nguy hiểm của bộ trưởng, ý kiến này được cho thông qua để làm thủ tục trục xuất một di dân đã được công nhận để nhập cư về nguyên quán không cho kháng án.
Để nhận được ý kiến nguy hiểm, các giới chức phải đệ trình các dữ kiện cho một đại diện của nhà bộ trưởng chiếu theo một dự luật đặc biệt của luật di trú đối với cá nhân được coi như di dân có nguy cơ làm hại cho xã hội. Nhà đại diện này phán xét các lời đệ trình dựa theo đơn biện bạch do chính người di dân viết ra.
Trường hợp của Danh, tất cả các lời biện bạch đã được coi, nhưng chính Danh chưa bao giờ được trông thấy các lý do trục xuất này hoặc nhận được một cơ hội để đáp ứng, theo như quan tòa Paul Rouleau trong sự phán quyết của toà án liên tỉnh bang đã cho biết.
Quan tòa đã phê: “Việc làm công bằng là cho đương sự kháng cáo quyết định ban ra có ảnh hưởng tới nhân quyền của ông/bà để cho có cơ hội biết cung cách của trường hợp ông hay bà sẽ được xét … và để đương sự trả lời về việc phán xét trong vụ của ông hay bà.”
“Vì vậy tôi cho rằng tòa án thừa lệnh của luật pháp để duyệt xét lại đương đơn dựa trên căn bản riêng rẽ.”
“Vị đại diện của bộ trưởng là một phụ nữ không nêu tên trong quyết định này, bà ta đã không cung cấp Danh bản văn giải thích về quyết định trục xuất,” theo như quan tòa Rouleau đã cho biết thêm.
Bộ di trú đã kháng cáo sự tìm ra của quan tòa Rouleau. Nhưng luật sư Blank hy vọng đem thân chủ trở lại Canada trong khi chờ sự duyệt xét lại các lý do của chính quyền đưa ra và xin xử chiếu theo sự thụ án thường cho kháng án lệnh trục xuất về nguyên quán. Tòa cũng nêu ra vấn đề trợ cấp xã hội cho gia đình Danh.
Khi gia đình Danh trốn thoát bằng thuyền, Danh mới tám tuổi, cả gia đình đã nằm tại trại tỵ nạn bốn năm trước khi nhập cư vào Canada, lúc đó Danh được 12 tuổi vào năm 1982. Vào tuổi 20, Danh có chuyện rắc rối với luật pháp của Montreal khi làm nghề đồ tể, theo như hồ sơ tòa đã trưng ra. Song Danh đã lập gia đình và có được đưá con trai trước khi bị trục xuất vào ngày 19.6.
Luật sư Blank biện cãi để giữ Danh ở lại Canada đã dựa vào cơ bản trợ cấp xã hội cho gia đình Danh, nhấn mạnh vào việc bắt giữ thân chủ của luật sư khi về Việt Nam vào mùa hè vừa qua, sau đó phóng thích để cho sống với người em tại một làng nằm ngoài thành phố Sài Gòn. Danh không có việc làm, luôn luôn bị hăm bỏ tù hay bị hành hạ bởi vì chính quyền Việt Nam đã coi Danh như kẻ phản quốc, theo như luật sư Blank đã cho biết.