OTTAWA (KL) - Theo tin của Ottawa Citizen, hiếm có khi nhà lãnh tụ Cuba làm chuyến công du này; ông Jimmy Carter hướng dẫn phái đoàn Hoa kỳ tới dự tang lễ Trudeau. Đám tang Trudeau là quốc táng lớn nhất của Canada từ xưa tới nay.
Một hình ảnh lớn nhất đã cho in trên trang đầu của tờ báo Ottawa Citizen, một tờ báo lớn có uy tín tại thủ đô Canada, là hình đại diện Việt Kiều bầy tỏ lòng tôn kính trước linh cữu của nhà chính trị khôn ngoan này, người đã giành được quyền lập hiến pháp riêng cho Canada từ tay Anh quốc và bầy tỏ sự biết ơn người đã ra chính sách để cứu các thuyền nhân Việt Nam.
Chủ tịch Fidel Castro của Cuba và nhà cựu tổng thống Hoa kỳ Jimmy Carter sẽ là những nhân vật danh dự tới Montreal ngày 3/10 để dự tang lễ Pierre Elliot Trudeau. Các nguồn tin từ tổ chức lễ quốc táng lớn nhất trong lịch sử của Canada đã xác nhận chiều ngày 1/10, ông Carter và ông Castro sẽ được giới chức nghi lễ và văn phòng Thủ tướng Jean Chrétien của Canada hướng dẫn phái đoàn của hai ông này này lần lượt dự lễ quốc táng Trudeau.
Kế hoạch của ông Castro đánh dấu một cuộc khởi hành kinh ngạc của nhà lãnh đạo quốc gia Cuba, một người hiếm khi đi công du ra khỏi nước của mình. Các nguồn tin cho biết, sự quyết định của ông Castro không có gì phải nghi ngờ, quyết định này phát xuất từ quan hệ nghề nghiệp và tình cảm riêng tư mạnh mẽ đã được đúc kết với ông Trudeau vào năm 1970. Trong cuộc viếng thăm Cuba năm 1976 khi làm thủ tuớng của Canada, Trudeau đã làm các giới chức Hoa kỳ và các nhân vật chống cộng sản phải phẫn nộ khi thủ tuớng tuyên bố “Viva Castro” (Castro muôn năm).
Ông Castro thường ca ngợi ông Trudeau như là một lãnh tụ mạnh của bán cầu, người có thiện chí và có thể chống lại chính quyền Washington trên mọi vấn đề có nguyên tắc. Ông Trudeau cũng là một giới cụ để giúp Cuba thoát ra khỏi sự cô lập toàn diện bằng cách làm đường hậu thuẫn giữa quốc đảo này với Hoa kỳ. Canada và Mễ Tây Cơ là hai quốc gia độc nhất tại châu Mỹ chưa bao giờ làm đứt quan hệ với Cuba.
Ông Carter là người đã giữ nhiệm kỳ Tổng thống Hoa kỳ vào những năm 1976 cho tới 1980, trùng hợp với thời gian 15 năm của ông Tru deau giữ chức Thủ tướng của Canada. Theo báo chí, ông Carter đã nhận lời yêu cầu của Tổng thống Hoa kỳ đương kim Bill Clinton để dẫn phái đoàn Hoa kỳ sang dự lễ quốc táng Trudeau tại Canada. Trong phái đoàn này cũng có vài viên chức cao cấp cũ và đương thời như Phó Ngoại trưởng chuyên về chính trị vụ Tom Pickering và nhà đại sứ Gordon Giffin. Toàn bộ phái đoàn Hoa kỳ sẽ đuợc công bố vào chiều nay (2/10).
Theo báo chí cho biết, gia đình của ông Tru deau cũng đã khẩn cầu ông Carter đi cạnh linh cữu Trudeau như một nhân vật danh dự (honorary pallbearer) tiễn đưa người quá cố tới nơi an nghỉ cuối cùng. Hoàng tử Andrew của Vương quốc Anh cũng đã thông báo cho bà Toàn quyền Canada Adrienne Clarson biết ngày thứ bẩy, hoàng tử sẽ dự tang lễ Trudeau. Quận công của vùng York, Anh quốc sẽ dự tang lễ với tư cách riêng như là một nhân vật thuộc Hoàng gia, vì ông này không có chức phận trong chính quyền. Các nguồn tin cho biết, hoàng tử Andrew đang công du tại Toronto và được tin Trudeau đã quá cố, nên quyết định lưu lại để dự tang lễ.
Andrew theo học truờng cao đẳng Lakefield, ở gần Peterbourg, khi ông Trudeau còn tại nhiệm chức vào giữa năm 1970 và cho biết hoàng tử rất khâm phục đặc biết nhất sở thích của vị thủ tuớng này như thú chơi ca-nô trên các thác nước chẩy dốc và du ngoạn vào trong những vùng hoang dã của Canada.
Các giới chức của sảnh Rideau hall đã cho biết, sự hiện diện của hoàng tử Andrew sẽ không làm ảnh hưởng vai trò dự lễ của bà Clarson trong tư cách Toàn quyền của Canada. Theo tục lệ, nhà toàn quyền ngồi ngay hàng ghế trên cùng để đại diện cho toàn thể công dân Canada trong tang lễ và chia buồn cùng với gia đình của ông Trudeau.
Thủ tuớng Jean Chrétien cũng sẽ dự lễ tang này với tư cách là người cầm đầu chính quyền của Canada. Thủ tuớng sẽ đi theo vào đại giáo đuờng Notre-Dame để làm tang lễ cùng với bốn nhà thủ tướng Canada hiện còn sống: Joe Clark, John Turner, Brian Mulroney và bà Kim Campbell.
Giới chức nghi lễ đang thận trọng cân nhắc danh sách tên các quốc khách và nhân vật danh dự trong tang lễ. Riêng phái đoàn của Pháp sẽ do nhà cựu thủ tuớng Raymond Barre hướng dẫn. Thủ tuớng Raymond Barre hiện nay là nhà hàn lâm quốc tế đứng đầu, người đã từng làm việc với ông Trudeau tren vài sáng kiến đuợc đưa ra vào cuối năm 1970 và đầu năm 1980.
Ngoài ra tình cờ còn có đoàn nhân vật của vùng Caribbean, vùng thuộc địa của Anh quốc tại Nam Mỹ, đoàn này gồm có Edwin Carrington, tổng bí thư của Cộng đồng Caribbean (Caricom), Phó thủ tuớng Seymour Mullings, và ngài Sir John Compton, nguyên thủ tướng của nước St. Lucia. Là nhà ủng hộ mạnh mẽ của Khối Thịnh Vuợng Chung Anh quốc đã đề ra các sáng kiến về phát triển khối này, Trudeau vẫn còn để lại nhiều kỳ tích trong vùng Caribbean, vì thế các lãnh tụ và các cựu lãnh tụ của vùng này sẽ kéo tới Montreal ngày mai (3/10) để dự tang lễ Trudeau.
Phái đoàn của chính quyền Anh là phái đoàn lên tiếng dự tang lễ đầu tiên sẽ do Thứ truởng Quốc phòng Geoffrey Hoon hướng dẫn. Nhà thừ truởng này s4 đi cùng với ngài Sir Abdrew Burns, đuơng kim cao ủy tại Canada; và Marcus Hope, nhà tổng lãnh sự của Anh quốc tại Montreal.
HÀNH TRÌNH TANG LỄ
Một chiếc xe hỏa đặc biệt mang linh cữu của cựu thủ thuớng Pierre Elliott Trudeau từ thủ đô Ottawa tới Montreal sáng nay (2/10), chiếc xe hỏa này sẽ chạy dọc theo đuờng xe hỏa VIA Rail chạu thuờng xuyên nối giữa hai thành phố này. Trên dọc đường, xe hỏa này sẽ không ngừng ở trạm nào hết, các giới chức sở hoả xa cho biết, xe này chạy theo đúng thể thức an toàn và chạy chậm lại khi chạy ngnag qua thị trấn dọc đường.