Kyrgyzstan: Bỏ Phiếu Trưng Cầu Dân Ý Hiến Pháp Mới
BISHKEK - Mấy tuần lễ sau đợt bạo động chủng tộc gây thiệt mạng hàng trăm người và hàng trăm ngàn người di tản, người dân Kyrgyzstan đi bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý về hiến pháp mới.
Chính quyền tạm hi vọng kết quả trưng cầu dân ý sẽ hợp thức hoá quyền lực mà họ đã dành chiếm hồi Tháng 4. Trưng cầu dân ý diễn ra trong cuộc bố phòng an ninh nghiêm ngặt. Quyền TT Roza Otunbayeva bỏ phiếu tại Osh, thành phố lớn phiá nam, nơi vài xóm của dân thiểu số Uzbek bị thiêu rụi hoàn toàn. Bà tuyên bố : cuộc bỏ phiếu này là bằng chứng của ổn định. Bà nói "quốc dân chứng minh rằng xứ sở này đoàn kết, tự đứng vững để tiến lên".
Khoảng 7 tiếng đồng hồ sau lúc bắt đầu, 41% trong tổng số 2.7 triệu cử tri toàn quốc đã đi bỏ phiếu, theo loan báo của ủy ban tuyển cử trung ương.
Cuộc trưng cầu dân ý có hậu thuẫn của Nga, Hoa Kỳ và LHQ, đuợc coi là 1 bước quan trọng để dân chủ hoá, nhất là sau ngày chính quyền Bakiyev bị quần chúng lật đổ. Chính quyền lâm thời quy trách phe hậu thuẫn ông Bakiyev kích động bạo lực để ngăn trở trưng cầu dân ý.
Theo nhận xét của nhà báo, đa số dân Uzbek ủng hộ chính quyền tạm trong khi dân Kyrgyz ở miền nam hậu thuẫn cựu TT Bakiyev.
Giới quan sát cho hay hiến pháp mới mà chính quyền tạm cổ võ như là chuyển tiếp sang 1 thể chế dân chủ lập hiến không khác mấy so với văn kiện do ông Bakiyev soạn thảo sau khi nắm quyền từ 1 cuộc nổi dậy năm 2005. Hiến pháp mới không bảo đảm 1 vài trò lớn hơn cho dân Uzbek trong xã hội. Người thiểu số Uzbek, chiếm 15% dân số toàn quốc, đã từ lâu than phiền về thực tế là họ bị gạt ra ngoài bộ máy công quyền.
Tổ chức an ninh và hợp tác Âu Châu (OSCE) cử 25 quan sát viên theo dõi trưng cầu dân ý, nhưng không ai đến 2 thành phố Osh và Jalal-Abad, là 2 nơi còn nguy hiểm. Quan sát viên Janez Lenarcic nhận xét "Đừng mong đợi sự hoàn hảo. Tỉ lệ đi bầu càng cao, kết quả càng có giá trị hơn".
Theo chính quyền tạm, ý nghĩa của trưng cầu dân ý là hợïp thức hoá, bất kể tỉ lệ cử tri đi bầu là bao nhiêu. Hoa Kỳ và Nga cùng có căn cứ quân sự trên lãnh thổ Kyrgyzstan.