Không bao giờ nhân dân và chánh quyền Đài Loan quên khi Mỹ bắt tay được với TC, đã hất cẳng Đài Loan ra khỏi Liên hiệp quốc. Nhưng Đài Loan có nội lực, ngoại tệ sở hữu đứng hàng thứ ba trên thế giới nên tuy mất tư cách pháp nhân công pháp hội viên của LHQ, Đài Loan không có tòa đại sứ ở Mỹ, nhưng ngoại giao đoàn Đài Loan làm việc dưới hình thức Phòng Văn Hóa và Thương mại vẫn hưởng được qui chế ngoại giao. Và Đài loan vẫn được mua vũ khí của Mỹ.
TT Bush khi đắc cử nói Mỹ sẽ giúp Đài Loan để tự vệ. Tại cuộc họp ở Prague tháng rồi, Ong cũng kêu gọi Đài Loan và Nam Hàn tiến tới dân chủ. Nhưng TT Bush không nói một chữ nào Mỹ sẽ ra tay bảo vệ Đài Loan trong trường họp có chiến tranh xảy ra.
Đường lối Mỹ đối với Đài Loan đã thay đổi từ nhiều năm. Mấy năm trước Ted Galen Carpenter của Cato Institute phân tích đã viết niềm vui của Mỹ về một Đài loan tiến đến dân chủ không đáng giá mà Mỹ phải trả bị tấn công nguyên tử ngay trên đất Mỹ bởi TC khi Mỹ can thiệp khi Đài Loan giao chiến với lục địa. Mỹ đặt nạng quyền lợi kinh tế trong giao thương giữa TC và Mỹ và Mỹ với các nước Á châu hơn vấn đề Đài Loan.
Đường lối độc lập cho Đài Loan của tổng thống hiện thời của Đài Loan không được Mỹ hoan nghinh và yễm trợ. Khi Đài Loan vận động chủ trương trưng cầu dân ý về sự độc lập của Đài Loan, Bộ ngoại giao Mỹ tỏ ra bất bình, nói Mỹ chống lại mọi sáng kiến làm thay đổi qui chế hiện hữu của Đài Loan, qui chế đó là qui chế của TC được Mỹ thừa nhận là đối tác ngoại giao và công nhân Đài Loan là một tỉnh của Trung Quốc.
Nhưng đường lối của TT Bush không phải được nhiều người Mỹ ủng hộ. Nhứt là đảng Dân Chủ đangkiểm soát Quốc Hội đã nhiều lần chống TT Bush quá o bế TC và TC trở thành đối thủ đáng gơm của Mỹ như hiện thời. Và nhiều nước Á châu không bao giờ quên Mỹ bức tử Việt Nam Cộng Hòa khi đii đước với TC. Phản ứng đầu và quyết liệt là Phi luật tân, một đồng minh lâu đời của Mỹ, đã đuổi Mỹ ra khỏi hai căbn cứ chiến lược hải quân và không quân ở Phi. Mỹ phải dời về Tân Gia Ba. Mãi khi thế giới liên kết lại trong chiến tranh chống khủng bố, Mỹ mới được đổ quân lại ở Phi luật Tân. Nên các nước ĐôngNam Á cũng thấy nguy cơ khi Mỹ không bảo vệ được Đài Loan. Uy tín Mỹ ở Á châu sẽ mất như khi bức tử Việt Nam, nhứt là dưới cái nhìn của các nước từng gắn bó với Mỹ ở Á châu như Nam Hàn, Nhật, Phi, Thái Lan, Singapore, Indonesia và Ấn Độ.
Gửi ý kiến của bạn
