Iran: Để IAEA Xét Lò Nguyên Tử Thứ 2; LHQ: Iran Phải Ngưng Chương Trình Nguyên Tử Trước Tháng 12
WASHINGTON - Trong bài nói chuyện phát thanh theo thông lệ vào ngày Thứ Bẩy, cũng phổ biến qua liên mạng internet, TT Obama cho biết sẽ đối thọai nghiêm trang và có y nghĩa với Iran về chương trình nguyên tử của họ, đồng thời cảnh báo các hậu quả từ phản ứng đoàn kết toàn cầu.
Nhà lãnh đạo Hoa Kỳ nhấn mạnh "Nay Tehran phải chọn, tuân thủ các trách nhiệm và hoà nhập với cộng đồng thế giới, hay phải chịu áp lực gia tăng, bị cô lập, và bị từ chối cơ hội với dân chúng".
Không lâu sau, viên chức Iran loan báo thanh tra của cơ quan nguyên tử năng quốc tế IAEA có thể tới cơ sở uranium thứ nhì để quan sát. PTT Salehi nói: thời điểm để thanh tra quốc tế đến thăm cơ sở này sẽ đuợc 2 bên bàn bạc.
Ông Obama hô hào giới lãnh đạo Iran hành động để chứng minh ý định hoà bình.
Bằng chứng về cơ sở uranium xây dựng trong bí mật đuợc trình với TT Obama và các nhà lãnh đạo Anh, Pháp hôm Thứ Sáu tại hội nghị Pittsburg.
Không lâu sau, TT Medvedev mở cuộc họp báo riêng, kêu gọi Tehran hợp tác. Thứ trưởng ngoại giao He Yafei của Trung Quốc cũng lên tiếng tương tự.
Tại thủ đô Washington, 1 viên chức Bạch Ốc tiết lộ: Hoa Kỳ và ngũ cường định thông báo cho Tehran biết nhân dịp IAEA họp với Iran vào ngày Thứ Năm: Iran đuợc yêu cầu cho phép xem xét cơ sở uranium thứ nhì trong vòng vài tuần lễ.
Trong khi đó một bản tin khác cho biết rằng Iran đã đồng ý cho Thanh Tra Quốc Tế đến cơ sở tinh chế Uranium thứ 2. Bản tin viết như sau.
TEHRAN - Hôm Thứ Bẩy, nhà cầm quyến Tehran loan báo cho phép thanh tra của cơ quan nguyên tử năng quốc tế (IAEA) xem xét cơ sở tinh chế uranium mới công bố và xây dựng chưa xong, giữa lúc công luận quốc tế mạnh mẽ chỉ trích về cơ sở nguyên tử đuợc ngấm ngầm tạo lập. Đây là chỉ điểm mạnh nhất về hoạt động mà Iran muốn giấu, tuy luôn khẳng định là chỉ muốn sản xuất điện bằng kỹ thuât nguyên tử. Cảm tưởng ấy càng mạnh thêm với lời tuyên bố của 1 phụ tá thân cận lãnh tụ tối cao Ali Khamenei qua thông tấn chính thức Fars, rằng "Theo ý muốn của thượng đế, cơ sở này có thể hoạt động nay mai, sẽ làm mù mắt kẻ thù của nuớc cộng hoà Hồi Giáo".
Sự tồn tại của cơ sở tinh chế uranium thứ nhì, trong vùng núi gần thị trấn thánh tích Qom, cách thủ đô khoảng 100 dặm, đuợc các viên chức tình báo và giới ngoại giao tại bản doanh IAEA tiết lộ hôm Thứ Sáu.
Phản ứng của Bạch Ốc tiếp theo loan báo cho phép thanh tra IAEA xem xét là hô hào nhà cầm quyền Tehran hợp tác tức khắc và hoàn toàn với IAEA.
Tại Israel, ngọai trưởng Avigdor Lieberman nhận xét: cơ sở uranium xây dựng bí mật là bằng chứng vững chắc về ý định tìm kiếm vũ khí nguyên tử của Iran, không vì mục tiêu hoà bình.
PTT Salehi, là viên chức phụ trách chương trình nguyên tử, tuyên bố trên đài truyền hình toàn quốc : thanh tra của IAEA có thể đến quan sát, nhưng không nói cụ thể là chừng nào. Ông Salehi biện giải : theo hiệp định hạn chế phổ biến nguyên tử, cần thông báo với IAEA 6 tháng trước ngày đưa vật liệu vào lò tinh chế, và Iran công bố hơn 1 năm trước.
Cơ sở quy mô nhỏ này có thể chưá không hơn 3000 cơ phận ly tâm, thua xa cơ sở Natanz (với 8000 ống), nhưng vẫn có thể sản xuất vật liệu làm bom.
Theo ước luợng của các nhà chuyên môn, với số ống ly tâm hiện có, Iran có thể sản xuất đủ uranium tinh chế để làm bom trong thời gian không tới 1 năm.
Tại Stockholm, cựu thanh tra trưởng Hans Bliz tuyên bố: rõ ràng nước cờ của Tehran là muốn trói buộc cộng đồng quốc tế với đòi hỏi khai báo minh bạch.
Các siêu cường họp tại LHQ đã ra thời hạn cho Tehran ngưng chương trình uranium trước Tháng 12, nếu không sẽ phải chịu đựng các trừng phạt mới.
Gửi ý kiến của bạn
