Hôm nay,  

Câu Chuyện Y Học: Di Thể RAMP Và Bệnh Nhức Nửa Đầu

19/05/200700:00:00(Xem: 4453)

  Gs Andrew Russo thuộc Đại Học nghiên cứu bạch đản RAMP đóng vai trò điều chỉnh một neuropeptide tên là CGRP (calcitonin gene-related protein). Thử nghiệm khi chích RAMP1 cho chuột thì thấy hiện tượng viêm tăng gấp đôi so với chuột bình thường không chích RAMP. Theo các khoa học gia thì hiện tượng viêm trong hệ thống thần kinh có thể là cơ nguyên của bệnh nhức nửa đầu, thiên đầu thống (migraine headache). Các tác giả còn cho biết vì lý do thay đổi gene RAMP1 mà mức bạch đản CGRP đã tăng cao trong hệ thống thần kinh. Trước đây đã từng có nhiều thử nghiệm khẳng định CGRP đóng vai trò quan trọng sinh bệnh nhức nửa đầu.

Bs Jes Olesen cùng các đồng nghiệp cho thấy CGRP gây bệnh nhức nửa đầu. Thử nghiệm dùng chất kìm hãm CGRP tên là BIBN 4096 BS. Nếu chỉ dùng một lượng nhỏ 2.5mg BIBN 4096 BS có thể giảm nhức nửa đầu với tỉ số 66%. Tác dụng hiệu quả sau 30 phút chích thuốc BIBN 4096 BS kìm hãm thụ thể CGRP, rồi tăng cao dần, kéo dài 2-3 giờ. Công phạt của thuốc BIBN 4096 BS là 20%, và công phạt thường gặp nhất là tê liệt nhẹ. Tuy nhiên không có những công phạt trầm trọng. Kết quả cho thấy dùng thuốc BIBN 4096 BS kìm hãm CGRP có hiệu quả điều trị chứng nhức nửa đầu cấp tính.

Nói tóm lại, bài này đưa ra 2 kết quả nghiên cứu quan trọng:

1) CGRP (Calcitonin gene-related protein) đóng vai trò quan trọng sinh bệnh nhức nửa đầu.

 2) Dùng thuốc BIBN 4096 BS kìm hãm CGRP có hiệu quả điều trị chứng nhức nửa đầu cấp tính.

References:

1) The University of Iowa News, 2007.

2) Journal of Neuroscience, March 2007.

3) New England Journal of Medicine, 350: 1140, 2004.

4) Neurology, 61: 375-382, 2003.

Biên Đầu Thống là bệnh nhức nửa bên đầu, cũng có khi nhức cả 2 bện đầu. Phần lớn nhức vùng trán, đôi khi sau một bên mắt hay bên tai. Những người bị nhức đầu thường ở tuổi 15 tới 65. Nhức đầu thống liên hệ gia đình. Thường đàn bà bị nhức đầu thống nhiều hơn đàn ông Khi lớn tuổi thì cường độ nhức đầu thống dần dần giảm đi. Một số cho rằng dòng máu chảy vào đầu ít quá hay nhiều quá có thể gây nhức đầu thống. Nếu mạch tới ít vì mạch máu thun nhỏ thì bệnh nhân dễ bị chóng mặt hay có vấn đề khi nhìn. Khi bị dòng máu chảy nhiều quá đè vào dây thần kinh trong đầu, gây nhức đầu.

Có người cho rằng gen ảnh hưởng nhức đầu thống, thí dụ gen tác dụng tế bào não, thay đổi chức năng não. Cũng có thể do cơ thể bệnh nhân dễ bị kích thích (triggers) bởi những nguyên nhân khác như thiếu ăn hay ít ngủ, tiếng động lớn quá hay ánh sáng chói quá, kích thích tố (hormones) thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, căng thẳng buồn rầu, thời tiết thay đổi, ăn uống có chất nicotine, rượu hay chocolate, bột ngọt trong đồ ăn chẳng hạn.

Muốn biết vì sao bị nhức đầu thống thì bệnh nhân nên tự ghi chép những trường hợp tự cảm cảm thấy khi nào bị nhức đầu thống.

Có 2 loại biên đầu thống, nhức nửa đầu, thường thấy: 1) bệnh nhân cảm thấy có ánh sáng lóe trong mắt hay ánh sáng chạy ngoằn ngoèo. Đôi khi như nhìn thấy hay nghe thấy tiếng động lạ, hay đôi khi thấy khứu giác hay vị giác thay đổi. Những triệu chứng kể trên (aura) thường sẩy ra khoảng 10 giây trước khi bị lên cơn nhức đầu thống.

2) Nhưng thông thường thì bệnh nhân không thấy triệu chứng gì báo hiệu ngoài một số triệu chứng ói, mửa. Trước khi gặp bác sĩ, bệnh nhân nên ghi nhận mấy điều sau đây: bao lâu lại bị nhức đầu, nhức ở đâu, nhức trong kéo dài bao lâu, có liên hệ vấn đề kinh nguyệt, có bị ói mửa, hay hoa mắt, có liên hệ gia đình"

Khoảng 26 triệu người sống ở Mỹ bị nhức đầu thống, 11 triệu bệnh nhân bị nhức đầu thống trung bình hay nặng. Cứ 60 người bị nhức đầu thống thì ít ra hơn 1 người bị nhức đầu mỗi tháng một lần. Trong báo Women's Health in Primary Care November-December, 2006, cũng nêu lên vấn đề nhức đầu liên hệ viêm xoang. Nhiều bệnh nhân và ngay cả y sĩ cũng không lưu ý triệu chứng nhức đầu viêm xoang như đau mặt, nghẹt mũi, chảy nước mũi, thường xẩy ra trong trường hợp nhức đầu thống. Bởi vậy có trường hợp trị bệnh nhức đầu viêm xoang không hết nhưng khi dùng thuốc trị bệnh nhức đầu thống như triptans hay thay đổi lối sống có thể thuyên giảm nhức đầu thống mà cứ ngỡ bị nhức đầu vì viêm xoang).

Cách mới giản dị truy tầm bệnh nhức nửa đầu Migraine

Bs Richard B. Lipton tại Đại Học Y Khoa Albert Einstein, Nữu Ước, cho phổ biến cách mới truy tầm bệnh nhức nửa đầu migraine. Thử nghiệm nhức đầu cho 653 bệnh nhân trong 27 trung tâm y khoa khác nhau và 12 trung tâm nhức đầu tại Hoa Kỳ. 451 bệnh nhân hoàn tất việc truy tầm định bệnh nhức nửa đầu. Tiêu chuẩn cuộc phỏng vấn bệnh nhân nhức nửa đầu dựa theo 9 câu hỏi. Ba câu hỏi đầu tiên sau đây coi la` quan trọng nhất:

1) Nhức đầu có cản trở công việc làm của bạn hơn một ngày trong vòng 3 tuần lễ"

2) Khi nhức đầu có thấy buồn ói hay khó chịu bao tử"

3) Khi nhức đầu có thấy ánh sáng làm bạn khó chịu"

Tham khảo: 

1) The University of Iowa News, 2007.

2) Journal of Neuroscience, March 2007.

3) New England Journal of Medicine, 350: 1140, 2004.

4) Neurology, 61: 375-382, 2003.

5) Women's Health in Primary Care, November-December 2006.

Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D.; E-mail:nmtran@hotmail.com; Mời Quí độc giả viếng thăm Y Dược Ngày Nay và RadioWeb, www.yduocngaynay.com, một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Rụng tóc (alopecia) thường xảy ra trên da đầu, nhưng cũng có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể. Rụng tóc là một tình trạng phổ biến và không phải là vấn đề đáng lo ngại. Ở Úc, khoảng một nửa đàn ông ở độ tuổi 50 thường có dấu hiệu hói đầu, và hơn 1/4 phụ nữ trong cùng độ tuổi cho biết tóc họ bị thưa đi. Thường thì vấn đề này là do di truyền. Nếu thấy mình đang bị rụng tóc và đang lo lắng về điều đó, quý vị nên đi khám hoặc hỏi ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán trước khi thử bất kỳ phương pháp điều trị nào. Rất nhiều sản phẩm được quảng cáo là có khả năng đảo ngược tình trạng rụng tóc, nhưng lại có rất ít sản phẩm đã được kiểm nghiệm khoa học về hiệu quả.

Hàm răng của bệnh nhân có vẻ như được chăm sóc khá tốt, nhưng nha sĩ James Mancini, giám đốc lâm sàng của Trung Tâm Nha Khoa Meadville ở Pennsylvania, cảm thấy phần nướu có vấn đề. Tình cờ, Mancini có quen biết với bác sĩ của bệnh nhân đó nên đã liên lạc để chia sẻ sự lo ngại – và rồi họ ‘lần’ ra bệnh thật! Mancini cho biết: “Thực ra, Bob mắc bệnh ung thư bạch cầu (leukemia). Dù ông ấy không thấy mệt mỏi hay có các triệu chứng khác, nhưng vấn đề xuất hiện ở phần răng miệng. Khi bác sĩ của Bob biết được tình trạng, Bob đã được điều trị ngay lập tức.”

Thời nay, nhiều người thường bị đau cổ vai gáy, lại còn kèm theo cả đau đầu. Nỗi đau này có thể gây ra thêm nỗi đau khác, không chỉ về mặt vật lý mà còn về mặt tâm sinh lý. Xét về mặt sinh lý, ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng những cơn đau ở cổ thường khiến cho người ta bị thêm chứng đau đầu. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Journal of Headache and Pain là nghiên cứu đầu tiên cung cấp những dấu hiệu khách quan về sự liên quan của cơ bắp với tình trạng đau nhức đầu.

Một nghiên cứu mới cho thấy thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng và hiệu suất làm việc trong ngày, mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Network Open, so với những người ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày, những người ngủ ít hơn 6 tiếng/ngày có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn khi về già.

Khi nói đến việc giữ cho xương khỏe mạnh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vitamin D, chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ lượng canxi cần thiết để giúp cho bộ xương chắc khỏe. Nhưng dù rằng vitamin D đúng là một chất dinh dưỡng thiết yếu, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy tầm quan trọng của các loại vitamin khác trong việc chống gãy xương (fractures) và bệnh loãng xương, hay bệnh xương xốp (osteoporosis).

Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, không có mùi và cũng chẳng có vị, những lượng nhỏ chì (lead) hiện diện trong các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày, trong nhà chúng ta ở, và cả trong nước chúng ta uống. Thậm chí, chì còn xuất hiện trong các bình nước tái sử dụng, như việc phát hiện ra chì trong đáy ly Stanley. Vụ việc đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và khơi dậy sự chú ý của người tiêu dùng đối với một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.

Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.

Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.

Trong cuốn tiểu thuyết Chuyện Hai Thành Phố (A Tale of Two Cities) của Charles Dickens, được xuất bản năm 1859 và lấy bối cảnh thời Cách Mạng Pháp, có đoạn viết: “Đó là thời đại tốt đẹp nhất, cũng là thời đại tồi tệ nhất, đó là thời đại của sự khôn ngoan, cũng là thời đại của sự ngu xuẩn.” Đại dịch COVID-19 cũng là một thời đại như thế. Một mặt, khoa học đã cứu sống được nhiều người. Chưa đầy một năm sau khi phát hiện virus, Hoa Kỳ đã tạo ra và thử nghiệm vắc xin, rồi cho sản xuất, phân phối và triển khai tiêm chủng hàng loạt miễn phí cho người dân. Ước tính vắc xin COVID đã cứu được ít nhất 3.2 triệu người chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Những thành tựu này tạo ra hy vọng về việc chúng ta có thể nhanh chóng ứng phó với đại dịch trong tương lai.
1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.