Quyền Phá Thai Ở Các Tiểu Bang: Mỗi Cây Mỗi Hoa, Mỗi Nhà Mỗi Cảnh

HOA KỲ – Ngày 24 tháng 6 năm 2022, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ (TCPV) đã lật lại phán quyết của vụ Roe v. Wade năm 1973, án lệ quy định quyền phá thai theo hiến pháp. Phán quyết này được cho là sẽ dẫn đến lệnh cấm phá thai ở gần một nửa số tiểu bang Hoa Kỳ, dù thời điểm có hiệu lực sẽ khác nhau.

Một số bang dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Hòa đã ngay lập tức cấm hoặc hạn chế nghiêm ngặt việc phá thai; ở một số bang khác, các hạn chế phá thai sẽ có hiệu lực trễ hơn. Trong khi đó, một số bang dưới sự lãnh đạo của Đảng Dân Chủ cũng đã nhanh chóng tiến hành các bước để bảo vệ quyền tiếp cận phá thai. Quyết định của TCPV cũng mang đến nguy cơ châm ngòi cho các cuộc chiến pháp lý giữa các tiểu bang về việc liệu những người cung cấp dịch vụ và giúp đỡ phụ nữ phá thai có thể bị kiện hoặc truy tố hay không.

Trang APnews đã tổng hợp lại tổng quan về luật phá thai và tác động dự kiến sẽ xảy ra ở các tiểu bang. Việt Báo trích dịch quyền phá thai tại một số tiểu bang, phần lớn là các tiểu bang cộng hòa vì đây là các tiểu bang bị ảnh hưởng nghiêm trọng sau phán quyết lật ngược của tối cao pháp viện. 

___

Kiểm soát chính trị: Cơ quan lập pháp do Đảng Cộng Hòa kiểm soát. Thống đốc cũng thuộc Đảng Cộng Hòa.

Bối cảnh: Vào năm 2019, các nhà lập pháp Alabama đã phê duyệt lệnh cấm phá thai nghiêm ngặt nhất Hoa Kỳ lúc bấy giờ, khiến cho việc phá thai ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ đều trở thành trọng tội, không có ngoại lệ đối với trường hợp mang thai do bị hãm hiếp hoặc loạn luân. Ngoại lệ duy nhất là khi tính mạng của thai phụ gặp nguy hiểm nghiêm trọng. Một thẩm phán liên bang đã căn cứ vào án lệ Roe v. Wade để ngăn chặn tiểu bang thực thi luật này. Trước đó, vào năm 2018, các cử tri đã đồng ý sửa đổi Hiến pháp Alabama để công nhận “quyền của trẻ chưa chào đời” và “không bảo vệ quyền phá thai hoặc yêu cầu tài trợ cho phá thai.” Luật năm 1951 đã quy định phá thai có thể bị phạt đến 12 tháng tù giam, trừ khi để bảo toàn tính mạng hoặc sức khỏe của người mẹ.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Hầu hết các hoạt động phá thai đã trở thành bất hợp pháp ở Alabama kể từ ngày 24 tháng 6 năm 2022. Lệnh cấm phá thai của tiểu bang năm 2019 trở nên có hiệu lực, khiến cho việc phá thai ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ đều sẽ là trọng tội, không có ngoại lệ đối với trường hợp mang thai do bị hãm hiếp hoặc loạn luân. Cả 3 phòng khám đã ngừng cung cấp dịch vụ phá thai ngay sáng hôm đó vì sợ bị truy tố theo luật năm 1951 của tiểu bang. Chỉ vài giờ sau quyết định của TCPV, Thẩm phán Myron Thompson đã chấp thuận yêu cầu của Alabama gỡ bỏ lệnh cấm và cho phép tiểu bang thực thi lệnh cấm phá thai năm 2019. Bộ Trưởng Tư Pháp Alabama Steve Marshall cho biết hiện nay, phá thai ở Alabama là trọng tội, trừ khi đó là vì lợi ích sức khỏe của thai phụ. Các bác sĩ vi phạm luật có thể phải đối mặt với án tù lên đến 99 năm.

Tiếp theo sẽ là gì: Một số nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa cho biết họ muốn tiểu bang thay thế lệnh cấm năm 2019 bằng một dự luật ít nghiêm ngặt hơn một chút, cho phép ngoại lệ đối với các trường hợp hiếp dâm hoặc loạn luân. Những người ủng hộ cho biết lệnh cấm năm 2019 là nghiêm ngặt một cách có chủ ý, nhằm thách thức án lệ Roe.

___

Kiểm soát chính trị: Cả hai viện đều do Đảng Cộng Hòa kiểm soát. Thống đốc GOP Doug Ducey sẽ rời nhiệm sở vào tháng 1 năm 2023 vì bị giới hạn nhiệm kỳ.

Bối cảnh: Luật Arizona cho phép phá thai dưới 22 tuần, nhưng hồi tháng 3, Cơ quan Lập pháp đã thông qua lệnh cấm phá thai 15 tuần, theo gót luật Mississippi đã được tranh cãi trước TCPV. Nó có hiệu lực vào ngày 24 tháng 9. Các hạn chế hiện tại bao gồm lệnh cấm phá thai vì giới tính thai nhi, và luật năm 2021 quy định rằng chấm dứt thai kỳ đối với thai nhi có dị tật di truyền nhưng có thể sống sót là một trọng tội. Arizona cũng có một đạo luật từ trước về việc cấm phá thai, dù đã không được thực thi kể từ án lệ Roe.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Thống đốc Ducey nói rằng luật mà ông đã ký vào cuối tháng 3 sẽ được ưu tiên hơn so với tổng số lệnh cấm vẫn còn hiệu lực. Các nhà cung cấp dịch vụ phá thai trên toàn tiểu bang đã ngừng tất cả các thủ tục vì lo ngại nguy cơ bị truy tố. Ngày 29 tháng 6, Bộ Trưởng Tư Pháp Mark Brnovich cho biết luật cấm phá thai trước đây có thể sẽ được thực thi. Brnovich sẽ tìm cách xóa bỏ lệnh cấm ngay sau quyết định của án lệ Roe. Nhưng ngày hôm sau, TCPV cho phép Arizona thực thi lệnh cấm phá thai chỉ vì thai nhi có dị tật di truyền.

Tiếp theo là gì: Brnovich cho biết ông sẽ yêu cầu tòa án gỡ bỏ lệnh ngăn chặn văn phòng ông và một quận thực thi lệnh cấm phá thai hoàn toàn từ thời trước. Nhóm ủng hộ quyền phá thai ở Arizona đã không thu thập đủ chữ ký trước hạn chót ngày 7 tháng 7 để yêu cầu cử tri ghi nhận quyền phá thai trong hiến pháp bang vào tháng 11 năm nay. Họ cần phải thu thập gần 360,000 chữ ký hợp lệ chỉ trong hơn 7 tuần.

___

Kiểm soát chính trị: Cơ quan lập pháp của Arkansas do Đảng Cộng Hòa kiểm soát. Thống đốc Asa Hutchinson cũng là dân cử Đảng Cộng Hòa. Ứng cử viên Đảng Cộng Hòa Sarah Sanders, trưởng phòng báo chí của cựu Tổng thống Donald Trump, nhận được nhiều sự ủng hộ để kế nhiệm ông Hutchinson trong cuộc bầu cử tháng 11 tới.

Bối cảnh: Arkansas đã có luật cấm hầu hết các trường hợp phá thai 20 tuần tuổi, với ngoại lệ mang thai do bị hiếp dâm, loạn luân và tính mạng của thai phụ bị đe dọa. Tiểu bang có một số lệnh cấm khác đã bị hủy bỏ hoặc bị ngăn chặn trong những năm gần đây, bao gồm lệnh cấm phá thai hoàn toàn được ban hành vào năm ngoái, không bao gồm các trường hợp ngoại lệ hiếp dâm hoặc loạn luân. Lệnh cấm đó đã bị một thẩm phán liên bang chặn lại, và tiểu bang đã kháng cáo.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Arkansas có một đạo luật được ban hành vào năm 2019, cấm hầu hết các trường hợp phá thai dựa theo án lệ Roe vừa bị lật lại trong năm nay. Lệnh cấm chỉ cho phép các trường hợp ngoại lệ để bảo vệ tính mạng của người mẹ trong trường hợp khẩn cấp y tế. Hutchinson cho biết các lệnh cấm nên bao gồm các ngoại lệ hiếp dâm và loạn luân, nhưng ông lại không kêu gọi Cơ quan lập pháp bổ sung các ngoại lệ đó.

Tiếp theo sẽ là gì: Vài giờ sau phán quyết của TCPV, Bộ Trưởng Tư Pháp Leslie Rutledge đã ký xác nhận rằng án lệ Roe đã bị lật lại. Điều đó cho các luật cấm trước đây của tiểu bang “được kích hoạt trở lại” để có hiệu lực ngay lập tức. Ngoại lệ duy nhất là để bảo vệ tính mạng của thai phụ trong trường hợp khẩn cấp y tế. Đến tháng 1 năm sau, cơ quan lập pháp mới lên lịch họp, nhưng Hutchinson đang xem xét để có một cuộc họp đột xuất nhằm đưa ra các đề xuất giảm thuế. Chứ ông không có kế hoạch yêu cầu các nhà lập pháp xem xét thêm các ngoại lệ hiếp dâm và loạn luân vào lệnh cấm của tiểu bang.

___

Kiểm soát chính trị: Các dân cử Dân Chủ ủng hộ quyền được phá thai ở tất cả các cơ quan dân cử trên toàn tiểu bang và có đa số lớn trong Cơ Quan Lập Pháp.

Bối cảnh: California cấm phá thai vào năm 1850, trừ trường hợp tính mạng của thai phụ gặp nguy hiểm. Luật đã thay đổi vào năm 1967 để cho phép phá thai trong trường hợp bị hiếp dâm, loạn luân hoặc nếu sức khỏe tâm thần của thai phụ đang gặp nguy hiểm. Năm 1969, TCPV California tuyên bố luật phá thai ban đầu của tiểu bang là vi hiến nhưng vẫn giữ nguyên luật năm 1967. Năm 1972, các cử tri California đã bổ sung “quyền được bảo vệ đời tư” vào hiến pháp tiểu bang. Kể từ đó, TCPV của tiểu bang giải thích rằng “quyền được bảo vệ đời tư” là quyền được tiếp cận phá thai, cho phép trẻ vị thành niên phá thai mà không cần sự cho phép của cha mẹ và được tài trợ bởi quỹ công để phá thai theo chương trình Medicaid của tiểu bang. Hiện nay California yêu cầu các chương trình bảo hiểm y tế tư nhân chi trả cho việc phá thai, và không cho phép tính những loại phí như tiền đồng thanh toán hoặc khoản khấu trừ cho thủ tục này.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Phá thai vẫn hợp pháp ở California. Thống đốc đảng Dân chủ Gavin Newsom đã tuyên bố sẽ biến California trở thành “thánh địa” cho những thai phụ sống ở các bang cấm hoặc hạn chế phá thai nghiêm ngặt. Số lượng phụ nữ tìm đến California để phá thai dự kiến sẽ tăng lên đáng kể.

Tiếp theo sẽ là gì: Cơ quan lập pháp đang xem xét 13 dự luật nhằm tăng cường hoặc mở rộng khả năng tiếp cận phá thai. Dự luật dựa trên một báo cáo của Future of Abortion Council, được Newsom thành lập hồi năm ngoái để nghiên cứu về quyền sinh sản ở California. Chúng bao gồm các đề xuất sẽ giúp trả tiền cho phụ nữ từ các tiểu bang khác đến California để phá thai, cấm thi hành các bản án dân sự ngoài tiểu bang đối với các nhà cung cấp dịch vụ phá thai và tình nguyện viên ở California, đồng thời ủy quyền cho một số y tá lành nghề để thực hiện các thủ tục phá thai mà không cần có sự giám sát của bác sĩ. Các nhà lập pháp cũng có kế hoạch đưa một sửa đổi hiến pháp vào cuộc bỏ phiếu vào tháng 11 để đảm bảo rõ ràng quyền được phá thai và tránh thai.

___

Kiểm soát chính trị: Đảng Cộng Hòa kiểm soát cả Hạ Viện và Thượng Viện. Thống đốc cũng thuộc Đảng Cộng Hòa.

Bối cảnh: Florida cấm phá thai trên 24 tuần. Các nhà lập pháp đã thắt chặt quyền phá thai trong những năm gần đây, yêu cầu cha mẹ của trẻ vị thành niên mang thai phải được thông báo trước khi tiến hành thủ tục phá thai. Năm nay, trước phán quyết của TCPV lật ngược vụ Roe v. Wade, Cơ Quan Lập Pháp đã thông qua lệnh cấm phá thai trên 15 tuần, ngoại trừ trường hợp để cứu tính mạng của thai phụ, ngăn ngừa thương tích nghiêm trọng hoặc nếu thai nhi có dị tật có thể gây tử vong. Không có ngoại lệ cho những trường hợp mang thai do bị hãm hiếp hoặc loạn luân.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Quyết định cấm phá thai sau 15 tuần của Florida đang bị phản đối tại tòa án bang với những lập luận rằng nó vi phạm sự đảm bảo quyền được bảo vệ đời tư theo hiến pháp tiểu bang.

Tiếp theo sẽ là gì: Lệnh cấm phá thai của Florida có hiệu lực vào ngày 1 tháng 7. Sau đó đã tạm dừng một thời gian ngắn vào ngày 5 tháng 7 theo lệnh của thẩm phán trong một vụ án do các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản đưa ra, lập luận rằng việc này “vi phạm quy định về quyền được bảo vệ đời tư của Hiến pháp Florida.” Mặc dù chỉ có khoảng 2% số ca phá thai ở Florida diễn ra sau tuần thứ 15, những người ủng hộ quyền được phá thai đã bày tỏ lo ngại về việc giảm khả năng tiếp cận thủ tục này, không chỉ đối với cư dân Florida mà còn đối với cư dân từ các bang miền Nam lân cận, nơi các quy định hạn chế phá thai còn nghiêm ngặt hơn so với ở Florida.

___

Kiểm soát chính trị: Đại hội đồng do đảng Cộng Hòa kiểm soát và thống đốc của Đảng Cộng Hòa ủng hộ các hạn chế phá thai, nhưng tất cả đều đang chờ đợi và chuẩn bị cho cuộc bầu cử vào tháng 11 này. Đảng Cộng Hòa có thể sẽ giữ được quyền kiểm soát, nhưng cũng có khả năng một vị dân cử Dân Chủ sẽ lên làm tân thống đốc.

Bối cảnh: Vào năm 2019, các nhà lập pháp Georgia đã thông qua một đạo luật cấm hầu hết các trường hợp phá thai sau 6 tuần, khi có hoạt động của tim thai. Một thẩm phán liên bang đã ngăn luật có hiệu lực và vào năm 2020 đã bãi bỏ nó, vì cho rằng nó vi hiến. Tiểu bang đã kháng cáo lên Tòa Phúc Thẩm Hoa Kỳ Khu Vực 11. Tòa Khu Vực 11 cho biết sẽ chờ xem phán quyết của TCPV trong vụ kiện của Mississippi như thế nào.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Ngày TCPV lật lại vụ Roe v. Wade, Bộ trưởng tư pháp của Georgia đã yêu cầu Tòa Khu Vực 11 đảo ngược phán quyết của tòa án cấp dưới và cho phép luật phá thai của bang có hiệu lực. Cùng ngày hôm đó, Tòa Khu Vực 11 đã yêu cầu các bên nộp bản tóm tắt pháp lý trong vòng 3 tuần để giải quyết. Nếu được phán quyết có hiệu lực, luật sẽ cấm khoảng 87% các ca phá thai ở Georgia. Sự thay đổi có thể xảy ra giữa các cuộc đua tranh giành vị trí thống đốc và Thượng Viện, đang diễn ra gay gắt ở Georgia. TNS Đảng Dân Chủ Raphael Warnock và người tranh cử chức thống đốc Stacey Abrams nói rằng họ muốn bảo vệ quyền được phá thai. Người tranh cử Thượng Viện Đảng Cộng Hòa Herschel Walker và Thống đốc Đảng Cộng Hòa đương nhiệm Brian Kemp thì ủng hộ các hạn chế phá thai.

Tiếp theo sẽ là gì: Một số nhà lập pháp và ứng cử viên của Đảng Cộng Hòa muốn Georgia tiến xa hơn và cấm phá thai hoàn toàn, nhưng Kemp không có khả năng triệu tập một phiên họp đặc biệt trước cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11 này. Các nhà lập pháp có thể sẽ xem xét thêm khi trở lại phiên họp thường niên vào tháng 1 sang năm. Đại Hội Đồng hoặc các tòa án sẽ phải cân nhắc xem các điều khoản chỉ định thai nhi có quyền như một con người có khả thi hay không.

___

Kiểm soát chính trị: Đảng Cộng hòa nắm giữ siêu đa số tại cả Hạ Viện và Thượng Viện, thống đốc của bang cũng thuộc Đảng Cộng Hòa.

Bối cảnh: Sau phán quyết lật lại vụ Roe v. Wade của TCPV Hoa Kỳ, Idaho đã thông qua luật cho phép phá thai trong khoảng 23 đến 24 tuần đầu của thai kỳ. Phá thai sau khi thai nhi có thể sống sót ngoài tử cung chỉ được phép thực hiện để bảo vệ tính mạng của người mẹ hoặc trong trường hợp thai nhi không thể sống sót. Năm nay, các nhà lập pháp đã thông qua lệnh cấm theo kiểu Texas - cấm phá thai sau 6 tuần và cho phép các thành viên trong gia đình kiện các nhà cung cấp thủ tục phá thai. Luật đó đang bị treo lại chờ giải quyết sau khi Planned Parenthood đệ đơn kiện. TCPV Idaho dự kiến sẽ xét xử vụ việc vào tháng 8.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Luật Idaho năm 2020 cấm tất cả các trường hợp phá thai, ngoại trừ các trường hợp được báo cáo là hiếp dâm hoặc loạn luân hoặc để bảo vệ tính mạng của thai phụ, có hiệu lực sau 30 ngày sau phán quyết của TCPV. Theo luật, người thực hiện hành vi phá thai có thể bị truy tố trọng tội với hình phạt lên đến 5 năm tù. Trong các trường hợp hiếp dâm hoặc loạn luân, luật pháp yêu cầu phụ nữ mang thai phải báo cảnh sát và cung cấp bản sao báo cáo cho nhà cung cấp thủ tục phá thai trước khi thực hiện phá thai. Nếu TCPV Idaho duy trì lệnh cấm phá thai theo kiểu Texas của bang và vụ Roe v. Wade bị gạt sang một bên, thì người thực hiện thủ tục phá thai ở Idaho có thể phải đối mặt với một vụ kiện và cáo buộc hình sự.

Tiếp theo sẽ là gì: Phụ nữ mang thai muốn phá thai sẽ phải đi ra khỏi tiểu bang; các nhà cung cấp dịch vụ phá thai gần nhất sẽ là ở Washington, Oregon, Nevada và Colorado. Planned Parenthood đang thuê mặt bằng ở thị trấn Ontario ở biên giới Idaho-Oregon và cho biết họ đang chuẩn bị đón một làn sóng thai phụ tìm đến để phá thai. Một số nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa ở Idaho có thể đề xuất luật mới vào tháng 1 sang năm để cấm luôn thuốc phá thai và thuốc tránh thai khẩn cấp.

___

Kiểm soát chính trị: Đảng Cộng Hòa và thống đốc thuộc Đảng Cộng hòa, đều ủng hộ hạn chế phá thai.

Bối cảnh: Ở Indiana, phá thai dưới 20 tuần là hợp pháp nếu là các trường hợp khẩn cấp y tế. Trước khi phá thai, bệnh nhân phải chờ đợi khoảng 18 tiếng. Các nhà cung cấp dịch vụ y tế phải nói với bệnh nhân về những rủi ro liên quan đến việc phá thai, và phải cho thai phụ biết rằng thai nhi có thể cảm thấy đau đớn khi được 20 tuần. Các nhà cung cấp phải báo cáo các biến chứng liên quan đến phá thai; nếu không họ có thể bị phạt tù 180 ngày và 1,000 đô la.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: vào ngày 7 tháng 7, một thẩm phán liên bang đã bãi bỏ lệnh ngăn chặn một luật năm 2019 cấm phá thai trong ba tháng giữa của thai kỳ, được gọi là “nạo thai” (dismemberment abortion). Bộ Trưởng Tư Pháp (Cộng Hòa) của bang Indiana cũng đã yêu cầu các thẩm phán liên bang gỡ bỏ các ngăn chặn lệnh cấm phá thai dựa trên giới tính, chủng tộc hoặc khuyết tật và một đạo luật khác yêu cầu cha mẹ phải được thông báo nếu tòa án cho phép một thai phụ dưới 18 tuổi phá thai mà không có sự đồng ý của cha mẹ.

Tiếp theo sẽ là gì: Các nhà lãnh đạo Đảng Cộng Hòa cho biết họ mong đợi các nhà lập pháp hành động để thắt chặt luật phá thai của Indiana trong phiên họp lập pháp đặc biệt bắt đầu từ ngày 25 tháng 7, nhưng không nói cụ thể về những hạn chế nào.

___

Kiểm soát chính trị: Đảng Cộng Hòa chiếm đa số trong Cơ Quan Lập Pháp, và đã hạn chế quyền phá thai kể từ cuộc bầu cử năm 2016 trước sự phủ quyết của Thống đốc Đảng Dân Chủ Andy Beshear, người ủng hộ quyền phá thai và sẽ ra tranh cử cho nhiệm kỳ thứ hai vào năm 2023.

Bối cảnh: Kentucky cấm phá thai sau 20 tuần, nhưng tất cả các dịch vụ phá thai đã tạm thời ngừng hoạt động vào tháng 4 sau khi Cơ Quan Lập Pháp áp đặt các hạn chế mới và yêu cầu báo cáo đối với 2 phòng khám phá thai của bang. Cả 2 phòng khám đều ở Louisville, cho biết họ đã ngừng cung cấp thủ tục phá thai vì các viên chức tiểu bang không đưa ra văn bản hướng dẫn cho luật mới. Vi phạm luật có thể bị phạt tiền rất nặng và thu hồi giấy phép bác sĩ và cơ sở. Việc phá thai đã được phép tiếp tục vào ngày 30 tháng 6, sau khi một thẩm phán liên bang tạm thời chặn các phần chính của luật, bao gồm điều khoản cấm phá thai sau 15 tuần.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Phá thai ở Kentucky đã ngay lập tức trở thành bất hợp pháp theo “luật kích hoạt” ban hành từ năm 2019. Ngoại lệ hẹp cho phép phá thai là để ngăn nguy cơ tử vong hoặc thương tích vĩnh viễn cho thai phụ. Cử tri Kentucky sẽ có thể bỏ phiếu vào tháng 11 này về một đề xuất sửa đổi tuyên bố không công nhận quyền phá thai trong hiến pháp tiểu bang.

Tiếp theo sẽ là gì: Có thể sẽ chấm dứt một số thách thức pháp lý đang chờ giải quyết đối với các luật về phá thai khác của Kentucky, bao gồm cả biện pháp cấm phá thai sau 3 tháng năm 2018. TCPV đã ra phán quyết vào tháng 3 rằng Bộ Trưởng Tư Pháp của Kentucky, Daniel Cameron (Cộng Hòa), có thể bảo vệ biện pháp đã bị các tòa án cấp dưới bác bỏ.

___

Kiểm soát chính trị: Đảng Cộng Hòa. Thống đốc Dân Chủ cũng phản đối việc phá thai, mặc dù ông ủng hộ các trường hợp ngoại lệ đối với các nạn nhân bị hãm hiếp hoặc loạn luân.

Bối cảnh: Các cử tri đã thông qua một sửa đổi hiến pháp vào năm 2020 nêu rõ rằng “quyền được phá thai và tài trợ cho việc phá thai sẽ không có trong Hiến pháp Louisiana.” Trong số khoảng 2 triệu người đã bỏ phiếu, 62% đã tán thành việc sửa đổi. Louisiana cấm phá thai sau 19 tuần, với các trường hợp ngoại lệ là nếu bào thai sẽ chết hoặc nếu việc tiếp tục mang thai sẽ đe dọa tính mạng hoặc sức khỏe của thai phụ.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Louisiana có luật kích hoạt cấm phá thai ngay lập tức. Không có ngoại lệ cho hiếp dâm hoặc loạn luân. Ngoại lệ duy nhất là nếu người phụ nữ có nguy cơ tử vong hoặc bị suy giảm sức khỏe đáng kể. Những người cung cấp dịch vụ phá thai có thể bị phạt lên tới 10 năm tù và phạt tiền lên đến 100,000 đô la. Louisiana cũng quy định việc cung cấp thuốc phá thai cho cư dân tiểu bang “bằng cách đặt hàng qua bưu điện, chuyển phát nhanh, hoặc mua bán qua internet là bất hợp pháp.”

Tiếp theo sẽ là gì: Lệnh mới nhất trong một loạt các lệnh tòa giải phóng ba phòng khám phá thai của Louisiana - ở New Orleans, Baton Rouge và Shreveport – cho phép họ cung cấp dịch vụ phá thai trong khi chờ tòa án giải quyết khiếu nại luật kích hoạt của tiểu bang, dự kiến sẽ là vào ngày 18 tháng 7.

___

Kiểm soát chính trị: Cả Hạ Viện và Thượng Viện đều do Đảng Cộng Hòa kiểm soát và muốn hạn chế phá thai. Nhưng thống đốc Đảng Dân Chủ thì ủng hộ quyền được phá thai.

Bối cảnh: Luật cấm phá thai năm 1931 ở Michigan cấm hầu hết các trường hợp phá thai, nhưng nó đã không được thực thi kể từ vụ Roe v. Wade. Luật quy định việc sử dụng một công cụ hoặc sử dụng bất kỳ chất nào với mục đích phá thai, trừ khi cần thiết để bảo toàn tính mạng của thai phụ, là một trọng tội. Không có ngoại lệ trong các trường hợp hiếp dâm và loạn luân. Dự đoán rằng Roe có thể bị lật lại, Planned Parenthood đã đệ đơn kiện chống lại lệnh cấm của Michigan. Vào tháng 5, một thẩm phán tiểu bang đã đình chỉ đạo luật vì cho rằng nó vi phạm hiến pháp của tiểu bang. Thống đốc Gretchen Whitmer và Bộ Trưởng Tư Pháp Dana Nessel đều hoan nghênh quyết định này.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Lệnh được đưa ra trong vụ kiện của Planned Parenthood giúp cho việc phá thai không trở thành bất hợp pháp ngay lập tức ở Michigan. Nhưng trong một tuyên bố, văn phòng của Nessel cho biết “với các vụ kiện tụng đang diễn ra, chúng tôi không thể suy đoán tình trạng của quyền phá thai ở Michigan sẽ như thế nào” sau sự kiện lật lại án lệ Roe.

Tiếp theo sẽ là gì: Whitmer cũng đệ đơn kiện yêu cầu TCPV của bang tuyên bố đạo luật 91 tuổi là vi hiến. Những người ủng hộ quyền phá thai ở Michigan hy vọng sẽ đưa vấn đề này vào cuộc bầu cử mùa thu năm nay. Ủy ban Reproductive Freedom for All cần thu thập khoảng 425,000 chữ ký cử tri hợp lệ và họ đã thu được 753,759 chữ ký vào ngày 11 tháng 7. Các chữ ký phải được Ủy ban Canvassers của tiểu bang xác nhận trước khi đề xuất sửa đổi có thể xuất hiện trên lá phiếu ngày 8 tháng 11. Vấn đề cũng dự kiến sẽ định hình các cuộc bầu cử cho cơ quan lập pháp và toàn tiểu bang vào mùa thu này, bao gồm các nỗ lực tái đắc cử của Whitmer và Nessel.

___

Kiểm soát chính trị: Đảng Cộng Hòa và Thống đốc Tate Reeves cũng thuộc Đảng Cộng Hòa.

Bối cảnh: Mississippi đã có luật cấm hầu hết các trường hợp phá thai ở tuần thứ 20, nhưng phòng khám phá thai duy nhất của tiểu bang chỉ cung cấp thủ thuật này trong vòng 16 tuần đầu của thai kỳ. Luật Mississippi không cho phép các nhà cung cấp phân phối thuốc phá thai thông qua tư vấn y tế từ xa.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Phòng khám phá thai duy nhất của Mississippi, Jackson Women’s Health Organization, đã ngừng cung cấp thủ tục phá thai vào ngày 6 tháng 7. Ngày 27 tháng 6, phòng khám này đã khởi kiện một luật cấm hầu hết các ca phá thai sau khi án lệ Roe bị lật lại. Kể từ ngày 7 tháng 7, phá thai chỉ được phép tiến hành nếu tính mạng của thai phụ bị đe dọa do mang thai vì bị cưỡng hiếp, và vụ việc đã được báo cáo cho cơ quan thực thi pháp luật. Bất kỳ ai cố ý thực hiện hoặc cố ý phá thai, ngoại trừ phụ nữ mang thai, có thể bị phạt tù đến 10 năm.

Tiếp theo sẽ là gì: Các luật sư của phòng khám đã đệ trình các giấy tờ vào ngày 7 tháng 7 yêu cầu TCPV Mississippi chặn lệnh cấm mới đối với hầu hết các ca phá thai. Các thẩm phán đã ấn định thời hạn cuối cùng giải quyết vụ việc là vào ngày 25 tháng 7. Phòng khám phá thai duy nhất của tiểu bang hiện nay không có bệnh nhân và sẽ đóng cửa nếu luật mới được phép duy trì.

___

Kiểm soát chính trị: Cả Thống đốc GOP Mike Parson và Đại hội đồng do Đảng Cộng Hòa lãnh đạo đều ủng hộ luật chống phá thai.

Bối cảnh: Luật Missouri trước đây cho phép phá thai dưới 22 tuần. Nhưng luật tiểu bang năm 2019 đã cấm phá thai “trừ trường hợp khẩn cấp về y tế” có hiệu lực trở lại sau khi án lệ Roe bị lật lại. Theo luật Missouri, phá thai bất hợp pháp là một trọng tội có thể bị phạt từ 5 đến 15 năm tù.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Luật năm 2019 cấm hầu hết các ca phá thai đã có hiệu lực kể từ ngày TCPV ra phán quyết vào tháng 6.

Tiếp theo là gì: Một số cư dân Missouri muốn phá thai sẽ phải đi đến các bang lân cận, bao gồm Illinois và Kansas. Ngay cả khi không có lệnh cấm ở Missouri, số lượng bệnh nhân Missouri tìm cách phá thai ở Kansas cũng đã tăng lên trong những năm gần đây, tăng khoảng 8% từ năm 2020 đến năm 2021.

___

Kiểm soát chính trị: Nebraska có Cơ quan lập pháp phi đảng phái với đa số Đảng Cộng Hòa, nhưng các dân cử Dân Chủ cũng sẽ có thể xoay sở đủ số phiếu để chặn một dự luật. Thống đốc Đảng Cộng Hòa của Nebraska thì kịch liệt phản đối việc phá thai.

Bối cảnh: Nebraska cấm phá thai sau 22 tuần. Một số thị trấn nhỏ đã bỏ phiếu cấm luôn thủ tục này trong phạm vi của họ. Tiểu bang yêu cầu bác sĩ phải có mặt trực tiếp khi bệnh nhân dùng loại thuốc đầu tiên trong hai loại thuốc được sử dụng để phá thai. Các nhà lập pháp đã bác bỏ nỗ lực cho phép sử dụng thuốc phá thai từ xa, điều này sẽ giúp người dân có thể tiếp cận phá thai dễ dàng hơn ở các vùng nông thôn.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Không rõ liệu Nebraska có ngay lập tức cấm phá thai trong năm nay hay không. Không giống như các bang bảo thủ khác, Nebraska không có luật kích hoạt đối với hạn chế phá thai.

Tiếp theo sẽ là gì: Nếu lệnh cấm phá thai không được đề xuất thành công trong một phiên họp đặc biệt, hoặc nếu không có phiên họp đặc biệt nào được triệu tập, thì vấn đề này có thể sẽ trở thành một yếu tố trong cuộc bầu cử vào tháng 11 sắp tới.

___

Kiểm soát chính trị: Đảng Cộng Hòa nắm đa số tại Hạ Viện và Thượng Viện, nhưng thiếu lợi thế để vượt qua quyền phủ quyết của Thống đốc Đảng Dân Chủ Roy Cooper, một người ủng hộ quyền phá thai mạnh mẽ.

Bối cảnh: Luật North Carolina năm 1973 cấm hầu hết các trường hợp phá thai sau 20 tuần, hiện không thể thi hành sau khi các thẩm phán liên bang coi nó là vi hiến vào năm 2019 và 2021. Thay vào đó, phá thai là hợp pháp cho đến khi thai nhi có khả năng sống sót ngoài tử cung. Một luật của tiểu bang được phê duyệt vào năm 2015 quy định chỉ được phép phá thai sau khi thai nhi có khả năng sống sót ngoài tử cung trong trường hợp “cấp cứu y tế,” có nghĩa là thai phụ sẽ chết hoặc đối mặt với “nguy cơ nghiêm trọng” về tình trạng suy giảm thể chất đáng kể và không thể phục hồi nếu không phá thai.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Bây giờ án lệ Roe v. Wade đã bị lật lại, lệnh cấm phá thai sau 20 tuần có thể được khôi phục. Các chuyên gia pháp lý nói rằng cần có hành động chính thức để hủy bỏ các phán quyết trước đó của tòa án. Thống đốc Cooper đã ký một lệnh hành pháp vào ngày 6 tháng 7 để bảo vệ những bệnh nhân phá thai ngoài tiểu bang khỏi bị dẫn độ và cấm các cơ quan tiểu bang hỗ trợ các bang khác truy tố những bệnh nhân đến North Carolina để phá thai.

Tiếp theo là gì: Đảng Cộng hòa có thể sẽ tăng cường nỗ lực trong cuộc bầu cử năm nay để giành được 5 ghế bổ sung, có lợi thế trước quyền phủ quyết của thống đốc. Cooper và các dân cử Đảng Dân Chủ khác cũng đã biến quyền phá thai trở thành một vấn đề quan trọng trong chiến dịch tranh cử.

___

Kiểm soát chính trị: Đảng Cộng Hòa.

Bối cảnh: Tiểu bang đã thông qua một số luật phá thai nghiêm ngặt nhất toàn Hoa Kỳ, bao gồm luật cấm phá thai sau khi có tim thai. Luật không bao giờ có hiệu lực vì phòng khám phá thai duy nhất của tiểu bang đã thành công kiện khi ra tòa. Đảng Cộng Hòa cũng đề xuất buộc tội những người cung cấp dịch vụ phá thai tội giết người với mức án tối đa là chung thân, nhưng đã thất bại.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: North Dakota có một “luật kích hoạt,” sẽ đóng cửa phòng khám phá thai duy nhất của bang ở Fargo sau 30 ngày. Luật năm 2007 quy định việc phá thai là một trọng tội trừ khi cần thiết để cứu sống thai phụ hoặc trong các trường hợp hiếp dâm hoặc loạn luân. Những người vi phạm có thể bị phạt tù 5 năm và phạt 10,000 đô la.

Tiếp theo là gì: Chủ sở hữu và người điều hành Phòng khám Phụ nữ Sông Hồng ở Fargo cho biết cô ấy sẽ tìm hiểu tất cả các lựa chọn pháp lý để đảm bảo dịch vụ phá thai có sẵn ở Bắc Dakota. Nếu thất bại, lãnh đạo phòng khám Tammi Kromenaker có kế hoạch chuyển qua bên kia sông đến Moorhead, Minnesota, nơi phá thai không bị cấm.

___

Kiểm soát chính trị: Đảng Cộng Hòa.

Bối cảnh: Trước khi có phán quyết của TCPV, Ohio cho phép phá thai dưới 22 tuần; sau khi thai được 22 tuần tuổi, thì chỉ được phép phá thai khi cần cứu sống bệnh nhân hoặc khi sức khỏe thai phụ bị tổn hại nghiêm trọng. Nhưng tiểu bang đã áp đặt một loạt các hạn chế khác, bao gồm yêu cầu sự đồng ý của cha mẹ đối với trẻ vị thành niên, siêu âm bắt buộc và tư vấn trực tiếp, sau đó là khoảng thời gian chờ 24 giờ. Bang cũng cấm phá thai với lý do thai nhi chẩn đoán mắc hội chứng Down. Các phòng khám cung cấp dịch vụ phá thai cũng phải tuân thủ nhiều quy định.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Lệnh cấm phá thai khi xuất hiện tim thai đối với hầu hết các trường hợp đã trở thành luật ở Ohio chỉ vài giờ sau phán quyết của TCPV.

Tiếp theo sẽ là gì: Hai dự luật kích hoạt đang “nằm chờ” cho tới sau cuộc bầu cử tháng 11.

___

Kiểm soát chính trị: Đảng Cộng hòa ở Oklahoma chiếm đa số trong cả hai viện của Cơ quan Lập pháp và một thống đốc của Đảng Cộng hòa sẽ tái tranh cử trong năm nay, người đã thề sẽ ký “mọi đạo luật ủng hộ sự sống đã xuất hiện trên bàn làm việc của tôi”.

Bối cảnh: Các dịch vụ phá thai đã bị tạm dừng ở Oklahoma vào tháng 5 sau khi Thống đốc Kevin Stitt ký luật cấm hầu hết các trường hợp phá thai, chỉ có một vài trường hợp ngoại lệ. Vi phạm lệnh cấm sẽ bị truy tố dân sự chứ không phải truy tố hình sự. Theo Viện Guttmacher, các nhà lập pháp của Đảng Cộng hòa đã thúc đẩy hạn chế phá thai trong nhiều thập niên, thông qua 81 hạn chế khác nhau kể từ khi vụ Roe v. Wade được quyết định vào năm 1973.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Sẽ có rất ít hiệu quả thực tế vì Oklahoma vốn cũng chẳng còn cho cung cấp các hoạt động phá thai nữa. Oklahoma cũng có “luật kích hoạt” cấm phá thai ngay sau khi án lệ Roe bị lật lại.

Tiếp theo là gì: Trước sự phản đối gay gắt về việc phá thai từ cả thống đốc và Cơ quan lập pháp, Oklahoma sẽ tiếp tục cấm phá thai khi được quyền lựa chọn. Trong khi đó, các nhà cung cấp dịch vụ phá thai đang thực hiện các bước để giúp thai phụ tìm cách phá thai ở ngoài tiểu bang, bao gồm tài trợ cho họ và phát triển mạng lưới giới thiệu bác sĩ để giúp giải quyết các biến chứng trước hoặc sau khi phá thai.

___

Kiểm soát chính trị: Tennessee có một thống đốc Đảng Cộng Hòa luôn lên án việc phá thai. GOP cũng chiếm đa số trong Đại Hội Đồng và đã dần dần loại bỏ quyền tiếp cận phá thai.

Bối cảnh: Năm 2020, Tennessee đã thông qua luật cấm phá thai khi phát hiện thấy hoạt động của tim thai, thường là khi thai được khoảng 6 tuần, trước khi nhiều phụ nữ biết mình mang thai. Biện pháp này đã bị một tòa án liên bang ngăn chặn kịp thời. Vào ngày 28 tháng 6, một tòa phúc thẩm liên bang đã cho phép nó có hiệu lực. Các cử tri Tennessee đã thông qua một sửa đổi vào năm 2014, tuyên bố rằng hiến pháp của tiểu bang không bảo vệ hoặc bảo đảm cho quyền phá thai hoặc yêu cầu tài trợ cho việc phá thai, và trao quyền cho các nhà lập pháp tiểu bang “ban hành, sửa đổi hoặc bãi bỏ các quy chế liên quan đến phá thai.” Luật của tiểu bang cũng không cho phép các nhà cung cấp phân phối thuốc phá thai thông qua tư vấn y tế từ xa. Hiện có 6 nhà cung cấp dịch vụ phá thai ở Tennessee.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Bộ trưởng Tư pháp của bang, một đảng viên Đảng Cộng hòa, đã cho biết một luật kích hoạt sẽ có hiệu lực vào giữa tháng 8, cấm tất cả các vụ phá thai ở Tennessee trừ trường hợp cần thiết để bảo vệ tính mạng hoặc “nguy cơ nghiêm trọng gây suy giảm nghiêm trọng và không thể phục hồi chức năng chính của cơ thể thai phụ.” Các bác sĩ có thể bị truy tố trọng tội nếu vi phạm.

Tiếp theo là gì: Bộ trưởng Tư pháp Tennessee cho biết luật kích hoạt sẽ được ưu tiên hơn luật năm 2020 cấm hầu hết các trường hợp phá thai trong khoảng 6 tuần. Trong khi đó, Đảng Cộng Hòa dự kiến sẽ tiếp tục nắm quyền kiểm soát đa số sau cuộc bầu cử giữa kỳ năm nay. Các nhà hoạt động vì quyền sinh sản cho biết họ sẽ hướng những thai phụ tìm cách phá thai đến các phòng khám ở Illinois nếu vụ Roe v. Wade bị lật lại. North Carolina và Virginia cũng có thể là những lựa chọn cho phụ nữ ở phía đông Tennessee.

___

Kiểm soát chính trị: GOP chiếm đa số trong Cơ quan Lập pháp Texas và đã kiểm soát tiểu bang trong gần 30 năm. Thống đốc Đảng Cộng Hòa Greg Abbott sẽ tái tranh cử vào tháng 11 và sẽ được ưu ái thêm nhiệm kỳ thứ ba.

Bối cảnh: Texas đã cho cả nước xem trước bối cảnh của việc tiếp cận phá thai mà không có các biện pháp bảo vệ dựa theo án lệ Roe v. Wade. Một luật mới của Texas cấm hầu hết các trường hợp phá thai sau khoảng 6 tuần, đã có hiệu lực vào tháng 9, và không có ngoại lệ cho các trường hợp bị hiếp dâm hoặc loạn luân. Texas về cơ bản đã vượt xa tiền lệ của TCPV hàng thập niên về quyền được phá thai của phụ nữ theo hiến pháp. Dữ liệu của tiểu bang cho thấy sau khi luật có hiệu lực trong 5 tháng, số ca phá thai được thực hiện ở khoảng hai chục phòng khám của Texas đã giảm một nửa so với cùng kỳ năm ngoái.

Phán quyết của TCPV có ảnh hưởng ra sao: Sự sụp đổ của án lệ Roe chắp cánh cho luật kích hoạt của Texas, sẽ cấm hầu như tất cả các trường hợp phá thai trong những tuần tới. Ở Texas chỉ cho phép phá thai sớm khi tính mạng của thai phụ gặp nguy hiểm hoặc nếu có nguy cơ “suy giảm đáng kể một chức năng chính của cơ thể.”

Tiếp theo là gì: Nhiều phụ nữ Texas đã đi ra khỏi tiểu bang để phá thai kể từ khi luật có hiệu lực, nhưng họ có thể sẽ phải đi xa hơn nhiều khi án lệ Roe bị lật lại và ngày càng có nhiều bang cấm phá thai. Một số nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa còn muốn trừng phạt các công ty giúp nhân viên có trụ sở tại Texas của họ phá thai ở nơi khác.