Sinh nhật của Thượng Tọa Tuệ Sỹ là ngày 5 tháng 4, năm 1943. Một buổi sinh hoạt “Nhạc trong thơ Tuệ-Sỹ" tổ chức tại Paris gần ngày sinh nhật của vị Thiền Sư nổi tiếng này đã trang trọng ra mắt một tuyển tập về Tuệ Sỹ do Thượng Tọa Nguyên Siêu biên tập, 3 CD nhạc phổ thơ TT Tuệ Sỹ do nhạc sỹ Trần Quan Long thực hiện, và một buổi văn nghệ rất cảm động.
Sau đây là tóm lược các thông tin dựa theo web Tin Paris (http://www.tinparis.net/) về buổi này như sau.
Paris bừng sống dậy với mùa Xuân, và Paris với buổi sinh-hoạt " Nhạc trong thơ Tuệ Sỹ" cũng đã đánh thức hồn dân-tộc của những người Việt hải ngoại.
Buổi sinh-hoạt " Nhạc trong thơ Tuệ Sỹ " tại nhà thờ St.Hyppolite Paris quận 13 lúc 14g30, để mừng ngày sinh-nhật thứ 63 của Thượng Tọa Tuệ-Sỹ đã thành công quá dự tính của ban tổ-chức gồm có Gia -đình Đại-Việt Ile de France, Ủy-ban yểm trợ Quốc-nội của Việt-Nam Quốc Dân Đảng, và Hội Văn-nghệ sĩ tranh đấu.
Hội trường chỉ chứa tối đa khoảng 130 người nên khiến có nhiều người tới trễ đành phải ở ngoài hành lang.
Với sự phối hợp của MC Bắc Ninh, sau nghi lễ chào quốc-kỳ , Ông Hứa vạng Thọ, đại-diện ban tổ-chức, ngỏ lời cám ơn quý vị quan-khách, đại-diện các hội-đoàn, đoàn- thể, các diễn giả đến từ Mỹ (thượng tọa Thích Nguyên Siêu, Văn sĩ Diệu Trân, nhạc sĩ Trần quan Long), các diễn giả tại Pháp ( Gs Thomas Larget, Gs Lê mộng Nguyên), các nghệ sĩ – đặc biệt là nữ nghệ -sĩ tài danh Bích-Thuận của Việt-Nam Cộng-Hòa trước 75 – , Bích Xuân, ca sĩ Quang Minh, cặp nghệ-sĩ Minh Cầm/ Phạm đình Liên.
Ông Thọ cho biết buổi sinh-hoạt hôm nay là để mừng sinh nhật thứ 63 của Thượng-tọa Tuệ -Sỹ (sanh ngày 5.4.1943) .
Ông Thọ cũng nhắc lại trước đây 22 năm, ngày 1.4.1984, TT Tuệ -Sỹ, Gs Lê mạnh Thát, và 19 tăng ni bị nhà cầm quyền CSVN bắt giam vào tù, và đến tháng 9 cùng năm đó, TT Tuệ - Sỹ và Gs Lê mạnh Thát bị Hà Nội kết án tử hình. Nhưng dưới áp lực quốc-tế và đồng bào Việt Nam tỵ nạn hải ngoại, CSVN bắt buộc giảm án hai ông xuống còn cấm cố chung thân, và đến tháng 9 năm 1998, Hà nội đã thả hai ông ra khỏi tù , nhưng vẫn còn áp dụng việc quản chế tại gia.
TT Tuệ Sỹ là một nhà chân tu đã hy-sinh đời mình cho quốc-gia dân-tộc và bảo-vệ tự -do tôn-giáo. Ngoài ra ông cũng còn là một nhân tài đa dạng trong việc nghiên cứu Phật-học, triết-học tây phương, văn-học việt-nam, và một đại thi hào mà Bùi Giáng ca tụng và Phạm công Thiện không ngớt lời khen. Ông tinh thông chữ hán, chữ phạn, anh ngữ, pháp ngữ. Ông đã từng tuyên bố: "Không ai có quyền xét xử tôi; cũng không ai có quyền ân xá tôi ".
Buổi sinh hoạt " Nhạc trong thơ Tuệ Sỹ " ngày hôm nay là để nói cho thế giới, và nhà cầm quyền CSVN biết rõ là "Tuệ Sỹ" vẫn sống mãi trong lòng chúng ta.
Để tiếp theo, nữ văn-sĩ Diệu Trân giới thiệu Thượng Tọa Thích Nguyên Siêu , vị trụ trì Chùa Phật Đà San Diego ( Mỹ ), đến với chúng ta để nói về thân thế thầy Tuệ Sỹ – ông là học trò của Thượng Tọa Tuệ Sỹ – ông không hề sợ mệt nhọc dù cho ông vừa bay sang Canada trước đó hai ngày.
Với giọng nói từ tốn và điềm đạm, TT Nguyên Siêu đã phác họa chân dung của Tuệ Sỹ như một vị thiền sư đạo hạnh với các đức tánh Bi-trí-Dũng của nhà Phật, một học giả uyên bác trong mọi lãnh vực.
Ông cũng cho ta thấy Tuệ Sỹ như một vị thầy khả kính chăm sóc và theo dõi từng bước một của các học tăng. Những kỷ niệm dí dỏm về các "tọa thiền" hay "ngọa thiền" đã làm cho mọi ngưòi thích thú theo dõi.
Sau đó, nữ văn sĩ Diệu Trân trình bày những ẩn dụ trong thơ Tuệ Sỹ mà nhiều người cho là quá bi quan, vì nói quá nhiều đến khổ đau. Nhưng trái lại, trước những khổ đau đó của xã -hội Việt-Nam, Tuệ Sỹ đã phải bật lên những tiếng khóc, không phải cho cá nhân mình, mà chính là cho chúng sinh. Đó là cái khóc của Bồ-tát vậy.
Hai câu thơ dưới đây của Tuệ-Sỹ cho chúng ta thấy tấm lòng bồ-tát đó :
"Khóc tràn cuộc lữ long đong,
Người đi còn một tấm lòng đơn sơ "
(Một bóng trăng gầy - Nhạc Tuệ ca do Trần quan Long phổ nhạc)
Để nói lên sự dấn thân cứu đời trong thơ Tuệ Sỹ, Nữ nghệ sĩ Bích Thuận ngâm những dòng thơ chan chứa tình yêu chúng sinh qua bài Hạ Sơn:
" Ngày mai sư xuống núi,
Áo mỏng sờn đôi vai
Chuỗi hạt mòn năm tháng..."
Cùng bài thơ đó, qua sự phổ nhạc của nhạc sĩ Trần quan Long, Ca sĩ Quang Minh làm cho hội trường ngừng thở tưởng chừng nghe như đâu đấy, từng bước chân một của thiền sư vang dội cả núi rừng, xuống đến phố thị bước đường cùng.
Đến lượt nhạc sĩ Trần quan Long giãi thích những nhạc phẩm của mình trong các CD Tuệ ca qua sự phổ nhạc thơ của TT Tuệ Sỹ.
Theo ông, sự khó khăn đã có ngay từ căn bản giữa sáu (6) dấu giọng của tiếng Việt-nam với 7 nốt nhạc của Tây-phưong. Mặt khác, chữ nghiã và âm nhạc không chuyển nổi thơ Tuệ - Sỹ.
Muốn cảm được thơ của TS,phải cảm nhận bằng giác quan, bằng trực giác, nếu không nói là phải nhập vào hồn thơ Tuệ Sỹ. Tùy theo mỗi người, và tùy theo hoàn cảnh – không thời –, mà thơ TS sẽ được cảm nhận một cách khác nhau.
Cứ cho rằng không nghe bằng âm thanh, mà chỉ tưởng tượng những chữ , những câu thơ đầy uẩn khúc được phát âm, người nào có thể ngăn được cảm xúc"
Ông không biết, với nửa đời viết nhạc, đã có đủ khả năng diễn tả những gì TT Tuệ Sỹ gửi gấm trong những câu thơ viết với tràn đầy nước mắt của một tu sĩ trước thảm cảnh đang diễn ra trên quê hương. Ông cố gắng hết sức mình để nói lên nỗi lòng của TT Tuệ Sỹ.
Những người nghe nhạc đôi lúc thờ ơ trước một nốt, một cung bậc, một âm thanh dài hay ngắn, có biết đâu người nhạc đã khóc trong từng âm thanh vong ân để cố vọng lên tiếng thơ của một trưởng tử Như Lai âm thầm tranh đấu trong “bàn tay bạo chúa” .
Tiếp đến là Giáo Sư Thomas Larget giới thiệu các quyển sách " Tuệ Sỹ, đạo sư khung trời mộng" của TT Nguyên Siêu, "Vô tự thị chân kinh" và "Sông núi thì thầm" của nữ văn-sĩ Diệu Trân.
Phải nói rõ là Gs Thomas Larget là người việt có quốc tịch Pháp. Ông nguyên là Gs Đại-Học Sorbonne Paris, chuyên về văn-chưong đặc-biệt là trường phái lãng-mạn ( le romantisme). Sau hơn 37 năm làm giáo sư nay đã về hưu.
Với sự phân tích mạch lạc và dí dỏm, ông lôi cuốn mọi người hòa mình vào trong tác phẩm; cùng với những ngạn ngữ, và những hình ảnh ngày xưa của một ngôi chùa, một mái đình làng, một bụi tre xanh, ông đã nói lên những nét chính yếu của đạo Phật, của văn hóa Việt-nam. Đôi khi, những xúc động mãnh-liệt trong tâm tư đã thể hiện qua giọng nói của ông khiến hội-trường cũng bị ảnh hưởng theo.
Diễn giả cuối cùng là Gs Lê mộng Nguyên, tác giả bản nhạc nỗi tiếng "Trăng mờ bên suối". Ông cũng là Giáo sư Tiến sĩ Quốc Gia Khoa Học Chính trị, Viện sĩ Hàn Lâm Viện Khoa Học Hải Ngoại Pháp, nguyên Luật sư Tòa Thượng Thẩm Paris. Ông nói về " Tri thức và Hành động trong thơ Tĩnh Thất của Tuệ Sỹ ".
Gs Lê mộng Nguyên so sánh những điểm tương đồng giữa cuộc đời TT Tuệ Sỹ, với vua Trần nhân Tông.
Cuối cùng, ban tổ-chức kính mời Thượng Tọa Nguyên Siêu vui lòng trao tặng quà sinh nhật cho TT Tuệ Sỹ, và nhờ cô em gái của TT Tuệ Sỹ, Bà Phạm thị Hợi,đại diện nhận lãnh hộ. Thật là một sự bất ngờ cho tất cả quan khách trong hội trưòng, họ xôn xao chờ đợi. Bà Hợi cũng xúc động không kém, mắt ngấn lệ, và nghẹn ngào khi đọc lên những lời cám ơn mọi người.
(Xin xem thêm chi tiết và nhiều hình ảnh ở http://www.tinparis.net/)
Gửi ý kiến của bạn
