Hôm nay,  

Cánh Đồng Chum Ai Lao

1/16/201800:00:00(View: 7685)
CANH DONG CHUM
Cánh Đồng Chum.

Đường Bình

Cánh đồng Chum (Plain of Jars) là một vùng đồng bằng rộng lớn miền cực bắc thuộc tỉnh Xiang Khouang nước Ai Lao . Đèo cao núi thẩm đường đi rất nguy hiểm. Trong vùng này có hằng ngàn cái chum đủ cỡ nằm rải rác khắp thung lũng Xieng Khuoang. Cánh đồng Chum là vùng đất tiền sử, cho đến nay không có ai biết làm bằng vật liệu gì? Làm với mục đích gì? và niên đại của cánh đồng Chum.

Anh bạn Lào nói với tôi đây là một vùng đất hứng chịu nhiều nhứt bom đạn của Mỹ thả xuống , mục đích để ngăn chận quân lính Bắc Việt và quân Cộng Sản Pathet Lào. Máy bay Mỹ loại B-52 thả bôm ngày đêm, và thả thuốc khai hoang để tiêu diệt hằng triệu cây rừng, người ta ước tính từ năm 1964 đến 1973 quân đội Mỹ đã thả 262 triệu quả bom đủ loại khắp khu vực này, nó nhiều hơn số bom thả trong thời kỳ đệ nhị Thế Chiến trên thế giới. Trong số bom thả xuống có hơn 80 triệu quả chưa phát nổ, vẫn còn đang nằm rải rác trong vùng này. Anh bạn Lào nói rất nhiều trái loại bom chùm (Cluster bom) chống cá nhân giống như trái banh nhỏ, nhiều người tưởng nó là đồ chơi, nhứt là trẽ em, nhặc nó lên bị phát nổ chết và chết rất nhiều.

Cả khu vực phía bắc Ai Lao bây giờ là một vùng rừng lá thấp, không còn cây cao bóng mát như xưa. Sau Hiệp định đình chiến Paris năm 1973 quân đội Mỷ chấm dứt thả bom, nhiều người dân Lào chết vì bom trong vùng Cánh Đồng Chum, chánh phủ Lào kêu gọi Mỹ và nhiều tổ chức quốc tế giúp tháo gỡ, tất cả nỗ lực mấy chục năm nay chỉ giài quyết được một phần nào trong vùng số 1 thôi, vì nó quá nhiều làm không xuể nên đành bó tay.

Sau chiến tranh, vì nhu cầu phát triển kinh tế, hằng triệu thước khối gỗ quý bị hạ xuống đem bán. Núi rừng bị đốt sạch để trồng hằng triệu cây chuối để xuật khẩu. Vào mùa mưa, cỏ mây mọc xum xê rất nhanh, sau mùa mưa người ta đốt, đứng trên đỉnh núi Trường Sơn nhìn xa thẩm về chân trời phía Lào, lửa cháy sáng rực mấy ngọn núi, khói bay cao che khuất bầu trời, ban ngày không thấy mặt trời, ban đêm không thấy trăng sao.

Cánh Đồng Chum chia thành 9 vùng, vùng số #1 có 400 cái chum, đủ kích thước, có cái hai ba người ôm và cao hơn hai thước, một vài cái có nấp đậy, tôi tò mò trèo lên một cái nhìn bên trong thấy đất và lá cây khô. Du khách chỉ đến tham quan trong vùng #1, có thể nhìn thấyhố bom lớn nhỏ rải rác khắp nơi, có cái sâu hơn thước, nhiều cái Chum bị bom nổ làm sức mẻ bể miệng, có cái bị chôn vùi một phần nằm lô nhô. Đường mòn vạch sẵn cho du khách đi tham quan, một vài nơi có gắng bảng cảnh cáo nguy hiểm du khách không nên đến gần. Có một ngọn núi thấp nằm riêng rẻ, mới nhìn tưởng là hầm trú ẩn, tại miệng hang có một cái bàn thờ đặc trên khúc cây khô chơi vơi cao khoảng một thước, vài cây nhang đang tỏa khói do du khách đến trước cúng bái, tôi thấp nắm nhang chiêm bái người quá cố rồi lên dường về thị trấn Phongsavang thủ Phủ Tỉnh Xieng Khouang.


Phongsavang cao nguyên đất đỏ, một hàng phố nhỏ nằm trên môt con đường dài cả cây số, đường xá mới tái tạo tráng nhựa chạy rất êm. Trời tối sương khói bao phủ, hàng đèn đường vàng chiếu sáng lờ mờ, thỉnh thoảng một chiếc xe mô tô hai bánh chạy nhanh tiếng động cơ chát chúa không biết đi về đâu. Xe chúng tôi chạy chầm chậm trên con phố chính đi tìm chổ ngủ, bất chợt anh tài xế ngừng xe giửa đường, nhìn dáo dát thấy căn phố bên phải có tấm bảng hiệu lớn với hình một cô gái xinh đẹp mỉm cười mời mọc, trên tấm bản có một hàng chữ Lào ngòang nghèo không ai biết đọc, tôi không nhìn hàng chữ đó mà nhìn khuôn mặt đẹp của cô, liết mắt tôi thấy mấy chữ bằng tiếng Anh ghi rõ ... Maty Hotel - Your Home Away From Home. Mừng quá, tôi la lên và dục mỏi người xuống xe, chưa bước vô tiệm mà trong lòng nghỉ rằng sau một ngày rông rủi tìm tòi và nghe những chuyện hải hùng đau thương của dân tộc Ai Lao, tôi chỉ mong có chổ cho tôi một giất ngủ bình yên là thần tiên rồi.

Xuống xe bước vô thấy trước cửa chính ra vào có một cây xanh, chủ khách sạn treo một hàng vỏ bôm bi lòng thòng trang trí cho cửa tiệm, một võ bình xăng máy bay dài thòn nằm bên lối đi. Hotel Maty có chỗ cho ngủ và có cho ăn thật là thần tiên vì suốt cả ngày nay chúng tôi không mang theo thức ăn, nước uống củng quên mang theo. Bữa cơm Maty Hotel hôm nay có rau có nước mắm cay hợp khẩu vị ngon tuyệt vời. Sau cơm tối ông chủ hotel mời chúng tôi xuống phòng khách xem truyền hình. Ông nói: Đêm nay đài truyền hình chiếu phim thời sự. Tôi xuống phòng khách mở cửa phòng bên trong tối thui, dưới ánh đèn mờ thấy có người ngồi trong đó, âm thanh T.V phát ra rầm rầm, chương trình đã bắc đầu từ hồi nào rồi. Tôi bước vào sâu bên trong tìm chổ ngồi, trên màn ảnh 16 inch không màu, máy bay Mỹ oanh kích thả bôm, dân chúng chạy tán loạn. Các anh chiến sĩ (Pathet Lao) áo đen đi dép râu tay cầm súng A.K không sợ chết, hùng dũng xong pha chiến trận. Bôm nổ khắp vùng nhà tan cửa nát người chết kẻ bị thương đầy máu và nước mắt. Trong phòng khách một nhóm khoản mười người, nam nữ sồn xồn thuộc một hội cựu chiến binh Mỹ từ Chicago mới đến chiều nay, mọi người xem phim trầm lặng. Chương trình T.V chấm dứt, mấy người bước ra khòi phòng khách đứng dưới ánh đèn màu treo ngoài trời, mấy ngụm khói thuốc Marboro bay lên cao, một người buồn bả trách mốc ai đó đã gây đau thương cho dân tộc Ai Lao.

Không gian yên tịnh, vần trăng sáng tỏa xuyên qua màng sương mỏng dảy núi Trường Sơn xa xa đậm nét màu xanh tô điểm Phongsavang đẹp tuyệt vời.

Đường Bình

 

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Từ lâu, cựu tổng thống Mỹ Jimmy Carter đã được công luận cũng như giới sử gia coi là phải cam chịu nhiều thất bại trên chính trường. Bằng chứng hiển nhiên nhất là sau một nhiệm kỳ tại chức, năm 1980, ông không được tái đắc cử, chuyện hiếm có trong lịch sử tranh cử tổng thống Mỹ...
Người xưa vẫn thường dùng câu “Nam Kha nhất mộng” hay “Giấc mộng Nam Kha” câu chuyện Thuần Vu Phần ngủ mơ dưới gốc cây, để chỉ về những thứ vô thực, hư ảo, vượt xa tầm tay với của con người. Thời nay, có vị tổng thống đắc cử, chưa chính thức lên ngôi, nhưng đang ôm mộng bành trướng diện tích quốc gia, bằng đô-la thay vì đánh trận. Tổng thống đắc cử Donald Trump bước vào mùa lễ lớn cuối cùng trong năm 2024 với quả quyết sẽ giành lại quyền kiểm soát Kênh đào Panama (Panama Canal); đòi mua Đan Mạch và gợi ý Canada có thể trở thành tiểu bang thứ 51 của Hoa Kỳ.
Trong lúc ông Tô Lâm đang ồn ào “giống trống lệnh” (phòng chống lãng phí) thì nhà báo & nhà văn Lưu Trọng Văn nhỏ nhẹ tâm sự: “Nhà lý luận Nhị Lê nói với gã … cái mà chúng ta đang lãng phí gây ra tổn thất lớn nhất chính là lãng phí niềm tin.” Bộ thiệt vậy sao? Sao các nhà (nhà báo, nhà lý luận, nhà văn .. ) lại cứ cố nói vớt vát (và nói lấy được) như vậy cà? Có còn ai tin tưởng tí gì vào cái chế độ hiện hành đâu mà lại đặt vấn đề lãng nhách và lãng xẹt, vậy Trời ?
Cuối năm là lúc con người nhìn lại về giá trị cuộc sống. Một bài viết trên trang mạng The Conversation nêu vấn đề về những vực thẳm chính trị, các cuộc chiến tranh, áp bức… và con người vì thế cảm thấy vô vọng và bất lực khi chứng kiến những thế lực đen tối diễn ra khắp nơi trên thế giới. Liệu chúng ta có thể làm được điều gì đem lại thay đổi trước những bi hoại này hay không?
Danh hiệu “Nhân Vật Của Năm” do TIME bắt đầu từ năm 1927 – theo truyền thống được trao cho những người có ảnh hưởng đáng kể trong các sự kiện toàn cầu, từ chính trị đến văn hóa, môi trường, nghệ thuật. Những người được chọn đóng vai trò như một “thước đo phong vũ” về sức lan tỏa trong xã hội đương đại. Ảnh hưởng đó, theo tiêu chuẩn do chính TIME đề ra, có thể là “for better or for worse – làm cho thế giới tốt đẹp hơn hoặc tệ hại hơn.”
Tiễn 2024, thế giới sẽ chào đón một năm mới 2025 mang theo cả bóng tối lẫn ánh sáng. Các cuộc xung đột, sự phân cực chính trị và những rủi ro khôn lường là lời nhắc nhở về sự bất ổn của thời đại. Nhưng đồng thời, khả năng phục hồi kinh tế, sự phát triển công nghệ, tinh thần hợp tác quốc tế, hơi thở và sự sống còn bất khuất của từng người mẹ, từng đứa trẻ vực dậy và vươn lên từ những đống gạch vụn đổ nát ở Ukraine, ở Gaza, ở Syria… cũng là cảm hứng và hy vọng cho tương lai nhân loại. Nhà văn Albert Camus đã viết: “Giữa mùa đông lạnh giá nhất, tôi tìm thấy, trong mình, một mùa hè bất khả chiến bại.”* Thế giới năm 2025, với tất cả những hỗn loạn, vẫn mang đến cơ hội để con người vượt qua và xây dựng một cuộc sống tốt đẹp, tử tế hơn. Đó cũng là lời chúc chân thành cuối năm của toàn ban biên tập Việt Báo gửi đến quý độc giả: một năm 2025 tràn trề cơ hội và hy vọng.
Trong ba năm học gần đây, PEN America đã ghi nhận hàng loạt trường hợp cấm sách xảy ra trên toàn nước Mỹ, đặc biệt trong các trường công lập. Những nỗ lực xóa bỏ một số câu chuyện và bản sắc khỏi thư viện trường học không chỉ gia tăng mà còn trở thành dấu hiệu của một sự chuyển đổi lớn hơn, đặt ra câu hỏi nghiêm trọng về tương lai của giáo dục công lập. Việc kiểm duyệt này phản ánh một xu hướng đáng lo ngại: sự tập trung vào việc kiểm soát nội dung văn hóa và giáo dục, thay vì khuyến khích học sinh tiếp cận kiến thức đa chiều.
Syria đang sống trong một bước ngoặt lịch sử sau khi chế độ độc tài sụp đổ nhanh chóng và Bashar al-Assad trốn sang Nga để tị nạn. Các nhóm nổi dậy chiến thắng đang cố gắng duy trì trật tự công cộng và thảo luận về các kịch bản cho tương lai. Lòng dân hân hoan về một khởi đầu mới đầy hứa hẹn pha trộn với những lo âu vì tương lai đất nước còn đầy bất trắc. Trong 54 năm qua, chế độ Assad đã cai trị đất nước như một tài sản riêng của gia đình và bảo vệ cho chế độ trường tồn là khẩu hiệu chung của giới thân cận.
Các số liệu gần đây cho thấy những thách thức mà nhà lãnh đạo Trung Quốc phải đối mặt để phục hồi kinh tế cho năm 2025, khi quan hệ thương mại với thị trường xuất khẩu lớn nhất của Trung Quốc có thể xấu đi cùng lúc mức tiêu thụ trong nước vẫn sụt giảm. Và thật sự thì nền kinh tế Trung Quốc tệ đến mức nào? Việc đặt câu hỏi này ngày càng trở nên hợp lý khi Trung Quốc đang đối mặt với tình trạng sản xuất trì trễ và tiền tệ mất giá kéo dài trong những năm gần đây. Đặc biệt, chính quyền Bắc Kinh dường như không muốn công khai toàn bộ thực trạng.
Chiều ngày Thứ Ba 17/12, tòa án New York kết án Luigi Mangione 11 tội danh, bao gồm tội giết người cấp độ 1, hai tội giết người cấp độ 2 cùng các tội danh khác về vũ khí và làm giả danh tính. Theo bản cáo trạng, một bồi thẩm đoàn ở Manhattan đã truy tố Mangione về tội giết người cấp độ hai là tội khủng bố. Tòa đã kết tội hành động của Luigi Mangione – một hành động nổi loạn khó có thể bào chữa dù đó là tiếng kêu cuối cùng của tuyệt vọng.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.