Trang Sử Việt: Hồ Huân Nghiệp

(1829 - 1864)

 .

     Hồ Huân Nghiệp quê Gia Định, ông nổi tiếng văn hay chữ đẹp, ông là người hiếu nghĩa. Khi cha mất, ông làm nhà bên cạnh mộ để vừa trông nom mộ và dạy học lấy tiền nuôi mẹ. 

     Năm 1859, liên quân Pháp-Tây Ban Nha đánh chiếm 3 tỉnh miền Đông, thấy quốc gia lâm nguy, ông đưa mẹ về Chợ Đệm (Sài Gòn), lấy vợ để mẹ có người phụng dưỡng rồi đến nhận lời Trương Định, giữ chức tri phủ Tân Bình đây là chức vụ do chính quyền kháng chiến đề cử, không phải triều Nguyễn phong. 
.

    Lúc ấy đất Gia Định đã bị quân Pháp chiếm, các quan lại phủ huyện do Trương Định đặt ra đều phải ẩn trong nhà dân làm việc, không có dinh thự nhưng ông điều động được binh lính và tiếp tế lương thực đều đặn cho nghĩa quân, ông hoàn tất nhiệm vụ xuất sắc.
.

     Khi Thủ lãnh Trương Định bị thương và rút gươm tử tiết, ông cùng Phó lãnh binh Huỳnh Trí Viễn và Quản cơ Mạnh chỉ huy nghĩa quân tại các làng Tân Túc, Tân Tạo, Tân Nhựt, Tân Bửu, An Lạc... đánh với giặc Pháp nhiều trận, nổi tiếng nhất là trận đánh Ngã ba Cai Tâm. 
.

    Ngày 17-4-1864, ông bị quân Pháp bắt giải về huyện Tân Bình. Chúng dụ hàng không được, đem ông hành quyết! 

Tại pháp trường, ông dõng dạc đọc bài thơ: “Tuyệt Mệnh” rất hùng hồn trước khi bị chém:

  .

   Nguyên Văn: 
     Kiến nghĩa ninh cam bất dũng vi

        Nghĩa là: Việc nghĩa rụt rè, dũng để chi?!

Đồng bào thấy vậy, ai ai cũng nghẹn ngào sa lệ.

.