TỈNH LÂM ĐỒNG
Tỉnh Lâm Đồng, diện tích 9.770 km vuông. Dân số năm 2011 là 1.218.700 người, mật độ 125 người/km vuông. Sắc dân: Kinh, Cơ Ho, Mạ, Nùng... Gồm có: 2 thành phố: Đà Lạt, Bảo Lộc, và 10 huyện: Lạc Dương, Đơn Dương, Đức Trọng, Lâm Hà, Bảo Lâm, Di Linh, Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Đam Rông, Cát Tiên. Tỉnh lỵ ở thành phố Đà Lạt. Lâm Đồng phía bắc giáp Đắk Lắk và Đắk Nông, tây giáp tỉnh Bình Phước, nam giáp Bình Thuận và Đồng Nai, đông giáp tỉnh Khánh Hoà và Ninh Thuận. Nhiệt độ trung bình 20độ C. Trường đại học Đà Lạt có nhiều chuyên khoa. Đà lạt là thành phố mới tìm ra hơn trăm năm, đất đai trù phú, kinh tế vững vàng, buôn bán nhộn nhịp.
Thành phố Đà Lạt phát hiện năm 1893 (đến 2013 là 120 năm). Đất Lâm Đồng là nơi cao nhất ở cao nguyên (cao 1500m so với mặt nước biển), phía bắc của tỉnh có núi Yang Bông cao 1.749m, đỉnh Đan Sê Na cao 1.950m, Lang Bian cao 2.163m, Hòn Nga cao 1.948m. Lâm Đồng là nơi xuất phát các sông: La Ngà, sông Cái, Đa Dung. Cao nguyên Lâm Viên và Di Linh đất đai màu mỡ, trồng trọt, chăn nuôi rất phát đạt.
Lịch sử tỉnh Lâm Đồng: Năm 1899, toàn quyền Pháp lập tỉnh Đồng Nai Thượng, thủ phủ ở Duy Linh (Djiring). Năm 1958, chính phủ VNCH, thành lập 2 tỉnh: Lâm Đồng và Tuyên Đức. Năm 1976, chính quyền VNDCCH sáp nhập tỉnh Lâm Đồng và tỉnh Tuyên Đức thành tỉnh Lâm Đồng mới.
Chùa ở Lâm Đồng: Chùa Linh Sơn cách Đà Lạt 700m, có tượng Phật Thích Ca bằng đồng nặng 1.250 kg. Chùa Linh Quang ở Đà Lạt, là ngôi chùa được xây dựng đầu tiên, các góc mái chùa được đắp hình nổi, chim phượng trông thật tinh xảo. Chùa Linh Phong (Chùa Sư Nữ) ở thành phố Đà Lạt, chùa xây dựng năm 1944, trong chùa chỉ toàn sư nữ tu. Chùa Thiên Vương Cổ Sát đồ sộ, khách hành hương là người Hoa rất đông đảo.
Nhà thờ Đà Lạt, xây dựng năm 1931, đến năm 1942 hoàn thành, kiến trúc theo kiểu Âu Châu thời trung cổ, cao 47m, nhìn đồ sộ. Dinh thự ở Đà Lạt: Đà Lạt có 3 dinh thự xây cất từ thời xưa, 2 dinh của Pháp dùng cho chính quyền và sĩ quan Pháp trú ngụ thuở ấy. Dinh thứ 3 là của vua Bảo Đại, cũng là biệt thự nghỉ hè của gia đình nhà vua, nên gọi là Biệt điện Quốc trưởng, được xây dựng năm 1933.
Hồ thác ở Lâm Đồng:
- Hồ Xuân Hương ở trung tâm thành phố Đà Lạt, mặt hồ rộng khoảng 5 km vuông, nước long lanh soi bóng những hàng thông xanh tươi tốt, là nơi hò hẹn, tâm tình của nam nữ.
- Hồ Than Thở cách Đà Lạt 6 km về hướng đông, xung quanh hồ là thông xanh rì rào, như các bạn tình đang tỉ tê. Nơi đây có biết bao chuyện tình éo le, dân chúng ở địa phương, khi kể lại những mẫu chuyện ấy luôn than thở ngậm ngùi.
- Thác Prenn có độ cao 10m, phong cảnh xinh xắn, dưới chân thác là một thung lũng, có nhiều hoa thơm cỏ lạ.
- Thác Đatanla, nước từ ghềnh cao 20m đổ xuống tung toé trắng xoá, qua nhiều tầng bậc trông ly kỳ, gần thác là hồ Tuyền Lâm, mặt nước êm ắng, lặng lẽ, mênh mông.
- Thác Guga cao 17m, nước đổ xuống chia làm hai dòng chảy, dòng bên trái nước ào ào tung bọt trắng xoá một góc trời, dòng bên phải thì ngược lại lặng lờ, thơ mộng.
- Thác Pông Gua có độ cao tới 40m, nước đổ ào ào, nên từ xa đã nghe tiếng nước vang động ì ầm cả núi rừng liên tục.
- Thác Cam Ly gần hồ Xuân Hương, sau khi nước đổ xuống hồ, vượt qua ghềnh đá hoa cương phía tây, trông rất đẹp mắt.
- Thác Đambri có độ cao chất ngất 90m, nước như từ trời cao lơ lửng rơi, tung toé như hàng ngàn cánh hoa trắng vung vãi.
- Hồ Đa Nhim, có nhà máy thủy điện Đa Nhim nổi tiếng.
- Hồ Đa Nhim, đèo Ngoạn Mục, đường đèo từ Phan Rang lên Đà Lạt, khi lên khúc đèo cao, du khách nhìn núi rừng bao la hùng vĩ, vì vậy mới gọi nơi đây là đèo Ngoạn Mục.
Chợ Đà Lạt là một trong những chợ đẹp đẽ khang trang ở Việt Nam, hàng hoá đầy đủ các loại. Nhiều thứ rau và trái cây luôn có đầy đủ, dồi dào và tươi tắn.
Đà Lạt là xứ nhiều thông, nhiều hoa đẹp, trông thơ mộng, không khí mát mẻ quanh năm, như chỉ có một mùa xuân. Nên nơi đây có câu:
Bốn mùa Đà Lạt là xuân
Thác hồ lạ lẫm, xa gần thông reo.
Vườn hoa Đà Lạt có từ năm 1966, gần hồ Xuân Hương và trường đại học, nơi đây có khoảng 300 loại hoa, nhiều giống hoa của Việt Nam và sưu tầm trên thế giới. Các thứ hoa rực rỡ trong vườn hoa là: Hồng, cúc, hoa lan... Mùi hoa thơm luôn phảng phất trong không khí trong lành.
Lâm Đồng, Đà Lạt, nên thơ
Hoa tươi tốt đẹp, thác hồ đẹp xinh
Cảm tác: Non nước Lâm Đồng
.
Lâm Đồng rừng núi, rộng bao la
Tây giáp Đồng Nai, đông Khánh Hoà
Hoa trái dồi dào, nhiều sản phẩm
Khang trang đại học, đủ chuyên khoa
.
Lâm Đồng, cao nhất ở cao nguyên
Xuất xứ nguồn sông, đến các miền
Mát mẻ, rỡ ràng, nơi Đà Lạt
Tốt tươi, rộng rãi, đất Lâm Viên
.
Lâm Đồng hồ thác, nước lung linh
Cây cối núi non, soi bóng hình
Than Thở hồ xanh, lưu luyến nghĩa
Xuân Hương nước biếc, vấn vương tình
.
Lâm Đồng, thác nước có nhiều nơi
Ầm ĩ nước reo, mỗi góc trời
Ghềnh thác Cam Ly, ào ạt chảy
Dambri dòng nước, lửng lơ rơi
.
Lâm Đồng thanh thoát, chốn tu hành
Tu Viện, chùa chiền rợp bóng xanh
Cửa phật thênh thang, chan chứa thiện
Nhà thờ đồ sộ, thiết tha lành
.
Vườn hoa Đà Lạt, ngạt ngào hương
Đầy đủ muôn hoa, khắp bốn phương
Đà Lạt tốt tươi, luôn mát mẻ
Lâm Đồng xinh xắn, mãi thân thương
Nguyễn Lộc Yên
Tỉnh Lâm Đồng, diện tích 9.770 km vuông. Dân số năm 2011 là 1.218.700 người, mật độ 125 người/km vuông. Sắc dân: Kinh, Cơ Ho, Mạ, Nùng... Gồm có: 2 thành phố: Đà Lạt, Bảo Lộc, và 10 huyện: Lạc Dương, Đơn Dương, Đức Trọng, Lâm Hà, Bảo Lâm, Di Linh, Đạ Huoai, Đạ Tẻh, Đam Rông, Cát Tiên. Tỉnh lỵ ở thành phố Đà Lạt. Lâm Đồng phía bắc giáp Đắk Lắk và Đắk Nông, tây giáp tỉnh Bình Phước, nam giáp Bình Thuận và Đồng Nai, đông giáp tỉnh Khánh Hoà và Ninh Thuận. Nhiệt độ trung bình 20độ C. Trường đại học Đà Lạt có nhiều chuyên khoa. Đà lạt là thành phố mới tìm ra hơn trăm năm, đất đai trù phú, kinh tế vững vàng, buôn bán nhộn nhịp.
Thành phố Đà Lạt phát hiện năm 1893 (đến 2013 là 120 năm). Đất Lâm Đồng là nơi cao nhất ở cao nguyên (cao 1500m so với mặt nước biển), phía bắc của tỉnh có núi Yang Bông cao 1.749m, đỉnh Đan Sê Na cao 1.950m, Lang Bian cao 2.163m, Hòn Nga cao 1.948m. Lâm Đồng là nơi xuất phát các sông: La Ngà, sông Cái, Đa Dung. Cao nguyên Lâm Viên và Di Linh đất đai màu mỡ, trồng trọt, chăn nuôi rất phát đạt.
Lịch sử tỉnh Lâm Đồng: Năm 1899, toàn quyền Pháp lập tỉnh Đồng Nai Thượng, thủ phủ ở Duy Linh (Djiring). Năm 1958, chính phủ VNCH, thành lập 2 tỉnh: Lâm Đồng và Tuyên Đức. Năm 1976, chính quyền VNDCCH sáp nhập tỉnh Lâm Đồng và tỉnh Tuyên Đức thành tỉnh Lâm Đồng mới.
Chùa ở Lâm Đồng: Chùa Linh Sơn cách Đà Lạt 700m, có tượng Phật Thích Ca bằng đồng nặng 1.250 kg. Chùa Linh Quang ở Đà Lạt, là ngôi chùa được xây dựng đầu tiên, các góc mái chùa được đắp hình nổi, chim phượng trông thật tinh xảo. Chùa Linh Phong (Chùa Sư Nữ) ở thành phố Đà Lạt, chùa xây dựng năm 1944, trong chùa chỉ toàn sư nữ tu. Chùa Thiên Vương Cổ Sát đồ sộ, khách hành hương là người Hoa rất đông đảo.
Nhà thờ Đà Lạt, xây dựng năm 1931, đến năm 1942 hoàn thành, kiến trúc theo kiểu Âu Châu thời trung cổ, cao 47m, nhìn đồ sộ. Dinh thự ở Đà Lạt: Đà Lạt có 3 dinh thự xây cất từ thời xưa, 2 dinh của Pháp dùng cho chính quyền và sĩ quan Pháp trú ngụ thuở ấy. Dinh thứ 3 là của vua Bảo Đại, cũng là biệt thự nghỉ hè của gia đình nhà vua, nên gọi là Biệt điện Quốc trưởng, được xây dựng năm 1933.
Hồ thác ở Lâm Đồng:
- Hồ Xuân Hương ở trung tâm thành phố Đà Lạt, mặt hồ rộng khoảng 5 km vuông, nước long lanh soi bóng những hàng thông xanh tươi tốt, là nơi hò hẹn, tâm tình của nam nữ.
- Hồ Than Thở cách Đà Lạt 6 km về hướng đông, xung quanh hồ là thông xanh rì rào, như các bạn tình đang tỉ tê. Nơi đây có biết bao chuyện tình éo le, dân chúng ở địa phương, khi kể lại những mẫu chuyện ấy luôn than thở ngậm ngùi.
- Thác Prenn có độ cao 10m, phong cảnh xinh xắn, dưới chân thác là một thung lũng, có nhiều hoa thơm cỏ lạ.
- Thác Đatanla, nước từ ghềnh cao 20m đổ xuống tung toé trắng xoá, qua nhiều tầng bậc trông ly kỳ, gần thác là hồ Tuyền Lâm, mặt nước êm ắng, lặng lẽ, mênh mông.
- Thác Guga cao 17m, nước đổ xuống chia làm hai dòng chảy, dòng bên trái nước ào ào tung bọt trắng xoá một góc trời, dòng bên phải thì ngược lại lặng lờ, thơ mộng.
- Thác Pông Gua có độ cao tới 40m, nước đổ ào ào, nên từ xa đã nghe tiếng nước vang động ì ầm cả núi rừng liên tục.
- Thác Cam Ly gần hồ Xuân Hương, sau khi nước đổ xuống hồ, vượt qua ghềnh đá hoa cương phía tây, trông rất đẹp mắt.
- Thác Đambri có độ cao chất ngất 90m, nước như từ trời cao lơ lửng rơi, tung toé như hàng ngàn cánh hoa trắng vung vãi.
- Hồ Đa Nhim, có nhà máy thủy điện Đa Nhim nổi tiếng.
- Hồ Đa Nhim, đèo Ngoạn Mục, đường đèo từ Phan Rang lên Đà Lạt, khi lên khúc đèo cao, du khách nhìn núi rừng bao la hùng vĩ, vì vậy mới gọi nơi đây là đèo Ngoạn Mục.
Chợ Đà Lạt là một trong những chợ đẹp đẽ khang trang ở Việt Nam, hàng hoá đầy đủ các loại. Nhiều thứ rau và trái cây luôn có đầy đủ, dồi dào và tươi tắn.
Đà Lạt là xứ nhiều thông, nhiều hoa đẹp, trông thơ mộng, không khí mát mẻ quanh năm, như chỉ có một mùa xuân. Nên nơi đây có câu:
Bốn mùa Đà Lạt là xuân
Thác hồ lạ lẫm, xa gần thông reo.
Vườn hoa Đà Lạt có từ năm 1966, gần hồ Xuân Hương và trường đại học, nơi đây có khoảng 300 loại hoa, nhiều giống hoa của Việt Nam và sưu tầm trên thế giới. Các thứ hoa rực rỡ trong vườn hoa là: Hồng, cúc, hoa lan... Mùi hoa thơm luôn phảng phất trong không khí trong lành.
Lâm Đồng, Đà Lạt, nên thơ
Hoa tươi tốt đẹp, thác hồ đẹp xinh
Cảm tác: Non nước Lâm Đồng
.
Lâm Đồng rừng núi, rộng bao la
Tây giáp Đồng Nai, đông Khánh Hoà
Hoa trái dồi dào, nhiều sản phẩm
Khang trang đại học, đủ chuyên khoa
.
Lâm Đồng, cao nhất ở cao nguyên
Xuất xứ nguồn sông, đến các miền
Mát mẻ, rỡ ràng, nơi Đà Lạt
Tốt tươi, rộng rãi, đất Lâm Viên
.
Lâm Đồng hồ thác, nước lung linh
Cây cối núi non, soi bóng hình
Than Thở hồ xanh, lưu luyến nghĩa
Xuân Hương nước biếc, vấn vương tình
.
Lâm Đồng, thác nước có nhiều nơi
Ầm ĩ nước reo, mỗi góc trời
Ghềnh thác Cam Ly, ào ạt chảy
Dambri dòng nước, lửng lơ rơi
.
Lâm Đồng thanh thoát, chốn tu hành
Tu Viện, chùa chiền rợp bóng xanh
Cửa phật thênh thang, chan chứa thiện
Nhà thờ đồ sộ, thiết tha lành
.
Vườn hoa Đà Lạt, ngạt ngào hương
Đầy đủ muôn hoa, khắp bốn phương
Đà Lạt tốt tươi, luôn mát mẻ
Lâm Đồng xinh xắn, mãi thân thương
Nguyễn Lộc Yên
Send comment
