(Phát sóng lúc 9:30 tối ngày Thứ Ba 17/7/2012 giờ Việt Nam, audio link: www.radiodlsn.com và click on 7/17/2012.)
Ký giả Hải Sơn (ĐLSN): Kính thưa qúy thính giả. Cuối tháng trước vào ngày 28 tháng 6 Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ phán quyết tối hậu về tính cách hợp hiến hay vi hiến của Luật Bảo hiểm Sức khỏe Quốc hội Hoa Kỳ thông qua và tổng thống Obama ký ban hành ngày 23 tháng 3 năm 2010. Để tìm hiểu sự việc chúng tôi có cuộc trao đổi với ông Trần Bình Nam. Mời quý vị theo dõi sau đây. Thưa ông tbn. Vụ kiện này như thế nào, ai đứng đơn kiện và tại sao người ta lại kiện?
Trần Bình Nam (TBN): Cám ơn ký giả Hải Sơn của đài ĐLSN. Tôi hân hạnh được gặp lại ông trên làn sóng này. Vụ kiện này liên quan đến hiến pháp do nhiều tiểu bang đứng đơn kiện với hai lý do:
(1) Các tiểu bang cho rằng điều khoản buộc mọi công dân phải mua bảo hiểm vi phạm quyền tự do mua gì hay không mua gì của người dân.
(2) Và điều khoản buộc các tiểu bang nới rộng chương trình bảo hiểm sức khỏe gọi là chương trình Medicaid (một chương trình chung của tiểu bang và liên bang dành cho người lợi tức thấp) ra cho một thành phần có lợi tức cao hơn một chút nếu không sẽ bị mất tiền trợ cấp của liên bang. Các tiểu bang cho rằng điều khoản này vi phạm hiến pháp vì áp đặt quyền của liên bang lên tiểu bang ở chỗ hiến pháp không minh định.
ĐLSN: Thưa ông Trần Bình Nam. Bảo hiểm sức khỏe đại chúng là một quan niệm phổ biến trên thế giới từ Âu sang Á. Thế sao tại Hoa Kỳ khi nào nói đến một chương trình bảo hiểm sức khỏe cho mọi công dân thì cũng có một thành phần đông đảo phản đối, thưa ông?
TBN: Cuộc tranh luận về bảo hiểm sức khỏe là một nét đặc biệt của Hoa Kỳ. Đúng như Hải Sơn đã nói, trong khi hầu hết các nước tiến bộ trên thế giới (Tây Âu, Canada, Úc châu) đều cung cấp bảo hiểm sức khỏe cho mọi người dân thì tại Hoa Kỳ chính phủ chỉ bảo hiểm sức khỏe cho người cao niên, người tàn tật, người thật nghèo. Đa số gia đình người có công ăn việc làm vững chắc thì được hãng xưởng và công sở trả một phần mua bảo hiểm. Phần còn lại phải tự mua bảo hiểm của các hãng bảo hiểm tư nhân. Trong dân chúng ai không đủ sức mua thì chịu vậy. Tình trạng này làm cho khỏang 50 triệu người Mỹ sống không có bảo hiểm sức khỏe.
Lý do của tình trạng này do tại Hoa Kỳ nền y tế nằm trong tay tư nhân (tập đoàn bác sĩ, hãng bảo hiểm, bệnh viện …). Các tập đoàn này do lợi nhuận nên họ giúp phát huy kỹ thuật y khoa và chữa trị làm cho Hoa Kỳ trở thành quốc gia có khả năng y khoa cao nhất nhưng cũng mắc mỏ nhất trên thế giới. Trong khi tại các nước Tây phương khác y tế nằm trong tay chính phủ nên các tập đoàn nói trên không có cơ hội hưởng lợi. Vì lý đó tiến bộ y khoa chậm hơn tại Hoa Kỳ. Và đó là then chốt tại sao một số người Mỹ (những người có phương tiện và có cơ hội mua bảo hiểm dễ dàng) không thích chế độ săn sóc sức khỏe có tính đại chúng của các nước Tây phương khác. Họ cho nó làm chậm sự tiến bộ của y khoa.
Một số nhà lãnh đạo Mỹ (thuộc khuynh hướng Dân chủ) muốn thay đổi tình trạng săn sóc sức khỏe tại Hoa Kỳ để phục vụ quyền lợi của đại chúng nhưng thường gặp sự chống đối của thành phần thuộc khuynh hướng Cộng hòa, hoặc thuộc các tập đoàn thiên lợi nhuận như tập đoàn bác sĩ, tập đoàn bán bảo hiểm và các bệnh viện.
Trong thập niên 1990, ngay sau khi đắc cử, Tổng thống Clinton đã giao cho bà Clinton lo chương trình bảo hiểm sức khỏe đại chúng. Nhưng vừa mới manh nha, tổng thống Clinton đã bị các tập đoàn quyền lợi vây đánh tơi bời phải bỏ cuộc. Tổng thống Obama may mắn hơn. Năm 2008 ông ra tranh cử với lập trường thiết lập bảo hiểm sức khỏe cho mọi người dân. Và khi ông đắc cử, đảng Dân chủ của ông cũng thắng luôn tại hai viện quốc hội. Nhờ cơ hội đó, quốc hội đã thông qua Luật Bảo hiểm Sức khỏe vào tháng 3 năm 2010 như chúng ta đã biết.
ĐLSN: Cám ơn ông Trần Bình Nam. Từ khi các thẩm phán TCPV nghe và trao đổi ý kiến của luật sư chính phủ về quan điểm Hiến pháp của bộ luật Cải tổ Bảo hiểm sức khỏe trong tháng 3 vừa cho đến ngày TCPV công bố phán quyết dư luận tại Hoa Kỳ tháng 6 vừa rồi dư luận tại Hoa Kỳ đều nghĩ rằng TCPV sẽ bãi bỏ bộ luật cho rằng vi hiến. Nhưng phán quyết không phải như vậy. Ông có ngạc nhiên về phán quyết này không ạ?
TBN: Vâng. Trước tôi trình bày phản ứng của tôi, thì tôi xin nói qua về nội dung phán quyết của TCPV. Phán quyết này gồm 2 ý chính:
1. Thứ nhất: Luật Bảo hiểm Sức khỏe buộc người dân phải có bảo hiểm. Nếu không có thì phải mua, nếu không sẽ bị phạt, là hợp hiến. Đây là điều then chốt của đạo luật Bảo hiểm Sức khỏe
2. Thứ hai: Phần luật buộc các tiểu bang phải nới chương trình Medicaid cho nhiều người được bảo hiểm hơn nếu không sẽ mất tiền trợ cấp của liên bang thì Tối Cao Pháp viện phán quyết là vi hiến vì xâm phạm đến quyền của các tiểu bang.
Tôi không ngạc nhiên trước phán quyết của TCPV, nhưng ngạc nhiên ở chỗ ông Chủ tịch TCPV John Roberts, một người bảo thủ, tức thành phần chống Luật Bảo Hiểm lại là người đã phán quyết rằng luật Bảo hiểm Sức khỏe hợp hiến, và trở thành biểu quyết 5-4 của TCPV bảo vệ điều khoản căn bản nhất của Obamacare.
Vì ai cũng nghĩ phiếu quyết định là của thẩm phán Anthony Kennedy, một vị thẩm phán có lập trường trung dung, và trong các phán quyết trước đây phiếu của ông trước những phán quyết ngang ngửa khi nào cũng là phiếu quyết định.Nhưng lần này thẩm phán Kennedy quyết liệt chống Luật Bảo Hiểm cho là vi hiến. Trong khi Chánh thẩm John Roberts cho là hợp hiến.
ĐLSN: Thưa ông. Điều này có ý nghĩa gì?
TBN: Phán quyết này có hai ý nghĩa:
Thứ nhất, quan niệm Tòa án là định chế độc lập với hành pháp, và các thẩm phán TCPV không bị áp lực bởi dư luận hay của một định chế nào khác để họ có tự do và lương tâm bảo vệ công lý là một quan niệm căn bản và cần thiết không thể thiếu cho một nền dân chủ.
Thứ hai, ông Chủ tịch TCPV John Roberts đã làm một quyết định bất ngờ. Ông chứng tỏ rằng tinh thần luật pháp và sự việc phải trái phải ở trên ý thích của riêng ông. Ông đã đứng về phía đông đảo quần chúng (nhưng thấp cổ bé miệng) cứu một đạo luật mà sự tháo gở nó sẽ làm cho nền dân chủ của Hoa kỳ bớt chói sáng.
ĐLSN: Đây thật là một vấn đề lý thú về nền dân chủ của Hoa Kỳ. Để kết thúc buổi phỏng vấn này ông có bình luận gì thêm không?
TBN: Cám ơn ký giả Hải Sơn. Nếu thì giờ cho phép thì tôi muốn thêm vào đây ý kiến của giáo sư Laurence Tribe, người đã dạy luật cho cả hai sinh viên Obama và Roberts tại đại học Harvard. Trong một bài báo viết trên tờ tuần báo Newsweek số ngày 16/7 vừa rồi ông nhận xét: Hai sinh viên của tôi, một người chủ trương chính trị phóng khoáng, một người chủ trương bảo thủ. Nhưng bằng tinh thần thực tiễn và không phản bội nguyên tắc họ đã có thể giúp nhau hoàn thành những điều tốt đẹp cho đất nước này. Chính sự tôn trọng nguyên tắc trong tinh thần thực tiễn đã giúp cho Hoa Kỳ vượt qua mọi khó khăn trong chiều dài lịch sử và trở thành một quốc gia có những nét đặc thù riêng biệt của nó.
ĐLSN: Xin cám ơn bình luận gia Trần Bình Nam đã bỏ thì giờ chia sẽ một số thông tin về luật Bảo hiểm Sức khỏe tại Hoa Kỳ. Xin hẹn ông một dịp khác.
TBN: Xin cám ơn và thân chào ký giả Hải Sơn.
Ký giả Hải Sơn (ĐLSN): Kính thưa qúy thính giả. Cuối tháng trước vào ngày 28 tháng 6 Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ phán quyết tối hậu về tính cách hợp hiến hay vi hiến của Luật Bảo hiểm Sức khỏe Quốc hội Hoa Kỳ thông qua và tổng thống Obama ký ban hành ngày 23 tháng 3 năm 2010. Để tìm hiểu sự việc chúng tôi có cuộc trao đổi với ông Trần Bình Nam. Mời quý vị theo dõi sau đây. Thưa ông tbn. Vụ kiện này như thế nào, ai đứng đơn kiện và tại sao người ta lại kiện?
Trần Bình Nam (TBN): Cám ơn ký giả Hải Sơn của đài ĐLSN. Tôi hân hạnh được gặp lại ông trên làn sóng này. Vụ kiện này liên quan đến hiến pháp do nhiều tiểu bang đứng đơn kiện với hai lý do:
(1) Các tiểu bang cho rằng điều khoản buộc mọi công dân phải mua bảo hiểm vi phạm quyền tự do mua gì hay không mua gì của người dân.
(2) Và điều khoản buộc các tiểu bang nới rộng chương trình bảo hiểm sức khỏe gọi là chương trình Medicaid (một chương trình chung của tiểu bang và liên bang dành cho người lợi tức thấp) ra cho một thành phần có lợi tức cao hơn một chút nếu không sẽ bị mất tiền trợ cấp của liên bang. Các tiểu bang cho rằng điều khoản này vi phạm hiến pháp vì áp đặt quyền của liên bang lên tiểu bang ở chỗ hiến pháp không minh định.
ĐLSN: Thưa ông Trần Bình Nam. Bảo hiểm sức khỏe đại chúng là một quan niệm phổ biến trên thế giới từ Âu sang Á. Thế sao tại Hoa Kỳ khi nào nói đến một chương trình bảo hiểm sức khỏe cho mọi công dân thì cũng có một thành phần đông đảo phản đối, thưa ông?
TBN: Cuộc tranh luận về bảo hiểm sức khỏe là một nét đặc biệt của Hoa Kỳ. Đúng như Hải Sơn đã nói, trong khi hầu hết các nước tiến bộ trên thế giới (Tây Âu, Canada, Úc châu) đều cung cấp bảo hiểm sức khỏe cho mọi người dân thì tại Hoa Kỳ chính phủ chỉ bảo hiểm sức khỏe cho người cao niên, người tàn tật, người thật nghèo. Đa số gia đình người có công ăn việc làm vững chắc thì được hãng xưởng và công sở trả một phần mua bảo hiểm. Phần còn lại phải tự mua bảo hiểm của các hãng bảo hiểm tư nhân. Trong dân chúng ai không đủ sức mua thì chịu vậy. Tình trạng này làm cho khỏang 50 triệu người Mỹ sống không có bảo hiểm sức khỏe.
Lý do của tình trạng này do tại Hoa Kỳ nền y tế nằm trong tay tư nhân (tập đoàn bác sĩ, hãng bảo hiểm, bệnh viện …). Các tập đoàn này do lợi nhuận nên họ giúp phát huy kỹ thuật y khoa và chữa trị làm cho Hoa Kỳ trở thành quốc gia có khả năng y khoa cao nhất nhưng cũng mắc mỏ nhất trên thế giới. Trong khi tại các nước Tây phương khác y tế nằm trong tay chính phủ nên các tập đoàn nói trên không có cơ hội hưởng lợi. Vì lý đó tiến bộ y khoa chậm hơn tại Hoa Kỳ. Và đó là then chốt tại sao một số người Mỹ (những người có phương tiện và có cơ hội mua bảo hiểm dễ dàng) không thích chế độ săn sóc sức khỏe có tính đại chúng của các nước Tây phương khác. Họ cho nó làm chậm sự tiến bộ của y khoa.
Một số nhà lãnh đạo Mỹ (thuộc khuynh hướng Dân chủ) muốn thay đổi tình trạng săn sóc sức khỏe tại Hoa Kỳ để phục vụ quyền lợi của đại chúng nhưng thường gặp sự chống đối của thành phần thuộc khuynh hướng Cộng hòa, hoặc thuộc các tập đoàn thiên lợi nhuận như tập đoàn bác sĩ, tập đoàn bán bảo hiểm và các bệnh viện.
Trong thập niên 1990, ngay sau khi đắc cử, Tổng thống Clinton đã giao cho bà Clinton lo chương trình bảo hiểm sức khỏe đại chúng. Nhưng vừa mới manh nha, tổng thống Clinton đã bị các tập đoàn quyền lợi vây đánh tơi bời phải bỏ cuộc. Tổng thống Obama may mắn hơn. Năm 2008 ông ra tranh cử với lập trường thiết lập bảo hiểm sức khỏe cho mọi người dân. Và khi ông đắc cử, đảng Dân chủ của ông cũng thắng luôn tại hai viện quốc hội. Nhờ cơ hội đó, quốc hội đã thông qua Luật Bảo hiểm Sức khỏe vào tháng 3 năm 2010 như chúng ta đã biết.
ĐLSN: Cám ơn ông Trần Bình Nam. Từ khi các thẩm phán TCPV nghe và trao đổi ý kiến của luật sư chính phủ về quan điểm Hiến pháp của bộ luật Cải tổ Bảo hiểm sức khỏe trong tháng 3 vừa cho đến ngày TCPV công bố phán quyết dư luận tại Hoa Kỳ tháng 6 vừa rồi dư luận tại Hoa Kỳ đều nghĩ rằng TCPV sẽ bãi bỏ bộ luật cho rằng vi hiến. Nhưng phán quyết không phải như vậy. Ông có ngạc nhiên về phán quyết này không ạ?
TBN: Vâng. Trước tôi trình bày phản ứng của tôi, thì tôi xin nói qua về nội dung phán quyết của TCPV. Phán quyết này gồm 2 ý chính:
1. Thứ nhất: Luật Bảo hiểm Sức khỏe buộc người dân phải có bảo hiểm. Nếu không có thì phải mua, nếu không sẽ bị phạt, là hợp hiến. Đây là điều then chốt của đạo luật Bảo hiểm Sức khỏe
2. Thứ hai: Phần luật buộc các tiểu bang phải nới chương trình Medicaid cho nhiều người được bảo hiểm hơn nếu không sẽ mất tiền trợ cấp của liên bang thì Tối Cao Pháp viện phán quyết là vi hiến vì xâm phạm đến quyền của các tiểu bang.
Tôi không ngạc nhiên trước phán quyết của TCPV, nhưng ngạc nhiên ở chỗ ông Chủ tịch TCPV John Roberts, một người bảo thủ, tức thành phần chống Luật Bảo Hiểm lại là người đã phán quyết rằng luật Bảo hiểm Sức khỏe hợp hiến, và trở thành biểu quyết 5-4 của TCPV bảo vệ điều khoản căn bản nhất của Obamacare.
Vì ai cũng nghĩ phiếu quyết định là của thẩm phán Anthony Kennedy, một vị thẩm phán có lập trường trung dung, và trong các phán quyết trước đây phiếu của ông trước những phán quyết ngang ngửa khi nào cũng là phiếu quyết định.Nhưng lần này thẩm phán Kennedy quyết liệt chống Luật Bảo Hiểm cho là vi hiến. Trong khi Chánh thẩm John Roberts cho là hợp hiến.
ĐLSN: Thưa ông. Điều này có ý nghĩa gì?
TBN: Phán quyết này có hai ý nghĩa:
Thứ nhất, quan niệm Tòa án là định chế độc lập với hành pháp, và các thẩm phán TCPV không bị áp lực bởi dư luận hay của một định chế nào khác để họ có tự do và lương tâm bảo vệ công lý là một quan niệm căn bản và cần thiết không thể thiếu cho một nền dân chủ.
Thứ hai, ông Chủ tịch TCPV John Roberts đã làm một quyết định bất ngờ. Ông chứng tỏ rằng tinh thần luật pháp và sự việc phải trái phải ở trên ý thích của riêng ông. Ông đã đứng về phía đông đảo quần chúng (nhưng thấp cổ bé miệng) cứu một đạo luật mà sự tháo gở nó sẽ làm cho nền dân chủ của Hoa kỳ bớt chói sáng.
ĐLSN: Đây thật là một vấn đề lý thú về nền dân chủ của Hoa Kỳ. Để kết thúc buổi phỏng vấn này ông có bình luận gì thêm không?
TBN: Cám ơn ký giả Hải Sơn. Nếu thì giờ cho phép thì tôi muốn thêm vào đây ý kiến của giáo sư Laurence Tribe, người đã dạy luật cho cả hai sinh viên Obama và Roberts tại đại học Harvard. Trong một bài báo viết trên tờ tuần báo Newsweek số ngày 16/7 vừa rồi ông nhận xét: Hai sinh viên của tôi, một người chủ trương chính trị phóng khoáng, một người chủ trương bảo thủ. Nhưng bằng tinh thần thực tiễn và không phản bội nguyên tắc họ đã có thể giúp nhau hoàn thành những điều tốt đẹp cho đất nước này. Chính sự tôn trọng nguyên tắc trong tinh thần thực tiễn đã giúp cho Hoa Kỳ vượt qua mọi khó khăn trong chiều dài lịch sử và trở thành một quốc gia có những nét đặc thù riêng biệt của nó.
ĐLSN: Xin cám ơn bình luận gia Trần Bình Nam đã bỏ thì giờ chia sẽ một số thông tin về luật Bảo hiểm Sức khỏe tại Hoa Kỳ. Xin hẹn ông một dịp khác.
TBN: Xin cám ơn và thân chào ký giả Hải Sơn.
Gửi ý kiến của bạn
