Bất Bạo Động Và Lòng Từ Bi-9
Nguyên tác: Đức Đạt Lai Lạt Ma
Chuyển ngữ: HT.Thích Trí Chơn
Trích từ cuốn sách: “On Non-Violence and Compassion”.
(tiếp theo và hết)
Muốn Có Tương Lai Tốt Đẹp, Bạn Cần Quan Sát Và Kiểm Soát Tâm
Của Mình Trong Hiện Tại
Bạn có biết rằng thế giới hiện đang đối đầu với tình trạng ngày càng gia tăng các cuộc thiên tai" Năm này qua năm khác, chúng ta đã chứng kiến sự thay đổi lớn lao về khí hậu khắp toàn cầu dẫn đến kết quả trầm trọng là có nơi bị lụt lội hay hạn hán. May mắn, sự quan tâm của con người về sinh thái và môi sinh đang ngày càng được tăng trưởng khắp nơi. Đây là vấn đề sống còn của chúng ta trên hành tinh này. Tình thương, lòng từ bi và nhân đạo là những bí quyết không những chỉ giúp cho sự phát triển của nhân loại mà còn là sự tồn tại và hạnh phúc của con người trên quả đất hiện nay.
Sự thành công hay thất bại của loài người trong tương lai đều hoàn toàn tùy thuộc vào ý chí và quyết định của thế hệ hiện tại. Nếu các bạn không biết sử dụng trí tuệ sáng suốt của mình thì không ai có thể bảo đảm được hạnh phúc ngày mai cũng như thế hệ sắp tới của chúng ta. Chỉ khi nào mỗi cá nhân nhận biết trách nhiệm của mình, lúc ấy họ mới quan tâm nghĩ đến kẻ khác. Tình thương không chỉ là lý tưởng của tôn giáo mà nó còn là nhu cầu thiết yếu cho nhân loại.
Nếu bạn nhìn vào lịch sử con người, quý vị sẽ nhận thấy rằng một tâm hồn rộng mở sẽ là yếu tố để giúp thế giới con người thành công trong các lãnh vực như nhân quyền, công tác xã hội, giải phóng chính trị và tôn giáo. Chúng phát sinh từ sự quan tâm sâu xa đến phúc lợi của nhiều người khác và cộng đồng rộng lớn của nhân loại. Những hành động ấy sẽ được ghi chép lại trong lịch sử như các việc làm phước thiện giúp ích cho con người.
Đồng thời lịch sử cũng ghi lại nhiều sự việc phản ảnh các khía cạnh đen tối của di sản nhân loại. Các biến cố ấy chỉ xảy ra khi tâm con người chứa đầy lòng tham, ganh ghét, giận dữ và hận thù. Lịch sử thế giới đơn giản là sự ghi chép tổng hợp kết quả của các việc làm xấu và tốt, lợi và hại của tư tưởng con người. Nếu bạn muốn có một tương lai tốt đẹp và hạnh phúc quý vị cần phải quan sát và kiểm soát tâm của mình trong hiện tại.
Đạo Đức Là Nền Tảng Của Mọi Tôn Giáo.
Có ý tưởng cảnh báo rằng các nhà lãnh đạo tôn giáo không nên tham gia chính trị, vì chính trị đồng nghĩa với thiếu luân lý. Chính trị ngăn cản đạo đức thực hành các việc lợi ích cho con người, và cuộc sống mà không có đạo đức sẽ hạ thấp con người xuống cùng hàng với thú vật.
Tuy nhiên, chính trị không hẳn hoàn toàn “bẩn thỉu”, mà đúng hơn là do phương tiện sử dụng sai lầm việc làm chính trị của chúng ta đã làm hoen ố các lý tưởng cao đẹp nhằm mang lại phúc lợi cho con người. Những phần tử có đời sống tâm linh thường quan tâm đến các nhà lãnh đạo tôn giáo dính dấp tới chính trị vì họ lo ngại tôn giáo chịu ảnh hưởng xấu của những chính trị gia thiếu đạo đức.
Một số người quan niệm rằng tôn giáo và đạo đức không có chỗ đứng trong chính trị và những nhà theo tôn giáo nên xa lìa thế gian để sống cuộc đời ẩn dật. Ý tưởng như vậy có tánh cách cực đoan và thiếu nhận thức đúng đắn về sự liên quan giữa cá nhân với xã hội cùng vai trò tích cực của tôn giáo trong đời sống chúng ta.
Đạo đức là điều chủ yếu đối với các nhà chính trị cũng như thực hành tôn giáo. Khi các chính trị gia và nhà cầm quyền quên hẳn những nguyên tắc luân lý thì sẽ không tránh khỏi các hậu quả tai hại. Dù chúng ta tin tưởng vào đấng Thượng Đế hay thuyết Nghiệp Báo (Karma) thì đạo đức vẫn là nền tảng của tất cả các tôn giáo.
Những đức tính tốt của con người như tình thương, lòng từ bi, hỷ xả, và trí tuệ v.v.. là cơ sở của mọi nền văn minh. Các thiện tính này cần được nuôi dưỡng để thế giới con người trở nên nhân đạo hơn. Những ý tưởng lành đó nên hướng dẫn, và giáo dục vào lúc con người đang còn trẻ thơ. Chúng ta không thể chờ đến thế hệ tương lai mới thay đổi mà ngay hiện tại bạn nên cải thiện các giá trị căn bản của con người. Chúng ta cần một cuộc cách mạng tâm linh và thực hành lòng từ bi phổ quát toàn cầu.
Tâm Bồ Đề Là Hạt Giống Của Các Pháp (Dharmas)
Bản chất của Phật giáo Đại thừa là thực hành lòng từ bi. Bạn hy sinh bản thân để thành đạt sự giải thoát nhờ cứu giúp những kẻ khác.
Quán Thế Âm (Avalokiteshwara) được hiểu như đấng Đại Từ, nhưng từ “Quán Thế Âm” có nghĩa là từ bi. Lòng từ bi vô biên không phân biệt, và tính toán so đo được mở rộng đến những người mà bạn yêu thương cùng những kẻ làm hại quý vị và tất cả mọi chúng sinh.
Phật giáo nhấn mạnh đến tình thương và lòng từ bi phổ quát thế giới, thấm nhuần với ý tưởng hoàn toàn bất bạo động và hòa bình, cùng dâng hiến các phương pháp duy nhất và vĩnh cửu, nhằm thành đạt sự an lạc và hạnh phúc, mang lại lợi ích cho con người cùng loài vật. Tình thương và lòng từ bi là hai viên đá vững chắc trên đó toàn bộ Phật giáo được xây dựng.
Sự phát khởi tâm đại bi sẽ chuẩn bị cho nền tảng nhằm đạt kết quả toàn diện của tâm Bồ đề quý báu, mà nó là điều kiện cần thiết cho sự thành tựu quả vị Bồ Tát. Một chúng sanh được gọi là Bồ Tát khi tâm của hành giả ngập tràn thuần chất lòng từ bi và hỷ xả phát xuất từ Bồ đề tâm.
Bất cứ việc gì các bạn làm hằng ngày phát khởi từ hoạt động của tâm thức mang lại sự an lạc và toàn giác đều là kết quả của lòng từ bi và tâm Bồ đề. Đức Phật dạy: “Bồ đề tâm là hạt giống của các Pháp”. Ý định làm việc lành giúp đỡ mọi người, và tâm luôn nghĩ tưởng thực hành các điều phúc lợi vì những kẻ khác sẽ tạo nên hạnh phúc cho nhiều người xung quanh chúng ta.
Lấy ân trả oán, nhân từ cho ác độc, tình thương cho hận thù và lòng từ bi cho sát hại là các đặc tính của tâm Bồ đề. Dùng hành động của yêu thương và lòng từ bi đáp trả lại ác tâm của kẻ khác sẽ mang lại nguồn vui cho tất cả mọi người. Hăng say trong sự trả thù với lòng căm phẫn chỉ gây đau khổ cho chính mình cùng tha nhân trong đời này và nhiều kiếp tương lai.
Kính Trọng Sự Công Bằng Là Tánh Bẩm Sinh Của Con Người
Khi bạn làm một việc gì có lợi cho mình thì cũng giúp ích cho kẻ khác. Muốn phục vụ cho mọi người, bạn cần có sự quyết tâm và tình cảm tích cực.
Chúng ta cần có nhiều cam đảm để làm việc lành trong cõi đời này. Nhưng nhìn các nhà lãnh đạo thế giới hiện nay, người ta nhận thấy họ có nhiều can đảm để làm việc sai quấy. Tôi nghĩ đó là do vô minh. Các vị lãnh tụ này thiếu trí tuệ nhưng họ lại khôn lanh và xảo quyệt. Tôi nhận thấy đây là các chính sách sai lầm không xây dựng trên sự công bằng mà hoàn toàn quá thiển cận. Họ chỉ biết quyền lợi nhất thời cho nên đã can đảm làm những điều tội ác.
Bất cứ người nào có lương tâm và suy nghĩ chín chắn, họ sẽ kính trọng lẽ công bằng. Bẩm sinh con người biết đề cao và kính trọng sự công bằng. Chúng ta thấy tính người rất hồn nhiên nơi trẻ thơ. Nhưng khi lớn lên, chúng phát triển nhiều ý tưởng sai lầm. Tánh chân thật sẵn có nơi trẻ con. Theo tôi, sự kính trọng lẻ thật vốn có trong máu huyết các bạn. Tôi nhận thấy có nhiều lý do để tin tưởng vào sự can đảm cũng như thiện tính của con người.
Chúng ta cần tự giáo dục chính mình để thành đạt bản chất của tánh thiện. Mọi sự thử thách cũng là cơ hội giúp quý vị trong việc tu tập. Và thời gian là điều chủ yếu. Mọi người đều có trách nhiệm và tôi hẳn nhiên cũng phải có trách nhiệm. Chúng ta cần đoàn kết để chia sẻ sự khởi đầu quan trọng đó.
Dù Có Đức Tin Tôn Giáo Hay Không Mọi Người Đều Quan Tâm Nghĩ Đến Phúc Lợi Của Những Kẻ Khác.
Tôi tin rằng chúng ta là con người có thể sống tốt đẹp mà không cần đến tín ngưỡng. Và các bạn có thể tìm cách để phục vụ cho nhân loại mà không cần phải nhờ đến bất cứ tôn giáo nào.
Có sự khác biệt quan trọng giữa tôn giáo và đời sống tinh thần. Tôn giáo liên quan đến đức tin, sự giải thoát, một vài hình thức của siêu hình hay siêu tự nhiên, có thể bao gồm cả ý niệm về thiên đường hoặc Niết Bàn. Liên hệ với điều này là giáo lý hay giáo điều, nghi lễ, sự cầu nguyện và vân vân.
Trái lại, đời sống tâm linh liên quan tới các đức tính của tinh thần con người như tình thương, lòng từ bi, tánh nhẫn nhục, lòng khoan dung, tha thứ, sự hòa hợp, vui vẻ và ý thức trách nhiệm nhằm mang lại hạnh phúc cho chính mình và những kẻ khác.
Người hành trì tôn giáo có thể phát triển các đức tính của tinh thần nhưng tôn giáo không đòi hỏi việc thực hành đó. Tuy nhiên bạn có thể nhầm lẫn giữa những người có và không có tín ngưỡng vì các sự thực hành này. Nhưng đặc tính hợp nhất của cả hai người tin và không tin tôn giáo là họ đều quan tâm nghĩ đến phúc lợi của kẻ khác.
Người có lòng từ bi, tình thương, tánh nhẫn nhục, khoan dung và tha thứ luôn sẵn có tiềm lực và khả năng muốn cứu giúp, mang lại hạnh phúc cho mọi người. Tôi kêu gọi tất cả nên thực hiện một cuộc cách mạng tâm linh tốt hơn là tôn giáo.
Xây Dựng Một Thế Giới Hòa Bình
Nhiều năm qua, tôi cứ nghĩ tôi đang còn trẻ, nhưng hiện nay thực sự tôi không còn trẻ nữa. Tuy nhiên tôi có thể vẫn còn nhớ một vài đức tính của tuổi trẻ như sự bồng bột, nhiệt tình, thiếu kiên nhẫn, nhiều hy vọng và đôi lúc có tính bốc đồng.
Tôi đã học hỏi được nhiều điều nơi tuổi trẻ mà tôi muốn chia sẻ với các bạn. Thứ nhất, điều quan trọng là nên cẩn thận tìm hiểu hoàn cảnh của mình trước khi quyết định làm một việc gì. Bạn cần tham khảo ý kiến với những người khác tốt hơn là tự mình quyết định một cách kiêu căng hay bốc đồng.
Lúc còn ở Tây Tạng, khi gặp vấn đề gì khó khăn, thỉnh thoảng tôi thường hay hỏi ý kiến hoặc bàn thảo với những vị tháp tùng đi theo tôi, ngay cả người dọn dẹp, lau chùi nhà cửa, và họ đã giúp cho tôi nhiều ý kiến rất hay.
Thứ hai, cố gắng đừng đặt kỳ vọng quá nhiều, vì thực tế mọi việc đều không dễ dàng cũng như chúng ta thường gặp những trở ngại và khó khăn. Một khi bạn đã quyết định thì nên vững chắc tự tin và lạc quan. Tôi nghĩ thái độ lạc quan rất cần thiết.
Khi gặp những vấn đề trở ngại mà quý vị đánh mất niềm tin và đâm ra bi quan thì ngay cả việc dễ dàng thành đạt cũng sẽ trở nên khó khăn vì nội lực trong tâm bạn đã không còn.
Tôi nghĩ rằng có hai loại hạnh phúc. Một là phát xuất từ những cuộc sống đầy đủ tiện nghi và vật chất. Thứ hai là bắt nguồn từ sự thỏa mãn về đời sống tinh thần hay thể xác khi chúng ta thành công, khắc phục vượt qua mọi thử thách và gian lao.
Tôi tin rằng loại hạnh phúc thứ hai này có giá trị nhiều hơn vì nó mang lại cho các bạn sự hoàn toàn thỏa mãn và an vui. Nó cũng giúp quý vị đặt nền tảng để xây dựng một thế giới thân hữu, yêu thương và hòa bình.
Gửi ý kiến của bạn
