Vài Dòng Với Anh Bùi Ngọc
Anh Bùi Ngọc
Tam Giang HOÀNG ĐÌNH BÁU
Tôi biết anh Bùi Ngọc từ năm 1999 khi có một người bạn giới thiệu tôi với anh để nhờ anh sửa chữa và layout một truyện ngắn của tôi vừa viết xong. Lúc đó anh là chủ bút Nguyệt san Công giáo tại Orange County, miền Nam California. Từ đó tuần nào tôi cũng đến nhà anh chơi và bàn chuyện viết lách. Anh quen với anh Tạ Thạc trước tôi và gia nhập Văn Đàn Đồng Tâm cũng trước tôi và rồi chúng tôi trở nên thân thiết.
Anh Thiệp (tên thật của nhà văn Bùi Ngọc) là con người ít nói, trầm tỉnh và thích giúp đỡ bạn bè. Anh luôn khuyến khích tôi viết, vì thế mới có tuyển tập truyện ngắn “Bước Chân Bên Họng Súng” của tôi và anh xuất bản năm 2003. Đến năm 2004, anh và tôi lại viết “Biển Vẫn Rạt Rào” cùng với Tạ Thạc, Minh Triệu, và Hoàng Sa.
Cuối tuần tôi thường đến nhà anh ở thành phố Santa Ana, nơi đây anh có một khu vườn phía trước trồng hoa, phía sau trồng đủ loại cây ăn trái như cam, quit, bưởi, chanh, mảng cầu xiêm, táo rất sum xuê. Hằng ngày anh ra vườn vun xới, tưới tỉa chu đáo như anh đã chăm sóc những bài viết của anh một cách cẩn thận trước khi gửi cho các báo mà anh đang cộng tác. Anh viết hằng trăm truyện ngắn và tùy bút. Anh viết mà không hề biết mệt, vì thế bắt đầu từ năm 1997 anh đã cho ra tập truyện ngắn và tùy bút “Thu lượm những lá vàng” và sau đó cứ mỗi năm anh đều cho ra một tác phẩm mới cho đến năm 2005 anh đã có tác phẩm thứ bảy “Lạc đường vào hạnh phúc” để trình làng. Anh tâm sự: “ Viết là nguồn vui chứ không phải để kiếm sống. Mỗi lần in xong một cuốn sách mới tôi đều giao cho nhà sách Tự Lực, chỉ giữ lại một số ít để tặng các bạn bè thân quen mà thôi”. Với nhà sách Tự Lực, anh không bao giờ đòi hỏi điều kiện nào cả. Cứ vài tháng nhà sách Tự Lực lại gửi tiền bán sách cho anh. Anh vui mừng gọi tôi đến để khoe thành quả và chúng tôi lại cùng nhau ra quán Factory nhâm nhi những tách cà phê nóng.
Có lần tôi hỏi anh:
- Làm sao anh viết nhiều và nhanh vậy"
Anh trả lời:
- Thường ngày tôi xem phim truyện truyền hình Mỹ hay phim truyện truyền hình Á Châu, nếu có những tình tiết gây xúc cảm, tôi sẽ ghi những điều đó xuống giấy và bắt đầu tưởng tượng một câu chuyện khác gần giống như vậy nhưng hợp với xã hội và phong tục Việt Nam hơn. Tôi viết và sửa bài trên computer nên vài ba ngày là xong một truyện ngắn hay một tùy bút.
Tôi lại hỏi:
- Tôi đọc trong các tác phẩm của anh có những điều hơi khác với đời thường. Ví dụ mẹ ghẻ ít khi thương con chồng, còn anh thì mẹ ghẻ lại thương con chồng hơn mẹ thật. Hoặc cha dượng lại thương con của vợ như con của chính mình.
Anh trả lời không ngần ngại:
- Tôi thích viết như vậy bởi vì ngoài đời lâu lâu cũng có những chuyện như vậy. Không ai bênh mẹ ghẻ thì tôi bênh mà bênh thì phải nói cho ra lẽ. Ý của tôi là thích viết ngược lại. Như trong truyện ngắn ‘Bàn tay của mẹ’ tôi tạo một câu chuyện đứa con gái trở về với mẹ nuôi sau một thời gian ở với mẹ ruột vì nó không tìm được cái thoải mái, hứng thú, ấm cúng như nơi gia đình người mẹ nuôi mà nó đã sống qua bao nhiêu năm.
Anh qua Mỹ năm 1975. Trước năm 1975 anh là giáo sư Anh văn và Việt văn các trường trung học tại thành phố Sài gòn như trường trung học Hồ Ngọc Cẩn, Hưng Đạo và anh cũng có một thời gian phục vụ cho đài phát thanh Gươm Thiêng Ái Quốc do ông Vũ Quang Ninh làm giám đốc. Cũng từ đây anh yêu cô thư ký người Huế và sau nầy là vợ của anh. Anh say sưa nói với tôi điều bí mật nầy khi tôi hỏi:
- Anh là người Bắc, chị là người Huế. Mối tình đó như thế nào"
Anh trả lời ngay cả lúc có chị bên cạnh:
- Trước khi tôi yêu bà xã tôi, tôi cũng đã yêu hai người con gái khác nhưng không thành. Đến khi làm cho đài phát thanh tôi gặp bà cũng làm thư ký cho đài phát thanh. Chỉ mới quen lần đầu tôi đã mê mệt giọng nói của bà. Tiếng Huế sao mà quyến rũ và mượt mà đến thế!
Tôi lại hỏi:
- Đến nay đã gần 50 năm chung sống, anh cảm thấy thế nào với những rung cảm ban đầu ấy"
Anh say sưa nói:
- Đối với tôi, giọng nói của người con gái Huế tuyệt vời nhất là tiếng ‘dạ’ không nơi nào sánh được. Ở quê tôi cũng có tiếng ‘dạ’ nhưng không hiểu sao tiếng dạ, tiếng thưa của các cô gái Huế lại ấm áp, nhỏ nhẹ, dịu dàng và gợi cảm đến thế. Lúc đó mỗi khi nói chuyện với nhà tôi ở sở là đêm về tôi không sao ngủ được. Với vóc dáng cao, thân gầy, luôn mặc chiếc áo lụa màu trắng làm tôi ngây ngất, bắt tôi phải tỏ tình ngay và chẳng bao lâu chúng tôi thành hôn. Nay chúng tôi đã có hai trai ba gái và các cháu đều có gia đình và thành đạt.
Tôi hỏi tiếp:
- Trong số các cháu, có ai nối nghiệp của bố không"
Anh không ngần ngại trả lời:
- Chẳng những không nối nghiệp mà cũng chẳng có đứa nào chịu đọc sách của bố viết nữa.
- Tại chúng không biết tiếng Việt hay tại lý do gì"
- Chúng nói được tiếng Việt nhưng đọc được tiếng Việt thì không. Bởi vậy cộng động người Việt ở hải ngoại cần phát huy thêm các trường Việt ngữ mới mong duy trì văn hoá Việt Nam tại hải ngoại lâu dài được.
- Ngoài viết lách, anh còn thú vui gì vào lúc tuổi già"
Anh cười:
- Tôi thích sống bên gia đình cùng con cháu và mảnh vườn nho nhỏ nầy. Tôi nghĩ không đâu bằng gia đình và không nơi nào đẹp và thoải mái bằng gia đình.
Đúng vậy! Từ ngày qua Mỹ năm 1975 và định cư tại Nam California đến nay anh chị chỉ biết làm việc, nuôi dạy con cái và chưa bao giờ rời khỏi nơi đây. Anh không thích đi du lịch, ít bạn bè và cũng ít khi đi ăn ngoài. Đến năm 2007, anh cho mướn căn nhà ở Santa Ana và đến ở nhà người con trai vùng Fountain Valley. Căn nhà nầy mới và lớn hơn căn nhà cũ nhưng anh nói với tôi anh thích căn nhà cũ hơn vì nơi đó có bóng cây xanh, có những nụ hoa hồng mà anh đã bỏ công vun tưới. Hằng năm cứ đến mùa trái cây, tôi lại đến chở anh về nhà cũ để thâu hoạch. Tôi thích nhất là hồng và táo tàu. Anh và tôi hái đầy xe mới về nhà, anh chẳng lấy trái nào, tôi đem về chia cho bạn bè và hàng xóm.
Đầu năm 2008 anh viết lách chậm lại và đến cuối năm chị Bùi Ngọc cho tôi biết anh phải vào bệnh viện Fountain Valley vì bệnh phổi. Tôi đến thăm anh ngay, một tuần sau anh trở về nhà. Chúng tôi vẫn thường xuyên giữ liên lạc. Đến đầu năm 2009 anh lại vào bệnh viện do phổi có nước. Bác sĩ đã cho chạy ‘chemotherapy’ nhiều lần. Chị cũng cho tôi biết bác sĩ nói anh bị ung thư phổi ở thời kỳ cuối. Anh về nhà, tôi đến thăm liền và anh cho tôi biết anh cảm thấy mệt và khó thở.
Một hôm tự nhiên anh gọi tôi với giọng yếu ớt:
- Anh Báu. Năm kia anh đau chân có phải là triệu chứng của ‘stroke’ không"
Tôi ngạc nhiên nhưng nhớ lại có lần tôi không bước lên bậc tam cấp được và bác sĩ gia đình bảo đó cũng là triệu chứng của bệnh ‘stroke’. Tôi liền trả lời anh:
- Đúng. Đó cũng là một triệu chứng. Còn anh sức khoẻ bây giờ thế nào"
Anh Bùi Ngọc không trả lời mà tự ý cúp điện thoại. Tôi nghĩ anh muốn nói gì đó với tôi nhưng vì quá yếu nên anh không thể nói thêm được nữa.
Sáng hôm sau, chị Bùi Ngọc nói chuyện với tôi trên điện thoại và bảo rằng anh nhắc đến tôi khi ăn sáng ‘oatmeal’ vì tôi thường nói với anh là tuổi già ăn ‘oatmeal’ rất tốt cho tiêu hóa. Đến trưa tôi chợt nhớ đến anh và điện thoại cho anh thì người con dâu ở bên kia đầu dây điện thoại trả lời:
- Thưa bác, ba cháu vừa mới mất và xe cấp cứu đang đưa ba cháu vào bệnh viện. Đó là ngày 2-5-2009.
Tôi bủn rủn tay chân. Tôi không ngờ anh ra đi sớm như vậy. Nhớ lại ngày hôm qua anh đã gọi tôi và muốn nói với tôi một điều gì nhưng không thể nói được và mới đây tôi lại gọi anh đúng vào lúc anh vừa ra đi. Phải nói rằng đó là điều không thể giải thích. Nhưng riêng tôi, tôi nghĩ rằng có thể đó là sự đồng cảm của tình bạn thắm thiết, thân thương giữa anh và tôi. Suốt gần mười năm quen thân chúng tôi chưa có một điều gì phiền trách nhau. Chúng tôi mến nhau và tôn trọng nhau hơn cả anh em ruột thịt.
Có một điều an ủi và bớt đau thương tiếc nuối đến với tôi là anh đã từ giã gia đình và bạn bè khi bước qua tuổi thất thập cổ lai hy.
Anh Bùi Ngọc! Tôi đã mất anh, một người bạn chân tình đáng quý. Trong tôi, mãi mãi vẫn còn hình dáng cao dong dỏng, khuôn mặt lớn, nước da đen bánh mật, giọng nói ấm áp và nhất là nụ cười hiền dịu để lộ hàm răng trắng của anh.
Hôm ở nhà thờ Saint Polycarp, thành phố Garden Grove, tôi đại diện Văn Đàn Đồng Tâm gửi vòng hoa thương tiếc anh và phân ưu cùng chị và các cháu. Đi ngang quan tài, tôi thấy anh nằm đó, mặt mày, da thịt vẫn như hôm nào. Tôi nói nhỏ bên anh: “Anh Thiệp, anh đi ngủ trước tôi. Anh sống không thẹn với lương tâm, chết được mọi người thương tiếc, vậy là quý lắm.”
Ngày hôm sau tôi đưa anh ra nghĩa trang Forest Lawn tại thành phố Cypress ở miền Nam California. Buổi tiễn đưa anh về nước Chúa được cử hành theo nghi thức Công giáo với sự tham dự đầy đủ gia đình hai bên nội ngoại và con cháu cùng bè bạn. Chị Thiệp nhắc người điều hành buổi lể cho phép tôi được lên trước đọc điếu văn. Tôi đại diện VĐĐT lên nói lời từ biệt người bạn văn đã hết mình với nền văn học hải ngoại, hết mình với bạn bè và gia đình. Anh đã để lại cho nền văn học Việt Nam hải ngoại những tác phẩm giá trị. Anh còn là một người cha, một người chồng gương mẫu và đạo đức. Những đại diện có mặt hôm đó cũng lên nói lời chia buồn cùng chị và các các cháu nhưng hầu như ai cũng nhắc nhở đến nụ cười hiền hậu luôn gắn trên môi anh.
Nụ cười của anh là hình ảnh cuối cùng khắc sâu trong tâm trí tôi khi tôi bỏ nắm đất và nhánh hoa hồng xuống chiếc quan tài màu đỏ xậm mà anh yên nghỉ trong đó. Anh về bên kia thế giới vẫn còn mang theo nụ cười!
Vĩnh biệt và thương mến anh Bùi Ngọc!
Tam Giang HOÀNG ĐÌNH BÁU
Send comment
