Học Giả Đỗ Thông Minh Giải Thích Về 1 Bản Tin

Việt Báo đã đăng một bản tin tường thuật về buổi nói chuyện của Học Giả Đỗ Thông Minh về các môn ngữ học về Việt-Hán-Nôm tại Virginia mới vài tuần trước. Bản tin do nhà báo Mai Vàng viết có gợi ra vài ngộ nhận ngôn ngữ, nên họ Đỗ đã gửi email giải thích. VB xin đăng toàn văn để độc giả cùng tường lãm về các vấn đề ngôn ngữ Việt Nam, và nhân đây cũng bày tỏ tin tưởng rằng các suy nghĩ ngữ học dù có dị biệt, vẫn không thể nào làm suy suyển nhiệt tâm làm việc và lòng tương kính của học giả Đỗ Thông Minh và nhà báo Mai Vàng. Bài giải thích như sau.

Đông Kinh, 20/5/2003
Kính gởi anh Mai Vàng,
Trước hết xin cám ơn anh có lòng đến dự buổi nói chuyện của chúng tôi và cũng cám ơn anh có bài viết và hình ảnh về buổi nói chuyện nàỵ
Bài viết đã dành rất nhiều thiện cảm và những lời khích lệ cho chúng tôị Chúng tôi xin rất trân trọng đón nhận. Xin thưa, chúng tôi là người tự nguyện đi nói chuyện khắp nơi thì không ngại gì dư luận khen chê, nên nếu có thiếu sót hay sai lầm, chúng tôi rất vui lòng ghi nhận ý kiến của khán thính giả để sửa chữạ Tuy nhiên phần kết luận trong bài viết của anh có chỗ chưa sát với sự thực làm chúng tôi và nhiều thân hữu hơi ngỡ ngàng vì dễ gây hiểu nhầm. Hôm ấy anh Trần Quán Niệm nói rằng tôi đã đi Âu Châu, tôi cũng đã cải chính. Chị Bảo Oanh nói tôi học Nguyễn Trãi, có người đến hỏi, tôi cũng nói lại đúng ra là Trần Lục rồi mới qua Chu Văn An...
Theo bài viết của anh có đoạn "Một số cựu tù nhân chính trị cũng tỏ ra thắc mắc là tại sao rời khỏi Việt Nam khá lâu và cũng không hoạt động nhiều trong vực phát thanh hướng về quốc nội mà học giả Đỗ Thông Minh lại xử (đúng ra là sử) dụng từ ngử (đúng ra là từ ngữ) "thuyết minh" để chỉ công việc dẫn giải những dương bản được trình chiếu trong phần nói chuyện của mình".
1- "Thuyết minh" là một từ Hán-Việt có từ rất lâu đời, trong hầu hết từ điển tiếng Việt, từ điển Hán-Việt ở miền Nam trước 1975... các từ điển Hoa và Nhật đều có, nên đã được coi là tài sản văn hòa chung của các dân tộc vốn thuộc hệ chữ Hán, vì thế không nên gán ghép cho từ này một ý nghĩa chính tri.. Có thể người Cộng Sản dùng từ này hơi nhiều nhưng không vì vậy mà cho là của Cộng Sản và mình không được dùng.

2- Chúng tôi xa nước lâu thật, nhưng cũng từ lâu là cộng tác viên của hầu hết các đài quốc tế hướng về Việt Nam như BBC, VOA, RFI, đôi khi với RFA nữa, không kể đài SBS ở Úc và nhiều đài khác của người Việt ở hải ngoạị Thường một công tác viên chỉ làm cho một đài quốc tế, riêng chúng tôi làm cho nhiều đài cùng lúc.
Chúng tôi là người được trao cho trách nhiệm điều hợp buổi thảo luận về việc dùng từ trong truyền thông tại Đại Hội Truyền Thông Việt Ngữ Hải Ngoại ngày 18-20/4 ở Little Saigon. Nhóm thảo luận cũng đã đề cập nhiều khía cạnh tế nhị trong việc dùng từ. Mọi người đều lưu ý là nên cẩn thận khi dùng từ, nhưng cũng phải phân biệt từ nào thực sự do Cộng Sản đặt ra và mang một ý nghĩa chính trị, từ nào là văn hóa thuộc tài sản chung của dân tộc. Nhiều từ có tính cách thuần văn hóa, xuất phát từ miền Bắc, là do dân chúng tạo ra chứ không phải ý đồ của nhà cầm quyền, do đó, không phải từ nào của miền Bắc cũng là cộng sản, là sai, không nên dùng.
Cũng như ngay trong buổi nói chuyện của tôi, có một người tham dự đã cho rằng:
- Đánh vần "c + a = ca" là lối của miền Nam, còn "cờ + a = ca" là lối của Cộng Cản không chấp nhận được. Thực ra nhiều người biết rằng lối đánh vần "cờ + a = ca" trước 1975 vài năm đã được dạy ở các trường Bình Dân Học Vụ ở miền Nam, nhưng một số người lớn tuổi sau này mới nghe tới lại tưởng là của Việt Cộng từ sau 1975.
Mọi người đều có quyền tự do phát biểu theo hiểu biết hay suy tư của mình, kiến thức như trời biển, nên đúng hay sai cũng là chuyện thường. Tất nhiên càng cẩn thận càng tốt, càng đúng càng tốt, nhất là người làm công việc truyền thông để tránh ngộ nhận, vì một khi đã loan tin ra rồi thì dù có đính chính cách nào đi nữa việc thanh minh cũng không trọn vẹn, cũng không ổn được.
Xin có vài hàng góp ý cùng anh và chúc anh luôn vui ma.nh.
Kính chào
Đỗ Thông Minh

• Thủ Tướng Anh Theresa May Thắng Cuộc Bỏ Phiếu Tín Nhiệm
• Nhạc Sĩ Vô Thường Từ Trần Tại Nam Cali
• Biến cố 30/4/1975: Làm một người dân lưu vong, có dễ không hả bạn?
• Lập Kế Hoạch Bắt Quân Dịch, Mỹ Phòng Ngừa Khi Hữu Sự