Hôm nay,  

Góc Nhạc Cổ Điển: Nhạc Cổ Điển Thời Lãng Mạn (romantic Era)

02/08/200600:00:00(Xem: 1975)

Chúng tôi mong nhận được mọi ý kiến đóng góp và bài vở của bạn đọc về mọi vấn đề liên quan đến nhạc cổ điển như ca kịch opéra, ballet, kỹ thuật (recording), album mới, concert bạn mới đi nghe...Thư từ bài vở xin gởi về

classical@vietbao.com

Thời lãng mạn có thể được kể vào khoảng 1790 cho đến 1910.  Chữ "lãng mạn" là để nói về những đặc tính trong nhạc thời này như là sự mơ mộng, viễn vọng, cảm xúc.  Những tính chất này được xem nặng hơn là những tính chất khác trong âm nhạc mà thời Cổ Điển cho là quan trọng, như là sự quân bình, khuôn khổ, và mỹ quan.

Ludwig van Beethoven (1770-1827) là người đầu tiên ly khai khỏi những khuôn khổ, lề lối mà lúc đó người ta cho là hoàn thiện.  Ông bắt đầu đặt những cảm xúc vào nhạc với những piano sonata như Pathetique năm 1799 và Moonlight (Sonata quasi una fantasia) năm 1801.  Không những rời bỏ nếp cũ, ông còn phá vỡ tất cả những nền móng của thời trước.  Bất cứ thể (form) nhạc nào qua tay Beethoven đều biến dạng.  Từ giao hưởng, tứ tấu dây, piano sonata tất cả đều mang khuôn mặt mới.  Những bản giao hưởng số 3, 5, 6, 7, 9 là những lăng tẩm cho ngàn đời sau chiêm bái.  Giao hưởng số 3 được coi là sự khởi đầu phong trào.  Giao hưởng số 5 đã gây một chấn động lớn khi trình diễn lần đầu năm 1808.  Tác phẩm này cũng bắt đầu sự phá cách của thể giao hưởng khi ông nối liền chương 3 với chương 4; nghĩa là giữa hai chương không có sự ngừng nghỉ gì cả.  Giao hưởng số 6 là tác phẩm đầu tiên miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên; tiềm tàng nền móng cho nhạc chương trình (program music).  Giao hưởng số 9, mệnh danh Choral Symphony, hoàn tất năm 1824 khi Beethoven đã hoàn toàn điếc, có thể được xem là tác phẩm âm nhạc vĩ đại nhất mà nhân loại có thể tạo nên.  Một lần nữa Beethoven lại phá cách thể giao hưởng khi ông cộng thêm một chương cuối với dàn hợp xướng.  Tác phẩm này đã ảnh hưởng sâu đậm đến nhiều nhà soạn nhạc lớn các thế hệ sau như Johannes Brahms (1833-1897), Anton Brucker (1824-1869), và Gustav Mahler (1860-1911).  Lần đầu tiên âm nhạc chuyên chở tư tưởng, rung động, hoài bão, hoan lạc, miêu tả cảnh vật, tình yêu, sầu, tuyệt vọng, lòng ái quốc, sự căm phẫn v.v..  Lần đầu tiên con người nghe nhạc lãng mạn.

Sau khi chứng kiến Beethoven một tay phá nát tiền đồ của Haydn và Mozart, các nhạc sĩ tha hồ phóng túng trong sáng tác.  Bây giờ thì ai cũng có thể phá cách và nguồn cảm hứng có thể bất cứ là từ đâu.  Hector Berlioz (1803-1869) viết Symphonie Fantastique năm 1830.  Đây là tác phẩm đầu tiên sáng tác vì ảnh hưởng những biến cố bên ngoài như là có "định ý" (idée fixe).  Tác phẩm này được trình bày kèm theo một văn bản diễn giải tỉ mỉ ý nghĩa của tác phẩm, đã khiến Francois-Joseph Fétis, viện trưởng nhạc viện Brussels, Bỉ gọi tác phẩm này là "phi âm nhạc" (non music).  Ông ta cho rằng âm nhạc tự nó đã truyền đạt ý tưởng, không cần phải có ngoại vật hoặc bị ảnh hưởng bởi ngoại cảnh.  Robert Schumann (1810-1856) đã viết bài bênh vực tác phẩm này nhưng không bênh vực cả chương trình nhạc.

Từ đó đã xảy ra sự rạn nứt giữa hai trường phái.  Một bên, từ những người theo trường phái Johannes Brahms, cho rằng âm nhạc phải tuyệt đối và dựa trên những khuôn mẫu đã được sắp đặt từ trước, thí dụ như thể sonata.  Phía bên kia, vịnh vào Richard Wagner (1813-1883) làm điển hình, đối lại rằng nhạc có thể dùng bất cứ ngoại vật gì như văn, thơ, kịch, ca khúc để lấy cảm hứng, và toàn bộ (nhạc và những dữ liệu khác) cũng là một thể (form).  Cả hai phe rốt cuộc lại quay về với Beethoven để làm hộ chứng.  Và tất cả đã phải để cho Franz Liszt (1811-1886) chống chế cho tư tưởng rằng nhạc có thể khởi hứng từ những ảnh hưởng bên ngoài.  Nhạc chương trình (program music) bắt đầu từ đây.

Về tầm vóc (size), các thể nhạc về sau đã trở nên quá độ.  John Field (1782-1837) và Frederic Chopin (1810-1849), đa số nhạc của họ là các tiểu phẩm dài chừng vài phút.  Mặt khác những giao hưởng của Gustav Mahler thường dài hơn một tiếng đồng hồ.  Bản số 3, có lẽ là tác phẩm dài nhất, 93 phút.  Về phối khí (orchestration), thời lãng mạn đã sản xuất ra những tác phẩm viết cho những dàn nhạc khổng lồ.  Giao hưởng số 8 của Mahler (khẳng định) là tác phẩm sử dụng dàn nhạc lớn nhất.  Khi ra mắt lần đầu tiên tại Munich năm 1910 do chính Mahler điều khiển, ngoài dàn nhạc đại hòa tấu (full orchestra) và organ, ông còn dùng một dàn kèn đồng gồm 8 trumpet và 3 trombone ngoại vi (offstage); nghĩa là đứng bên ngoài sân khấu.  Thêm vào đó ông còn vận dụng 2 dàn hợp xướng nam nữ tổng cộng 500 người, 1 dàn hợp xướng đồng ấu nam (boy choir) gồm 350 em trai, và 8 đơn ca bao gồm 3 soprano, 2 alto, 1 tenor, 1 baritone, và 1 bass.  Tổng số nhạc công ngày đó lên đến 1000 người.  Vì thế tác phẩm này được mệnh danh là Symphony of a Thousand.

  Ngày nay có lẽ chúng ta nghe nhạc thời lãng mạn nhiều hơn tất cả các thời đại khác.  Phải chăng con người sinh ra vốn đã lãng mạn"  Chúng ta (loài người) trong đời thế nào cũng có những giây phút rung cảm. Nhạc thời lãng mạn đáp ứng đúng nhu cầu đó, và nó có vẻ rất tự nhiên.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Sky River Casino vô cùng vui mừng hào hứng tổ chức chương trình Ăn Tết Nguyên Đán với những giải thưởng thật lớn cho các hội viên Sky River Rewards. Chúng tôi cũng xin kính chúc tất cả Quý Vị được nhiều may mắn và một Năm Giáp Thìn thịnh vượng! Trong dịp đón mừng Năm Mới Âm Lịch năm nay, 'Đội Múa Rồng và Lân Bạch Hạc Leung's White Crane Dragon and Lion Dance Association' đã thực hiện một buổi biểu diễn Múa Lân hào hứng tuyệt vời ở Sky River Casino vào lúc 11:00 AM ngày 11 Tháng Hai. Mọi người tin tưởng rằng những ai tới xem múa lân sẽ được hưởng hạnh vận.
Theo một nghiên cứu mới, có hơn một nửa số hồ lớn trên thế giới đã bị thu hẹp kể từ đầu những năm 1990, chủ yếu là do biến đổi khí hậu, làm gia tăng mối lo ngại về nước cho nông nghiệp, thủy điện và nhu cầu của con người, theo trang Reuters đưa tin vào 8 tháng 5 năm 2023.
(Tin VOA) - Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vào ngày 13/9 ra thông cáo lên án Việt Nam tiếp tục lạm dụng hệ thống tư pháp để áp đặt những án tù nặng nề với mục tiêu loại trừ mọi tiếng nói chỉ trích của giới ký giả. Trường hợp nhà báo tự do mới nhất bị kết án là ông Lê Anh Hùng với bản án năm năm tù. RSF bày tỏ nỗi kinh sợ về bản án đưa ra trong một phiên tòa thầm lặng xét xử ông Lê Anh Hùng hồi ngày 30 tháng 8 vừa qua. Ông này bị kết án với cáo buộc ‘lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’ theo Điều 331 Bộ Luật Hình sự Việt Nam
Từ đầu tuần đến nay, cuộc tấn công thần tốc của Ukraine ở phía đông bắc đã khiến quân Nga phải rút lui trong hỗn loạn và mở rộng chiến trường thêm hàng trăm dặm, lấy lại một phần lãnh thổ khu vực đông bắc Kharkiv, quân đội Ukraine giờ đây đã có được vị thế để thực hiện tấn công vào Donbas, lãnh phổ phía đông gồm các vùng công nghiệp mà tổng thống Nga Putin coi là trọng tâm trong cuộc chiến của mình.
Tuần qua, Nước Mỹ chính thức đưa giới tính thứ ba vào thẻ thông hành. Công dân Hoa Kỳ giờ đây có thể chọn đánh dấu giới tính trên sổ thông hành là M (nam), F (nữ) hay X (giới tính khác).
Sau hành động phản đối quả cảm của cô trên truyền hình Nga, nữ phóng viên (nhà báo) Marina Ovsyannikova đã kêu gọi đồng hương của cô hãy đứng lên chống lại cuộc xâm lược Ukraine. Ovsyannikova cho biết trong một cuộc phỏng vấn với "kênh truyền hình Mỹ ABC" hôm Chủ nhật: “Đây là những thời điểm rất đen tối và rất khó khăn và bất kỳ ai có lập trường công dân và muốn lập trường đó được lắng nghe cần phải nói lên tiếng nói của họ”.
Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam cử hành Ngày Quốc tế Nhân Quyền Lần Thứ 73 và Lễ Trao Giải Nhân Quyền Việt Nam lần thứ 20.
Sau hơn 30 năm Liên bang Xô Viết sụp đổ, nhân dân Nga và khối các nước Đông Âu đã được hưởng những chế độ dân chủ, tự do. Ngược lại, bằng chính sách cai trị độc tài và độc đảng, Đảng CSVN đã dùng bạo lực và súng đạn của Quân đội và Công an để bao vây dân chủ và đàn áp tự do ở Việt Nam. Trích dẫn chính những phát biểu của giới lãnh đạo Việt Nam, tác giả Phạm Trần đưa ra những nhận định rất bi quan về tương lai đất nước, mà hiểm họa lớn nhất có lẽ là càng ngày càng nằm gọn trong tay Trung quốc. Việt Báo trân trọng giới thiệu.
Tác giả Bảo Giang ghi nhận: “Giai đoạn trước di cư. Nơi nào có dăm ba cái Cờ Đỏ phất phơ là y như có sự chết rình rập." Tại sao vậy? Để có câu trả lời, mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của nhà văn Tưởng Năng Tiến.
Người cộng sản là những “kịch sĩ” rất “tài”, nhưng những “tài năng kịch nghệ” đó lại vô phúc nhận những “vai kịch” vụng về từ những “đạo diễn chính trị” yếu kém. – Nguyễn Ngọc Già (RFA).. Mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của phó thường dân/ nhà văn Tưởng Năng Tiến để nhìn thấy thêm chân diện của người cộng sản.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.