Một hai ngày trước và suốt ngày thứ Ba 11 tháng 11, truyền thông Mỹ hầu hết các đài truyền thanh, truyền hình, báo chí giấy, điện có nhiều, rất nhiều thông tin, nghị luận về ngày Cựu Chiến binh Veteran Day, là ngày lễ quốc gia của Mỹ. Chính TT Bush bận trăm công ngàn việc nước, chuyện dân cũng đi dự lễ Veteran Day ở Nghĩa trang Quốc gia Arlington. Chiều 3 giờ ngày hôm ấy, một số người già Mỹ gốc Việt thường tập thể dục tại công viên quanh Đài Chiến sĩ Việt Mỹ, bàn luận với nhau, thắc mắc không biết sao không thấy ai, cơ quan nào tổ chức tưởng niệm tử sĩ trước Đài Chiến sĩ Việt Mỹ. Một Đài Chiến sĩ Việt Mỹ huy động xây dựng trong hơn 4 năm, nhân dân đóng góp gần 1 triệu Mỹ kim, khánh thành hàng 10 ngàn người dự. Một Đài Chiến sĩ Việt Mỹ đầu tiên và duy nhứt hình ảnh người Chiến sĩ Việt Nam Cộng Hoà đưọc đứng vươn lên ngang hành với người Chiến sĩ Mỹ, trên đất Mỹ. Một Đài Chiến sĩ Việt Mỹ nơi đầu tiên cây cờ Việt Nam Cộng Hoà nền vàng ba sọc đỏ biểu tượng cho niềm tin, khát vọng tư do, dân chủ, nhân quyền, là chánh nghĩa của cuộc Chiến tranh VN, có đất cấm dùi trên phương diện pháp lý và thực tại trên đất Mỹ, và khai nguyên cho thời kỳ các thành phố Mỹ nghị quyết thừa nhận cây cờ ấy là cây cờ của người Việt tự do, dân chủ. Thế nhưng trong ngày quốc lễ Veteran Day của Mỹ, trong đó có người Mỹ gốc Việt, trước tượng hai Chiến sĩ Việt Mỹ, trước kỳ đài Việt Mỹ, không thấy một tràng hoa, không có một tổ chức nào đứng ra làm lễ tưởng niệm. Nó ngậm ngùi, tiếc uổng làm sao ấy và hy vọng chuyện ấy sẽ không xảy ra những năm sau.
Có người nói Veteran Day của Mỹ năm nay vào ngày làm việc nên khó tổ chức, số người tham dự gặp khó khăn. Theo thông lệ Veteran Day trúng vào ngày thứ 11 của tháng 11 mỗi năm. Nhưng đó là ngày quốc lễ công sở liên bang, tiểu bang, thành phố, trường học mẫu giáo, tiểu, trung, đại học công tư thục đều được nghỉ. Có nơi cho kết hợp nghỉ trước hay sau cuối tuần để có một cuối tuần dài. Sống trên đất Mỹ, lễ lộc, hội hè của cộng đồng, giỗ quảy, cưới xin gì, cũng dồn vào ngày cuối tuần rồi, đã thành thông lệ rồi, có sao đâu. Vấn đề chánh là có nhớ tử sĩ, có nhớ, có đến Đài Chiến sĩ Việt Mỹ, có muốn tổ chức để bày tỏ mối quan tâm, lòng ngưỡng mộ hay không.
Cùng có người nói muốn tổ chức lễ phải xin phép trước rất lâu, phải có trình bày lý do trong cuộc chất vấn vì thủ tục thành phố đòi hỏi như vậy. Đài mới hơn một tuổi chưa tạo được thông lệ lễ viếng nhơn ngày Veteran Day.. Đúng, nhưng khi tổ chức một đại lễ, qui mô, có âm thanh, bích chương biểu ngữ, phát biểu rình rang, cờ quạt phất phới có tánh chánh trị, hoặc biễu tình phản đối liên quan đên an ninh trật tự, công công mới đòi hỏi như vậy. Người viết bài này cũng có lần nghe một nghị viên trẻ người Mỹ tóc vàng phát biểu khi kiến trúc sư Lâm tường trình về dự án xây cái kiosk để du khách đến tìm tên họ tử sĩ. Rằng Đài Chiến sĩ Việt Mỹ bị chánh trị hoá (politicized). Không biết nghị viên Mỹ ấy muốn nói chánh trị hoá phe phái hay chánh trị hoá Quốc Cộng. Nếu là chánh trị quốc cộng, tư do, dân chủ chống độc tài, công sản, thì bằng thừa. Vì 98% số tiền đóng góp, theo phát biểu của Ô. Craig Mandeville thuộc Ban Xây dựng Đài, trước Đại hội Toàn Quân, là do người Mỹ gốc Việt đóng góp. Chắc chắn người Việt tỵ nạn CS đóng góp, Ban Xây dựng thực hiện là để vinh danh, tưởng niệm những chiến sĩ Việt Mỹ chiến đấu chống CS độc tài. Đài Chiến sĩ Việt Mỹ chiến sĩ về hình thức lẫn nội dung là một công viên sẽ do qui định công viên chi phối. Đài nằm trong một Công viên Freedom Park. Đã nói công viên có nghĩa là của công, là vườn chơi chung, ai cũng được vào miển tôn trong đúng qui định giờ giấc, sinh hoạt, không ngủ qua đêm, phải rời trước 9 giờ, không rươu chè, xì ke, không chạy trượt xe bên trong là được. Điều gì luật lệ, qui định không cấm là làm được. Trong đó có việc cư dân, du khách đến viếng, tụ họp, đặt vòng hoa, chiêm bái, cầu nguyện
Lại có người nói, chính trước Tượng đài Chiến sĩ Việt Mỹ này, mới Chủ Nhựt 2 tháng 11 đã làm lễ trọng thể lễ Kỷ niệm Một Năm Chào Quốc kỳ và Cầu Nguyên Đầu Tháng. Cũng chính trước Tượng Đài Chiến sĩ Việt Mỹ này, hồi cuối tháng 9 Đại Hội Toàn Quân cũng đến đó làm lễ tưởng niệm tại đó trước khi khai mạc. Và trước đó không bao lâu Đại Hội Thanh Niên Sinh viên VN Thế giới cũng khai mặc đại hội gần Tượng Đài. Trong khi thời gian lễ Veteran Day, Little Saigon, thủ đô tinh thần của người Việt tỵ nạn CS, quá bận với bao nhiêu chuyện nước, việc dân, chuyện đoàn thể, tôn giáo nên không đủ thì giờ và phưong tiện để tổ chức tưởng niệm chiến sĩ trận vong trước Tượng Đài Chiến sĩ Việt Mỹ. Không sai; Little Saigon, các tổ chức bận lắm với chuyện nước non nhà và cộng đồng. Nhưng chắùc cũng không bận đến nỗi nhắc nhở một số người, cử một vài đại diện, đem mấy bó hoa, và nén hương lòng dâng lên tử sĩ. Không cần gì phải tập trung rình rang, có cờ, có quạt, có báo, có phát thanh, phát hình, có tên, có tuổi. Cái chánh là có nhớ đến chiến sĩ trận vong, có đến Đài Chiến sĩ Việt Mỹ tưởng niệm trong ngày Vetean Day, là quí.
Nói gì thì nói, trong ngày Veteran Day trời thu se lạnh, mà trước Đài Chiến sĩ Việt Mỹ vắng hoe người, thiếu tràng hoa, bó hoa dâng tặng của những người từng sống chết với những tử sĩ Việt Mỹ mà hình tượng tiêu biểu đang đứng như chờ đợi trên đài, thấy bồi hồi cảm động, tiếc uổng ngậm ngùi làm sao ấy. Dù thân xác tử sĩ Việt Mỹ không còn ở gần với ngưòi Việt tỵ nạn CS trên đất Mỹ, nhưng anh linh tử sĩ Việt Mỹ, hồn thiêng sông núi Việt Mỹ đang phảng phất đâu đây như trông mong và chứng giám việc làm của người Việt yêu nước ở hải ngoại. Mà một trong những hành động yêu nước là nhớ ơn những người đi trước, những người chết vì mình để có tự do, dân chủ, hạnh phúc trên đất Mỹ như ngày hôm nay.
Có người nói Veteran Day của Mỹ năm nay vào ngày làm việc nên khó tổ chức, số người tham dự gặp khó khăn. Theo thông lệ Veteran Day trúng vào ngày thứ 11 của tháng 11 mỗi năm. Nhưng đó là ngày quốc lễ công sở liên bang, tiểu bang, thành phố, trường học mẫu giáo, tiểu, trung, đại học công tư thục đều được nghỉ. Có nơi cho kết hợp nghỉ trước hay sau cuối tuần để có một cuối tuần dài. Sống trên đất Mỹ, lễ lộc, hội hè của cộng đồng, giỗ quảy, cưới xin gì, cũng dồn vào ngày cuối tuần rồi, đã thành thông lệ rồi, có sao đâu. Vấn đề chánh là có nhớ tử sĩ, có nhớ, có đến Đài Chiến sĩ Việt Mỹ, có muốn tổ chức để bày tỏ mối quan tâm, lòng ngưỡng mộ hay không.
Cùng có người nói muốn tổ chức lễ phải xin phép trước rất lâu, phải có trình bày lý do trong cuộc chất vấn vì thủ tục thành phố đòi hỏi như vậy. Đài mới hơn một tuổi chưa tạo được thông lệ lễ viếng nhơn ngày Veteran Day.. Đúng, nhưng khi tổ chức một đại lễ, qui mô, có âm thanh, bích chương biểu ngữ, phát biểu rình rang, cờ quạt phất phới có tánh chánh trị, hoặc biễu tình phản đối liên quan đên an ninh trật tự, công công mới đòi hỏi như vậy. Người viết bài này cũng có lần nghe một nghị viên trẻ người Mỹ tóc vàng phát biểu khi kiến trúc sư Lâm tường trình về dự án xây cái kiosk để du khách đến tìm tên họ tử sĩ. Rằng Đài Chiến sĩ Việt Mỹ bị chánh trị hoá (politicized). Không biết nghị viên Mỹ ấy muốn nói chánh trị hoá phe phái hay chánh trị hoá Quốc Cộng. Nếu là chánh trị quốc cộng, tư do, dân chủ chống độc tài, công sản, thì bằng thừa. Vì 98% số tiền đóng góp, theo phát biểu của Ô. Craig Mandeville thuộc Ban Xây dựng Đài, trước Đại hội Toàn Quân, là do người Mỹ gốc Việt đóng góp. Chắc chắn người Việt tỵ nạn CS đóng góp, Ban Xây dựng thực hiện là để vinh danh, tưởng niệm những chiến sĩ Việt Mỹ chiến đấu chống CS độc tài. Đài Chiến sĩ Việt Mỹ chiến sĩ về hình thức lẫn nội dung là một công viên sẽ do qui định công viên chi phối. Đài nằm trong một Công viên Freedom Park. Đã nói công viên có nghĩa là của công, là vườn chơi chung, ai cũng được vào miển tôn trong đúng qui định giờ giấc, sinh hoạt, không ngủ qua đêm, phải rời trước 9 giờ, không rươu chè, xì ke, không chạy trượt xe bên trong là được. Điều gì luật lệ, qui định không cấm là làm được. Trong đó có việc cư dân, du khách đến viếng, tụ họp, đặt vòng hoa, chiêm bái, cầu nguyện
Lại có người nói, chính trước Tượng đài Chiến sĩ Việt Mỹ này, mới Chủ Nhựt 2 tháng 11 đã làm lễ trọng thể lễ Kỷ niệm Một Năm Chào Quốc kỳ và Cầu Nguyên Đầu Tháng. Cũng chính trước Tượng Đài Chiến sĩ Việt Mỹ này, hồi cuối tháng 9 Đại Hội Toàn Quân cũng đến đó làm lễ tưởng niệm tại đó trước khi khai mạc. Và trước đó không bao lâu Đại Hội Thanh Niên Sinh viên VN Thế giới cũng khai mặc đại hội gần Tượng Đài. Trong khi thời gian lễ Veteran Day, Little Saigon, thủ đô tinh thần của người Việt tỵ nạn CS, quá bận với bao nhiêu chuyện nước, việc dân, chuyện đoàn thể, tôn giáo nên không đủ thì giờ và phưong tiện để tổ chức tưởng niệm chiến sĩ trận vong trước Tượng Đài Chiến sĩ Việt Mỹ. Không sai; Little Saigon, các tổ chức bận lắm với chuyện nước non nhà và cộng đồng. Nhưng chắùc cũng không bận đến nỗi nhắc nhở một số người, cử một vài đại diện, đem mấy bó hoa, và nén hương lòng dâng lên tử sĩ. Không cần gì phải tập trung rình rang, có cờ, có quạt, có báo, có phát thanh, phát hình, có tên, có tuổi. Cái chánh là có nhớ đến chiến sĩ trận vong, có đến Đài Chiến sĩ Việt Mỹ tưởng niệm trong ngày Vetean Day, là quí.
Nói gì thì nói, trong ngày Veteran Day trời thu se lạnh, mà trước Đài Chiến sĩ Việt Mỹ vắng hoe người, thiếu tràng hoa, bó hoa dâng tặng của những người từng sống chết với những tử sĩ Việt Mỹ mà hình tượng tiêu biểu đang đứng như chờ đợi trên đài, thấy bồi hồi cảm động, tiếc uổng ngậm ngùi làm sao ấy. Dù thân xác tử sĩ Việt Mỹ không còn ở gần với ngưòi Việt tỵ nạn CS trên đất Mỹ, nhưng anh linh tử sĩ Việt Mỹ, hồn thiêng sông núi Việt Mỹ đang phảng phất đâu đây như trông mong và chứng giám việc làm của người Việt yêu nước ở hải ngoại. Mà một trong những hành động yêu nước là nhớ ơn những người đi trước, những người chết vì mình để có tự do, dân chủ, hạnh phúc trên đất Mỹ như ngày hôm nay.
Gửi ý kiến của bạn