Mũi Tên Vô Tình

Cuối tuần qua, Đại hội Ái hữu Vạn Hạnh họp tại Orange County Nam California để bầu ban Chấp hành mới theo lệ 4 năm một kỳ. Cuộc họp thật đặc sắc trên mọi khía cạnh, từ việc thực hiện chương trình cho đến bầu không khí hân hoan thầy cũ, trò cũ lại có dịp gặp nhau, tay bắt mặt mừng với những tình cảm chân thành thắm thiết. Tôi đã từng viết về tình nghĩa Vạn Hạnh, lần này tôi cảm thấy những gì tôi chứng kiến còn hơn cả những sự mong mỏi của tôi từ mấy năm qua.
Tôi vẫn thường nghĩ những hình ảnh đẹp làm ấm lòng, nhưng còn có cái đẹp trân quý hơn toát ra từ những hiện tượng hữu hình và chỉ có con tim mới nhìn thấy cái đẹp vô hình đó. Tôi hay phân tích hai khía cạnh hình và ý của cuộc sống và tình cờ làm sao trong cuộc đại hội lần này, một cựu sinh viên 77 tuổi, anh Nguyễn Văn Nghiêm, đã lên diễn đàn nhắc đến ý niệm “mũi tên vô hình” của một triết gia khi anh nói về cuộc đấu tranh của đồng bào Thượng ở Cao nguyên Trung Phần. Sau đó giáo sư Tôn Thất Thiện tiếp lời giải thích thêm về chuyện này. Riêng tôi thích hình ảnh mũi tên.
Một mũi tên bắn ra, ai cũng có thể nhìn thấy nó rời khỏi cây cung, nếu tinh mắt người ta còn có thể nhìn theo đường bay của nó và chắc chắn ai cũng có thể biết nó tới đích ở đâu, vào lúc nào. Nhưng một mũi tên vô hình làm sao có thể thấy và nếu không thấy làm sao biết là có nó" Nhìn được nó, chỉ có một chữ “tâm”. Đại học Vạn Hạnh năm xưa ở Việt Nam chính là cái cung bắn ra mũi tên vô hình. Nhà trường không còn nữa nhưng mũi tên vô hình đã được phóng đi. Mũi tên vô hình hơn hẳn mũi tên hữu hình. Tên hữu hình bị bó chặt trong không gian hay thời gian nhất định, trái lại tên vô hình tỏa ra khắp không gian và cũng không có giới hạn nào về thời gian.
Phật pháp vô biên. Từ khi tôi có vinh dự được vào dạy môn báo chí của Viện Đại học Vạn Hạnh, vô hình chung tôi đã được thấm nhuần nhiều hơn trước về những tư tưởng Phật học. Trường cũ tuy không còn, nhưng hai chữ Vạn Hạnh vẫn ghi khắc trong tâm thầy và trò. Đây không phải chỉ là một sự tồn tại mà còn là một sự phát triển trong Không-thời gian. Hội Ái hữu Cựu Sinh viên Đại học Vạn Hạnh chính là hình ảnh của sự phát triển đó. Chỉ vài năm sau 1975, Hội Cựu sinh viên Đại học Vạn Hạnh đã manh nha trở lại ngay trên đất Mỹ để liên lạc với bạn cũ rải rác trên khắp thế giới. Sau những bước chập chững lúc đầu, đến nay Hội ngày càng lớn mạnh trong tinh thần gắn bó tình sư đồ nghĩa đồng môn, như những cuộc họp hàng năm đã cho thấy rõ. Nhờ những phương tiện truyền thông hiện đại, Hội từ nhiều năm qua đã gắn vào các mạng lưới trên siêu xa lộ thông tin để mở rộng thêm sự liên lạc giữa thầy trò, đồng thời lôi cuốn được cả những thân hữu xa gần cũng như giới truyền thông đại chúng. Tôi hy vọng ý niệm mũi tên vô hình sẽ lây lan đến các hội cựu sinh viên và học sinh khác ở trong cũng như ngoài nước.
Mũi tên vô hình vô sắc đã mở rộng trong không gian, còn có một ý nghĩa quan trọng hơn nữa. Đó là sự liên tục trong thời gian. Nếu hiểu theo lời Phật dạy, đó là sự trường tồn thiên thu bất diệt. Phật học nói đến tính vô thường của kiếp sống con người, và cụ Tiên Điền Nguyễn Du của chúng ta cũng đã thở than “trăm năm trong cõi người ta”, vậy làm sao có thể liên tục và trường tồn được" Đây chính là chỗ kỳ diệu của mũi tên vô hình. Nó không dựa trên chữ “sắc” vì nó vô hình, nhưng nó cũng không dựa trên chữ “không” bởi vì nó vẫn có biểu hiện. Nó dựa trên một chữ “tâm”. Bằng chứng là Đức Phật nhập Niết bàn từ 25 thế kỷ trước, vậy mà đến nay vẫn có chữ “Phật tâm”, đời nào cũng có, thế hệ nào cũng có...trường tồn mãi mãi. Tôn giáo nào cũng vậy, sự trường tồn của tín ngưỡng không dựa trên hình hài hay hành động của con người mà dựa vào những gì khắc sâu trong tâm khảm con người. Những cái đó chắc chắn sống lâu hơn cuộc đời một người.
Tôn giáo dĩ nhiên là một mũi tên vô hình vĩ đại nhất của loài người. Nhưng trong cuộc sống con người còn có nhiều mũi tên vô hình khác, lớn hay nhỏ, tùy theo tính tập thể hay cá thể đã tạo ra những mũi tên đó. Chúng tôi đã nêu ra một thí dụ về mũi tên vô hình do tập đoàn các cựu sinh viên Vạn Hạnh đã tạo được. Sự lớn mạnh của mũi tên vô hình tập đoàn căn cứ trên sự đồng bộ và đồng tâm, nghĩa là đoàn kết. Chữ “tâm” quan trọng nhất, vì dù hành động không đồng đều nhưng nếu có một tấm lòng cùng chung một chí hướng thì dù tranh cãi hay giận hờn đến đâu rút cuộc cũng có thể đạt đến đoàn kết để xây dựng mũi tên vô hình cho hậu thế. Còn những cá thể như mỗi người chúng ta, liệu có ai muốn tạo ra mũi tên vô hình riêng cho ta hay không" Các bạn có thể mỉm cười cho rằng đây là câu nói bông đùa, nhưng sự thật chính mỗi người chúng ta đang tạo ra một mũi tên vô hình mà không biết đó thôi.
Chúng ta nuôi con cái, dưỡng dục cho chúng thành người, không nề hà một nỗ lực, một sự cực khổ nào vì tương lai của chúng. Xây dựng cho thế hệ kế tiếp tức là xây dựng một mũi tên vô hình. Mục tiêu quan trọng nhất của mũi tên vô hình vẫn là tạo ra sự liên tục, trường tồn mãi mãi. Chúng ta chỉ làm theo bản năng tự nhiên của loài người nói chung là chăm lo cho sự liên tục của giống nòi chớ không hề nghĩ đến mũi tên vô hình. Vậy chúng ta có thể để lại cái gì cho con cháu" Tiền bạc cho thật nhiều chăng" Di sản quý giá nhất chúng ta để lại cho các thế hệ tương lai không phải là tiền mà là kiến thức. Nếu không có tài sản ở trong đầu thì bất cứ loại tài sản nào khác, kể cả bất động sản hay quý kim trong két sắt sẽ không cánh mà bay trong thời gian ngắn. Nhưng có kiến thức và có tiền vẫn chưa đủ, cần phải có cái “tâm” đức độ, khoan dung và thiện lương mới tạo được mũi tên vô hình.
Trong cá thể cũng như tập thể, có nhiều mũi tên vô hình khác nhau. Mỗi loại đều có một tầm quan trọng đặc biệt cho cuộc sống con người, thí dụ như trong lãnh vực đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền và tự do tôn giáo. Đừng hỏi những cuộc tranh đấu đó đã đến đâu rồi, chỉ cần biết khi mũi tên vô hình đã được phóng ra, không có sức mạnh nào cản lại được.

• Kim Le Và Beverly Bảo Ngọc
• Ý Bắt 2 Cán Bộ Al-qaeda Chuyên Tuyển Mộ Khủng Bố
• Bush: Đưa 6000 Vệ Binh Ra Gác Biên Giới, Bắt Di Dân Lậu
• Tin Vắn Thế Giới