Hôm nay,  

GS Nguyễn Văn Sâm ấn hành: Tuổng Kim Long Xích Phượng

23/11/202416:18:00(Xem: 1185)

GS Nguyễn Văn Sâm ấn hành:
Tuổng Kim Long Xích Phượng
 

Phan Tấn Hải
 

Bạn đang cư trú ở một nơi rất xa quê nhà. Thế rồi, một hôm, bạn mở TV xem và bất chợt nhìn thấy một vở kịch Nhật Bản thể loại Noh, và bạn bùi ngùi nhớ về quê nhà, nơi thời thơ ấu bạn đã từng xem một tuồng hát bội, một thể loại kịch cổ điển thường hát ở các ngôi đình Miền Nam Việt Nam. Khi vở Kịch Noh vừa chấm dứt, cho dù bạn chưa hiểu tận tường tuồng Nhật Bản nói gì, nước mắt đã đầm đìa trên mắt của bạn, đó là nước mắt khi nhớ về thời tuổi nhỏ chạy chơi trong sân đình, nơi các nghệ sĩ tuồng ngồi vẽ mặt của những buổi chiều trước giờ kéo màn.
 

Tuồng hát bội, một thể loại nghệ thuật chỉ còn trong trí nhớ của những người từ tuổi trung niên trở lên, những người còn nhớ âm vang và hình ảnh khi người nghệ sĩ tuồng dậm chân và đưa tay lên hát, trong khi tiếng trống gõ để đệm theo.
 

Chúng ta không hiểu chính xác, vì ký ức là của một thời tuổi nhỏ, nhưng chúng ta vẫn nhớ, hệt như chàng trai nhớ tới một sợi tóc mềm mại của một cô bạn thời đi học. Tuồng hát bội, nghe rất âm vang xưa cổ. Nhưng thực sự không quá xưa cổ. Tự điển Bách Khoa mở ghi rằng, theo nhiều học giả, tuồng xuất phát từ ca vũ dân tộc Việt Nam, song trong quá trình phát triển, tuồng đã tiếp nhận nhiều trình thức biểu diễn và hóa trang của Hí Kịch. Lối hát tuồng du nhập vào Việt Nam vào thời điểm nào thì chưa được xác minh.
 

Lịch sử ghi rằng người đầu tiên đặt nền móng cho nghệ thuật tuồng Việt Nam là Đào Duy Từ (1572-1634). Năm 1627, Đào Duy Từ là người đầu tiên đã mang về cho chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên nghệ thuật tuồng.
 blankGS Nguyễn Văn Sâm và phu nhận, nhà văn Trần Ngọc Ánh, nơi đậu xe của Viện Việt Học hôm Thứ Bảy 23/11/2024.

Hôm Thứ Bảy 23/11/2024, Giáo sư Nguyễn Văn Sâm và phu nhân là nhà văn Trần Ngọc Ánh đã lái xe từ Victorville tới Viện Việt Học, Westminster, để cho thấy một niềm vui của nhà nghiên cứu Hán Nôm này: lô sách ấn hành đầu tiên với nhan đề sách là "Gia tài văn hóa Việt Nam: Tuồng hát bội Kim Long Xích Phượng Toàn Tập" vừa rời nhà in.
 

Sách cũng ghi rõ:
. Nguyễn Văn Sâm phiên âm và sơ chú
. Nguyễn Hiền Tâm hiệu đính
. Nguyễn Anh Tú biên tập.
. NBX Viện Việt Học 2025.

Các chi tiết này cho thấy sự làm việc cần trọng: sách dày 200 trang, cộng thêm bìa có thể gọi là 204 trang. Nhưng đây là một tâm huyết, cẩn trọng, dò và đối chiếu từng chữ, từng nghĩa.
 

Nơi trang 3 và 4 của tác phẩm, GS Nguyễn Văn Sâm giải thích, trích:
 

"Thế kỷ 19 có một sự cộng tác đặc biệt của một số người Minh Hương ở Chợ Lớn và các nhà khắc ván ở vùng Phật Trấn (Quảng Đông, Trung Quốc) để thực hiện khắc ván, in và phát hành sâu rộng những tác phẩm Việt Nam viết bằng chữ Nôm. Số tác phẩm này nhiều và quan trọng vì thời gian hoạt động của nhà khắc ván, nhà phát hành nói trên gần như kéo dài cả trăm năm. Nếu làm một việc kiểm kê những tác phẩm ở trong trường hợp nầy còn sót lại cho đến ngày nay ta thật ngạc nhiên mà thấy rằng đó là một gia tài văn hóa quý báu của người Việt. Quý giá nhưng từ lâu chìm trong lãng quên vì ta không biết hay chưa biết hết.

Lý do cũng dễ hiểu thôi, vì thời gian binh lửa kéo dài, vì người cựu học trong Nam không nhiều, vì các tờ báo Nam Phong, Đông Dương, Tri Tân được thiết lập ở Bắc, vì các hội Trí Tri, Nghiên Cứu Đông Dương, Đô Thành Hiếu Cổ đều có trụ sở ở miền ngoài nên các cơ quan nầy không có phương tiện để thấy để biết mà giới thiệu những tác phẩm quý giá đó.



Lý do gì đi nữa thì các tác phẩm đó gần như mai một và chúng ta biết thật ít về chúng. Nhiều trường hợp nghe tên tác phẩm mà rất ít trường hợp thấy chính tác phẩm. Tôi gần đây có cơ may thấy được một vài quyển do nguồn tài liệu ở Pháp và được Giáo Sư Nguyễn Khắc Kham khi còn mạnh khỏe cho sao lại nhiều quyển trong tủ sách riêng của Thầy nên thấy mình có bổn phận giới thiệu với học giới những gì tôi có thể làm được.

Thường thì tác phẩm cần được phiên âm cẩn thận trước khi suy nghĩ về những vấn đề đặt ra trong đó. Sự phiên âm rất cần thiết vì sẽ có dịp đem tác phẩm tới mắt đa số quần chúng Việt Nam hay học giới nghiên cứu Việt Nam mà có thể đọc được quốc ngữ. Trong khi phiên âm, phiên giả học được nhiều điều bổ ích liên quan đến chữ nôm và tiếng Việt. Phiên âm cũng là cách đọc thật kỹ tác phẩm, cân nhắc từng chữ dùng của người xưa, gặp chữ lạ lại tự hỏi đọc thế nào cho hợp lý, để tìm tòi về nghĩa. Do đó sự phiên âm của chúng tôi cũng là sự học hỏi cần thiết về những vấn đề liên quan đến chữ Nôm, đến quốc văn. Sự đọc sai, có thể có, tuy rằng chúng tôi đã cố gắng đến tối đa. Sai vì sức học chưa tới, nghiên cứu chưa đủ, nhưng nghĩ rằng ai cũng có thể sai, tôi mạnh dạn tiến vào công cuộc nhàm chán này. Sự đọc tạo nên tranh biện với những nhà Nôm học hay ngữ học càng có nhiều khả năng hơn. Chuyện đó phải xảy ra thôi, nhưng tôi đã cân nhắc thật kỹ mỗi khi đưa ra chữ mình phiên âm, không bao giờ để sự cẩu thả, qua mắt người hay sự cầu kỳ thúc đẩy. Mong phần lớn chữ mình phiên âm được công nhận và những tranh biện chỉ thực sự xảy ra vì chân lý cần được làm sáng tỏ đối với những chữ quá mắc mà thôi.

Tuồng Kim Long Xích Phượng được đọc trong tinh thần đó.

Đây là một tuồng như kiểu Tuồng San Hậu, nghĩa là không dựa trên truyện Tàu mà do người đặt mô phỏng chỗ nầy một chút, chỗ kia một chút để viết nên. Tuồng gồm ba hồi, trong mỗi hồi có nhiều lớp, không nhứt thiết phải là một cảnh. Bản Nôm không chia hồi cảnh, tôi tạm chia để người đọc dễ dàng theo dõi câu chuyện."
  blank

 
Sách này cũng cho bạn nhớ lại một thể văn rất cổ, rất là tuồng Tàu và nơi đây là rất mực văn chương Nam Bộ, trích dụ, trích vài dòng nơi Mục lục các chương:
 

"Lớp 4: Nhận búa thần, Châu Võ Sĩ chờ thời giúp nước.
Lớp 5: Thứ Hậu mộng thấy hoài thai Kim Long, Xích Phượng.
Lớp 6: Ôm đố kỵ, Chánh Cung bày mưu độc.
Lớp 7: Chốn Bàn Khê, Bửu Lâm Sanh cùng Thị Lang kết bạn."
 

Bạn sẽ nhớ rằng, cứ mỗi lớp là màn từ mái đình buông xuống để các nghệ sĩ tuồng chuẩn bị cho lớp kế tiếp.
 

Đây là một cuốn sách đang gìn vàng giữ ngọc cho một nếp văn học Nam Bộ xưa cổ, những hình ảnh đang lùi dần trong ký ức của thời kỳ đương đại tưng bừng nhạc Rap, nhạc Jazz... Chắc chắn rằng, khi bạn khép trang sách lại, những hình ảnh của những ngôi đình xưa cổ đã từng xúng xính những xiêm áo nghệ sĩ tuồng sẽ hiện ra trước mắt bạn, nơi đó từng âm thanh vang lên, từng chữ chép xuống đều là các giá trị của những tấm gương nhân vật tận trung báo quốc, xả thân vì đại nghĩa.
 

Cần liên lạc với tác giả, có thể liên lạc GS Nguyễn Văn Sâm: samnguyen20002002@yahoo.com




Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Mở lại hồ sơ 2 quan chức Công an Việt Nam tấn công tình dục tại New Zealand, bài này sẽ do Việt Báo dịch theo báo Stuff. Cảnh sát điều tra khiếu nại của cô Ali Cook về vụ tấn công tình dục của các thành viên phái đoàn Việt Nam đến thăm đã nói với cô rằng không thể làm gì được vì những người đàn ông đó đã rời khỏi đất nước New Zealand. Nhưng, cảm thấy bất bình vì không có hành động nào, cô đã kể câu chuyện của mình cho Stuff, và đột nhiên mọi người, bao gồm cả Thủ tướng, đều có điều gì đó để nói.
Tuệ Trung Thượng Sỹ, một Thiền sư lớn của Việt Nam trong thế kỷ 13, từng nói rằng muốn vượt qua dòng sông sinh từ cần tự nhìn thấy thân và tâm mình như một con trâu bùn, vì khi trâu bùn bước xuống sông là sẽ tự tan rã. Nghĩa là, luôn luôn tự thấy mình là vô ngã, và đó là cách vượt sông sinh tử. Đó cũng là một cách mô tả lời dạy của Đức Phật.
Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc thông báo vào thứ sáu rằng thỏa thuận hợp tác khoa học và công nghệ giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đã được gia hạn thêm năm năm, bắt đầu từ ngày 27 tháng 8/2024.
Người dân California có thể tự tin khẳng định rằng: California là tiểu bang đã thực hiện nhiều cải cách quan trọng về luật bầu cử và mở rộng quyền bỏ phiếu hơn bất kỳ tiểu bang nào khác. Thành tựu này càng có ý nghĩa hơn khi chúng ta chuẩn bị kỷ niệm 60 năm Đạo Luật Quyền Bỏ Phiếu năm tới. Đạo luật mấu chốt này đã khởi xóa việc đàn áp, đe dọa và tước quyền bỏ phiếu lâu dài trong lịch sử mà quá nhiều người Mỹ đã phải trải qua tại các cuộc bỏ phiếu suốt nhiều thập kỷ.
Quý vị có biết từ Lễ Tạ Ơn đến ngày đầu năm mới, người Mỹ thải rác ra nhiều hơn khoảng 25% so với bất kỳ thời điểm nào khác trong năm không? Đây là sự gia tăng rác thải đáng kể và có thể tác động tiêu cực đến không gian cộng đồng yêu thích của chúng ta, do việc làm tăng thêm lượng rác thải và mảnh vụn mà chúng ta thấy trên khắp tiểu bang. Tôi mong muốn thấy cộng đồng của mình sạch sẽ và không có rác thải, đó là lý do tại sao tôi khuyến khích tất cả quý vị cùng tôi chung tay để giảm thiểu lượng rác thải mà chúng ta tạo ra trong mùa lễ này.
Vào ngày 26 Tháng 11, 2024, tổ chức Dịch Vụ Truyền Thông Sắc Tộc (EMS) tổ chức họp báo trên mạng để giới thiệu về Sáng Kiến Việc Làm Ngành Lâm Nghiệp California. Đây là một chương trình tuyển dụng nhân sự cho ngành lâm nghiệp, bao gồm nhiều lĩnh vực như quản lý rừng, phòng chống cháy rừng và phát triển rừng. Sáng kiến này không chỉ nhằm mục đích giải quyết sự thiếu hụt nhân sự, mà còn nhắm đến các cộng đồng truyền thống chưa được đại diện đầy đủ, bao gồm phụ nữ, các cộng đồng thiểu số và cựu chiến binh. Sáng kiến này được tài trợ bởi Sở Lâm Nghiệp & Cứu Hỏa California (CAL FIRE).
E. Coli trong cà rốt. Listeria trong bánh waffle đông lạnh và thịt nguội đóng gói sẵn. Salmonella trong dưa leo và trứng. Những tin tức về các vụ thu hồi thực phẩm xuất hiện dồn dập, thật khó để nắm bắt hết tất cả. Một số vụ thu hồi chỉ là để phòng hờ, nhưng cũng có không ít trường hợp người tiêu dùng thực sự đã bị ngộ độc thực phẩm. Theo một khảo sát của Gallup năm 2024, niềm tin của người tiêu dùng Hoa Kỳ vào độ an toàn của nguồn cung cấp thực phẩm đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, nhất là trong 5 năm gần đây.
Là cái rằm cuối cùng của mùa thu và của cả năm 2024, Trăng Lạnh (Cold Moon) hứa hẹn sẽ là một ‘chương cuối’ mãn nhãn của bầu trời đêm năm nay. Theo lịch thiên văn, mặt trăng sẽ tròn nhất vào lúc 4:01 sáng (giờ EST) ngày Chủ nhật, 15 tháng 12 năm 2024. Tuy nhiên, thời điểm lý tưởng nhất để ngắm trăng là khi sập tối, mặt trăng bắt đầu ló dạng. Khi đó, trăng sẽ nằm trong chòm sao Kim Ngưu (Taurus), được bao quanh bởi những ngôi sao sáng nhất của bầu trời đêm và Mộc tinh rực rỡ.
Woody Allen từng nói: "Tôi không muốn trở nên bất tử nhờ công việc của mình. Tôi muốn trở nên bất tử bằng cách không chết." Câu nói này phản ánh một khát vọng chung của nhân loại: kéo dài tuổi thọ, thậm chí là mơ về sự bất tử. Sống mãi có thể không phải là điều đáng mơ ước và cũng không thực tế lắm, nhưng sống lâu và khỏe mạnh vẫn là điều mà hầu hết mọi người đều mong muốn.
Các cơ quan cấp nước ở Hoa Kỳ bắt đầu thêm fluoride vào nước máy từ những năm 1940. Ngay sau đó, tỷ lệ sâu răng đã giảm đáng kể, nhưng việc bổ sung fluoride vào nước uống vẫn gây tranh cãi đối với một số nhóm thiểu số.
Chim ruồi (Hummingbirds) lượn quanh vườn, nhấp mật từ hoa này sang hoa khác, thoạt nhìn không có vẻ gì liên quan đến chiến tranh. Nhưng khả năng bay điêu luyện của chúng – lao nhanh tới trước, lùi lại, nhào lộn, bay ngược – đã thu hút các nhà thiết kế robot, đặc biệt trong lĩnh vực máy bay không người lái. “Chim ruồi là loài chim bay giỏi nhất,” giáo sư Bret Tobalske, giám đốc Phòng thí nghiệm Bay tại Đại học Montana, nhận định. “Chúng có thể lơ lửng không ngừng nghỉ nhờ hệ sinh lý và kỹ năng bay vượt trội.”
WASHINGTON – Hôm thứ Năm (12/12), chính phủ Hoa Kỳ tuyên bố treo thưởng 5 triệu MK cho bất kỳ ai cung cấp thông tin về một âm mưu được cho là của Bắc Hàn. Nhiều kỹ sư công nghệ của Bắc Hàn đã giả đi xin việc làm tại các công ty Hoa Kỳ, rình mò đánh cắp bí mật thương mại rồi đòi tiền chuộc (ransom) để có tiền ‘rót’ vào các chương trình phát triển vũ khí của Bình Nhưỡng, theo Reuters.
Nhà sư Minh Tuệ rạng sáng Thứ Năm 12/12/2024 đã du hành sang nước Lào để thực hiện cuộc hành hương bộ hành sang đất Phật, dự kiến đảnh lễ 4 thánh tích Phật Giáo ở Ấn Độ. Thầy Minh Tuệ hôm nay đã vào nước Lào, làm thủ tục giấy tờ nhập cảnh sau khi qua cửa khẩu. Trong đòan làm thủ tục cùng Thầy Minh Tuệ, theo các video trên YouTube, còn có Tiến sĩ Đoàn Văn Báu
WASHINGTON – Hôm thứ Tư (11/12), Hạ viện Hoa Kỳ đã thông qua dự luật chính sách quốc phòng với mức chi tiêu quân sự hàng năm kỷ lục 895 tỷ MK; dù vấp phải nhiều tranh cãi liên quan đến điều khoản hạn chế các dịch vụ y tế xác định lại giới tính (gender-affirming) cho trẻ em, dự luật này vẫn được thông qua với 281 phiếu thuận và 140 phiếu chống, theo Reuters.
(Ngày 11 tháng 12, Reuters) – Tổng thống đắc cử Donald Trump vừa đệ đơn lên tòa án liên bang, yêu cầu bác bỏ vụ kiện cáo buộc ông đưa ra những phát ngôn mang tính phỉ báng trong chiến dịch tranh cử về nhóm năm người đàn ông bị kết án oan trong vụ án Central Park năm 1989, theo Reuters.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.