Hôm nay,  

Đức Phật Thầy Tây An và Dòng Sử Phật

16/09/202408:44:00(Xem: 842)

Đức Phật Thầy Tây An và Dòng Sử Phật
 

Nguyên Giác Phan Tấn Hải

 

(Lời Giới Thiệu: Sau đây là bài nói chuyện của Cư sĩ Nguyên Giác trong Lễ Vía Đức Phật Thầy Tây An tại Hội quán Phật Giáo Hòa Hảo, Santa Ana, California, hôm Chủ Nhật 15/9/2024.)

  
blank 

Nam  mô Bổn sư Thích ca Mâu ni Phật

Nam Mô Đức Phật Thầy Tây An
  

Kính thưa tất cả các vị trưởng thượng trong Phật Giáo Hòa Hảo

Kính thưa tất cả quan khách
  

Tôi hôm nay hân hạnh được góp một vài ý kiến trong Lễ Vía Đức Phật Thầy Tây An, vị đạo sư đã khai sáng Bửu Sơn Kỳ Hương, một tôn giáo nội sinh trong lòng dân tộc và vì ngài có một thời gian cư trú ở Chùa Tây An (Thiền phái Lâm Tế) dưới chân núi Sam (Châu Đốc), nên vị đạo sư họ Đoàn được người dân một cách tôn kính gọi là Đức Phật Thầy Tây An. Từ gốc rễ đó, Phật Giáo Hòa Hảo do Đức Huỳnh Giáo Chủ sáng lập, thường được coi là sự kế thừa và phát triển của Bửu Sơn Kỳ Hương trong bối cảnh mới.
  

Truyền thống Phật Giáo Hòa Hảo mỗi năm đều có Lễ Vía Đức Phật Thầy Tây An. Ngài đã từng được nhìn theo nhiều phương diện khác nhau. Nhưng hôm nay, tôi xin phép trình bày về một bản văn quan trọng do Đức Phật Thầy Tây An để lại. Đó là bài thơ Mười Điều Khuyến Tu.
  

Bài thơ Mười Điều Khuyến Tu ghi lại giáo lý cốt tủy của Phật giáo, một con đường thẳng tắt để giải thoát. Bài thơ này làm theo thể thơ song thất lục bát, gồm 10 đoạn, mỗi đoạn gồm 8 câu. Cách dùng chữ của Đức Phật Thầy Tây An thích nghi với ngôn phong người Miền Nam, đơn giản, dễ nhớ, rất ít chữ Hán Việt, nêu lên những lời dạy để tu trong đời thường hàng ngày. Thời thế kỷ 19 lúc đó, đồng bào Miền Nam mình đa số mù chữ, nên giáo lý được gói vào thơ để ngâm nga phải rất cô đọng. Tôi tin rằng hầu hết Phật tử của Phật Giáo Hòa Hảo đều thuộc bài thơ này. Và nơi đây, xin đọc lại từng đoạn và kèm theo vài lời nhận xét.

 

Mười Điều Khuyến Tu
 

Điều thứ nhất: Thầy khuyên nên nhớ,

Lòng trung kiên muôn thuở còn nêu.

Dù ai nặng nhẹ trăm điều,

Quyết không bỏ lý cao siêu của Thầy.

Nhiều thử thách đang vây con đó,

Nếu ngã lòng công khó tiêu tan.

Việc chi còn ở trần gian,

Là điều huyễn hoặc chớ mang trong lòng.

  

Chữ Thầy trong Điều thứ nhất có thể hiểu là hiển lộ của Pháp, không nhất thiết chỉ vào vị Thầy xương thịt, vì thân tứ đại của vị Thầy có thể tan rã, nhưng Phật, khi hiểu theo nghĩa hiển lộ của Pháp, thì trường tồn, bất kể thế gian này có tan rã. Bởi vì lòng trung kiên muôn thuở là chỉ cho Pháp, là trọn đời giữ lòng tin và tu theo “lý cao siêu của Thầy,” tức là  tu theo vận hành của Pháp. Đức Phật Thầy Tây An dạy rằng hãy tu giải thoát, vì “việc chi còn ở trần gian” (tức là pháp hữu vi) đều là pháp như huyễn, “là điều huyễn hoặc chớ mang trong lòng.” Thấy như huyễn thường trực, tức là lià tâm si mê.
 
Trong Phât giáo, thường trực nhìn thấy pháp “như huyễn” là chứng ngộ pháp ấn vô thường, vô ngã, là giải thoát. Như thế, ngay trong Điều thứ nhất, Đức Phật Thầy Tây An dạy phải tín (tin vào lý cao siêu của Pháp), phải tấn (trung kiên muôn thuở), phải giới (chớ mang trong lòng bất kỳ chuyện gì còn ở trần gian, phải lìa pháp hữu vi), phải định (không bỏ lý cao siêu) và phải huệ (chứng ngộ rằng tất cả các việc trần gian đều là huyễn hoặc). Thường trực giữ tâm trong tín, tấn, giới, định, huệ là giải thoát.

  

Điều thứ hai: Thầy trông đệ tử,

Tình bạn bè phải giữ thủy chung.

Luôn luôn tha thứ khoan dung,

Nhủ khuyên nhỏ nhẹ chớ dùng lời thô.

Dìu dẫn nhau điểm tô công quả,

Phải thật lòng với cả chung quanh.

Thiệt thòi cam chịu đã đành,

Vô vi phẩm vị Thầy dành cho con.

  

Điều thứ hai là nói về sống lục hòa với cộng đồng chung quanh mình. Lòng mình phải khoan dung, lời mình nói phải từ ái, giúp đỡ mọi người, là phải “thật lòng với cả chung quanh” tức là lời dạy “trực tâm là đạo tràng” của Thiền Tông, tức là tu ngay nơi trực tâm, chứ không tu nơi tất cả những gì khác. Và như thế, “vô vi phẩm” là tâm giải thoát, mà vị Thầy, tức lá Pháp tất nhiên sẽ hiển lộ nơi tâm mình.

  

Điều thứ ba: vẹn toàn hạnh đức,

Tuy bán buôn cơ cực tảo tần.

Đổi công nuôi lấy tấm thân,

Đừng ham mến chuyện phi nhân gạt lường.

Dầu tiền bạc đầy rương tràn tủ,

Cuộc trần này biết đủ con ơi.

Ác gian cũng hưởng một đời,

Thà nghèo trong sạch thảnh thơi linh hồn.

  

Điều thứ ba nói về cụ thể trong giao tiếp xã hội, khi chúng ta buôn bán cơ cực, cũng không lường gạt bất kỳ ai. Đức Phật Thầy Tây An dạy lời Đức Phật là phải sống hạnh “biết đủ” tức là hạnh “tri túc” và không bao giờ làm chuyện gian ác. Sống biết đủ và thà nghèo cũng có nghĩa là ly tham, là lìa tâm tham dục. Vì ngay cả khi sống nghèo mà giữ được trong sạch thì tâm mình sẽ được khinh an, hỷ lạc, thảnh thơi. 

  

Điều thứ tư: Pháp môn qui luật,

Lục thập chay gắng sức trau dồi.

Thịt thà xương máu tanh hôi,

Cỏ cây rau cải cũng rồi bữa ăn.

Đức từ bi thường hằng thể hiện,

Không sát sanh lòng thiện ta còn.

Lạt chay tuy chẳng ngọt ngon,

Còn hơn thú vị cơm chan máu hồng.

  

Trọn tám câu trong Điều thứ tư là nói về hạnh ăn chay. Ngài gọi đây là hạnh “từ bi thường hằng” chứ không phải là ngày mặn, ngày chay. Nếu chưa giữ trọn, thì ăn chay sáu ngày, hay mười ngày. Đức Phật Thầy Tây An nói rõ, ăn chay là “pháp môn qui luật” chứ không phải là chuyện không quan trọng.

 

Điều thứ năm: quyết không hờn giận,

Ghét ganh chi cho bận lòng mình.

Con xem vạn điển thiên kinh,

Hiền nhơn quân tử rộng tình vô câu.

Muôn việc xảy bắt đầu sân nộ,

Là nguyên nhân thống khổ ly tan.

Chơn truyền chánh pháp đạo vàng,

Tập xong chữ Nhẫn Niết bàn không xa.

  

Điều thứ năm là giữ tâm không sân, không ganh ghét, giữ tâm vô câu tức là không câu chấp, không nắm giữ. Nếu gặp chuyện bất như ý thì tập Nhẫn, và tâm đó là tiếp cận với Niết Bàn. Nhìn lại, điều thứ ba là lìa tâm tham, điều thứ năm là lìa tâm sân, và điều thứ nhất là lìa tâm si. Khi lìa cả ba tâm tham, sân, si thì ngay nơi tâm mình sẽ hiển lộ Niết bàn.

  

Điều thứ sáu: Thiết tha Thầy dặn,

Ngày hai thời lẳng lặng công phu.

Việc chi dầu quá cần cù,

Cũng nhơn vài khắc tập tu nguyện cầu.

Khi rảnh việc đồng sâu chợ búa,

Đem sấm kinh tự của Thầy ban.

Học cho thông thuộc đôi hàng,

Ngâm nga trong lúc thanh nhàn bâng khuâng.

  

Điều thứ sáu là mỗi ngày nên có hai thời công phu. Điều này hẳn là ảnh hưởng từ truyền thống Phật giáo Miền Bắc và Miền Trung Việt Nam, có thể là từ cội nguồn Nhị Khóa Hiệp Giải. Tuy nhiên, Đức Phật Thầy Tây An nói rằng “lẳng lặng công phu” chứ không phải tụng kinh, gõ mõ. Ngài thực tế dạy rằng phải thường trực tu bất cứ khi nào nhớ tới, “cũng nhơn vài khắc tập tu nguyện cầu,” và cốt tủy là nên học lời dạy của ngài, học cho thông thuộc đôi hàng, hễ rãnh tay là ngâm nga. Tức là, tu trong 24 giờ, hễ nhớ là tu, là nghiền ngẫm các câu thơ để ngâm nga.

  

Điều thứ bảy: quyết tăng công quả

An ủi người già cả ốm đau

Tuỳ duyên có thể giúp vào

Lâm cơn hoạn nạn khi nào cần con

Phước đức đó vẫn còn muôn thuở

Tuy vô hình đừng ngỡ rằng không

Con ơi, trong chốn trần hồng

Mấy ai nghĩ đến cõi lòng thanh cao.

  

Điều  thứ bảy phải tu là công tác xã hội. Tùy duyên để giúp người già, người bệnh, người hoạn nạn. Phước đức này tuy mắt trần không nhìn thấy, nhưng sẽ có uy lực bảo vệ cho người tu. Chính phước đức giúp người bệnh sẽ làm cho mình không bệnh, phước đức giúp người hoạn nạn sẽ giữ cho mình ít hoạn nạn, phước đức giúp người già sẽ giúp mình tăng thọ.

  

Điều thứ tám: lời nào Thầy dạy

Dù khổ lao chớ nại công trình

Mặc dầu con phải hy sinh

Phật Tiên đâu nỡ quên mình con sao

Đừng chấp việc núi cao rừng thẳm

Hay là đường muôn dặm xa trông

Hễ con thề giữ trọn lòng

Đương nhiên đắc đạo, thoát vòng tử sanh.

  

Điều thứ tám là kiên tâm tu những lời dạy trên. Lời dạy “giữ trọn lòng” nói theo chữ Thiền Tông là giữ “định nhất tâm” thường trực, hộ trì trọn vẹn tâm mình, thì đương nhiên sẽ đắc đạo, thoát vòng tử sanh.

  

Điều thứ chín: Đạo Lành căn bản

Giữ làm sao có bạn không thù

Từ đây con nhớ rằng tu

Hạ mình nhận lỗi mặc dù là không

Lời nói sao hoà trong hiệp ngoại

Đừng hơn người nếu phải ép lòng

Không ham những chuyện mênh mông

Vừa no, đủ ấm, đèo bồng mà chi.

  

Điều thứ chín là lời Đức Phật Thầy Tây An dạy: không bao giờ thấy ai là thù, luôn luôn nhìn mọi người là bạn. Lời nói phải từ ái. Đừng nghĩ rằng mình phải làm những chuyện mênh mông, vì sẽ dựng thêm chướng ngại trong tâm mình khi phải  ganh đua với người này, người kia. Nếu cần thì “hạ mình nhận lỗi mặc dù là không”… Câu “không ham những chuyện mênh mông” còn có nghĩa là đừng để cho tâm chạy lang thang, “vừa no, đủ ấm” là niệm thân mình, và “đèo bồng mà chi” là niệm tâm mình, chớ nắm giữ bất kỳ cái gì làm mình chệch hướng.

  

Điều chót hết: mười ghi trăm nhớ

Phật, Pháp, Tăng con chớ quên ơn

Gia đình nghĩa nặng nhiều hơn

Tình thương xã hội giúp cơn thiết cần

Ơn Tổ tiên, dành phần con cháu

Đó những lời dạy bảo Thầy mong

Con ơi, con khá ghi lòng

Bấy nhiêu tâm huyết bấy dòng văn thơ.

  

Điều thứ mười là, phải báo đền bốn ơn sâu. Đức Phật Thầy Tây An nhấn mạnh là phải “mười ghi trăm nhớ” để đền đáp ơn Tam Bảo (Phật, Pháp, Tăng), ơn cha mẹ và tổ tiên, ơn đất nước, ơn đồng bào và nhơn loại.
  

Như thế, Đức Phật Thầy Tây An đã soạn ra bài thơ Mười Điều Khuyến Tu, nơi đây cô đọng giáo lý nhà Phật trong một cách thiết thực nhất, thích nghi cho tất cả mọi người trong đời thường, và cũng là pháp tu để giải thoát. Đây cũng là pháp liễu nghĩa, chứ không phải là pháp phương tiện. Người tu nương theo bài thơ này, không chỉ bao dung, hòa hài với mọi người, mà cũng sẽ tự xóa sạch tham, sân, si, cũng sẽ thường trực nhìn thấy như huyễn, chứng ngộ vô thường, vô ngã và sẽ “đương nhiên đắc đạo, thoát vòng tử sanh,” như lời thơ ghi trong Điều thứ tám.
 

Trân trọng cảm ơn quý trưởng thượng trong Phật giáo Hòa Hảo.

Trân trọng cảm ơn quý quan khách.

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hôm nay, Sở Thống Kê Lao Động công bố phúc trình tháng 9, một tháng trước ngày bầu cử. Theo đó tổng số việc làm không kể khu vực nông nghiệp tăng 254,000 trong tháng 9, cao hơn con số 150,000 mà nhiều kinh tế gia ước đoán, và làm tỷ lệ thất nghiệp hạ xuống chút ít ở mức 4.1%. Việc thuê người tiếp tục có xu hướng gia tăng trong các dịch vụ ăn uống, chăm sóc sức khỏe, khu vực chính phủ, trợ giúp xã hội, xây dựng. Ngoài ra, các số thống kê của hai tháng 7 và 8 được cập nhật hóa cho thấy có thêm 72,000 công nhân mà ban đầu bị bỏ sót. Tỷ lệ thất nghiệp trong tháng 9 giảm đối với mọi nhóm sắc tộc, bao gồm cả nam và nữ. Tỷ lệ thất nghiệp của khối công nhân da đen giảm xuống 5.7% và khối công nhân gốc Tây Ban Nha là 5.1%. Trong khi đó, mức lương lại gia tăng mạnh mẽ khoảng 0.4% so với tháng 8. Lương giờ trung bình tăng 4% trong năm 2024 tới mức $35.36 / giờ. Việc làm trong lĩnh vực dịch vụ ăn uống tăng thêm 69,000 trong tháng 9. Khu vực chăm sóc sức khỏe có thêm 45,000 việc
Ngày 5/10, thông tin từ Công an tỉnh Lạng Sơn cho biết, bước đầu, cơ quan chức năng xác định nguyên nhân gây ra vụ cháy tại Công ty TNHH MTV Xe điện DK Việt Nhật (gọi tắt là DK Bike), trụ sở tại xã Hoàng Đồng, TP Lạng Sơn là do chập điện. Vụ việc cũng khiến hơn 3.000 xe máy điện thành phẩm bị thiêu rụi hoàn toàn. Ngoài ra còn hàng nghìn linh kiện, dùng để lắp ráp hơn 2.000 xe điện khác cũng bị thiệt hại hoàn toàn.
Độc giả Việt Báo phần nào đã quen thuộc qua các bài viết về họa sĩ Nguyễn Việt Hùng cũng như họa sĩ Nguyễn Bảo Khang. Cuối tuần này, mời quý vị ghé đến với buổi tiếp tân khai mạc triển lãm “The Universal & The Particular” tại Santa Ana College Arts Gallery.
Bộ Ngoại giao thông báo rằng hệ thống gia hạn sổ thông hành (Passport) trực tuyến hiện đã đi vào hoạt động hoàn toàn. Công dân Hoa Kỳ tuổi từ 25 trở lên và có sổ thông hành đã hết hạn trong vòng năm năm qua hoặc sẽ hết hạn trong năm tới sẽ không cần phải điền hoặc in đơn, gửi séc, đặt lịch hẹn hoặc in ảnh passport mới. Một người có thể tạo tài khoản trên trang web của Bộ Ngoại giao để bắt đầu quy trình gia hạn. Bạn có thể chụp ảnh cho sổ thông hành bằng điện thoại di động và tải lên, miễn là ảnh mới chụp gần đây và không phải là ảnh chụp theo kiểu selfie. Bạn cần đứng trước phông nền trắng và không đeo mắt kính.
Thời tiền sử, một tiểu hành tinh (asteroid) có đường kính hơn 6 dặm (khoảng 10 km) đã đâm vào khu vực Trung Mỹ, gây ra một đợt dao động nhiệt độ trên toàn bộ địa cầu và mùa đông giá lạnh khắc nghiệt kéo dài suốt nhiều năm. Thảm họa này đã xóa sổ hơn 60% các loài sinh vật có trên địa cầu vào thời điểm đó, và là nguyên nhân gây ra sự kiện nổi tiếng: khủng long tuyệt chủng. Từ các loài khủng long không bay được (non-avian dinosaurs) như Tyrannosaurus rex và các loài thuộc loại Triceratops, đến các loài bò sát bay được (Pterosaurs), và cả các loài thủy quái thuộc loại Mosasaurus cùng hàng loạt các loài bò sát khác, tất cả đều dần dần biết mất.
Một nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng gen di truyền (genes) đóng vai trò quan trọng trong việc xác định loại ung thư vú phụ nữ có thể mắc phải. Cụ thể, các gen này quyết định cách mà epitopes – là những protein trên bề mặt tế bào, quyết định vị trí gắn của kháng nguyên (antigenic) với kháng thể – thể hiện ra bên ngoài. Các epitope giống như cái bảng hiệu của một cửa hàng, giúp cơ thể nhận biết tế bào nào là bình thường và tế bào nào có thể là ung thư.
Ở Hoa Kỳ, có rất nhiều người thường phải chật vật với các hóa đơn y tế, nên họ thậm chí không dám đi bác sĩ hoặc lỡ có đi bác sĩ thì đành phải chịu cảnh giật gấu vá vai. Nhìn vào các hóa đơn y tế, rất khó để hiểu rõ chúng ta đang bị tính tiền cho những cái gì, bởi vì ngay cả các chuyên gia trong nghề có khi phải vò đầu bứt tai để giải thích những mục ghi trên hóa đơn và quyền lợi bảo hiểm. Trong nghiên cứu Understanding America Study được công bố gần đây của khoa học gia Erin Duffy từ Đại học Southern California, một cuộc khảo sát được thực hiện với trên 1,135 người lớn ở Hoa Kỳ để tìm hiểu cách giải quyết khi họ gặp phải các hóa đơn y tế rắc rối và phiền toái. Kết quả cho thấy việc tự bảo vệ quyền lợi của mình, chẳng hạn như liên lạc trực tiếp với phòng tài chính của bệnh viện, có thể mang lại lợi ích đáng kể khi giải quyết các hóa đơn y tế.
Trong cuối tháng 9, trong một nỗ lực phát tán những thông tin sai lệch về vaccine, Bộ Y Tế Florida đã yêu cầu người cao niên Florida, những người có nguy cơ mắc covid-19 cao, không nên chích ngừa Covid-19 lập lại trong năm nay. Joseph Ladapo, người đại diện Bộ Y Tế Florida , nói rằng những loại vaccine này không có hiệu quả, thậm chí có khả năng gây nguy hiểm cho con người! Ngay lập tức, nhiều bác sĩ và các nhà khoa học y tế trên toàn quốc đã lên án thông điệp này. Họ cho rằng Bộ Y Tế Florida đang gây ra sự gây hoang mang với động cơ chính trị, làm sói mòn niềm tin của người dân về vaccine Covid nói riêng, cũng như các loại vaccine cần thiết khác.
Nó mắng tôi, đánh tôi. Nó đã thắng tôi, đã cướp của tôi. Ai ôm hiềm hận ấy, thì hận thù sẽ không thể nguôi. Nó mắng tôi, đánh tôi. Nó đã thắng tôi, đã cướp của tôi. Không ôm hiềm hận ấy, thì hận thù sẽ được tự nguôi.
Công ty Amazon.com, Inc. thông báo hôm thứ năm rằng họ sẽ tuyển dụng 250.000 nhân viên cho các vị trí toàn thời gian, bán thời gian và theo mùa trong hoạt động hoàn thiện đơn hàng và vận chuyển trên khắp Hoa Kỳ trước kỳ nghỉ lễ năm nay.
HOA KỲ – Hôm thứ Tư (2/10), Cơ quan Kiểm soát và Phòng bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã cảnh báo các viên chức y tế và bác sĩ về mối nguy hiểm khi người dân mua trúng thuốc giả bán trên mạng trực tuyến, theo Reuters.
WASHINGTON – Hôm thứ Tư (2/10), chính phủ Hoa Kỳ xác nhận một cư dân Dearborn, Michigan đã thiệt mạng tại Lebanon; bạn bè và hàng xóm cho biết nạn nhân đã chết trong một cuộc không kích của Israel, theo Reuters.
Trong một nỗ lực phát tán những thông tin sai lệch về vaccine, Bộ Y Tế Florida đã yêu cầu người cao niên Florida, những người có nguy cơ mắc covid-19 cao, không nên chích ngừa Covid-19 lập lại trong năm nay.
Cuộc sống muôn màu mà mỗi người chúng ta có một định mệnh (hay nghiệp dĩ) với một màu hay nhiều màu khác nhau, không ai giống ai, nhưng tất cả đều sẽ chấm dứt ở một thời điểm và một nơi chốn nào đó. Không có cuộc sống trường cửu. Vì vậy, về mặt thể tính, chúng ta được sinh ra trên cuộc đời này một cách bình đẳng. Nếu sinh bình đẳng thì tử cũng bình đẳng
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.