Hôm nay,  

Hệ Thống Miễn Dịch Của Chúng Ta Chống Lại Cúm Theo Mùa Như Thế Nào?

15/12/202300:00:00(Xem: 2242)
he thong mien dich

Đội hình phòng thủ của cơ thể con người rất tài tình  – từ những kháng thể được tạo ra theo nhu cầu cho đến những sát thủ tự nhiên, giúp ngăn chặn bịnh tật xâm nhập. (Nguồn: pixabay.com)


Mỗi ngày, cơ thể chúng ta đều đối mặt với rất nhiều kẻ xâm nhập tiềm ẩn, đặc biệt là trong mùa lạnh và ở những vùng khí hậu lạnh. Những vi sinh vật này, được gọi là các tác nhân gây bệnh (hay mầm bệnh), xuất hiện dưới nhiều hình thức như vi-rút, vi khuẩn, ký sinh trùng và nấm. Hệ thống miễn dịch của cơ thể thiết lập nhiều tuyến phòng thủ để chống lại chúng. Và đây là cách hệ thống đa tầng này hoạt động.
 
Học từ kinh nghiệm
 
Không giới hạn trong một bộ cơ quan cụ thể, hệ thống miễn dịch hoạt động khắp cơ thể, sử dụng hàng ngàn tỷ tế bào miễn dịch và các phân tử chuyên biệt. Tuyến phòng thủ đầu tiên nằm ở hàng rào vật lý của da và màng nhầy, ngăn chặn và bắt giữ ‘những kẻ xâm lược.’ Tầng thứ hai là hệ thống miễn dịch bẩm sinh, bao gồm các tế bào trong đó có phagocytes (tế bào thực bào), nhiệm vụ cơ bản của chúng là ăn kẻ xâm nhập. Ngoài các tế bào miễn dịch này, còn có nhiều hợp chất hóa học khác phản ứng với nhiễm trùng và tổn thương, chạy đến nơi để tiêu diệt mầm bệnh, đồng thời bắt đầu sửa chữa mô.
 
Tuyến phòng thủ thứ ba của cơ thể – hệ thống miễn dịch thích ứng – là phản ứng cuối cùng, cụ thể hơn. Các chiến binh tinh nhuệ được huấn luyện theo nhu cầu; nghĩa là chúng được tạo ra để phản ứng với mầm bệnh mà cơ thể chưa từng gặp trước đó. Một khi được kích hoạt ở một phần của cơ thể, hệ thống thích ứng hoạt động khắp cơ thể và ghi nhớ các kháng nguyên (chất gây ra phản ứng miễn dịch). Lần tới chúng xuất hiện, cơ thể sẽ phản kích nhanh và mạnh mẽ hơn.
 
Tế bào sát thủ (Killer cells)
 
Khả năng phòng thủ nội bộ của cơ thể chủ yếu dựa vào hai loại tế bào hung hãn: thực bào (phagocytes) và tế bào sát thủ tự nhiên (natural killer cells hay tế bào NK). Các tế bào thực bào chủ yếu là đại thực bào (macrophages). Đúng nghĩa là “những kẻ ăn no,” các đại thực bào lang thang đó đây để tìm kiếm sự lây nhiễm và ăn thịt vi khuẩn và tàn dư. Các đại thực bào cố định sống trong các cơ quan như gan và não. Xếp sau đại thực bào, loại thực bào quan trọng nhất là bạch cầu trung tính (neutrophils), loại tế bào bạch cầu phổ biến nhất. Một loại tế bào bạch cầu khác là eosinophil (hay bạch cầu ưa acid), không ‘tham ăn’ như thực bào nhưng lại rất quan trọng trong việc tiêu diệt giun sán và các loại ký sinh khác.
 
Tế bào sát thủ tự nhiên
 
Nhóm tế bào NK chiếm khoảng 5 đến 15% tổng số các tế bào lymphocytes. Giống như các tế bào thực bào, chúng cư trú ở lá lách, hạch bạch huyết và tủy xương đỏ. Những sát thủ hữu dụng này có thể tiêu diệt một số vi khuẩn truyền nhiễm và tế bào ung thư bằng cách nhắm mục tiêu vào những tế bào có lượng protein màng huyết tương không đủ. Chúng tấn công vào màng của mầm bệnh bằng các hợp chất gọi là perforins, khiến nạn nhân bị rò rỉ tới chết. Chúng cũng có thể ‘thả’ các phân tử ‘tự sát’ (apoptosis, tế bào chết theo chương trình) vào tế bào mục tiêu để tiêu diệt mầm bệnh.
 
Miễn dịch
 
Khác với cuộc tấn công quy mô lớn của hệ thống miễn dịch bẩm sinh, hệ thống miễn dịch thích ứng tấn công mầm bệnh bằng các kháng thể và tế bào cụ thể, được tạo ra theo nhu cầu. Các kháng thể và tế bào lymphocytes của hệ thống thích nghi có thể nhận ra hàng triệu mầm bệnh khác nhau, một số thậm chí không có trong tự nhiên, và chúng có thể phân biệt các tế bào bị nhiễm trùng, ung thư hoặc tế bào ngoại lai với các tế bào bình thường cùng loại trong một cơ quan.
 
Mỗi kháng thể và tế bào lymphocyte chỉ nhận biết một loại kháng nguyên. Các thụ thể (receptors) trên bề mặt của mỗi lymphocyte nhận biết cấu trúc hóa học đặc trưng của kháng nguyên, và khớp với kháng nguyên đó giống như khi tra một chiếc chìa khóa vào ổ khóa. Thông qua tiêm chủng, cơ thể được “đào tạo” cho quen với những kháng nguyên này. Sau đó, nguyên lý “Thứ gì không diệt được ta sẽ khiến ta mạnh mẽ hơn” được áp dụng. Hệ thống miễn dịch thích ứng tạo ra các kháng thể và tế bào cần thiết để khi tái nhiễm, chúng ta có khả năng chống trả và chiến thắng.
 
Vậy nên, khi bước vào mùa cúm và cảm lạnh, hãy nhớ rằng hệ thống miễn dịch thích ứng của quý vị luôn sẵn sàng: một lực lượng chiến đấu tinh nhuệ mang “ký ức” của sát thủ.
 
Nguồn: “Got a cold? Here’s how your immune system is fighting it.” được đăng trên trang Nationalgeographic.com.
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Nhiều phụ nữ không nhận ra rằng những ly rượu, ly bia mà họ thường uống cùng bạn bè, hoặc để thư giãn trong “giờ nhậu của mẹ” (wine mom moment, một số bà mẹ thích nhâm nhi vài ly rượu hoặc lon bia để thư giãn sau khi bận rộn chăm sóc con cái và gia đình) có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú. Tuy điều này có vẻ không vui, nhưng lại là sự thật: Rượu, bia thực sự có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.
Cảm giác từ việc bẻ các khớp ngón tay cho kêu rôm rốp có thể rất khác nhau tùy theo từng người. Có người thấy rất ‘đã,’ thậm chí là bị ghiền, cũng có người thấy khó chịu hoặc sợ hãi. Dù việc bẻ khớp thường được nhiều người coi là một thói quen không tốt, nhưng nếu có thể hiểu được cơ chế hoạt động đằng sau việc bẻ khớp, ta sẽ hiểu tại sao lại có nhiều người ‘ghiền’ đến vậy.
Cael là một thiếu niên 15 tuổi bình thường – cho đến khi cậu được phát hiện có cột sống bị cong vẹo bất thường. “Em cảm thấy mình giống như Thằng Gù ở Nhà thờ Đức Bà vậy đó,” Cael nói với CBC News, nhớ lại quãng thời gian hai năm chờ đợi để được phẫu thuật cột sống, đầy cảm xúc và khốc liệt, và trong thời gian đó, đường cong cột sống của cậu đã phát triển lên tới 108 độ.
Vào những năm 1990, sau khi tốt nghiệp trung học ở Bồ Đào Nha, công việc đầu tiên của Ricardo Da Costa là vận động viên ba môn phối hợp (triathlete) chuyên nghiệp – bao gồm bơi lội, đạp xe, và điền kinh. Trong quá trình tham gia các cuộc thi, một trong những vấn đề lớn nhất mà anh và các vận động viên khác phải đối mặt là các vấn đề về tiêu hóa, nhưng không có ai để tâm hoặc tìm cách giải quyết vấn đề này.
Aspirin nổi tiếng với khả năng giảm đau từ các cơn đau cơ và đau đầu; giúp giảm sốt; và liều lượng thấp có thể làm loãng máu, giảm nguy cơ đông máu gây đột quỵ và đau tim. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới phát hiện ra rằng Aspirin cũng có thể giúp ngăn chặn sự phát triển của ung thư ruột kết
Tháng 4 năm 2024, một phụ nữ ở Sacramento, California, Mỹ bị ngộ độc chì nghiêm trọng và tử vong sau khi sử dụng thuốc mỡ trị trĩ của Việt Nam có tên “Cao Bôi Trĩ Cây Thầu Dầu”. Thử nghiệm thuốc mỡ bôi trĩ này cho thấy nó chứa 4% chì (cứ 100 gram thuốc thì có 4 gram chì), đây là lượng rất nguy hiểm. Chì là một chất kim loại nặng độc hại cho cơ thể. Tiếp xúc với bất kỳ lượng chì nào cũng có thể gây hại cho sức khỏe.
Rụng tóc (alopecia) thường xảy ra trên da đầu, nhưng cũng có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể. Rụng tóc là một tình trạng phổ biến và không phải là vấn đề đáng lo ngại. Ở Úc, khoảng một nửa đàn ông ở độ tuổi 50 thường có dấu hiệu hói đầu, và hơn 1/4 phụ nữ trong cùng độ tuổi cho biết tóc họ bị thưa đi. Thường thì vấn đề này là do di truyền. Nếu thấy mình đang bị rụng tóc và đang lo lắng về điều đó, quý vị nên đi khám hoặc hỏi ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán trước khi thử bất kỳ phương pháp điều trị nào. Rất nhiều sản phẩm được quảng cáo là có khả năng đảo ngược tình trạng rụng tóc, nhưng lại có rất ít sản phẩm đã được kiểm nghiệm khoa học về hiệu quả.
Hàm răng của bệnh nhân có vẻ như được chăm sóc khá tốt, nhưng nha sĩ James Mancini, giám đốc lâm sàng của Trung Tâm Nha Khoa Meadville ở Pennsylvania, cảm thấy phần nướu có vấn đề. Tình cờ, Mancini có quen biết với bác sĩ của bệnh nhân đó nên đã liên lạc để chia sẻ sự lo ngại – và rồi họ ‘lần’ ra bệnh thật! Mancini cho biết: “Thực ra, Bob mắc bệnh ung thư bạch cầu (leukemia). Dù ông ấy không thấy mệt mỏi hay có các triệu chứng khác, nhưng vấn đề xuất hiện ở phần răng miệng. Khi bác sĩ của Bob biết được tình trạng, Bob đã được điều trị ngay lập tức.”
Thời nay, nhiều người thường bị đau cổ vai gáy, lại còn kèm theo cả đau đầu. Nỗi đau này có thể gây ra thêm nỗi đau khác, không chỉ về mặt vật lý mà còn về mặt tâm sinh lý. Xét về mặt sinh lý, ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng những cơn đau ở cổ thường khiến cho người ta bị thêm chứng đau đầu. Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí The Journal of Headache and Pain là nghiên cứu đầu tiên cung cấp những dấu hiệu khách quan về sự liên quan của cơ bắp với tình trạng đau nhức đầu.
Một nghiên cứu mới cho thấy thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng và hiệu suất làm việc trong ngày, mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Network Open, so với những người ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày, những người ngủ ít hơn 6 tiếng/ngày có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn khi về già.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.