Hệ thống ‘đảng cấp xã hội’ của đạo Hindu là một trong những hình thức phân tầng xã hội cứng nhắc lâu đời nhất trên thế giới. Cộng đồng Dalit nằm ở tầng thấp nhất trong hệ thống này và bị xem là “tiện dân.” (Nguồn:YouTube)
Việc Thống đốc California Gavin Newsom phủ quyết dự luật cấm phân biệt đẳng cấp (caste) đã làm dấy lên nhiều phản ứng trái chiều, theo Reuters.
Bản thân dự luật, cũng như quá trình các nhà lập pháp tiểu bang thông qua rồi tới lúc bị Thống đốc phủ quyết, đã chứng kiến cuộc tranh luận gay gắt về vấn đề này ở California.
Những người ủng hộ dự luật cho rằng phân biệt đẳng cấp xã hội không khác gì các hình thức phân biệt đối xử khác, như phân biệt chủng tộc, nên cần phải cấm. Các nhà hoạt động hy vọng nó được thông qua thành luật ở California, để ‘mở đường’ cho các tiểu bang khác của Hoa Kỳ.
Angana Chatterji, một học giả tại University of California, Berkeley, nói rằng sự phân biệt đẳng cấp có “tác động nguy hiểm” ảnh hưởng đến các cộng đồng gốc Nam Á ở Hoa Kỳ, và dự luật của California “công nhận quyền được bình đẳng cơ bản và chủ yếu cho tất cả những ai là mục tiêu của chủ nghĩa đẳng cấp.”
Dự luật có tên chính thức là Senate Bill 403 hoặc SB 403. Khi phủ quyết, Thống đốc Newsom cho rằng các luật hiện hành đã cấm phân biệt đối xử dựa trên tổ tiên, cho nên dự luật mới là “không cần thiết.”
Hindu American Foundation, nhóm phản đối dự luật, đã đồng ý với Newsom và ca ngợi việc phủ quyết là một chiến thắng lớn.
Luật pháp Hoa Kỳ cấm phân biệt đối xử dựa trên tổ tiên nhưng không đề cập rõ ràng đến vấn đề cấm phân biệt đẳng cấp xã hội. Dự luật của California nhắm vào hệ thống đẳng cấp xã hội trong cộng đồng người nhập cư gốc Nam Á và Hindu giáo, bằng cách bổ sung ‘đẳng cấp xã hội’ thành mục được bảo vệ trong luật chống phân biệt đối xử hiện hành của tiểu bang.
Hệ thống đẳng cấp xã hội là một trong những hình thức phân tầng xã hội cứng nhắc và lâu đời nhất trên thế giới. Nó đã có từ hàng ngàn năm trước, các tầng lớp cao hơn có nhiều đặc quyền hơn còn các tầng lớp thấp hơn bị đàn áp nhiều hơn. Cộng đồng Dalit nằm ở bậc thấp nhất trong hệ thống đẳng cấp của người Hindu và bị đối xử như “tiện dân.” Ấn Độ đã cấm phân biệt đẳng cấp từ hơn 70 năm trước.
Cuối năm ngoái, Migration Policy Institute cho biết cộng đồng người Ấn Độ hải ngoại bao gồm khoảng 4.9 triệu cư dân Hoa Kỳ sinh ra ở Ấn Độ hoặc có nguồn gốc hoặc tổ tiên là người Ấn Độ. Trong số đó, có khoảng một triệu người cư trú tại California.
Dự luật được ủng hộ bởi nhiều nhóm nhân quyền như American Civil Liberties Union (ACLU), Amnesty International và MeToo International.
Những người phản đối dự luật cho rằng vì luật pháp Hoa Kỳ đã cấm phân biệt đối xử dựa trên tổ tiên, nên dự luật mới sẽ trở nên vô nghĩa và chỉ bêu xấu với tổn thương một nhóm thiểu số, cộng đồng người gốc Nam Á và Hindu giáo, khiến họ càng thêm bị thù ghét và kỳ thị.
Phiên bản gốc của dự luật đã được sửa đổi sau một số phản đối. Phiên bản sửa đổi liệt kê “đẳng cấp xã hội” chung với mục “tổ tiên” chứ không phải là một mục riêng biệt. Nó đã được Hạ Viện California thông qua vào cuối tháng 8, và được Thượng Viện tiểu bang thông qua vào đầu tháng 9 với số phiếu ủng hộ gần như tuyệt đối.
Dự luật định nghĩa đẳng cấp (caste) là “vị trí của một cá nhân được biết đến trong hệ thống phân tầng xã hội dựa trên cơ sở địa vị được kế thừa.”
Gửi ý kiến của bạn
