Một nghiên cứu mới cho thấy việc khai thác nước ngầm liên tục trong hơn một thập niên đã làm thay đổi trục quay của Trái Đất. Hành tinh chúng ta bị nghiêng về phía đông khoảng 1.7 inch (4.3 cm) mỗi năm. (Nguồn: pixabay.com)
Theo một nghiên cứu mới, cơn khát nước ngầm không nguôi của nhân loại đã khiến cho quá nhiều chất lỏng từ các nguồn dự trữ ngầm trong lòng đất bị hút ra, đến mức ảnh hưởng đến độ nghiêng của Trái Đất, theo CNN*.
Nước ngầm cung cấp nước uống cho con người và gia súc, đồng thời giúp tưới tiêu cho cây trồng những khi khan hiếm mưa. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới cho thấy việc khai thác nước ngầm liên tục trong hơn một thập niên đã làm thay đổi trục quay của hành tinh chúng ta. Nó đã nghiêng về phía đông khoảng 1.7 inch (4.3 cm) mỗi năm.
Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Geophysical Research Letters ngày 15 tháng 6, các nhà nghiên cứu cho biết sự thay đổi đó thậm chí có thể quan sát được trên bề mặt Trái Đất, vì nó góp phần làm tăng mực nước biển toàn cầu.
Ki-Weon Seo, tác giả chính của nghiên cứu và là giáo sư khoa giáo dục khoa học Trái Đất tại Seoul National University ở Hàn Quốc, cho biết: “Cực quay của Trái Đất thực sự thay đổi rất nhiều. Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng trong số các nguyên nhân liên quan đến khí hậu, thì việc tái phân phối nước ngầm thực sự có tác động lớn nhất đến sự thay đổi của trục quay.”
Trục quay của Trái Đất
Chúng ta có thể không cảm nhận được sự quay của Trái Đất, nhưng nó đang quay trên trục bắc-nam với tốc độ khoảng 1,000 dặm một giờ (1,609 km một giờ).
Surendra Adhikari, một khoa học gia nghiên cứu tại Jet Propulsion Laboratory của NASA, cho biết thủy triều và dòng chảy thay đổi theo mùa đều có liên quan đến góc của trục quay của hành tinh, và theo thời gian địa chất, sự thay đổi trục quay có thể ảnh hưởng đến khí hậu trên phạm vi toàn cầu.
Bên trong Trái Đất được xếp lớp bằng đá và magma bao quanh một lõi nóng, dày đặc. Nhưng ở lớp đá ngoài cùng cũng có lượng nước bao la. Bên dưới bề mặt hành tinh, các hồ chứa đá được gọi là tầng ngậm nước, được ước tính chứa lượng nước nhiều hơn 1,000 lần so với tất cả các sông và hồ trên bề mặt Trái Đất.
Từ năm 1993 đến 2010, khoảng thời gian được xem xét trong nghiên cứu, con người đã khai thác hơn 2,150 tỷ tấn nước ngầm từ bên trong Trái Đất, chủ yếu ở phía tây Bắc Mỹ và tây bắc Ấn Độ. Để dễ hình dung, nếu mang lượng nước đó là đổ vào đại dương, nó sẽ làm tăng mực nước biển toàn cầu khoảng 0.24 inch (6mm).
Vào năm 2016, một nhóm các nhà nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng sự dịch chuyển trục quay của Trái đất từ năm 2003 đến năm 2015 có thể liên quan đến những thay đổi về khối lượng của các sông băng và tảng băng, cũng như trữ lượng nước lỏng trên mặt đất của hành tinh.
Trên thực tế, bất kỳ sự thay đổi lớn nào xảy ra trên Trái Đất, bao gồm cả áp suất khí quyển, đều có thể ảnh hưởng đến trục quay của nó. Nhưng sự thay đổi trục quay gây ra bởi sự thay đổi áp suất khí quyển là định kỳ, có nghĩa là trục quay sẽ dịch chuyển rồi sau đó quay trở lại vị trí ban đầu.
Sự dịch chuyển trục của Trái Đất được đo gián tiếp thông qua các quan sát bằng kính viễn vọng vô tuyến, lấy các vật thể bất động trong không làm điểm tham chiếu cố định. Đối với nghiên cứu mới, các khoa học gia đã lấy dữ liệu về khai thác nước ngầm năm 2010, cùng với dữ liệu quan sát về sự thất thoát băng trên bề mặt và mực nước biển dâng, kết hợp nó vào các mô hình máy tính để ước tính về sự thay đổi của trục quay.
Theo các mô hình, sự tái phân phối lại nước ngầm đã làm nghiêng trục quay của Trái Đất về phía đông hơn 31 inch (78.7 cm) chỉ trong vòng chưa đầy hai thập niên. Động lực đáng chú ý nhất với sự dịch chuyển trục quay của Trái Đất trong dài hạn là dòng chảy của lớp phủ – chuyển động của đá nóng chảy trong lớp giữa vỏ và lõi ngoài của hành tinh. Và theo mô hình mới, khai thác nước ngầm là yếu tố quan trọng thứ hai.
Hút nước ngầm có thể là biện pháp cứu cánh, đặc biệt là ở những nơi bị ảnh hưởng nặng nề bởi hạn hán do biến đổi khí hậu. Nhưng trữ lượng nước trong lòng đất là hữu hạn; một khi cạn kiệt, chúng sẽ cần một thời gian rất dài để phục hồi trở lại.
Và việc khai thác nước ngầm không chỉ làm cạn kiệt nguồn tài nguyên quý giá; mà còn gây ra những hậu quả ngoài ý muốn trên toàn thế giới. Seo nói: “Mọi người cần phải nhận thức được là con người chúng ta đã ảnh hưởng đến các hệ thống trên Trái Đất theo nhiều cách khác nhau.”
Nguồn: Humans pump so much groundwater that Earth’s axis has shifted, study finds” của Mindy Weisberger, được đăng trên trang CNN.
Gửi ý kiến của bạn
