
Trong một bài phát biểu trên truyền hình tối Thứ Hai, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã lộ rõ sự tức giận trước cuộc binh biến hồi cuối tuần bởi nhóm lính đánh thuê Wagner. Ông tuyên bố Nước Nga đã đoàn kết trước mọi mối đe dọa, nhưng cũng ám chỉ rằng những người tham gia cuộc nổi dậy có thể được khoan hồng. (Nguồn:YouTube)
Phát biểu công khai trên truyền hình vào tối Thứ Hai, Tổng thống Nga Vladimir Putin lộ rõ vẻ tức giận, chỉ trích cuộc nổi loạn của nhóm lính đánh thuê Wagner, đồng thời cảm ơn người dân Nga vì sự đoàn kết của họ, theo trang NYTimes.
Trong bài phát biểu, Putin nói: “Họ muốn dân Nga tàn sát lẫn nhau. Họ xoa tay, mơ ước trả thù cho những thất bại ở trước và trong cuộc phản công.” Putin khẳng định ông lãnh đạo một quốc gia và một chính phủ cùng đoàn kết, thống nhất trước mọi mối đe dọa. Ông nói: “Sự đoàn kết của người dân đã chỉ ra rằng bất kỳ hành vi tống tiền nào, nỗ lực tạo ra lục đục nội bộ đều sẽ thất bại.”
Một phát ngôn viên Điện Kremlin cho biết, theo thỏa thuận sau cuộc binh biến hôm Thứ Bảy, Prigozhin sẽ phải sống lưu vong ở Belarus, không phải đối mặt với sự trừng phạt nào cả. Putin cũng gợi ý rằng các chiến binh Wagner không muốn gia nhập quân đội chính quy của Nga cũng có thể đến Belarus.
Trước đó, trùm nhóm lính đánh thuê Wagner đã tuyên bố kiểm soát các cơ sở quân sự tại thành phố Rostov và đòi gặp mặt Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov cũng như Bộ trưởng Quốc Phòng Sergei Shoigu, nếu không Wagner sẽ phong tỏa Rostov và tiến quân về Moscow.
Vụ việc gây chấn động dư luận và khiến Nga đứng trước nguy cơ một cuộc nội chiến. Điện Kremlin cho biết đã báo cáo cho Tổng thống Putin và “sẽ có những biện pháp ứng phó cần thiết.”
Tuy nhiên, cuộc nổi loạn này dường như kết thúc gần như ngay sau khi nó bắt đầu, chỉ vỏn vẹn trong khoảng 24 giờ, Wagner đã đồng ý thỏa thuận với Nga và rút lui một cách khó hiểu. Prigozhin đã được ân xá khỏi bị truy tố hình sự vì tội phản quốc như một phần trong thỏa thuận của ông là không tiếp tục hành quân đến Moscow và đã rút lui về Belarus, một quốc gia đồng minh của Nga.
Không rõ Prigozhin đang ở đâu ở Belarus, hoặc sẽ bị xử trí như thế nào. Tuyên bố về việc cho phép Prigozhin sống lưu vong của Kremlin khá mâu thuẫn với các báo cáo trên nhiều cơ quan báo chí nhà nước Nga rằng hắn vẫn phải bị điều tra và khả năng bị truy tố là rất cao.
Cũng không rõ điều gì sẽ xảy ra với hàng chục ngàn chiến binh tinh nhuệ của Wagner. Chính phủ Nga đã yêu cầu tất cả các lực lượng không chính quy chiến đấu ở Ukraine cho Nga cần phải ký hợp đồng với Bộ Quốc Phòng trước ngày 1 tháng 7, đánh dấu sự kết thúc của chế độ bán độc lập của Wagner, nhưng không rõ có bao nhiêu người đã ký hoặc sẽ đặt bút ký.
Có một câu hỏi mà nhiều người đã đặt ra kể từ khi cuộc binh biến bắt đầu: Tại sao quân đội hùng hậu của Nga không đàn áp và đè bẹp thẳng tay trước khi Wagner có thể chiếm giữ một trụ sở quân sự khu vực và tiến hàng trăm dặm về phía Moscow? Putin trả lời: “"Ngay từ khi bắt đầu các sự kiện, theo chỉ thị trực tiếp của tôi, các bước đi đã được thực hiện để tránh đổ máu. Cần có thời gian, cả thời gian để những người trót mắc sai lầm có cơ hội suy nghĩ lại.”
Putin cũng cảm ơn tất cả binh lính và chỉ huy của lực lượng Wagner, “những người đã biết chọn lấy quyết định đúng đắn và kịp dừng lại ở ranh giới cuối cùng để không phải rơi vào cảnh huynh đệ tương tàn.”
Tại Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Biden cho biết đã triệu tập một cuộc họp online với các nhà lãnh đạo đồng minh để thảo luận về cuộc binh biến, đồng thời cho biết thêm: “Chúng tôi đã nói rõ rằng chúng tôi không có liên quan. Chúng ta chẳng có gì phải làm. Đây là một phần của cuộc đấu tranh trong hệ thống của Nga.”
Trong khi đó, Yevgeny V. Prigozhin, thủ lãnh nhóm lính đánh thuê Wagner, người đã tổ chức một cuộc nổi dậy ngắn ngủi hồi cuối tuần qua, đã lên tiếng giải thích về cuộc binh biến. Prighozhin cho biết trên Telegram: “Chúng tôi đến để biểu tình phản đối chứ không phải để lật đổ chính phủ trong nước.” Đồng thời lặp lại những chỉ trích gay gắt đối với giới lãnh đạo quân sự của Nga, cáo buộc họ đã đối xử tồi tệ với các chiến binh của mình và cách giải quyết cuộc chiến Ukraine.
Theo Prigozhin, cuộc biểu tình nhằm phản đối việc Bộ Quốc Phòng Nga buộc Wagner ký hợp đồng với chính phủ. Các chiến binh Wagner đã lên kế hoạch từ bỏ, giao vũ khí hạng nặng của họ cho quân đội Nga, cho đến khi họ bị ‘đâm sau lưng’ vào đêm Thứ Sáu, khiến ít nhất 30 binh lính Wagner thiệt mạng. Đó là lúc Prigozhin quyết định gửi một nhóm chiến binh đến chiếm thành phố Rostov, và một nhóm khác đến Moscow để bày tỏ sự tức giận của họ.
Prigozhin bày tỏ bức xúc: “Mục đích của chiến dịch là ngăn họ phá hoại Wagner PMC và đưa một số người ra trước công lý; buộc họ chịu trách nhiệm với những hành động thiếu chuyên nghiệp và vô số sai lầm ngớ ngẩn,” ám chỉ lãnh đạo Bộ Quốc Phòng Nga.
Vài tháng qua, trùm Wagner đã công khai chỉ trích giới lãnh đạo quân sự của Nga, vốn đã ‘cơm không lành canh không ngọt’ từ lâu. Prigozhin phàn nàn họ không chịu cung cấp đạn dược cho nhóm lính của mình, ngay cả khi đang trong cảnh ‘dầu sôi lửa bỏng’ như cuộc chiến ở Bakhmut.
Nếu bị truy tố, Prigozhin có thể phải đối mặt với án tù 20 năm. Ngay cả khi tố tụng bị hủy bỏ, người ta cũng nghĩ Prigozhin khó mà được an toàn ở Belarus.