Hôm nay,  

Động Đất Ở Thổ Nhĩ Kỳ-Syria: Chuyện Gì Đã Xảy Ra?

07/02/202321:16:00(Xem: 3603)

download (1)

Sáng ngày 6 tháng 2 năm 2023, một trận động đất rất lớn đã xảy ra ở phía Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ, gần biên giới với Syria, khiến hàng ngàn người thiệt mạng và phá hủy nhiều cơ sở hạ tầng. (Nguồn:YouTube

 

Sáng sớm ngày 6 tháng 2 năm 2023, một trận động đất rất lớn đã xảy ra ở phía Đông Nam Thổ Nhĩ Kỳ, gần biên giới với Syria. Theo dữ liệu từ máy đo địa chấn, trận động đất có cường độ tới 7.8 độ trên thang đo đô với mức cao nhất là 10. Các cảm biến trên khắp thế giới đã ghi nhận được những cơn sóng địa chấn, kể cả những nơi xa xôi như Anh.

 

Trận động đất này thực sự lớn.

 

Sự rung chuyển do năng lượng truyền ra ngoài từ nguồn, hay tâm chấn, đã gây ra hậu quả khủng khiếp cho người dân sống gần đó. Nhiều tòa nhà sụp đổ, hàng ngàn người dân của cả 2 quốc gia thiệt mạng, cùng với đó là các đường ống dẫn khí đốt bị hư hỏng, dẫn đến nhiều vụ hỏa hoạn.

 

Một trận động đất lớn thứ hai mạnh 7.5 độ cũng xảy ra ở miền trung Thổ Nhĩ Kỳ vào khoảng giữa trưa.

 

Tại sao khu vực này lại xảy ra động đất?

Lớp vỏ Trái đất bao gồm tám mảng lục địa lớn  (tectonic plate), và một số mảng lục địa nhỏ. Những mảng này chuyển động liên tục và di chuyển chậm theo các hướng khác nhau. 

 

Khu vực này của Thổ Nhĩ Kỳ dễ xảy ra động đất vì nó nằm ở giao điểm của ba mảng: mảng Anatolia, mảng Ả Rập và mảng Châu Phi. Mảng Ả Rập đang di chuyển về phía bắc tiến vào Châu Âu, khiến cho mảng Anatolia (đất nước Thổ Nhĩ Kỳ nằm trên mảng này) bị đẩy ra phía tây.
Screenshot (560)

 

Các mảng di chuyển và gặp nhau ở các đường đứt gãy (fault zone) một cách từ từ. Nhưng một khi đủ căng thẳng, chúng có thể lướt qua nhau nhanh chóng, giải phóng một lượng lớn năng lượng. Chính sự giải phóng áp lực đột ngột này đã gây ra động đất và làm rung chuyển mặt đất.

Screenshot (562)
Các mảng trượt qua nhau tạo nên một năng lượng lớn

 

Trận động đất vừa qua ở Thổ Nhĩ Kỳ có thể đã xảy ra trên một trong những đường đứt gãy lớn, chỗ ranh giới giữa các mảng Anatolia và mảng Ả Rập: hoặc là đường đứt gãy East Anatolian hoặc là đường đứt gãy Dead Sea Transform. Cả hai đều là “đứt gãy trượt” (strike-slip faults), nghĩa là chúng hỗ trợ một số chuyển động cho các mảng khi chúng di chuyển qua nhau.



‘Lớn hơn đáng kể’ so với các trận động đất trước đây

 

Mặc dù khu vực này có nhiều trận động đất hàng năm do chuyển động liên tục của các mảng kiến tạo gây ra, trận động đất vừa qua đặc biệt lớn và có sức tàn phá dữ dội do có quá nhiều năng lượng được giải phóng. Theo Cơ quan United States Geological Survey (USGS), kể từ năm 1970, chỉ có ba trận động đất lớn hơn 6 độ xảy ra trong phạm vi 250 km tính từ địa điểm này. Với cường độ 7.8 độ, trận động đất ngày 6 tháng 2 lớn hơn đáng kể so với những trận động đất từng xảy ra ở khu vực này trước đây. Nó giải phóng năng lượng nhiều gấp đôi trận động đất lớn nhất từng được ghi nhận trong khu vực trước đó (cường độ 7.4 độ).

 

Các nhà địa chấn học hiện đại sử dụng Thang độ lớn mô-men (moment magnitude scale) để đo đạc lượng năng lượng mà một trận động đất phát ra (thang đo độ Richter đã lỗi thời, nhưng nhiều khi vẫn được trích dẫn sai trong các tin tức). Thang đo này là phi tuyến tính: mỗi nấc cách nhau thể hiện cho năng lượng được giải phóng nhiều hơn 32 lần. Điều đó có nghĩa là một trận động đất mạnh 7.8 độ giải phóng năng lượng gấp khoảng 16,000 lần so với các trận động đất mạnh 5 độ thường xảy ra trong khu vực.

 

Chúng ta thường sẽ nghĩ rằng năng lượng động đất đến từ một vị trí duy nhất, hay tâm chấn, nhưng thực ra chúng được tạo ra bởi sự chuyển động dọc theo một khu vực của đới đứt gãy. Trận động đất càng lớn thì diện tích đới đứt gãy chuyển động càng rộng. Với trận động đất có cường độ 7.8 này, có khả năng chuyển động xảy ra trên một khu vực dài khoảng 190 km và rộng khoảng 25 km. Điều này có nghĩa là cả một khu vực rất rộng sẽ cảm nhận được những rung lắc.

 

Ước tính khoảng 610,000 người ở khu vực xung quanh, cách khoảng 80 km về phía đông bắc dọc theo ranh giới mảng kiến tạo, cảm nhận được những rung lắc mạnh đến dữ dội (đủ để gây ra thiệt hại đáng kể về tài sản). Rung lắc nhẹ có thể cảm nhận được ở xa như thành phố lớn nhất của Thổ Nhĩ Kỳ là Istanbul (cách khoảng 815 km), hay như Baghdad ở Iraq (800 km) và Cairo ở Ai Cập (950 km).

 

Còn các dư chấn thì sao?

 

Sau những trận động đất lớn sẽ có nhiều trận động đất nhỏ hơn, được gọi là cơn dư chấn, vì lớp vỏ sẽ điều chỉnh lại những thay đổi về áp lực. Các cơn dư chấn có thể xảy ra liên tục trong nhiều ngày đến nhiều năm sau trận động đất ban đầu. Trong 12 tiếng đầu tiên sau trận động đất ban đầu ở đông nam Thổ Nhĩ Kỳ, đã có ba trận động đất khác mạnh trên 6 độ. Cơn dư chấn đầu tiên mạnh 6.7 độ, xảy ra chỉ 11 phút sau trận động đất ban đầu. Có hàng trăm cơn dư chấn có cường độ nhỏ hơn.

 

Cơn dư chấn thứ hai có cường độ 7.5, xảy ra xa hơn về phía bắc trên một hệ thống đới đứt gãy khác nhưng liền kề: đới đứt gãy Sürgü. Về mặt kỹ thuật, cơn dư chấn này đủ mạnh để được coi là một trận động đất riêng biệt, dù có thể nó được kích hoạt bởi trận động đất đầu tiên và sẽ tạo ra một loạt dư chấn riêng.

 

Mặc dù các cơn dư chấn thường nhỏ hơn đáng kể so với trận động đất chính, nhưng chúng có thể gây ra những hậu quả tàn khốc không kém, phá hoại thêm nhiều cơ sở hạ tầng vốn đã bị hư hại trong trận động đất đầu tiên và cản trở các nỗ lực cứu hộ.

 

Cư dân ở khu vực này vẫn còn gánh chịu hậu quả của những trận động đất lớn. Chỉ có thể hy vọng rằng viện trợ quốc tế sẽ đến Thổ Nhĩ Kỳ và Syria càng sớm càng tốt để giúp đỡ các nỗ lực cứu hộ trong tình hình các cơn dư chấn đang ngập tràn.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
(WASHINGTON, ngày 1 tháng 7, Reuters) – Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Ba đã hối thúc Hamas (lực lượng vũ trang được Iran hậu thuẫn) chấp thuận “đề nghị cuối cùng” về lệnh ngừng bắn 60 ngày với Israel tại Dải Gaza. Thỏa thuận này dự kiến sẽ được Qatar và Ai Cập chuyển đến Hamas thông qua các viên chức ngoại giao của họ.
(WASHINGTON, ngày 1 tháng 7, Reuters) – Hôm thứ Ba, Thượng Viện Hoa Kỳ dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Hòa đã bỏ phiếu với tỷ số áp đảo để gỡ bỏ lệnh cấm các tiểu bang ban hành quy định về trí tuệ nhân tạo (AI) trong mười năm; luật này từng được đưa vào dự luật cắt giảm thuế và chi tiêu ngân sách của Tổng thống Trump.
Phân Ưu: Được tin bạn GIUSE NGUYỄN VĂN CHƯƠNG Sinh ngày 01 tháng 01 năm 1962 tại Bình Định Việt Nam. Đã từ trần vào ngày 19 tháng 6 năm 2025 tại San Diego California Hoa Kỳ. Hưởng thọ 63 tuổi
Phân Ưu: Nhận được tin buồn Ông NGUYỄN NGỌC TUYỀN, Pháp Danh QUANG MINH, sinh ngày 02 tháng 02, năm1932 tại Làng Hoành Lộ, huyện Giao Thủy, Tỉnh Nam Định, Bắc phần Việt Nam đã mệnh chung ngày 17 tháng 6, năm 2025, tai Santa Ana, California. Hưởng thọ 94 tuổi.
Xét vụ các bà bầu và hội dân quyền kiện về lệnh Trump nói trẻ em sẽ không tự động có quốc tịch khi sinh ra trên đất Mỹ nếu ba mẹ không phải công dân Mỹ, Thẩm phán Deborah Boardman ra hạn hôm nay Bộ Tư Pháp phải ghi văn bản về việc thực hành lệnh Trump thế nào thì tòa mới xử. - Bộ Tư pháp bắt đầu lập ưu tiên tước quốc tịch của người Mỹ nhập tịch khi họ bị truy tố về tội phạm
(WASHINGTON, ngày 30 tháng 6, Reuters) – Một công trình nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí The Lancet báo động rằng nếu Cơ Quan Phát Triển Quốc Tế Hoa Kỳ (U.S. Agency for International Development, USAID) tiếp tục bị cắt giảm ngân khoản, hoặc tệ hơn, bị giải thể, thế giới có thể sẽ có hơn 14 triệu người chết vào năm 2030.
(WASHINGTON, ngày 30 tháng 6, Reuters) – Một nhóm tin tặc tự xưng là “Robert”, bị tình nghi có liên hệ với Cộng hoà Hồi giáo Iran, vừa loan báo sẽ công bố thêm nhiều tài liệu lấy được từ hộp thư điện tử của các nhân vật thân cận với Tổng thống Donald Trump. Nhóm này từng gây xôn xao dư luận khi tung ra loạt tài liệu trước kỳ tổng tuyển cử Hoa Kỳ vào cuối năm 2024.
Dự luật One Big Beautiful Bill Act – hiện đang được phe Cộng Hòa xắn tay soạn thảo và cổ động – nếu được thông qua tuần này, sẽ bơm tiền khổng lồ cho các cơ quan công lực liên bang và hệ thống nhà tù, mở đường cho chiến dịch trục xuất chưa từng có và tham vọng quân sự hoá xã hội Mỹ dưới thời Tổng Thống Donald Trump
- Khi thuế xe hơi của Trump hiệu lực, người mua xe Mỹ có thể sẽ tốn thêm trung bình 1.760 đô/xe (tức là, người tiêu dùng chịu 80% gánh nặng thuế quan) - Dự luật ngân sách "bự và đẹp" Trump hy vọng Thượng Viện thông qua hôm nay, thứ Hai.
(Hồng Kông, ngày 29 tháng 6, Reuters) – Liên minh Dân chủ Xã hội (League of Social Democrats, LSD), tổ chức dân chủ cuối cùng còn hoạt động tại Hồng Kông, hôm Chủ nhật cho biết sẽ chính thức giải thể, vì “áp lực chính trị ghê gớm” dưới làn sóng trấn áp an ninh trong suốt 5 năm qua. Kể từ nay, thành phố do TQ kiểm soát sẽ không còn bất kỳ đại diện chính thức nào của phe đối lập dân chủ.
(SEVILLE, Tây Ban Nha, ngày 29 tháng 6, Reuters) – Giữa cái nắng gay gắt của miền nam Tây Ban Nha, hàng trăm người đã tuần hành qua thành phố Seville hôm Chủ Nhật, kêu gọi xóa nợ cho các quốc gia đang phát triển, thúc đẩy công bằng về trách nhiệm ứng phó với biến đổi khí hậu và đánh thuế giới siêu giàu. Hoạt động này diễn ra ngay trước khi hội nghị của Liên Hiệp Quốc (LHQ) về tài trợ phát triển chính thức bắt đầu.
- Tỷ phú Elon Musk lặp lại: Dự luật lớn & đẹp Cộng Hòa thông qua là điên khủng, phá hoại, tự sát chính trị - Quận Los Angeles: 1 xe kem bỏ hoang giữa phố khi đặc vụ ICE bắt người bán kem được khu phố yêu thương - Chấm dứt Quy chế Bảo vệ Tạm thời TPS, sẽ trục xuất 350.000 người Haiti ra khỏi Mỹ từ đầu tháng 9
Không ai ngờ nhà thơ này làm được các bài thơ kể chuyện về các Thiền sư Việt Nam trong thể thơ Đường luật, y hệt như khai mở lại một mạch nguồn thi ca sinh động. Những bài thơ của thầy, tinh luyện từng chữ, dịu dàng mang hơi thở Thiền Tông Việt Nam. Tôi đọc và kinh ngạc, như gặp lại một tri kỷ những năm rất xưa cũ, nhưng với một chân trời thi ca hoàn toàn mới. Nơi đó, riêng một mình Thầy Thích Chúc Hiền bước đi đơn độc, trong văn phong thanh thản, giữa những như dường gian nan trong từng chữ, từng ý đối, từng vần trau chuốt khó gieo, và trong từng âm vang Thiền ngữ. Tôi đọc và cảm nhận từng trang thơ đầy những tràn ngập hạnh phúc, hẳn nhiên là cho cả thi sĩ Thích Chúc Hiền và cho cả những độc giả khó tính như tôi. Từ thầy, tôi nhận ra rằng thơ Đường luật không hề cũ, chỉ là vì mình đã tránh né một lối đi rất khó khăn của thi ca.
- Quận Cam: mạng lưới người dân tự động cứu trợ các gia đình không dám đi chợ vì ICE. Santa Ana sẽ chính thức họp Thứ Ba tuần sau về cứu trợ. - Bắt đầu từ tháng 7, khoảng 450.000 người từ 62 tuổi trở lên có thể thấy trợ cấp An sinh xã hội của họ bị cắt giảm vì nợ thời sinh viên. - 27 nước Liên Âu và nhiều nước khác sẽ lập klhu tự do thương mại 39 nước (không có Mỹ)
DB Derek Trần: Tôi làm tất cả để bảo vệ cộng đồng mình trong vấn đề di trú

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.