|
✬ Bộ TM: Ngăn chặn các mối đe dọa đang diễn ra đối với an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ do Trung Quốc gây ra.
✬ Bộ QP: Báo cáo năm 2021 về sự phát triển quân sự và an ninh của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
✬ CFR: Báo cáo năm 2021 của BQP thể hiện sự thách thức ngày càng tăng của Trung Quốc đối với lợi ích của Mỹ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
✬ AFP: Bộ Thương mại đã hạn chế xuất khẩu mặt hàng nhạy cảm cho Học viện Khoa học Quân y và 11 viện nghiên cứu khác của TQ bao gồm "vũ khí điều khiển não có mục đích".
✬ RFI: Công nghệ bán dẫn: tử huyệt của Trung Quốc.
Dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, Bộ Thương mại Mỹ đã cấm xuất khẩu công nghệ Mỹ cho các công ty Trung Quốc để rồi sau đó quân đội Trung Quốc có thể tiếp cận các công nghệ này. Hiện nay, chính quyền Tổng thống Biden tiếp tục duy trì và mở rộng các lệnh trừng phạt. Hồi tuần trước, trong Hội nghị Thượng đỉnh Dân chủ do Mỹ tổ chức, một nhóm các quốc gia bao gồm Anh, Pháp và Australia cam kết sẽ ngăn cấm việc xuất khẩu những công nghệ cao đến Trung Quốc.
Để bạn đọc rộng đường dư luận liên quan đến tiêu đề, người viết tóm lược trích đoạn thông cáo của Bộ Thương Mại, Bộ Quốc Phòng, bản phân tích của tổ chức National Foreign Policy , bản tường thuật của Pháp Tấn xã và RFI viết về vụ việc này.
Công bố của Bộ Thương Mại
Hôm nay (16.12.2021), Cục Công nghiệp và An ninh (BIS) của Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã ban hành biện pháp nhằm ngăn chặn các mối đe dọa đang diễn ra đối với an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, do nỗ lực của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) đã phát triển và triển khai công nghệ sinh học và các công nghệ khác áp dụng vào ứng dụng quân sự và vi phạm nhân quyền. BIS cũng đang thực hiện hành động chống lại các thực thể hoạt động ở CHND Trung Hoa, Georgia, Malaysia và Thổ Nhĩ Kỳ vì đã chuyển hướng hoặc cố gắng chuyển hướng các mặt hàng của Hoa Kỳ sang các chương trình quân sự của Iran. “Việc theo đuổi công nghệ sinh học và đổi mới ngành y tế có thể cứu mạng sống, thật không may, CHND Trung Hoa đang đem công nghệ này để theo đuổi sự kiểm soát đối với người dân của mình và sự đàn áp của họ đối với các thành viên của các nhóm dân tộc thiểu số và tôn giáo. Chúng tôi không thể cho phép hàng hóa, công nghệ và phần mềm của Hoa Kỳ hỗ trợ khoa học y tế và đổi mới công nghệ sinh học bị chuyển hướng sang các mục đích sử dụng trái với an ninh quốc gia của Hoa Kỳ”, Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Gina M. Raimondo cho biết. “Hoa Kỳ sẽ mạnh mẽ tiếp tục chống lại các nỗ lực của CHND Trung Hoa và Iran nhằm biến các công cụ có thể giúp nhân loại phát triển thịnh vượng thành các công cụ đe dọa an ninh và ổn định toàn cầu”. Các biện pháp của BIS được thực hiện theo quy định bởi Đạo luật Cải cách Kiểm soát Xuất khẩu năm 2018 và các quy định thực hiện của Đạo luật này, Quy định Quản lý Xuất khẩu (EAR).
Danh sách các thực thể được BIS sử dụng nhằm hạn chế việc xuất khẩu, tái xuất khẩu và chuyển giao trong nước các mặt hàng theo quy định của EAR cho những người (cá nhân, tổ chức, công ty) được cho là có liên quan, hoặc dính líu vào các hoạt động trái với lợi ích an ninh quốc gia hoặc chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ. [1]
Phần trên đó là lệnh ngăn cấm xuất khẩu các công nghệ và phần mềm hỗ trợ khoa học y tế, nhưng trước đó phía Bộ Quốc Phòng vào ngày 3.11.2021 đã phổ biến bản tường trình hàng năm liên quan đến việc Trung Quốc phát triển kỹ nghệ tiên tiến áp dụng vào mục đích quân sự ...
Bộ Quốc Phòng phổ biến bản Báo cáo năm 2021 (3.11.2021) về Sự phát triển quân sự và an ninh liên hệ đến Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Bản thông báo của Bộ Quốc phòng về việc phát hành bản Báo cáo hàng năm về "Sự phát triển quân sự và an ninh liên hệ đến Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa." Báo cáo được Quốc hội ủy nhiệm đóng vai trò như một đánh giá có thẩm quyền về các phát triển quân sự và an ninh liên quan đến CHND Trung Hoa.
CFR: Những tiến bộ trong trí thông minh nhân tạo (AI-Artificial Intelligence) và các công nghệ cao sẽ định hình quân đội Trung Quốc như thế nào
Bản Báo Cáo của BQP nêu trên dài 192 trang, phần trình bày say người viết tóm lược trích đoạn bản phân tích của tổ chức Hội đồng Quan hệ Nước ngoài (Council on Foreign Relation / CFR) phổ biến ngày 4.11.2021.
Trung Quốc đang tận dụng các công nghệ mới như hệ thống tự quản (AS), lượng tử, không gian mạng, v.v. để thách thức lợi ích của Hoa Kỳ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Báo cáo mới nhất của Bộ Quốc Phòng về sức mạnh quân sự của Trung Quốc giải thích những gì Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) đang thực hiện.
Hôm qua (3.11.2021), Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ (DoD) đã công bố báo cáo thường niên về Sức mạnh Quân sự Trung Quốc. Báo cáo năm 2021 thể hiện sự thách thức ngày càng tăng của Trung Quốc đối với lợi ích của Mỹ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Kho vũ khí hạt nhân ngày càng tăng của Trung Quốc đã nhận được sự chú ý của hầu hết giới truyền thông. Tuy nhiên, bên dưới các tiêu đề là một cách tiếp cận mà theo đó Trung Quốc tìm cách tận dụng các công nghệ mới và các khái niệm hoạt động sáng tạo - cho cả mục tiêu truyền thống và chiến lược- để trở thành một quân đội hàng đầu thông qua cách tiếp cận được mô tả là chiến tranh “thông minh hóa”. Theo báo cáo, Trung Quốc “tìm cách thống trị các công nghệ liên quan đến cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư” (trang 145) vì nó sẽ giúp Trung Quốc trở thành một quân đội đẳng cấp thế giới. Dưới đây, chúng tôi trình bày các khía cạnh quan trọng trong nỗ lực hiện đại hóa quân đội của Trung Quốc được đề cập trong báo cáo, đặc biệt tập trung vào những phát triển liên quan đến việc đổi mới quốc phòng và các công nghệ tiên tiến.
Theo báo cáo, Trung Quốc muốn đạt được vị trí dẫn đầu về công nghệ quốc phòng, và là sự kết hợp dân sự-quân sự. Đây là nỗ lực của Trung Quốc nhằm liên kết các tiến bộ công nghệ trong khu vực tư nhân với cơ sở công nghiệp quân sự của nước này. Cả hai quan chức Hoa Kỳ và Trung Quốc đều lập luận rằng các công nghệ quan trọng sẽ định hình tương lai chiến tranh, bao gồm trí tuệ nhân tạo (AI), robot, lượng tử và công nghệ sinh học, về cơ bản là sử dụng kép (hoặc mục đích chung). Khu vực tư nhân đang thúc đẩy sự đổi mới trên khắp thế giới. Đối với Trung Quốc, sự kết nối giữa khu vực tư nhân và nhà nước sẽ giúp xác định vị thế dẫn đầu về công nghệ cao trong tương lai. Theo như báo cáo mô tả, “Theo chiến lược MCF của Bắc Kinh, PLA tìm cách khai thác các thành tựu của khu vực tư nhân của Trung Quốc để tiếp tục theo đuổi các kế hoạch hiện đại hóa lực lượng của mình” (trang 147). Báo cáo cũng bàn về các sáng kiến khác của Trung Quốc, chẳng hạn như đầu tư trực tiếp nước ngoài để có được công nghệ cao, tuyển dụng nhân tài, hợp tác học thuật để nghiên cứu và phát triển, và thu mua bất hợp pháp thông qua gián điệp.
Báo cáo nêu bật (trang 148) các công nghệ mới cụ thể mà Trung Quốc đang tích cực theo đuổi và minh họa các ứng dụng quân sự tiềm năng của họ, như phác họa dưới đây cho thấy: Trong khu vực AI và rô bốt tiên tiến được đánh dấu trong đồ họa, một câu hỏi đang được đặt ra là quân đội sẽ sử dụng ở đâu và như thế nào. Báo cáo nêu rõ các khoản đầu tư của Trung Quốc vào công nghệ máy móc học cho các lĩnh vực bao gồm hỗ trợ quyết định chiến thuật và chiến lược cũng như hỗ trợ chiến đấu bằng AI. Báo cáo cũng mô tả các khoản đầu tư liên tục của Trung Quốc vào các hệ thống trên không quân, trên mặt đất và hải quân, một số có khả năng AI hạn chế và việc sử dụng AI để phân tích và tuyên truyền trên mạng xã hội. Báo cáo cũng đưa ra các ưu tiên nghiên cứu cơ bản và ứng dụng cho Trung Quốc trong lĩnh vực AI quân sự, chẳng hạn như “phần mềm và phần cứng lấy cảm hứng từ não bộ, hợp tác giữa người và máy, tập hợp và ra quyết định” (trang 146).
AFP: Hoa Kỳ cáo buộc Trung quốc tăng cường giám sát đối với người thiểu số Duy Ngô Nhĩ bằng công nghệ cao
Hôm thứ Năm (16.12.2021), Hoa Kỳ đã đưa các tổ chức công nghệ sinh học của Trung Quốc vào danh sách đen thương mại, cáo buộc các tổ chức này đang tăng cường giám sát đối với dân tộc thiểu số Duy Ngô Nhĩ bằng công nghệ cao. Các biện pháp trừng phạt này là hành động mới nhất trong một chuỗi hành động của chính quyền Tổng thống Joe Biden chống lại lợi ích của Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng gia tăng, và trước đó một ngày Hoa Kỳ trừng phạt nhằm vào các nhà sản xuất thuốc giảm đau đã làm bùng phát dịch bệnh nghiện ngập.
Hành động ngày càng tăng ở Tân Cương
Các chuyên gia về nhân quyền, nhân chứng và chính phủ Hoa Kỳ nói rằng hơn một triệu người Uyghur và những người Hồi giáo nói tiếng Thổ Nhĩ Kỳ khác đang bị giam giữ trong các trại nhằm tìm ra nguồn gốc từ truyền thống văn hóa Hồi giáo của họ và buộc phải đồng hóa họ thành người Hán hiện chiếm đa số ở Trung Quốc.
Phản ứng từ phía Trung Quốc
Về phía Trung Quốc, sau ngày Bộ Thương Mại phổ biến thông báo, tờ Hoàn Cầu Thời Báo (HCTB), phụ bản của tờ Nhân Dân Nhật báo vào ngày 17.12.2021 loan tải bài viết lên tiếng phản đối về điều gọi là " hành động bắt nạt của Mỹ", đã "gây tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc mà còn coi thường lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư toàn cầu". Bài báo cho biết, các công ty Trung Quốc sẽ vẫn" tiếp tục hợp tác với nhiều công ty trí tuệ nhân tạo xuất sắc trong nước để đóng góp vào sự phát triển nhanh chóng của ngành khoa học và công nghệ Trung Quốc".
Ngoài ra, bài viết trên tờ HCTB còn loan tải tuyên bố của người phát ngôn thuộc tòa Đại sứ Trung Quốc tại Washington về hành động của Mỹ đối với vấn đề Tân Cương là “vô căn cứ và hành động của Mỹ đã vi phạm các quy tắc thương mại tự do và đe dọa an ninh của chuỗi cung ứng toàn cầu”.[5]
Liệu Mỹ có thể ngăn cản Trung Quốc phát triển công nghệ cao?
Về câu hỏi này, người viết trích đoạn bản nghiên cứu trên đài Radio France Internationale ngày 04.1.2022: ...Trung Quốc đã chứng minh về khả năng đuổi kịp các nước công nghiệp tiên tiến nhất trong một thời gian ngắn kỷ lục, cho nên, trở ngại lớn nhất đe dọa tham vọng nổi lên như một cột trụ công nghệ mới của thế giới ngay từ 2025 xuất phát từ « bên trong » : đó là yếu tố dân số, về trình độ đào tạo nhân sự... Nhà nghiên cứu Mathieu Duchâtel giải thích:
“Hiệp hội các nhà sản xuất linh kiện bán dẫn Trung Quốc thẩm định đang cần từ hai trăm đến ba trăm ngàn kỹ sư giỏi và có tay nghề cao để thực hiện kế hoạch Made In China 2025. Đây là một nhu cầu vô cùng to lớn và đang làm lộ rõ cùng lúc hai vấn đề. Thứ nhất là về chất lượng các chương trình giảng dậy và nghiên cứu của Trung Quốc : Đành là Bắc Kinh đầu tư nhiều vào các khâu nghiên cứu và phát triển nhưng vẫn chưa đạt tiêu chuẩn của các trường đại học danh tiếng trên thế giới. Điều thứ hai là từ khi Mỹ, Nhật, châu Âu ngưng chuyển giao công nghệ cho Trung Quốc, ngừng các chương trình trao đổi nghiên cứu và giảng dậy… Trung Quốc bị hụt hơi và điều này bắt đầu ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực công nghiệp của Trung Quốc, kể cả trong ngành công nghiệp quốc phòng bởi vì, như đã biết, công nghệ cao phục vụ cả ngành công nghiệp dân sự lẫn quân sự”.[6]
– Đào Văn
Nguồn:
[1] Bộ Thương Mại: Commerce Acts to Deter Misuse of Biotechnology by the People’s Republic of China
[2] Bộ Quốc Phòng: DOD Releases 2021 Report on Military and Security Developments Involving the People’s Republic of China
[3] National Foreign Policy:How Advances in AI and Emerging Technologies Will Shape China’s Military
[4] Pháp Tấn xã AFP:The United States accusing them of advancing high-tech surveillance on the Uyghur minority
[5] Hoàn Cầu TB: Chinese firms and sources from Xinjiang slam US accusations on 'human right'
[6] Radio France International: Công nghệ bán dẫn: tử huyệt của Trung Quốc
|
|