* Kể từ giữa năm 1964, Mỹ đã có cuộc vận động ngoại giao với CSBV
* Không có cuộc tấn công thứ hai vào tàu Hải quân Hoa Kỳ ở Vịnh Bắc Bộ vào đầu tháng 8 năm 1964 - There was not a second attack on
* 1968 - Chiến dịch Đông Xuân có "tầm quan trọng lịch sử;" được thiết kế để mở ra cuộc "tổng công kích và tổng khởi nghĩa"
* Điện văn gửi về Washington tuần trước Tết, bởi Trung tâm Khai thác Tài liệu Sài Gòn (Documents Exploitation Center in Saigon) báo động VC đã lên kế hoạch tấn công vào các khu đô thị.
(Câu hỏi: 6 SQ Thân Tín Của PTT Ng Cao Kỳ Tử Nạn Tại Chợ Lớn Vì Máy Bay Mỹ Bắn Lầm? <ngày 2.6.1968> Bài 2)
Như đã viết, để rộng đường dư luận về biến cố tại trường Phước Đức, Chợ Lớn, mùa hè năm 1968 (VC tấn công năm Mậu Thân đợt 2) liệu Mỹ có bắn lầm hay không. Phần trình bày sau tóm lược trích đoạn các bản văn về tình hình chính trị tại Sài Gòn trước và sau biến cố xảy ra ngày 02.6.1968 dựa vào các tài liệu được công bố bởi hai trang mạng của Bộ Ngoại Giao (Historian và Archive) và bởi trang mạng của cơ quan CIA liên quan đến nội vụ, hy vọng bạn đọc có thêm yếu tố hầu tiện lợi đưa ra kết luận về lý do gây tử thương cho 6 sĩ quan phe của Tướng Nguyễn Cao Kỳ. Nhưng trước hết mời bạn đọc lược qua về tình hình quân sự và chính trị vào dịp Tết Mậu Thân, 30.1.1968 (VC tấn công năm Mậu Thân đợt 1).
* Sơ lược tình hình chính trị, quân sự tại Việt
(CIA phổ biến ngày 23.12.2016) - Kể từ giữa năm 1964, Mỹ giảm hoạt động (quân sự) nhưng hình thành cuộc vận động ngoại giao của cả CSBV và Hoa Kỳ hướng tới một giải pháp thương lượng. Phía Hà Nội trước đó đã khăng khăng đòi Hoa Kỳ phải rút quân khỏi Miền Nam Việt Nam và chấp nhận 4 điểm là giải pháp đúng đắn duy nhất, và trước khi khởi sự cuộc đàm phán, phải công nhận Mặt Trận Giải Phóng là đại diện hợp pháp duy nhất của người dân miền Nam Việt Nam - the NLF as the sole Legitimate representative of the South Vietnamese people - và chấm dứt vĩnh viễn cũng như vô điều kiện đối với mọi hoạt động của Hoa Kỳ tại Miền Nam Việt Nam. Nói cách khác, Hà Nội yêu cầu Hoa Kỳ thực hiện tất cả các nhượng bộ cần thiết trước khi hai bên ngồi vào bàn thương nghị. Vào giữa năm 1967, có vẻ như điều kiện duy nhất cho các cuộc đàm phán là ngừng bắn phá của Hoa Kỳ và tất cả các hành động chiến tranh khác tại Nam Việt Nam. Mặc dù phía Hoa Kỳ liên tục duy trì lập trường "thảo luận vô điều kiện" bất cứ lúc nào, hoặc giảm leo thang, hoặc cả hai, sau cùng phía Bắc Việt cũng dần dần sửa đổi lập trường của mình.
Vào cuối năm 1967, Hoa Kỳ không còn thúc ép rút các lực lượng Bắc Việt Nam gần như ngay lập tức ra khỏi miền Nam Việt Nam hoặc "đảm bảo rằng quá trình xâm nhập đã ngừng." Công thức San Antonio là sự thừa nhận rằng chiến tranh ở miền Nam có thể tiếp tục với tốc độ hiện tại, ngay cả khi các cuộc đàm phán đang diễn ra. Sự khác biệt về ngoại giao đã được thu hẹp mặc dù có những tranh chấp thực sự trên bàn thương nghị, các cuộc tiếp xúc ban đầu dẫn đến các cuộc đàm phán có thể dễ dàng bắt đầu. Tất cả những động thái ngoại giao này nhằm giảm cường độ cho cuộc chiến ở chính Việt Nam... Chiến sự ở miền Nam Việt Nam gia tăng khi cả hai bên đều tăng cường lực lượng và những tham vọng. Các cuộc bắn phá của Hoa Kỳ vào miền Bắc Việt Nam ngày càng leo thang khi các mục tiêu mới đã bị tấn công trong suốt năm 1967". [1]
Ghi chú của người viết để bổ túc một số sự kiện liên quan đến cuộc chiến... Phần trên cả hai phía Hoa Kỳ và CSBV đã có cuộc vận động ngoại giao từ 1964 - Since mid-1964,... gradual diplomatic movement by both NVN and the
a/- 1963 - Cơ hội mà Diệm và Nhu thực sự đi tìm kiếm một giải pháp hòa giải nào đó với miền Bắc có thể sẽ tăng lên nếu họ cảm thấy rằng các áp lực của Hoa Kỳ đã trở nên quyết liệt đến mức đẩy họ vào góc tường - if they felt that US pressures had become so intense that they were backed into a corner. Một khi họ cảm thấy những lựa chọn thay thế duy nhất là dấu chấm hết cho vị thế của họ, hoặc phải chấp nhận một cách nhục nhã dưới sự lấn át của Hoa Kỳ trong đường hướng chính trị ở miền Nam Việt Nam, thời họ có thể sẽ chọn "mở đường ra phía Bắc."- or humiliating acceptance of a much greater
b/- "Trong suốt thập niên 1960, sự cay đắng của mối thù Trung-Xô không có khả năng hòa giải sớm là yếu tố quan trọng khiến cho Hoa Kỳ quyết định can thiệp quân sự vào Việt Nam-the bitterness of the Sino-Soviet feud and the unlikelihood of early reconciliation constituted an important factor in the US decision to intervene militarily in Vietnam".<Việt Báo ngày 03.09.2021>
"Vào tháng 6 năm 1961 tại Hội nghị thượng đỉnh Vienna với Thủ tướng Liên Xô Nikita Khrushchev, Kennedy không chuẩn bị trước và dường như bị lép vế. ... Liên Xô đã cho xây dựng Bức tường
c/- 1964 - Sự kiện Vịnh Bắc Bộ.
- c1 - Quốc hội Hoa Kỳ với số phiếu áp đảo thông qua Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ, trao cho Tổng thống Lyndon B. Johnson quyền lực gần như vô hạn để chống lại “sự xâm lược của cộng sản” ở Đông Nam Á. Nghị quyết này đánh dấu sự khởi đầu của việc mở rộng vai trò quân sự của Hoa Kỳ tại các chiến trường Việt Nam, Lào và Campuchia trong Chiến tranh Lạnh. Vào ngày 2 tháng 8, các tàu phóng thủy lôi của Bắc Việt Nam đã tấn công một tàu khu trục của Mỹ ở Vịnh Bắc Bộ. Johnson đáp lại bằng cách gửi một tàu khu trục khác. Vào ngày 4 tháng 8, hai khu trục hạm báo cáo rằng họ đang bị tấn công. Lần này, Johnson cho phép không kích trả đũa Bắc Việt Nam. Ông cũng đề nghị Quốc hội thông qua Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ. Toàn thể Hạ viện đã thống nhất thông qua nghị quyết (không có phiếu chống đối); số phiếu bầu tại Thượng viện là 88 phiếu thuận, và 2 phiếu chống. [2]
- c2- " Sự thật về vịnh Bắc Bộ" -Theo Viện Hải Quân Hoa Kỳ (US Naval Institute) "The Truth About Tonkin"- Sau khi nghị quyết về vịnh Bắc Bộ được quốc hội thông qua phía Mỹ thả bom xuống lãnh thổ miền Bắc Việt Nam. Tuy nhiên, dư luận loan truyền rằng vụ "attack" ngày 4.8.1964 là do chính Mỹ gây ra, sự việc đã gây ra nhiều tranh cãi trong quá khứ ... Nhưng phải đến hơn 40 năm sau, phía Mỹ mới thừa nhận phía CSBV không tấn công ngày 04.8.1964 vào các tàu chiến Mỹ tại vịnh Bắc bộ: " Những tài liệu và băng ghi âm mới này tiết lộ ...Không có cuộc tấn công thứ hai vào tàu Hải quân Hoa Kỳ ở Vịnh Bắc Bộ vào đầu tháng 8 năm 1964 - There was not a second attack on U.S. Navy ships in the Tonkin Gulf in early August 1964. Hơn nữa, bằng chứng cho thấy một nỗ lực đáng lo ngại và có chủ ý của Bộ trưởng Quốc phòng McNamara nhằm bóp méo bằng chứng và đánh lừa Quốc hội - Furthermore, the evidence suggests a disturbing and deliberate attempt by Secretary of Defense McNamara to distort the evidence and mislead Congress. [3]
d/- Bài viết trước đây đã nêu ra 4 thí dụ khi quốc hội bỏ phiếu liên quan đến các dự luật thuộc chính sách quốc phòng, chính sách đối ngoại thường là có số phiếu chấp thuận đa số tuyệt đối. Về cuộc bỏ phiếu của quốc hội chấp thuận cho quân đội Mỹ tham chiến tại Việt Nam cũng đạt số phiếu đồng thuận cao tuyệt đối. Theo TT Putin thì nước Mỹ có nhà nước ngầm (Russian President Vladimir Putin on Wednesday suggested that there is a "deep state" in the U.S...) - Còn phía báo giới thì có sự can thiệp của ..." các hành lang quyền lực ở Washington, mà còn bởi toàn bộ tập đoàn công nghiệp quốc phòng - in the corridors of power in Washington, but also by the entire military-industrial complex ".
* CIA công bố tài liệu về việc VC chuẩn bị cho cuộc tổng tấn công Tết Mậu Thân
1. (CIA phổ biến ngày 16.12.2016)- Khái niệm tổng thể về một cuộc tấn công lớn vào các thành phố và thị trấn của miền Nam Việt Nam có lẽ đã được nhà cầm quyền Hà Nội đưa ra sớm nhất là vào mùa hè năm ngoái (1967). Sau đó họ phác thảo kế hoạch chiến dịch Đông Xuân 1967- 68 được gửi đến các cấp ủy khác nhau ở miền Nam Việt Nam vào tháng 9 năm 1967.
2- Ngay từ đầu, các biện pháp phòng ngừa chặt chẽ đã được thực hiện nhằm đảm bảo giữ bí mật các kế hoạch Tết hầu tạo yếu tố bất ngờ. Các tiêu chí cần thiết có lẽ đã được thực hiện nghiêm ngặt trong việc phổ biến kế hoạch tác chiến. Có thể chỉ có Văn phòng Trung ương Cộng sản miền Nam Việt Nam (COSVN) và một số thành phần của các Quân khu và Bộ chỉ huy các đơn vị lớn mới được cung cấp toàn bộ tổng quan về cuộc tấn công đã được lên kế hoạch.
3. Các cấp tiểu đoàn trưởng có lẽ chỉ được trao những chi tiết cụ thể về nhiệm vụ của riêng họ và những đơn vị cùng tham gia. Tính chất toàn quốc của chiến dịch rõ ràng chỉ được mô tả bằng những thuật ngữ chung đối với các cấp chỉ huy, ngay cả ở cấp tỉnh và cấp khu vực. Do đó, chỉ có các cấp cao nhất có lẽ mới biết rõ ràng rằng mọi thành phố và thị trấn lớn ở miền Nam Việt Nam đều sẽ bị tấn công bằng vũ lực.
4. Những người Cộng sản bắt đầu một chương trình tuyên truyền cho tất cả các cán bộ đảng viên và sĩ quan quân đội của họ vào tháng 9, dựa trên Nghị quyết số 13 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Hà Nội. Nghị quyết kêu gọi một cuộc "tổng công kích" và "tổng khởi nghĩa" để chuẩn bị con đường cho một Chính phủ liên hiệp do Cộng sản thống trị.
5. Một loạt các việc chuẩn bị chiến đấu cho cuộc tấn công Tết Mậu Thân đã được thực hiện, nhiều đơn vị bắt đầu từ tháng 11. Hoạt động chi tiết lập kế hoạch bắt đầu ở mỗi cấp chỉ huy. Các đơn vị phải được củng cố bằng cách thay thế hoặc được tăng cường với các đơn vị mới. Một số nỗ lực rõ ràng đã được thực hiện để quân du kích xâm nhập vào thành phố và thị xã tăng cường cho các đơn vị ở đó. Đặc biệt tuyển dụng tại địa phương những cán binh mới để gia tăng thêm một số nhân sự mới. Những đơn vị khác đã được bổ xung từ yếu tố bất thường. Khối lượng lớn các chiến cụ đã được di chuyển vào và được dự trữ.
6. Các toán trinh sát của cộng sản đã bắt đầu thăm dò về yếu tố tình báo, an ninh và hậu cần về các tuyến đường dẫn đến từng thành phố và thị trấn chọn làm mục tiêu - để đảm bảo rằng các lực lượng lớn sẽ có thể hành quân đường dài hoàn toàn trong bí mật. Các yêu cầu đối với bản đồ thành phố thể hiện chi tiết các điểm kiểm soát quan trọng đã được ngụy trang, và bố trí thông tin liên lạc đặc biệt đã được thực hiện để điều phối cuộc tấn công.
7. Huấn luyện đặc biệt cho các đặc công mới được tuyển mộ tại các đơn vị có lẽ đã được tiến hành vào cuối tháng 11. Tất cả các các đơn vị cần được huấn luyện đặc biệt về kỹ thuật chiến đấu trên đường phố, nhưng nhiều cán binh rõ ràng nhận được ít sự huấn luyện, có lẽ để giữ cho ý định của Hà Nội được giữ kín tốt.
8. Vào tháng 12, mỗi cấp chỉ huy phải xem xét các kế hoạch chiến thuật của các chỉ huy cấp dưới và phải giám sát việc thực hiện. Nhiều vấn đề về việc phối hợp đã được giải quyết trên đường đi. Đến thời điểm này, tất cả các cấp chỉ huy của bộ máy quân sự Cộng sản phải có một ý tưởng rõ ràng rằng một cuộc tổng tấn công sẽ được phát động vào khoảng đầu năm âm lịch - a major coordinated attack would be launched sometime around the turn of the lunar year.
9. Đến cuối tháng 12, việc chuẩn bị dọc theo các tuyến đường tiếp cận gần như chắc chắn đã được tiến hành tốt, vì các cán binh sẽ bắt đầu hành quân vào giữa tháng Giêng. Các trạm giữ gìn an ninh đã hoàn tất để đảm bảo rằng dân làng sống dọc theo các tuyến đường hành quân phải giữ im lặng. Các khu vực trú quân đã được lựa chọn, chuẩn bị và sắp đặt các hướng dẫn viên. Thuyền đã được chuẩn bị sẵn tại các ngã tư các con sông. Đạn dược và một số vũ khí hạng nặng hơn đã được cất dấu, và các trạm tiền phương đã được chuẩn bị gần các thành phố và thị trấn mục tiêu tấn công.
10. Các cuộc họp giao ban đã được trao cho các sĩ quan chỉ huy trong nhiệm vụ của họ.
11. Khi Hà Nội quyết định rằng công tác chuẩn bị đã được tiến hành một cách thỏa đáng, các kế hoạch tấn công có lẽ đã được thông qua cuối cùng cho tất cả các cấp chỉ huy, về thời gian đã được ấn định, và lệnh hành quân vào thời điểm thích hợp.
12. Do đó, vào giữa và cuối tháng Giêng, nhiều đơn vị cộng sản bắt đầu tiến về các thành phố và thị trấn của miền Nam Việt Nam, một số các binh đã bị buộc phải di chuyển theo hành trình khá dài, và tất cả đều sử dụng các biện pháp phòng ngừa an ninh chặt chẽ nhất có thể.
13. Trong khi đó, gia tăng các hoạt động thường lệ ở các khu vực Khe Sanh và khu phi quân sự, cũng như xa hơn về phía nam. Các hoạt động này có thể đã được gắn kết một phần để giúp che đậy cuộc tấn công đô thị sắp tới.
14. Khi các cán binh gần đến trạm trú quân cuối cùng, các cán bộ hậu phương cung cấp cho họ vũ khí và đạn dược đã cất dấu trước đó. Các cuộc họp giao ban cuối cùng được tổ chức để chuẩn bị cho các cán bộ, cán binh chiến đấu trong môi trường mới.
15. Ngay trước ngày 30 tháng Giêng, Hà Nội phát lệnh tấn công và phát động chiến dịch Tết Mậu Thân - Shortly before 30 January, Hanoi gave the attack order and the Tet offensive was launched. {a}
* Các tín hiệu CIA ghi nhận từ 15-30 tháng 1.1968
Báo cáo tại thực địa từ miền Nam Việt Nam trong vài tuần trước Tết cho thấy rằng, các cuộc tổng tấn công có thể diễn ra vào một thời gian nào đó kỳ nghỉ lễ Tết. Các cuộc tấn công dự kiến sẽ diễn ra trong quy mô lớn, bao gồm một số thành phố và thị trấn sẽ là những mục tiêu tấn công.
[bị xóa 2 dòng] Tuy nhiên, báo cáo đã không phản ánh tính cách quy mô của quá trình chuẩn bị. Các cuộc tấn công đồng thời sẽ xảy ra gần như tất cả các thành phố và thị trấn lớn tại miền Nam Việt Nam. Hơn nữa, có một số gợi ý về các cuộc tấn công vào đô thị trong nhiều trường hợp sẽ là các cuộc tấn công hàng loạt, thay vì các cuộc tấn công theo truyền thống, trong đó chỉ có các cơ sở đồng minh trong các thị trấn bị tấn công, và không có ý định chiếm giữ một trung tâm đô thị lớn nào.
Một số bản tóm tắt của ba mươi tỉnh vào tháng 12 năm 1967 [bị xóa 2 dòng] đã thường xuyên đề cập đến hoạt động khủng bố gia tăng trong chiến dịch Đông Xuân. Bản báo cáo tóm tắt của tỉnh Định Tường, chẳng hạn, báo cáo rằng Việt Cộng lên kế hoạch cuộc tấn công vào các huyện lỵ và tỉnh lỵ
Các tài liệu thu nhận được cũng góp phần vào cuộc chuẩn bị này. Một số trong số này có ghi chú dẫn giải về chiến dịch Đông Xuân là "tầm quan trọng lịch sử;" được thiết kế để mở ra cuộc "tổng công kích và tổng khởi nghĩa," hai khái niệm này có từ thời Việt Minh, và để đạt được "một chiến thắng quyết định", ngôn ngữ được áp dụng cho các chiến dịch Đông Xuân trước đây.
Một tài liệu khá cụ thể, được báo cáo về Washington vào giữa tháng Giêng, đề cập đến các cuộc tấn công vào các khu vực đô thị. Theo ghi chép, trong chiến dịch này Bộ Tư lệnh Chiến Khu 5, đã cam kết giải phóng toàn bộ khu vực trách nhiệm. Điều này được cho là liên quan đến "các cuộc tấn công quân sự quy mô lớn kết hợp với các cuộc nổi dậy ... để chiếm các thị trấn và thành phố." Trong những tuần trước Tết, điện văn tóm tắt tình hình hàng ngày gửi về Washington bởi Trung tâm Khai thác Tài liệu Tổng hợp tại Sài Gòn (Documents Exploitation Center in Saigon) bao gồm một số tín hiệu liên quan đến các hoạt động đã được lên kế hoạch nhằm tấn công vào các khu đô thị.
Điện văn ngày 12 tháng 1 tóm tắt một bí mật hàng đầu bản ghi nhớ ở Quảng Đà rằng "thời cơ đã chín mùi để tất cả các đơn vị, cơ quan dồn mọi nỗ lực để giành lại quyền kiểm soát các khu vực nông thôn và để khởi động các cuộc tấn công vào các đơn vị Mỹ và đơn vị bù nhìn, các cơ sở hậu cần, thị trấn, các chốt ...- to launch attacks on American and Puppet units."
Bức điện ngày 22 tháng 1, tham chiếu chỉ thị ngày 20 tháng 11 thu thập được tại tỉnh Pleiku cho biết: "Tất cả các đơn vị tập trung của tỉnh và huyện phải duy trì hai phần ba lực lượng của họ ở khu vực tiền phương cho mục đích chiến đấu ... " Việc khảo sát và lượng định tình hình dựa vào khối lượng các tài liệu liên quan đến các hoạt động của VC diễn ra trước Tết, buộc phải chú ý đến khả năng có điều gì đó đặc biệt về hành động của kẻ thù sắp xảy ra - thus force attention on the possibility that something unique in enemy action was impending.{b} - {a,b} [4]
* Sai lệch về giờ giấc của lệnh tổng tấn công
Theo trang điện tử của ĐB tpHCM :" Đến nay, không ít người vẫn chưa biết đúng về thời gian cụ thể mở đầu cuộc Tổng tiến công Mậu Thân 1968, mà chỉ biết “Giờ G và “Ngày N”. Tuy nhiên, ngày N của toàn miền Nam không thống nhất, nguyên do là có “Sự cố khoa học” của năm con khỉ nên giao thừa của Sài Gòn muộn hơn giao thừa của Hà Nội một ngày, tương ứng với ngày 30/1 Dương lịch. Do đó, một số địa phương ở miền Trung như Nha Trang, Qui Nhơn, Đà Nẵng… nổ súng trước Sài Gòn một ngày.
Về Giờ G, ta cũng nên hiểu rằng đây là giờ Hà Nội, chứ không phải giờ Sài Gòn. Trước giải phóng 30/4/1975, giờ ở Sài Gòn sớm hơn ở Hà Nội 1 giờ (thực ra Hà Nội và Sài Gòn cùng nằm trong một múi giờ).
Vậy chính xác giờ G chiến dịch Mậu Thân ở Sài Gòn là từ 0 giờ đến 2 giờ. Ngày N: 31/1/1968 (đêm Mùng 1 rạng Mùng 2 Tết Mậu Thân). Đây là thời điểm của hiệu lệnh Tổng tấn công."<Theo trang điện tử ĐB tpHCM >
* Ủy Ban Liên Bộ được thành lập để kiểm điểm lại tin tức tình báo ghi nhận và các biện pháp đề phòng.
A- 1/- Một nhóm công tác đã được thành lập dưới sự chủ trì của R J Safer, trong đó có đại diện của CIA, DIA, INR, NSA và Bộ Tham mưu tham dự...
Còn tiếp
Đào Văn
NGUỒN:
[1]- Thư viện CIA 23.12.2016:Vietnam Negotiations 1967-1968.pdf
[2]- Web History:Congress passes Gulf of Tonkin Resolution
[3]- Viện Hải Quân USNI:The Truth About Tonkin
[4]- Thư viện CIA:Communist Preparations For The Tet Offensive In Retrospect
Gửi ý kiến của bạn
