Hôm nay,  

Hoa Kỳ Vào Khúc Quanh

05/11/201600:00:00(Xem: 7277)

Khúc Quanh Cũng Là Lúc Dễ Lật!

Cuộc tranh cử năm nay là cơ hội cho nhiều người tự hỏi về giá trị của nền dân chủ nói chung - và riêng về nền dân chủ Hoa Kỳ.

Lời giải đáp cho câu hỏi mang tính chất triết lý chính trị ấy sẽ phải mất nhiều năm mới có, và chưa chắc đã thỏa đáng. Yếu tố cận kề hơn, sự chọn lựa của dân chúng khi đề cử vị đại diện cho họ tại cấp Hành pháp và Lập pháp – qua đó ảnh hưởng đến cơ chế Tư pháp kia là Tối cao Pháp viện – cũng là điều gây phân vân, thậm chí đả kích hay chụp mũ nặng nề từ cả hai phía.

Thật ra, nhiệt tình dân chủ qua lập luận nhiều khi quá đáng cũng là một ưu điểm bất ngờ của dân chủ Hoa Kỳ. Dù chẳng sơ múi gì đến đỉnh chung của chính trị, người viết này cũng thưởng thức loại nhiệt tình ấy!

Các quốc gia dân chủ khác thì kín đáo và lịch sự khi vận động cử tri và thường tránh loại đề tài nhạy cảm mà một số cử tri Mỹ lại cho là quan trọng. Nhưng quyền xác định “tầm quan trọng” chính là sự chọn lựa dân chủ tối thiểu! Chế độ độc tài thì dìm cả nước xuống bùn, bên trên thủ sẵn cái còng để xử lý những ai nói khác với chân lý của đảng.

Trở lại cuộc bầu cử năm nay, dù đứng từ giác độ chính trị nào, ta cũng thấy ra tầm quan trọng của sự chọn lựa sau ba chục năm bất động của sự chuyển dịch dân số theo thứ bậc “giàu nghèo” khiến thành phần “trung lưu thấp” – 20% hạng thứ tư trên bảng ngũ phân của dân số từ giàu nhất tới nghèo nhất – thấy tuyệt vọng với hiện tại và lo ngại về tương lai. Chưa đủ nghèo để được nâng đỡ như nhóm ngũ phân thứ năm, họ lại khó ngoi lên cấp cao hơn vì sự đổi thay quá mạnh của tiến trình sản xuất. Họ càng bất mãn khi thiểu số có tiền và có học ở trên theo đuổi các ưu tiên khác về văn hóa xã hội – thí dụ như quyền phá thai, hôn nhân đồng tính, đổi giới tính hay quyền sử dụng cần sa cho mục tiêu y dược…. Đấy là thành phần lao động chật vật bị giới ưu tú ở trên lãng quên, có khi miệt thị là thất học.

Khi đảng Dân Chủ chuyển trọng tâm tranh thủ từ kinh tế qua văn hóa thì thành phần trung lưu nghèo này thất vọng và càng thất vọng khi đảng Cộng Hòa không nhìn ra điều ấy sau tám năm lãnh đạo của đảng Dân Chủ bên Hành pháp, với quá nhiều tai tiếng về hiện tượng cấu kết hay tư bản thân tộc.

Yếu tố chọn lựa thứ hai là kinh tế.

Đà tăng trưởng sút kém từ vụ Tổng suy trầm 2008-2009 cần giải pháp khác, ra khỏi loại tính toán cổ điển như tăng chi hay giảm thuế, trong khi cả chục tiến bộ về thuật lý (technology) và sản xuất đang hứa hẹn nhiều đột phá quan trọng cho nước Mỹ trong nhiều thập niên tới. Khi đó, Chính quyền mới gồm cả Hành pháp và Tư pháp có thể làm gì về ngân sách hay luật lệ hầu khai thác lợi thế mới mà không lãng quên những ai chạy theo không kịp? Chạy chậm hơn và cào bằng tất cả hay cứ lao về phía trước? Lại một vấn đề không dễ có giải pháp – trừ khẩu hiệu!

Chuyện thứ ba còn sâu xa hơn vậy. Trật tự kinh tế thế giới bị đảo lộn từ 2008 khiến người ta có thể quên là trật tự toàn cục thành hình từ sau Thế chiến II đang cáo chung. Thế giới đang bước vào một vùng vô định, với nhiều thách thức mà các thế hệ trước chưa mường tượng ra.

Cả đại lục Âu-Á, từ Tây Âu qua Đông-Á đang bị loạn to, với cuộc khủng hoảng của thế giới Hồi giáo từ Trung Đông qua Trung Á đang dội ngược làm Liên hiệp Âu châu thêm phân hóa. Ở cực bên kia, sự lớn mạnh và bành trướng của Trung Quốc đã đặt ra nhiều bài toán mới. Đấy lại là lúc mà siêu cường toàn cầu là Hoa Kỳ lại mệt mỏi và thoái thác trách nhiệm lãnh đạo.


Hillary Clinton mà làm Tổng thống thì biệt tài chiến thuật của bà và nhiều người đi trước là thỏa hiệp có thể là nhược điểm chiến lược. Đấy là kịch bản đáng sợ khi hiện tượng khủng bố đã vào tới xương tủy của nền văn minh Thiên Chúa Giáo và các nước Tây phương và đe dọa sự tồn vong của nền dân chủ trong khi Trung Quốc lại đòi vạch ra một trật tự khác.

Nhìn lại lịch sử cận đại, trong thế kỷ 20, Hoa Kỳ đã có các Tổng thống đã kế thừa di sản khó khăn của thời sự và các vị tiền nhiệm mà lại đảo ngược tình hình. Đó là Theodore Roosevelt rồi Franklin Roosevelt và Ronald Reagan. Họ đưa nước Mỹ ra khỏi thời u ám bên trong hay bất định bên ngoài và vạch ra con đường mới trên thế mạnh cho các thế hệ về sau. Hoa Kỳ đang cần loại lãnh tụ xuất chúng như vậy, với viễn kiến thật xa và nghệ thuật thuyết phục thật gần để Lập pháp và giới lãnh đạo dư luận lẫn toàn dân cùng nhìn lại và tin tưởng tiến tới.

Vào hoàn cảnh đó, chúng ta có thể thất vọng với cả hai đảng và có khi còn tự hỏi là nước Mỹ hết thời rồi sao mà đưa ra hai ứng cử viên đại diện có tỷ lệ tín nhiệm thấp nhất lịch sử?

Nhưng thể chế chính trị Hoa Kỳ không cho Tổng thống được toàn quyền. Vì vậy, cuộc bầu cử Quốc hội càng có tầm quan trọng để cử tri bầu lên các thế lực đối trọng hầu quân bình lại cán cân quá lệch trong một khung cảnh phân cực quá nặng. Việc bầu bán đó sẽ có kết quả trước mắt là làm cả hai đảng đều lỡ trớn và phải xét lại, với những trận đánh ác liệt sắp tới trên chính trường. Đấy là điểm lật.

Cho nên khủng hoảng chính trị trong bốn năm 2016-2020 là điều khó tránh mà cũng là nhắc nhở cần thiết, như người ta từng thấy trong nhiều khúc quanh khác của lịch sử Hoa Kỳ. Sau cơn hốt hoảng vẫn là niềm tin mới. Sau điểm lật cũng lại là lúc bật!

Người dân trong các xã hội độc tài thì chẳng bao giờ phải phân vân ngao ngán vì mọi sự đã được ai đó định trước. Họ không được phép chối bỏ thân phận con sâu cái kiến và không được nhìn thấy không gian ba chiều và chẳng thể nêu vấn đề về lẽ trên dưới, về chuyện xin-cho. Trong các xã hội dân chủ, ai cũng được quyền nêu vấn đề, có khi gây nhiễu âm và hỗn loạn.

Nhưng chính phản ứng đó khiến các phần tử ưu tú trong chính trường hay trên doanh trường và các lò đào tạo trí tuệ như đại học phải nhìn lại. Khả năng phê bình và chủ nghĩa “xét lại” mới khiến nền dân chủ Mỹ hay bị náo loạn, mà sau cùng, như Winston Churchill đã phát biểu, “hãy tin vào người Mỹ vì họ sẽ tìm ra giải pháp sau khi thử nghiệm tất cả!”

Cũng chính Thủ tướng Churchill của Anh đã để lại một phương châm vàng ngọc: “Chế độ dân chủ là tệ nhất – ngoại trừ các giải pháp khác mà con người đã thử nghiệm đâu đó”. Chúng ta đang chứng kiến cuộc thử nghiệm “sống”, tức thời, trước mắt và hàng ngày hàng giờ tại Hoa Kỳ.

Những ai than vãn về sự bất toàn kỳ cục đó thì nên nhớ đến một Thủ tướng khác của Anh. Ngày xưa, bà Magareth Thatcher được báo chí Anh ban cho một hỗn danh là TINA, vì thản nhiên nói rằng “chẳng có cách gì khác”, There Is No Alternative, viết tắt là TINA.

Ít ra, dân Mỹ vẫn còn khả năng chửi thề văng tục mà chẳng bị ai bỏ tù về tội bôi bác chế độ!

Ý kiến bạn đọc
05/11/201616:46:26
Khách
" .....Thủ tướng Churchill của Anh đã để lại một phương châm vàng ngọc: “Chế độ dân chủ là tệ nhất – ngoại trừ các giải pháp khác mà con người đã thử nghiệm đâu đó”.... "
"....Ngày xưa, bà Magareth Thatcher được báo chí Anh ban cho một hỗn danh là TINA, vì thản nhiên nói rằng “chẳng có cách gì khác”..... "
Thế giới đang thay đổi hay Hoa Kỳ phải thay đổi cho phù hợp thời thế ? Đấy là câu hỏi mà 140 triệu cử tri Mỹ thắc mắc khi cầm lá phiếu ngày 8/11/2016 . Ông Trump bẻ lái hay bà Clinton tiếp tục nhấn tới .
Sau gần 300 năm " thử nghiệm " , Hoa Kỳ kể như đã hoàn thiện một chế độ DÂN CHỦ KIỂU MẨU . Hiến Pháp luôn được tu chính đến từng dấu phẩy . Do vậy chúng ta có được câu trả lòi CHẮN CHẮN : Thế giói phải thay đổi theo đường lối DÂN CHỦ kiều Hoa Kỳ . Hai thủ tướng lớn của Anh Quốc là Churchill và Margaret Thatcher đã thông ngộ tư tưởng ấy .
Ông Trump muốn tạo ra một "con đường mới" mà chính ông ta cũng không biết đặt tên cho nó là cái gì !! Ông chỉ biết gọi nó là " GREAT " lắm lắm nhưng lại dùng thêm " AGAIN " . Nghĩa là chẳng có cái gì MỚI cả . Vì ông ta không có cơ lược như Thomas Jefferson , cũng không cơ trí như Winston Churchill hay Margaret Thatcher . Ông chỉ thấy mình có tài như các thần tượng Vladimir Putin hay Tập Cận Bình . Ônt ta muốn buôn thời vận với quốc gia Hoa Kỳ . Cùng lắm thì khai phá sản . Dể ợt !!!
05/11/201614:21:45
Khách
Một bài viết tuy ngắn gọn nhưng phản ảnh được những vấn đề hóc búa và nan giải sau kỳ bầu cử TT 2016 này.

Chân thành cám ơn tác giả cho một bài bình luận xuất xắc.

P.S: Nội trong tuần này được đọc 2 bài viết quá hay, bài bình luận này và bài phiếm luận của tác giả Giao Chỉ, làm người đọc cảm thấy hãnh diện vô cùng.
05/11/201613:28:16
Khách
Thiệt hay. Lật xong là bật lên. Rât đúng. Tác giả quả thật có cách nhìn nhận độc đáo.
05/11/201613:22:22
Khách
Dầu năm nay không có ứng cử viên Tổng Thống nào sáng sân khấu chính trường nhưng tôi có cái linh cảm đảng Cộng Hoà sẽ nắm quyền lực trong hai nhiệm kỳ sắp đến .Tại sao nói hai? Bởi đảng Dân Chủ do Tổng Obama đã nhường sân chơi trên bàn cờ quốc tế nhưng âm thầm tích luỹ tiền của và đầu tư của các nhà giàu thế giới đổ vào nội địa đã tám năm nay. Rút vào tối để nhìn ra chỗ nào sáng, chỗ nào mờ, chỗ nào lem nhem hay cần phải cho nó lem nhem...đều nằm trong tính toán của siêu quyền lực. Bạn hay thù đều interchangeable , không có lằn ranh. Chơi với Hoa Kỳ không có nghĩa là đồng minh mãi mãi! Đã đến lúc thiên hạ sẽ thấy sức mạnh của Hoa Kỳ, tâm phục khẩu phục, với triều đại bứt phá của Cộng Hoà. Chờ xem...
05/11/201613:05:03
Khách
Tôi đổi ý kg đi bầu .Hãy để như xổ số.
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Nelson Mandela (1918-2013), quán quân Giải Nobel Hòa Bình năm 1993, nhà hoạt động chống chế độ phân biệt chủng tộc bị tù 27 năm, và là vị tổng thống người da đen đầu tiên được bầu trong cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của nước Nam Phi vào năm 1994, đã từng nói rằng, “Giáo dục là vũ khí có sức mạnh nhất mà bạn có thể sử dụng để thay đổi thế giới.” Hơn ai hết, Nelson Mandela là người không những hiểu rõ giá trị thực sự của nền giáo dục mà còn áp dụng kiến thức đó trong việc làm thay đổi đất nước và dân tộc Nam Phi của ông. Ông đã dẫn dắt Nam Phi từ một quốc gia ngập chìm trong bóng tối của thù hận, phân hóa và lạc hậu để vươn mình lên trong ánh sáng của đoàn kết, hòa bình và phát triển.
Hoa Kỳ đã tấn công Iran. Chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gợi ý rằng có thể trì hoãn bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ trong nhiều tuần, ông tuyên bố vào ngày 21/6 rằng máy bay Mỹ đã tấn công ba địa điểm hạt nhân của Iran, bao gồm cả cơ sở bị chôn sâu ở Fordow. Các quan chức Iran xác nhận rằng các cuộc không kích đã diễn ra. Mặc dù ông Trump khẳng định rằng các địa điểm này đã bị "xóa sổ", nhưng vẫn chưa rõ các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại gì.
Jena, Louisiana – một thị trấn 4.000 dân lọt thỏm giữa rừng thông – nơi bảng hiệu đầu làng ca ngợi đội bóng nữ vô địch của bang, nhưng cách đó chỉ ba dặm, sau hàng rào kẽm gai và lời Kinh Thánh treo lủng lẳng, là Trại Giam ICE đồ sộ - do GEO Group điều hành. Nơi đây hiện giam giữ hơn 1000 người – phần lớn chưa từng bị kết tội hình sự, nhiều người chỉ là dân đang xin tị nạn hợp pháp, số còn lại chưa kịp hiểu vì sao mình bị bắt...
Tại sao Trump lại vội vàng ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và chính sách mới như vậy?AI: Có hai lý do.Đầu tiên, tổng thống vội vàng vì nếu có bất kỳ điều gì sai trái xảy ra vào đầu nhiệm kỳ, ông có thể đổ lỗi cho chính quyền trước và nhà nước (những người làm việc cho ông). Nếu để lâu, những điều sai trái sẽ là trách nhiệm của ông, và Trump không thích chịu trách nhiệm.Thứ hai, ông biết trong hai năm nữa, đảng Cộng hòa sẽ mất quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử quốc hội và ông sẽ trở thành què quặt. Ông cần phải hoàn thành mọi việc ngay bây giờ. Ông muốn tập trung vào các doanh nghiệp của mình trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống,
Bao dung – một từ nghe thật thanh thoát. Âm tiết của nó cũng thật bình dị, thốt ra từ thanh quản nhẹ nhàng không cần uốn nắn, như cỏ mọc từ đất, như mưa từ trời. Vậy mà ngày nay, trong một xã hội đứng đầu thế giới về tự do, về quyền con người, hai từ “bao dung” bỗng dưng khó tìm. Chính trong tháng Sáu này, tháng gọi là Pride Month, những câu chuyện thương tâm về cộng đồng LGBTQ+ bị chìm trong bóng tối. Có lẽ trong sáu tháng qua, nước Mỹ có quá nhiều những phát ngôn, biến cố, thay đổi mà đối với truyền thông, đó là điều cần phải nói, và nói mỗi ngày. Hoặc cũng có lẽ, trong một chính quyền đang nỗ lực bác bỏ DEI, đóng chặt cửa với di dân, thì truyền thông cũng không dám đào sâu về những gì thuộc về cộng đồng yếu thế. Cho dù, đó là một án mạng lấy đi cuộc sống một con người, hoặc chấm dứt những nguyên tắc vốn đã được nhìn nhận hàng thập kỷ.
“Nơi nào người ta bắt đầu đốt sách, nơi đó người ta rồi cũng sẽ thiêu người.”— Heinrich Heine. Câu nói nổi tiếng từ thế kỷ XIX của thi sĩ Heinrich Heine, tưởng chỉ là tiếng vọng u ám của bóng ma lịch sử nhưng hôm nay, giữa thế kỷ XXI, lời cảnh báo ấy lại trở nên rúng động – ngay trên đất nước từng được xem là ngọn hải đăng của tự do học thuật. Oái oăm thay, những dấu hiệu đầu tiên của bóng tối không phát xuất từ một chế độ độc tài phương Đông, mà từ chính nước Mỹ – xứ sở từng được xem là ngọn hải đăng của giáo dục tự do.
Donald Trump không đội vương miện, nhưng ông đã luyện được cách bắt cả một đảng chính trị quỳ gối. Và cũng như các ông vua cổ đại, ông không cần luật – ông chính là luật. Nếu Toà Tối cao chống đối, ông sẽ gọi đó là “phản quốc.” Nếu truyền thông phản biện, ông gọi đó là “tin giả.” Nếu có cuộc bầu cử mà ông thua, ông sẽ bảo đó là “gian lận.” Và nếu có ai dám nói điều gì khác, ông sẽ gửi quân đội tới – như ông đã làm ở Los Angeles, để dạy cho đám biểu tình “hỗn xược” ấy một bài học về dân chủ... bằng đạn cao su và lựu đạn cay.
Ryanne Mena là một nhà báo đưa tin về tội phạm và an toàn công cộng cho Southern California News Group. Thứ Sáu, 6/6, ngày đầu tiên diễn ra cuộc biểu tình phản đối chính sách nhập cư của chính quyền Trump, chống lại các cuộc bố ráp của Cảnh Sát Di Trú (ICE), Mena đã có mặt ngay trên đường phố Los Angeles, bên ngoài Trung tâm giam giữ Metropolitan,L.A. Tại đây, cô bị trúng đạn hơi cay ở đùi bên trái Ngày kế tiếp, nữ phóng viên này bị trúng đạn cao su của các đặc vụ liên bang bắn vào đầu, bên phải, cách tai của cô chỉ khoảng 1 inch. Những tấm ảnh Mena và các đồng nghiệp khác bị thương lan tỏa khắp Instagram, Twitter.
Giữa lúc Tòa Bạch Ốc đang tìm mọi cách cứu vớt mối quan hệ Trump-Musk thì các cựu quan chức an ninh y tế cho biết chính quyền Trump hủy bỏ $766 triệu trong các hợp đồng nghiên cứu phát triển vaccine mRNA để chống lại các loại đại dịch cúm. Với họ, đây là đòn giáng mới nhất vào quốc phòng quốc gia. Họ cảnh báo rằng Hoa Kỳ có thể phải nhờ đến lòng trắc ẩn của các quốc gia khác trong đại dịch tiếp theo. ABC News dẫn lời Beth Cameron, cố vấn cao cấp của Trung tâm Đại dịch thuộc Brown University Pandemic Center, và là cựu giám đốc Hội đồng an ninh quốc gia Tòa Bạch Ốc, cho biết: “Các hành động của chính quyền đang làm suy yếu khả năng phòng ngừa của chúng ta đối với các mối đe dọa sinh học. Việc hủy bỏ khoản đầu tư này là một tín hiệu cho thấy chúng ta đang thay đổi lập trường về công tác chuẩn bị ứng phó với đại dịch. Và điều đó không tốt cho người dân Mỹ.”
Ăn mặc đẹp là nói về thời trang. Lịch sử “thời trang cao cấp” thuộc về truyền thống của Pháp: Haute couture từ thế kỷ 17. Đến thế kỷ 19, ngành thời trang cao cấp đã phát triển thành một phương tiện kích thích tăng trưởng trong nền kinh tế Pháp. Trong thời gian này, các nhà tạo mốt như Dior, Chanel và Balenciaga đã được thành lập. Tuy nhiên, vào thế kỷ 20, ngành thời trang cao cấp ở Pháp đã mất đi phần lớn sự huyền bí của mình và phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các thị trường quốc tế khác, đặc biệt là ở Ý và Hoa Kỳ. Sự thành công của bối cảnh thời trang quốc tế và tiềm năng lợi nhuận đã thu hút sự chú ý của các tập đoàn hàng xa xỉ, được tiên phong bởi ông trùm kinh doanh người Pháp và người sáng lập LVMH Bernard Arnault vào năm 1987. Ngày nay, các tập đoàn này vẫn tiếp tục duy trì hoạt động lịch sử của các nhà thời trang xa xỉ thông qua việc bổ nhiệm các giám đốc sáng tạo, những người diễn giải và chỉ đạo triết lý thiết kế của thương hiệu.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.