Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Vua Kiến Phúc: Nguyễn Phúc Ưng Đăng

28/06/201600:01:00(Xem: 6533)
VUA KIẾN PHÚC: NGUYỄN PHÚC ƯNG ĐĂNG   
(1869 - 1884)
.
     Vua Kiến Phúc tên húy là Nguyễn Phúc Ưng Đăng, còn có tên là Nguyễn Phúc Hạo, thường gọi là Dưỡng Thiện, ông là con thứ ba của Kiên Thái vương Nguyễn Phúc Hồng Cai. 
    Vua Tự Đức không có con, nhận 3 người con trai của hai người em làm con nuôi, trong đó con trai nuôi đầu là vua Dục Đức. Năm 1870, Ưng Đăng được vua Tự Đức nhận làm con nuôi thứ ba và giao cho bà Học phi Nguyễn Thị Hương trông nom, dạy bảo. 
.
     Năm 1883, vua Tự Đức băng hà để di chiếu lập Dục Đức 31 tuổi lên ngôi, vậy mà còn cử Tôn Thất Thuyết, Nguyễn Văn Tường, Trần Tiễn Thành làm phụ chính đại thần. Các phụ chính đại thần đã phế lập các vua liên tục làm cho triều chính bị rối ren! Vua Dục Đức là vị vua thứ năm của nhà Nguyễn, lên ngôi ngày 20-7-1883, nhưng chỉ tại vị 3 ngày (chưa kịp đặt niên hiệu, Dục Đức chỉ là tên gọi nơi ở Dục Đức Đường) thì bị hai Phụ chính Đại thần là Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường hạch tội vua Dục Đức với 4 tội, gọi là tội lớn:
.
    - Muốn sửa di chiếu của vua cha.
    - Có đại tang mà mặc áo màu.
    - Tự tiện đưa một giáo sĩ vào Hoàng thành. 
    - Thông dâm với nhiều cung nữ của vua cha.    
     Hạch tội xong cho phế truất, và tống giam vào nhà lao, khoảng hai tháng sau, vào ngày 6-10-1883, thì vua mất.
.
    Các cường thần lập Hồng Dật là con út của vua Thiệu Trị lên ngôi ngày 30-7-1883, lấy đế hiệu Hiệp Hoà, vua muốn nhận chính sách bảo hộ để được yên ngôi nhưng các quan chủ chiến thì không chịu. Vì thế, nhà vua muốn tìm cách giảm quyền 2 cường thần Tường và Thuyết, đổi Nguyễn Văn Tường sang làm Binh bộ Thượng thư, giảm binh quyền của Tôn Thất Thuyết, đổi Thất Thuyết làm Lại bộ Thượng thư. Hai cường thần này thấy vậy liền ra tay, phế truất vua Hiệp Hòa và bắt giam bỏ đói (có tài liệu nói bắt uống thuốc độc) chết ngày 29-11-1883 , họ giết luôn Trần Tiễn Thành, vì phản đối việc phế lập. 
.
      Mùng 3 tháng 11 Quí Mùi (1-12-1883) lập Ưng Đăng (15 tuổi) lên ngôi, hiệu Kiến Phúc, mọi việc đều do hai cường thần phụ chính Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường quyết định. Trong thời gian vua Kiến Phúc tại vị thì ngày 6-6-1884, Nguyễn Văn Tường và Phạm Thận Duật đại diện triều đình Huế ký hoà ước Patenôtre, còn gọi là Hòa ước Giáp Thân công nhận sự bảo hộ của Pháp. Vua Kiến Phúc mất ngày 10 tháng 6 Giáp Thân tức 31-7-1884 dương lịch, hưởng dương 15 tuổi. Vua Kiến Phúc mất, nguyên nhân chưa rõ, có tài liệu ghi rằng: Nguyễn Văn Tường vào tư tình với bà Học Phi (người nuôi vua Kiến Phúc). Vua đang bệnh, giận nói; “khi nào lành bệnh, thì tao sẽ chặt đầu ba họ nhà mi”, Tường nghe được, lấy thuốc pha chế, rồi lén đưa bà Học Phi cho vua uống, sáng ngày vua mất (xem thêm Thiết nghĩ)?! 
     .
*- Thiết nghĩ: Nguyên nhân vua Kiến Phúc mất, có nhiều tài liệu ghi khác nhau, có thể thiếu chính xác, cần tìm hiểu để trả lại sự thật cho lịch sử. Sau khi chúng tôi nghiên cứu, có lẽ nguồn thông tin về giả thuyết đầu độc vua là không đúng, vì những người của phe chủ hòa và thực dân Pháp muốn tung tin thất thiệt để hạ uy tín Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết là kẻ chủ trương chống Pháp?!. Họ muốn làm cho triều Nguyễn rệu rã, suy vong. Trong thời gian vua Kiến Phúc trị vì thì giữa nhà vua và hai quan phụ chính chưa nảy ra mâu thuẫn, đồng thời, căn cứ vào sử liệu “Đại Nam thực lục chính biên”, cùng với quy chế nội cung liên quan, một số nhà nghiên cứu đã cho rằng: “Vua Kiến Phúc mất vì bệnh tái phát nguy kịch, mọi loại thuốc thang, do các quan ngự y dâng lên đều vô hiệu, bệnh không thể thuyên giảm”.
.
     Tuy nhiên, Tường và Thuyết là 2 cường thần đã gây sóng gió tại triều đình Huế lúc bấy giờ. Ông Ích Khiêm là quan triều Nguyễn, đã ví von hai câu thơ về việc phế lập 3 vị vua trong thời gian 4 tháng, nước Việt và Pháp ở hai bên bờ sông Hương, cuối 2 câu thơ còn có tên của tường và thuyết.
.
        Nhất giang lưỡng quốc nan phân thuyết.
        Tứ nguyệt tam vương triệu bất tường
 Nghĩa Nôm:  Một sông hai nước không còn thuyết
      Bốn tháng ba vua thật chẳng tường
.
Cảm niệm: Vua Kiến Phúc
 .
Vua Kiến Phúc, lo lắng, ngại ngùng?!
Ngặt nghèo triều chính, khó ung dung!
Chủ hòa, chủ chiến không hòa hợp?!
Hoàng đế thiếu quyền, khó vẫy vùng!
.
Nguyễn Lộc Yên 

.
.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Câu nói của cố thủ tướng Việt Cộng là Võ Văn Kiệt rằng ngày 30-4 có một triệu người vui và một triệu người buồn...
“Ý thức xã hội mới Việt Nam “là toàn bộ những tư tưởng, quan điểm, những tình cảm, tâm trạng, truyền thống tốt đẹp, v.v. của cộng đồng dân tộc Việt Nam, mà hạt nhân là chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phản ánh lợi ích căn bản của nhân dân nhằm phục vụ sự nghiệp xây dựng, bảo vệ xã hội mới”. Nói như thế là cuồng tín, vọng ngoại và phản bội ước vọng đi lên của dân tộc...
Nhiều sự việc thay đổi kể từ thập niên 1970 khi Richard Nixon và Mao Trạch Đông nghĩ ra công thức “một Trung Quốc” cho sự dị biệt của họ đối với quy chế Đài Loan. Nhưng nếu kết hợp với các biện pháp khác để tăng cường việc răn đe chống lại bất kỳ hành động xâm lược bất ngờ nào, chính sách này trong 50 năm qua vẫn có thể giúp cho việc gìn giữ hòa bình. Liệu Trung Quốc có thể cố tấn công Đài Loan vào năm 2027 không? Philip Davidson, Tư lệnh mãn nhiệm của Bộ Tư lệnh Ấn Độ-Thái Bình Dương của Mỹ, nghĩ như vậy hồi năm 2021 và gần đây ông đã tái khẳng định việc đánh giá của mình. Nhưng liệu Hoa Kỳ và Trung Quốc có định sẵn cho cuộc chiến trên hòn đảo này không, đó là một vấn đề khác. Trong khi nguy hiểm là có thật, một kết quả như vậy không phải là không thể tránh khỏi.
Khi nhận xét về chính trị tại Việt Nam, không những các quan sát viên quốc tế mà ngay cả nhân dân đều băn khoăn trước câu hỏi: dưới chế độ CSVN, cả quân đội lẫn công an đều là những công cụ bảo vệ cho đảng và chế độ, nhưng tại sao thế lực của công an và đại tướng công an Tô Lâm lại hoàn toàn lấn át quân đội như thế?
Có nhiều chỉ dấu Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã “lọt vào mắt xanh” Trung Quốc để giữ chức Tổng Bí thư đảng CSVN thay ông Nguyễn Phú Trọng nghỉ hưu. Những tín hiệu khích lệ đã vây quanh ông Huệ, 66 tuổi, sau khi ông hoàn tất chuyến thăm Trung Quốc từ 7 đến 12/04/2024.
“Hủ cộng”, tôi có thể hợm mình tuyên bố, với sự chứng thực của Google, là do tôi khai sinh trong khi mấy lời cảm thán tiếp nối là của Tố Hữu khi nhà thơ này, nhân chuyến thăm viếng Cuba, đã tiện lời mắng Mỹ: “Ô hay, bay vẫn ngu hoài vậy!” Gọi “khai sinh” cho hách chứ, kỳ thực, chỉ đơn thuần là học hỏi, kế thừa: sau “hủ nho”, “hủ tây” thì đến “hủ cộng”. “Hủ nho”, theo Việt Nam Tự Điển của Hội Khai Trí Tiến Đức, là “nhà nho gàn nát”, chỉ giới Nho học cố chấp, từng bị những thành phần duy tân, đặc biệt là nhóm Tự Lực Văn Đoàn, nhạo báng sâu cay vào thập niên 1930. Nếu “hủ nho” phổ biến cả thế kỷ nay rồi thì “hủ tây”, có lẽ, chỉ được mỗi mình cụ Hồ Tá Bang sử dụng trong vòng thân hữu, gia đình. Hồ Tá Bang là một trong những nhà Duy Tân nổi bật vào đầu thế kỷ 20, chủ trương cải cách theo Tây phương nhưng, có lẽ, do không ngửi được bọn mê tín Tây phương nên mới có giọng khinh thường: "Chúng nó trước hủ nho giờ lại hủ tây!" [1]
Mới đấy mà đã 20 năm kể từ khi đảng CSVN cho ra đời Nghị quyết 36 về “Công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài” (26/03/2004-26/03/2024). Nhưng đâu là nguyên nhân chưa có “đoàn kết trong-ngoài” để hòa giải, hòa hợp dân tộc?
Cả Hiến Pháp 2013 và Luật Công An Nhân Dân năm 2018 đều quy định công an nhân dân là lực lượng bảo đảm an toàn cho nhân dân và chống tội phạm. Tại sao trên thực tế nhân dân Việt lại sợ hãi công an CSVN hơn sợ cọp?
Càng gần các Hội nghị Trung ương bàn về vấn đề Nhân sự khóa đảng XIV 2026-2031, nội bộ đảng CSVN đã lộ ra vấn đề đảng viên tiếp tay tuyên truyền chống đảng. Ngoài ra còn có hiện tượng đảng viên, kể cả cấp lãnh đạo chủ chốt đã làm ngơ, quay mặt với những chống phá Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Cộng sản Hồ Chí Minh...
Hí viện Crocus City Hall, cách Kremlin 20 km, hôm 22 tháng O3/2024, đang có buổi trình diển nhạc rock, bị tấn công bằng súng và bom làm chết 143 người tham dự và nhiều người bị thương cho thấy hệ thống an ninh của Poutine bất lực. Trước khi khủng bố xảy ra, tình báo Mỹ đã thông báo nhưng Poutine không tin, trái lại, còn cho là Mỹ kiếm chuyện khiêu khích...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.