Hôm nay,  

Linh-Hồn và Mùa Lễ Halloween

29/10/201500:00:00(Xem: 9632)

Diamond Bích Ngọc
(sưu-tầm và biên-soạn).

Trong những ngày cuối tháng 10 - Dương-lịch hằng năm tại Hoa-Kỳ và ngay cả trong nước Việt-Nam hiện nay; khắp phố-phường hoặc nhiều khu gia-cư đang xôn-xao đón mừng lễ Halloween; thanh-niên, thiếu-nữ thì lo chuẩn bị tổ chức tiệc tùng, dạ-vũ hóa-trang ma quái để vui chơi. Các trẻ nhỏ cũng vô vùng náo-nức mong được đi gõ cửa từng nhà xin bánh kẹo trong những bộ quần áo mang đủ mọi hình sắc lạ mắt, dị kỳ vào đêm 31 tháng 10!

Nguồn gốc “Trick or Treat” (đi gõ cửa từng nhà xin kẹo bánh) đã có từ rất lâu trong ngày lễ Cầu Cho Các Đẳng Linh-Hồn “All Souls Day” tại Anh-Quốc, người ta phân phát thức-ăn và một loại bánh gọi là “Soul Cake” (Bánh Linh-Hồn) cho những người vô gia-cư (Homeless). Bánh này tượng-trưng cho lời hứa là mọi người phải cầu cho vong-linh những thân-nhân quá-cố của họ. Thời bấy giờ các gia-chủ cũng dọn thức ăn và rượu trước cửa nhà dường như để cúng cho các vong-hồn vất vưởng; đói khát; không nơi nương tựa - “Roaming-Spirits”. Tương tự như tục-lệ “Cúng Cô Hồn” (Xá-Tội-Vong-Nhân) vào ngày Rằm tháng Bảy Âm-Lịch của nước Việt-Nam ta.

Dân chúng nghĩ rằng trong đêm Halloween, các vong-linh người chết sẽ trở về nên khi ra đường họ phải hóa-trang, mang mặt nạ quỷ quái; do vậy các hồn ma này không thể nhận ra họ là người SỐNG mà lầm lẫn với các hồn ma khác của người đã CHẾT vì vậy sẽ không phá-quấy hoặc ám hại họ được.

Riêng gia-đình “Chân Quê”; mỗi mùa Halloween trở về, khi đến sinh-hoạt thiện-nguyện tại Nhà-Điều-Dưỡng (Nursing Home) Garden Park Care Center; các anh chị em ca-nhạc-sĩ chúng tôi thường hóa-trang bằng những trang-phục Thánh-Thiện, đẹp mắt vì không muốn mang những hình ảnh ghê rợn, khiếp sợ đến các bệnh-nhân đang điều trị tại đây!

blank
Nghệ sĩ giả làm ma quỷ.

Xin nhắc lại một chút về lịch-sử Halloween:

Buổi lễ nguyên thủy đã có cách đây 2000 năm; do một giống người thượng-cổ tên là “The Celts”. Họ sống ở một vùng miền bắc nước Pháp; ngày nay là Ái-Nhĩ-Lan (Ireland) - Thuộc Liên-Hiệp-Anh (United Kingdom).

“Celts” mừng Tết đầu năm vào ngày 1, tháng 11 Dương-Lịch. Thời điểm này đánh dấu cuối mùa gặt hái. Bóng tối cùng cái lạnh lẽo mùa Đông bắt đầu bao trùm không-gian, vạn vật; đồng thời nó cũng liên-hệ đến âm khí chết chóc của loài người.

“Celts” tin tưởng rằng trong đêm trước ngày đầu năm (tức là 31, tháng 10); những ngăn cách giữa thế-giới của sự SỐNG và cái CHẾT bắt đầu mờ nhạt. Vào đêm ấy “Celts” làm lễ mừng “Samhain” – phát-âm là “Sow-in” - (tên của một vị Thần Chết-Chóc) bởi họ tin rằng thời khắc đó những hồn ma sẽ trở lại trái đất và đây chính là lý-do gây ảnh-hưởng hư-hại cho các mùa gặt hái của nông-dân. Tuy vậy, khi những âm-binh này đến cũng giúp cho con người dễ bói toán về vận mệnh tương-lai; “cầu cơ” được linh-ứng. Nhờ đó họ sẽ định-hướng trong suốt mùa đông dài lạnh lẽo: Đây là những điều “Mê-Tín, Dị-Đoan” của giống dân “Celts”.

Để tiến hành cho buổi lễ mừng “Samhain” họ đốt lửa thiêng và lấy các nông-sản cùng gia-súc mà tế Thần. Suốt cả đêm, tất-cả phải mặc đồ hóa-trang bằng da thú, mang mặt nạ hình súc-vật, nhảy múa bên đống lửa và xem bói cho nhau. Khi lễ xong, họ bắt buộc phải đốt lại ngọn lửa thiêng đã tàn; hầu mong hơi ấm sẽ giúp mọi người được ấm-áp trong suốt mùa đông buốt giá.

Vào năm 43(A.D) sau Công-Nguyên– (A.D: Anno Domini - Tạm dịch là kỷ-nguyên của Thiên-Chúa), nước La-Mã đã thống-trị đa số người “Celts” trong khoảng thời gian là 400 năm. Họ phối hợp hai buổi lễ nguyên-thủy của người La-Mã với ngày Lễ mừng “Samhain” của “Celts” như sau:

* Buổi lễ thứ nhất gọi là: “Feralia”; rơi vào ngày cuối tháng 10. Nhằm tung hô, ca ngợi Thần CHẾT (tiếng Việt gọi nôm-na là Thiên-Lôi).

* Buổi lễ thứ hai để vinh-danh Thần Pomona (Cây-Trái). Trái Táo (Apple) tượng-trưng cho vị Thần này mà chúng ta thường thấy biểu-hiện ấy trong ngày lễ Halloween bây giờ. Còn trái Bí đỏ (Pumkin) tượng-trưng cho mùa-màng, gặt hái.

Khoảng năm 800 Dương-Lịch; Ki-Tô-Giáo đã bắt đầu bành-trướng tại vùng của dân “Celts”. Khoảng thế-kỷ thứ 17 - Đức Giáo-Hoàng Boniface Đệ Tứ (IV) đã chuẩn chọn ngày 1, tháng 11 Dương-Lịch hàng năm làm ngày “All-hallows” hay còn gọi là: “All-hallowmas” - lấy từ tiếng Anh thời Trung-Cổ (Middle-English): “Alholowmesse”, tức là lễ Kính Các Thánh (All Saints Day).

Người ta cũng tin-tưởng rằng vị Giáo-Hoàng này mong muốn được thay thế lễ “Samhain” (thờ ma-quỷ) do người thượng-cổ “Celts” thường làm vào đêm 31, tháng 10 thành ngày “All hallows-eve”; gọi tắt là “Halloween” - Chính là ngày lễ Vọng Các Thánh.

Dựa theo tự-điển Oxford - “Eve” có nghĩa là đêm trước buổi lễ lớn hoặc một ngày đặc-biệt trong năm (The evening preceding a special day, such as a holiday) - Được dùng tương-tự như từ “Christmass Eve” - Vọng-Giáng-Sinh hay “New Years Eve” - Đêm Giao-Thừa.

Vào năm 1000 Dương-Lịch; Giáo-Hội chọn ngày 2, tháng 11 hàng năm là ngày lễ Cầu Cho Các Đẳng Linh-Hồn “All Souls Day”.

Hiện tại các Nhà Thờ Công-Giáo khắp nơi trên thế-giới vẫn cử hành lễ hai ngày Lễ “All Saints Day” và “All Souls Day” vào mùng 1 và mùng 2 ngày tháng 11 dương-lịch hằng năm. Họ cũng tổ-chức những buổi lễ Cầu-Nguyện Cho Các Đẳng Linh-Hồn trong nhiều nghĩa-trang (nơi an nghỉ ngàn thu của người quá cố!)

Trong phạm-vi giới-hạn của bài viết này, chúng-tôi xin luận bàn về hai chữ “Linh-Hồn” theo nhiều quan-niệm khác nhau:

Từ thời cổ-đại con người đã tin rằng: ngoài thân-xác ra, mỗi một nhân-sinh còn có Linh-Hồn. Đó là phần linh-diệu thâm sâu nhất. Khi chết, thân-xác trở nên bất-động và đi vào hủy-diệt còn Linh-Hồn thì sẽ rời khỏi xác-thân. Họ cũng đưa ra học-thuyết: Vạn-Vật-Linh hay thuyết Linh-Hồn Nguyên Thủy - “Animism”. Theo thuyết này thì tất cả mọi thứ trên quả đất từ con người đến con thú và ngay cả cỏ cây, đất đá cũng đều có Linh-Hồn.

Theo Đào-Duy-Anh (trong từ điển Hán Việt), thì Hồn là phần tinh-thần hay linh-tính, là ý-thức, tư-tưởng của con người.

Lý-thuyết triết-học của soạn-giả Trần-Văn-Hiến-Minh nhận định: Hồn là nguyên-sinh-lực hội-tụ nơi sinh-vật. Linh-Hồn là cái yếu tố quyết-định quan-trọng. Nhờ Linh-Hồn mà sinh-vật mới có sự sống.

Kinh-Thánh đạo Thiên-Chúa cho rằng Linh-Hồn chính là Thần-Khí mà Thượng-Đế thổi hơi vào con người đầu tiên làm bằng đất sét để trao ban sự sống. (Đó chính là ông Adam; chồng của Eva.)

Thế còn quan-niệm của đạo Phật thì sao? – Dựa theo trang nhà “Lời Phật Dậy”: Khi con người trút hơi thở cuối cùng, cái mà ta gọi là Linh-Hồn tuy đã thoát khỏi thể xác nhưng chính lúc ấy Linh Hồn này còn đang ở trong tình trạng tự-do, chưa nhập vào một thân xác mới, giai-đoạn này phải trải qua một thời gian là 49 ngày. Linh-Hồn thuộc giai đoạn 49 ngày này được gọi là Thân-Trung-Ấm hay còn được gọi là Thần-Thức.

Phần lớn con người khi chết đều phải qua giai đoạn Thân-Trung-Ấm (ngoại trừ những người đã có sẵn đạo-đức tu-hành, nghiệp quả lớn thì được sinh ngay lên cảnh-giới cao còn những người ác độc thì phải sa vào địa-ngục sau khi chết!) Thân-Trung-Ấm có thể xem như Linh-Hồn, tuy không có hình-hài, tai mắt nhưng vẫn biết, vẫn nhìn, vẫn nghe và đặc biệt lại có thể đi thông suốt qua mọi vật mà người trần-gian không thể thấy được Thân-Trung-Ấm đó!

Quan niệm Á-Đông thường hiểu một cách đơn-giản về Linh-Hồn như sau: Con người có hai phần Linh-Hồn và Thể-Xác. Trong đó, Hồn quyết định sự sống của con người. Khi chết đi thì Linh-Hồn rời khỏi xác và trở thành Ma (theo văn-hóa người Việt) hay Phỉ (theo quan-niệm của Lào, Thái-Lan).

Nhiều người cũng tin rằng con người có ba Hồn. Đó là:

- Sinh-Hồn: phần đem lại sinh-hoạt-lực cho thể-xác.

- Giác-Hồn: giúp thu nhận và thể-hiện các cảm-giác và những phản-ứng.

- Linh-Hồn: là phần quan-trọng, thâm-sâu vi-diệu nhất của con người và cũng chính nhờ phần này mà sự luân-hồi, đầu-thai, chuyển-sinh được thực-hiện thuận-lợi.

Tóm lại, tùy theo tôn-giáo, phong-tục, tập-quán từng quốc-gia mà quan điểm của mỗi dân-tộc có vài khác biệt. Nhưng phần chính-yếu thì vẫn giống nhau đó là ai ai cũng tin-tưởng rằng con người phải có Linh-Hồn.

Trong mùa lễ Halloween và chuẩn bị bước vào tháng 11 mùa Thu; tháng mà người Công-Giáo khắp nơi đón mừng lễ “Kính Các Thánh” và tháng “Cầu Cho Các Đẳng Linh-Hồn”. Gia-đình “Chân Quê” xin gửi một đoản văn trên trang nhà “Ngọn Nến Nhỏ” nhằm chia xẻ tâm tình đến quý đọc giả khắp nơi trên toàn thế-giới như sau:

“... Quỳ cầu-nguyện trong nhà Thờ, hay ngậm-ngùi đốt lên một ngọn bạch-lạp, thắp nhang trầm tại một nghĩa-trang nào, có lẽ ai cũng cảm thấy bùi-ngùi xúc-động khi nghĩ đến những người chết và chính cái chết. Chúng-ta đang đứng giữa biên-giới vô-hình của sự sống và cái chết. Bằng một cách vô cùng huyền-nhiệm, sống động, những người chết đang hiện-diện với chúng ta bằng một sợi dây liên-kết thâm-sâu, thắm-thiết…

Cái chết không còn là một chấm hết cuối cùng đối với chúng-ta nữa. Tình-Yêu mạnh hơn sự chết. Chính Tình-Yêu đã làm cho những người đã chết được sống và cũng chính Tình-Yêu liên-kết chúng ta với những người chết. Vâng, chỉ có Tình-Yêu mới làm cho con người được bất-tử. Chỉ có Tình-Yêu mới làm cho con người liên-kết với những người đã chết và chỉ có Tình Yêu mới mặc cho những nghĩa cử của con người sự bất diệt.

Mỗi lần chúng ta hy-sinh cho một ai đó, hoặc khi săn-sóc một người đau yếu, an-ủi một người đau khổ, bênh-vực một kẻ cô-thế, hay cùng với những ai khác dấn thân để canh-tân cuộc sống mỗi ngày được thăng-tiến, tốt đẹp hơn!… Đó chính là chúng-ta đang tiến dần đến sự bất-tử.

Yêu thương chính là tái-sinh, là thông-phần vào sự sung-mãn của cuộc sống. Đó phải là niềm-tin của chúng-ta trong ngày hôm nay khi chúng-ta tưởng nhớ và cầu-nguyện cho người quá cố!”

www.diamondbichngoc.com
(California - Mùa Halloween 2015)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
JD Vance đã chứng tỏ một “đẳng cấp” khác, rất “Yale Law School” so với thương gia bán kinh thánh, giày vàng, đồng hồ vàng, Donald Trump. Rõ ràng, về phong cách, JD Vance đã tỏ ra lịch sự, tự tin – điều mà khi khởi đầu, Thống đốc Walz chưa làm được. Vance đã đạt đến “đỉnh” của mục tiêu ông ta muốn: lý trí, ôn hoà, tỉnh táo hơn Donald Trump. “Đẳng cấp” này đã làm cho Thống Đốc Tim Walz, người từng thẳng thắn tự nhận “không giỏi tranh luận” phải vài lần phải trợn mắt, bối rối trong 90 phút. Cho dù hầu như trong tất cả câu hỏi, ông đã làm rất tốt trong việc phản biện lại những lời nói dối của JD Vance, đặc biệt là câu chất vất hạ gục đối thủ ở phút cuối: “Trump đã thua trong cuộc bầu cử 2020 đúng không?” JD Vance đáp lại câu hỏi này của Tim Walz bằng hàng loạt câu trả lời né tránh và phủ nhận sự thật. Và dĩ nhiên, rất “slick.” “Trump đã chuyển giao quyền lực rất ôn hoà.” Cả thế giới có thể luận bàn về sự thật trong câu trả lời này.
Phải nhìn nhận rằng chuyến đi đầu tiên của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đến Mỹ đã được giới chức ngoại giao Việt Nam thu xếp để ông gặp được nhiều lãnh đạo, xem như xã giao ra mắt để hợp tác, hỗ trợ Việt Nam trong nhiều lãnh vực trong tương lai. Bài diễn văn của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm trước diễn đàn Liên Hiệp Quốc chỉ lặp lại các chính sách đối ngoại của Hà Nội, nên không được truyền thông quốc tế chú ý nhiều như các diễn văn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, là đại diện cho những quốc gia trực tiếp liên can đến các xung đột ở Trung Đông, ở Ukraine mà có nguy cơ lan rộng ra thế giới. Ông Lâm mới lên làm chủ tịch nước kiêm tổng bí thư Đảng Cộng sản được vài tháng, sau khi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng qua đời, nên ông muốn dịp đến Liên Hiệp Quốc là dịp để thể hiện vai trò lãnh đạo của mình và nhấn mạnh đến chính sách ngoại giao du dây của Hà Nội.
Sự bất mãn lan rộng với các hệ thống thuộc chủ nghĩa tư bản hiện tại đã khiến nhiều quốc gia, giàu và nghèo, tìm kiếm các mô hình kinh tế mới. Những người bảo vệ nguyên trạng tiếp tục coi Hoa Kỳ là một ngôi sao sáng, nền kinh tế của nước này vượt xa châu Âu và Nhật Bản, các thị trường tài chính của nước này vẫn chiếm ưu thế hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, công dân của nước này cũng bi quan như bất kỳ công dân nào ở phương Tây.
Sau 38 năm quyết định “đổi mới hay là chết” (1986-2924) CSVN vẫn còn là quốc gia do một đảng độc quyền lãnh đạo; không có bầu cử tự do; không cho lập đảng đối lập và không có báo chí tư nhân. Vì vậy, những khẩu hiệu “nhà nước pháp quyền của dân, do dân và vì dân”, hay “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” được Đại hội lần thứ X khẳng định là những khoe khoang nhàm chán...
Việc Donald Trump được gần phân nửa người Mỹ chấp nhận và ủng hộ trong những năm gần đây đã khiến nhiều người trí thức trong xã hội Hoa Kỳ đặt câu hỏi về sự tồn tại của “human decency”, hay dịch nôm na là “sự đàng hoàng, sự tử tế, đạo đức nhân tính của con người”. Liệu xã hội ngày nay đã hạ thấp chuẩn mực “đàng hoàng”, hay có thể nào sự đàng hoàng, tử tế giờ đây không còn là một nhân tính cần thiết trong giá trị nhân bản? Dĩ nhiên trong mỗi xã hội, mỗi người có mỗi “thước đo” riêng về mức độ của “đàng hoàng”, nhưng từ ngữ tự nó phải phần nào nói lên một chuẩn mực nhất định. Theo một số tự điển tiếng Việt, chúng ta có thể đồng ý rằng: 1. Đàng hoàng là một tính từ tiếng Việt mô tả cuộc sống đầy đủ, đáp ứng được các nhu cầu chung của xã hội. Ví dụ: cuộc sống đàng hoàng, công việc đàng hoàng, nhà cửa đàng hoàng. 2. Đàng hoàng còn được dùng để chỉ những biểu hiện về tính cách mẫu mực, hay tư cách con người tử tế đáng được coi trọng.
Thư tịch cổ ghi rằng… Lịch sử trên thế giới thật sự rất hiếm người tài vừa là vua đứng đầu thiên hạ vừa là một hiền triết. Nếu văn minh La Mã có Marcus Aurelus, hoàng đế triết gia, vừa minh trị dân, độ lượng với mọi người và để lại tác phẩm triết học nổi tiếng “Meditations” thì ở phương Đông hơn mười hai thế kỷ sau có Vua Trần Nhân Tông của nước Việt. Theo Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, triều đại của Vua Trần Nhân Tông là triều đại cực thịnh nhất của sử Việt. Ông là vị vua liêm chính, nhân đức, một thi sĩ, đạo sĩ Phật giáo. Do là một vị vua đức độ, trọng dụng nhân tài, nên ông thu phục nhiều hào liệt trong dân, lòng người như một. Quốc triều có Thái sư Trần Quang Khải, về binh sự có các danh tướng Trần Quốc Tuấn, Trần Quốc Toản, Phạm Ngũ Lão, Trần Khánh Dư, Trần Nhật Duật…Về văn thơ có những người uyên bác như Trương Hán Siêu, Mạc Đĩnh Chi. Vua Trần Nhân Tông thương dân như con, xem trung hiếu làm đầu, lấy đạo nghĩa trị quốc.
Biển Đông hiện như một thùng thuốc súng và, liệu nếu xung đột bùng ra, chúng ta có phải đối phó với một quân đội Trung Quốc man rợ mà, so với quân đội Thiên hoàng Nhật trong Thế chiến thứ hai, chỉ có thể hơn chứ khó mà bằng, đừng nói chuyện thua? Như có thể thấy từ tin tức thời sự, cảnh lính Trung Quốc vác mã tấu xông lên tàu tiếp tế của Philippines chém phá trông man rợ có khác nào quân cướp biển từ tận hai, ba thế kỷ trước? [1] Rồi cảnh chúng – từ chính quy đến dân quân biển, thậm chí cả ngư dân – trấn lột, cướp phá, hành hung và bắt cóc các ngư phủ Việt Nam từ hơn ba thập niên qua cũng thế, cũng chính hiệu là nòi cướp biển.
Hội nghị Trung ương 10/khóa đảng XIII kết thúc sau 3 ngày họp (18-20/09/2024) tại Hà Nội nhưng không có đột phá nào, mọi chuyện vẫn “tròn như hòn bi” dù đây là hành động đầu tiên của tân Tổng Bí thư Tô Lâm...
Việc nhà hoạt động dân chủ Trần Huỳnh Duy Thức được nhà cầm quyền Việt Nam trả tự do trước thời hạn có lẽ là một trong những vấn đề đã được nội các chính quyền Biden-Harris quan tâm và vận động từ năm 2021.
Đối với triết gia Immanuel Kant, lời nói dối là “cái ác bẩm sinh sâu xa trong bản chất con người” và cần phải tránh xa ngay cả khi đó là vấn đề sống còn1. Trong tác phẩm “Deciphering Lies”, Bettina Stangneth, 2017, viết rằng: “Trong số những lý do khiến người ta nói dối vì điều đó có thể giúp họ che giấu bản thân, ẩn náu và tránh xa những người xâm phạm vùng an toàn của họ.” Stangneth cho biết thêm, “cũng không khôn ngoan khi thả trẻ em ra thế giới mà không biết rằng người khác có thể nói dối chúng.” The Wasghington Post, ban kiểm tra sự thật, cho biết: Trong bốn năm làm tổng thống thứ 45, từ 2017-2021, đến cuối nhiệm kỳ, Trump đã tích lũy 30.573 lời nói dối trong suốt nhiệm kỳ tổng thống - trung bình khoảng 21 lời tuyên bố sai lầm mỗi ngày. Từ khi thua cuộc tái ứng cử vào tay tổng thống Joe Biden cho đến giờ này, tranh cử với bà Harris, ông Trump càng gia tăng khẩu phần nói dối, phong phú đến mức độ không thể đếm cho chính xác.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.