Tình hình Ukraina đang chuyển biến nhanh sau khi tổng thống V. Yanukovitch rời
khỏi thủ đô Kiev ngày 22/2/2014 và quốc hội quyết định phế truất ông ta, rồi
ngành tư pháp ra lệnh truy nã về tội ‘gây cái chết hàng loạt’’ khi ra lệnh đàn
áp hơn 20 ngàn nhân dân nổi dậy tại Quảng trường Độc Lập. Theo tin từ Kiev, quốc
hội Ukraina ngày 25/2/2014 đã ra quyết định truy tố V.Ianukovitch ra trước Tòa
án Hình sự Quốc tế ICC ở La Haye - Hà Lan.
Cuộc bầu cử tổng thống mới đã được ấn định vào ngày 25 tháng 5 sắp tới. Các ứng
cử viên có thể ghi danh từ nay cho đến ngày 31 tháng 3 năm 2014.
Theo tin từ Kiev, người đầu tiên tuyên bố ra ứng cử chức tổng thống là ông
Vitali Klitschko, 43 tuổi, một võ sỹ từng 3 lần là Quán quân thế giới quyền Anh
hạng nặng từ năm 1999 đến năm 2004. Hiện ông là đại biểu quốc hội, chủ tịch của
đảng UDAR – Ukrainian Democratic Alliance for Reform, Liên minh Dân Chủ Cải
Cách Ukraina. Udar trong tiếng Ukraina còn có nghĩa là ‘’nắm đấm’’.
UDAR cùng với đảng Tổ Quốc – Fatherland của bà I. Timochenko là 2 đảng đối lập
chính thường gắn bó với nhau để đương đầu với đảng các Vùng – Parti des Régions
- của ông V. Yanukovitch.
Đảng các Vùng chủ trương gắn bó với nước Nga, thực hiện đường lối cai trị theo
kiểu Nga dưới thời ông Putin hiện nay, với nhiều di sản của thời xô viết - cộng
sản cũ, tính chất độc đoán phản dân chủ còn nặng nề.
Ngược lại khối Fatherland và UDAR là khối đối lập dân chủ có xu hướng gắn bó với
phương Tây về cả ý thức hệ và quan hệ kinh tế - tài chính – thương mại, trong
khi vẫn duy trì quan hệ bình đẳng láng giềng tốt với nước Nga.
Bà I. Timochenko mới được tự do, đang chữa bệnh, không có ý định ra ứng cử kỳ
này. Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2010, ông V. Ianukovitch được 48,95% số
phiếu trong khi bà I. Timochenko được 45,47% số phiếu, phe đối lập tố cáo có
nhiều gian lận. Ngay sau đó bà I. Timochenko bị vu cáo, truy tố về tội kinh tế,
bị kết án 7 năm tù giam, cho đến khi bà được tự do ngày 22/2 vừa qua.
Báo Pháp Figaro cho rằng ông Vitali Klitschko có thể là ứng cử chung của cả phe
dân chủ vì nhiều lý do. Trước hết ông là bạn đồng hành dân chủ của bà I.
Timochenko, được đảng của bà ủng hộ thì sẽ có thế thượng phong so với đảng các
Vùng của ông V. Ianukovitch đang sa sút lớn sau khi lãnh tụ của họ bỏ trốn.
Có tin một tỉnh trưởng ở vùng phía Đông nói tiếng Nga, người của đảng các Vùng
vừa lên tiếng ra ứng cử, ông này rất khó lòng đọ sức với Võ sỹ V. Klitschko. Đảng
các Vùng bị mất uy tín lớn do nạn tham nhũng hoành hành.
Ông V. Klitschko không chỉ nổi tiếng là võ sỹ 3 lần Vô địch thế giới, chuyên hạ
đối thủ bằng các cuộc đo ván Knock – out rất ngoạn mục, cao 2,02 mét, nặng
114kg, 3 lần lập công, làm nức lòng toàn dân Ukraina cả phía Tây và phía Đông,
ông còn được coi là một trí thức, tốt nghiệp Đại Học Sư Phạm Kiev, sau đó là Tiến
sỹ về Vật lý, thường được gọi là Tiến Sỹ Klitschko, ăn nói nhỏ nhẹ, thành thạo
cả tiếng Ukraina và tiếng Nga, có sức thuyết phục. Thêm nữa, ông sinh ra ở nước
cộng hòa xô viết Kirghizia, bố là thiếu tướng không quân Liên Xô đến định cư ở
Ukraina, nên không có vấn đề thuộc vùng Tây hay vùng Đông Ukraina.
Cho nên ở Ukraina đã có phỏng đoán là Võ sỹ - Tiến sỹ Klitschko có nhiều triển
vọng là Tổng thống sau cuộc bầu cử tháng 5 năm nay ở nước Cộng hòa Ukraina, sau
cuộc xuống đường lịch sử của nhân dân thủ đô Kiev vừa qua.
Bùi Tín