Có lẽ “Bệnh Đau Thắt Lưng” là căn bệnh gây khó chịu và phiền toái
nhất của tuổi trung niên và tuổi già. Theo tài liệu trên Internet, ở
nước Mỹ có tới 90% người đã từng bị đau thắt lưng. Hơn 50% bị đau
nhiều lần và điều phiền nhất là tới 85% người bị đau mà không tìm
ra cách chữa bệnh. Mỗi năm, nước Mỹ này tốn tới 50 tỷ đô la cho việc
điều trị bệnh đau thắt lưng, từ thuốc uống, thuốc chích, đến “vật
lý trị liệu” và giải phẫu. Tuy căn bệnh này không làm chết người và
cũng không bắt người bệnh phải uống thuốc hàng ngày như các bệnh cao
mỡ, cao máu, yếu tim.. nhưng mỗi khi “trái gió, trở trời”, hoặc vô ý
mà vặn mình sai, thì căn bệnh lại ập đến, làm mọi sinh hoạt hàng
ngày phải ngưng lại, gây nên một nỗi bực bội, chán đời vô cùng, không
kể những phụ nữ mang thai hoặc sau khi sinh, thường bị đau thắt lưng
mỗi khi đứng lên hay cử động mạnh. Những người đau thắt lưng kinh niên
lê cái thân đi khám bệnh thì lần nào cũng như lần ấy, chỉ nhận được
viên thuốc giảm đau như Tylenol, Ibuprofen, Motrin, Aleve, hoặc Celebrex và
lời khuyên phải đi chụp X-Ray hoặc MRI xem có chấn thương hoặc có “gai”
nơi đốt xương chữ “L” nào không, có bị “đĩa” xương nào thoát ra khỏi
vị trí không. Có người đau lưng lại được cho uống thuốc trị bệnh căng
thẳng “Stress” vì buồn bã và lo lắng thường xuyên cũng có thể làm
đau thắt lưng. Nếu cơn đau lan xuống mông và chân làm cho mất khả năng
đi đứng, thì được đề nghị giải phẫu. Trường hợp phải giải phẫu thì
chỉ có 50% hy vọng khỏi đau, và 50% bị liệt, ngồi xe lăn mà vẫn không
hết đau. Người đau quá thì năn nỉ “bác sĩ có thuốc gì chích cho tôi
một mũi cho đỡ đau không?” Yêu cầu này lúc được đáp ứng, nhưng cũng
có lúc không. Có người chấp nhận giải phẫu nhưng Bảo Hiểm lại từ
chối vì vẫn đi bộ được một, hai “b-lốc” đường không cần gậy chống.
Có người xin làm “Therapy” nhưng đôi khi bảo hiểm hay “Medicare” cũng từ
chối. Thôi, vậy chỉ còn cách an ủi “số mệnh đã an bài”. Cố gắng
chịu đựng cho đến hết đời. Đau khổ nhất là những ông trung niên và
những ông bắt đầu bước vào tuổi lão niên vẫn đang tràn đầy sinh lực
yêu đương mà bị đau lưng…
Cá nhân người viết cũng là một “bệnh nhân” của cơn đau thắt lưng kinh
niên, mãn tính. Hai đĩa sụn bị chấn thương, lệch ra khỏi vị trí, bởi
những lần đấu võ từ hồi trẻ, gẫy lưng nằm bệnh viện hai lần, mỗi
lần cả tháng trời. Mấy đốt khác cong cong có thể vì những năm còn
thanh niên, thích cong người trên xe gắn máy mà phóng… Các sự lệch
lạc đó đã được tuổi xuân cho thông qua, không gây phiền hà nhiều, nhưng
khi tuổi già đến, thì chúng nhào lên, đòi lại sự “công bằng” qua
những cơn đau tấm tức, hạn chế nhiều loại cử động và đôi khi làm cho
chân phải bị tê liệt đi, không nhấc nổi lên nếu ngồi làm việc trước
máy ‘computer” khoảng 1 tiếng đồng hồ liên tục mà quên không ngồi
thẳng lưng!
Vì thế, bài viết này chỉ mong giúp “giảm đau” cho những quý vị
“đồng bệnh tương lân”, biết đâu, với những trường hợp nhẹ, thì sẽ
hết đau luôn, tìm lại niềm vui và nụ cười đã tắt “khi cơn đau lên
đầy, thì người như chới với”…
1- Điều KHÔNG nên làm:
- Ngồi cong lưng về đằng trước khi đánh máy, làm việc trước
“computer”, khi ăn uống, lái xe…
- Ngủ trên nệm mềm, cả cái lưng cong lại, lọt xuống nệm.
- Ngồi trên sa-lông mềm để coi truyền hình, nói chuyện với bạn bè.
- Cúi xuống nhấc đồ vật nặng lên bằng cái lưng, nghĩa là cong người
xuống nhấc vật nặng. Các ông đau lưng tuyệt đối không được nổi hứng,
cúi xuống bế bổng người yêu lên, cho dù người yêu chỉ dưới 100 lbs!
- Tăng trọng lượng vì càng mập, càng lên cân thì sức nặng của chính
cơ thể càng đè xuống các đốt xương đã va chạm vào giây thần kinh,
làm đau hoài luôn.
2- Điều NÊN làm:
- Lót một chiếc gối sau lưng khi lái xe, ngồi xe của bạn, để ấn cái
lưng mình ra đằng trước cho dù là đi xe đời mới, sang trọng có đủ
“nút” để thay đổi vị trí lưng, vì chúng hạn chế, không đủ “support”
cho người đau lưng đâu. Nên lót một chiếc gối trên ghế làm việc của
mình, sao cho lưng luôn thẳng góc hoặc hơi ngửa về đằng sau.
- Ngủ trên nệm cứng, không cần cứng quá như tấm phản, nhưng phải cứng
đủ để lưng không chùng xuống khi ngủ. Nên nằm ngửa, hai tay xuôi hai
bên, vừa có lợi là làm cho cơ thể hoàn toàn nghỉ ngơi, vừa làm cho
lưng được duỗi ra. Nếu phối hợp với phương pháp thở thì trở thành
“Thiền”, lợi cho trí óc rất nhiều. Không bao giờ ngủ ở sa-lông! Nếu
“bà chủ” giận thì thà nằm dưới sàn còn hơn là nằm trên sa-lông,
sáng dậy không nổi vì đau!
- Nếu phải ngồi ở sa-lông thì chọn chỗ góc ghế, nơi cứng nhất mà
ngồi và nhớ luôn ngồi thẳng. Có thêm được một cái gối dưới lưng thì
rất tốt.
- Khi cúi xuống nhấc vật nặng lên (bao gạo, bình nước, người yêu..)
phải dùng sức mạnh của hai đầu gối và bắp thịt đùi, nghĩa là giữ
lưng cho thẳng, từ từ “ngồi” xuống, nhắc vật nặng lên, rồi đứng
thẳng lên cũng dựa vào sức của bắp thịt đùi, không phải bằng bắp
thịt lưng.
3- Tập luyện:
Người đau lưng phải tập những bài tập này mỗi ngày. Nếu đang bị đau,
các cơn đau sẽ dịu ngay sau khi tập chừng 15 phút mà không phải uống
một viên thuốc nào.
1- Hu-la-húp: Hai tay chống vào cạnh sườn, xoay vòng bụng mình như khi
chơi vòng Hu-la-húp vậy. Khi xoay vòng như thế, phải cố gắng làm một
vòng tròn rộng tối đa, nghĩa là lúc đưa bụng tới trước thì ưỡn hết
ra phía trước để cho xương sống được bẻ dãn ra, ngược chiều với
khuynh hướng của mình là hay ngồi cong người về phía trước. Chú ý
là trong khi đang xoay, nếu có cảm giác đau nhói ở một bên, trái hay
phải, thì nương nhẹ bên đó mà làm mạnh hơn bên kia. Thí dụ như thấy
đau lói ở bên phải thì khi đưa vòng bụng qua tới cạnh bên phải thì
làm nhẹ hơn là khi đưa vòng bụng qua bên trái. Trong khi xoay vòng như
thế, nhớ điều quan trọng là hít thở thật chậm. Lý do: Động tác này
giúp các khớp xương sống chuyển động đều, kích thích chất dịch tại
các đầu xương cũng chuyển động, như khi ta cho dầu nhớt vào những
khớp nối máy móc vậy.
2- Vươn người, kéo dãn xương: Đứng thoải mái, hai chân gần nhau, hít
một hơi dài trong khi từ từ đưa hai tay lên trời, hai bàn tay ngửa lên
trời, khi lên hết cỡ rồi thì cố đẩy hai bàn tay lên cao hơn nữa, trong
lúc hai bàn chân cố bám chặt sàn, tưởng tượng như đang kéo dãn xương
sống cho những khớp xương rời nhau ra. Lý do: Người ta càng lớn tuổi,
xương càng thoái hóa, và vì sức hút của quả đất, cho nên các khớp
xương dần dần sụp xuống, dính vào nhau, các miếng sụn từ từ bẹp đi,
cho nên chiều cao của người lớn tuổi bao giờ cũng thấp hơn thời trẻ.
Vì sự thoái hóa của xương như thế, nên có thể hình thành các “mụt”
xương (spur) nhô ra giống như những mụn nhọt khác trên da, nhưng vì là
xương nên chạm đến dây thần kinh gây nên đau nhức. Cũng có thể vì ngồi
cong lưng về trước nhiều quá nên xương bị cong về phía trước. Cũng có
thể vì té ngã, xương bị lệch, đụng chạm vào thần kinh. Nếu sự nhô
ra của mụt xương nhiều thì sẽ kích thích cơn đau ở dây thần kinh chạy
xuống đùi, nên thường cảm thấy đau bại một bên đùi, nhất là khi đứng
dậy sau khi ngồi lâu. Người ta thường gọi cơn đau này là “đau thần kinh
tọa”, rất khó lành, đôi khi phải giải phẫu mới hy vọng khỏi. Kết
quả của những cuộc giải phẫu xương sống này cũng không thể được
100%, có trường hợp giải phẫu xong, là nằm liệt luôn.
3-Uốn lại xương lệch: Đứng thẳng, hai chân bằng nhau. Bước chân trái
lên trước với một khoảng cách xa chân còn lại. Hai tay từ từ giơ lên
đầu, đồng thời ưỡn bụng ra cho tới hết cỡ thì ngưng lại. Trong khi
đưa hai tay lên đầu thì hít vào. Khi ngưng lại, thì nén hơi, đếm thầm
chầm chậm trong miệng: 1, 2, 3. Hết số 3, thì rút chân trái về, buông
hai tay xuống từ từ, và thở ra. Lại bước chân phải lên, làm giống như
bên kia, ưỡn bụng về phía trước, hai tay để trên cao, hít vào, nén hơi
và đếm 1, 2,3. Sau đó thì rút chân lại và đổi bên. Làm cả hai bên như
thế, mỗi bên 5 lần sẽ bớt cơn đau ngay.
Mong rằng những bài tập này, nếu được chuyên cần khổ luyện, sẽ làm
dứt các cơn đau lưng (từ nhẹ đến vừa) sau vài tháng và tim lại sinh
lực đã thất thoát vì mấy cái “đĩa” lệch. Nếu phối hợp với phương
pháp Thở dài và sâu, lại còn tăng cường được sinh hoạt óc não, chữa
được bệnh Ưu phiền, căng thẳng (stress) một cách nhanh chóng không thể
ngờ. Phương pháp này cũng tương tự như Yoga nhưng hiệu quả đặc biệt
cho một phần cơ thể bị đau nhức.
Dĩ nhiên bài viết này chỉ là một sự góp ý với quý vị đau lưng,
kết quả thì thay đổi tùy theo từng người, vì thế, người viết không
mong có sự… đòi bồi thường nếu chẳng may mà việc tập luyện không đem
lại kết quả như ý. Mà, nếu khi tập 1 tuần lễ mà không thấy bớt đau
thì nên đến Bác Sĩ chuyên môn để chẩn bệnh.
Chu Tất Tiến.
(Nếu còn thắc mắc về các chứng đau lưng, đau cổ, đau tay, đau đầu
gối, xin đến lớp Thiền và Khí Công miễn phí tại 10706 Garden Grove Bl,
Garden Grove, góc Garden Grove và Century, đối diện xéo với Home Depot,
mỗi sáng Chủ Nhật từ 8 giờ 15 đến 9 giờ 45.)