Mỗ Gia
(LTS: Tác giả Mỗ Gia, vốn đóng góp nhiều bài cho mục Văn Nghệ của Việt Báo Houston, lần này nói về hai vở nhạc kịch Carmen (của Bizet) và Aida (Verdi). Đây là hai trong những tuồng thường được dàn dựng trình diễn lại nhiều nhất kể từ khi chúng được viết ra. Ngay tại Houston, mùa opera năm nay 2013-14 Carmen và Aida cũng được Houston Grand Opera dàn dựng lại hoàn toàn mới (www.Houston GrandOpera.org). Bài viết dựa theo tình tiết của cốt truyện giúp người đọc nắm được nội dung lâm ly, hấp dẫn của hai vở nhạc kịch này.)
Chẳng có gì khác tiêu khiển nên coi tuồng. Tuồng đây là tuồng nàng Carmen.
Mở màn nơi đồn lính hoang vu, đang kỳ thay gác đổi canh. Nàng thôn nữ Micaela vạn dặm đem tin mẹ hiền đến chàng hạ sĩ José. Mẹ già như chuối ba hương gửi gấm người thiếu nữ dịu hiền cho chàng trai phong trần.
Ví phỏng cuộc đời bằng phẳng cả thì đến đây là đóng cửa hạ màn, vô hậu trường ăn cháo vịt. Nhưng con tạo trớ trêu, vừa khi ấy thì tiếng kẻng tan việc nổi lên từ hãng xì-gà bên cạnh. Hàng hàng lớp lớp công nhân tuôn đến quảng trường ca vui mừng rỡ. Mà kìa nàng Carmen đâu, sao bặt vô âm tín? A, nàng đây rồi! Lẳng lơ nàng cất tiếng ca trù "Tình Yêu Là Con Chim Vùng Dậy" (L'Amour Est Un Oiseau Rebelle): "Chàng yêu em, chưa chắc em yêu chàng; mà em yêu chàng thì chàng coi chừng tánh mạng". Ngắt cánh hoa hồng nàng ném vào lòng chàng Hạ Sĩ điển trai. Mọi người đều hỉ hả.
Nóng nẩy, cuồng nhiệt, nàng Carmen dây vào một vụ ẩu đả, bị phú-lít bắt bỏ bót. Hạ Sĩ José được cắt cử phiên gác ngục canh tù. Nàng Carmen uốn éo ca bài "Xê-ghế-đi-ra" (Seguedilla), kể về đời sống phóng khoáng, ca múa vô tư lự của dân du mục. Nàng dụ dỗ người Hạ Sĩ hiền lành buông tha cho con chim khỏi lồng.
Từ đó nàng gia nhập tập đoàn buôn lậu, ẩn nấp trong núi thẳm rừng sâu. Một hôm nọ, nàng Carmen cùng các đồng lõa đón mừng người hùng đấu bò anh dũng. Mặt đối mặt, lòng phải lòng, sự ngưỡng mộ biến thành tình yêu nồng cháy.
Đây lại nói về phần chàng Hạ Sĩ. Sau khi bị hành phạt vì tội thả tù, chàng băng rừng vượt suối tìm người trong mộng. Vì tình yêu chàng giã từ quân ngũ, gia nhập giới bất lương.
Biết rằng người Hạ Sĩ yêu mình sẽ lên cơn cuồng dại, nàng Carmen vẫn quyết ý đi tìm chàng đấu bò mình yêu. Bên vận động trường giữa tiếng người hoan hô ầm ĩ, Hạ Sĩ José không cầm được cơn ghen tuông đâm nàng Carmen một nhát dao chết tốt.
Ôi! Tình yêu phải chăng là lưỡi dao nhọn giết người? Nhưng không có nó thì coi tuồng còn gì thú vị nữa!
Lại sang đến tuồng Aida.
Xứ Ai-Cập, tướng quân Radames thầm dan díu với nàng Aida, người nô lệ hầu hạ cho công chúa Amneris.
Chiến tranh bùng nổ. Ethiopia, cố quốc của nàng Aida, tấn công Ai-Cập. Tướng quân Radames được tiến cử xuất binh dẹp loạn. Chàng mừng rỡ quyết đem chiến thắng làm quà cho người yêu (!)
Công chúa Amneris cũng đem lòng thầm yêu trộm nhớ Radames. Nghi ngờ mối tình giữa vị tướng quân và nàng nô lệ, Công chúa vờ tung tin người hùng đã sa trường thọ tiễn. Trong nỗi kinh hoàng nàng Aida tỏ lộ mối tình oan trái. Biết Aida là tình địch, Công chúa quyết lòng phục hận.
Chiến thắng khải hoàn, trở về trong nhịp quân hành uy nghi, Radames trình lên Hoàng Thượng đám tù binh bắt được. Ngang trái làm sao, cha già bao năm xa cách của nàng Aida lại nằm trong đám tù binh nọ. Tướng quân Radames vì người yêu mà cầu khẩn Hoàng Thượng tha tù. Đức Vua chấp thuận nhưng vẫn giữ lại hai cha con nàng Aida. Và để tưởng thưởng chiến công Đức Vua buộc Radames phải sánh hôn cùng Công chúa.
Đêm trước hôm cử hành hôn lễ, Radames lẻn đến thăm Aida trong cấm cung. Qua cuộc đàm đạo mới hay cha nàng Aida chính là Quốc Vương xứ Ethiopia. Tâm tình cảm xúc chàng lỡ miệng xì ra hết bí mật quốc phòng. Công chúa Amneris cho người rình rập bắt được quả tang. Quốc Vương Ethiopia thiệt mạng trong cuộc xô xát, còn nàng Aida thì cao phi viễn tẩu.
Radames bị tước quân hàm, giam vào lãnh ngục. Công chúa tưởng chiếm trọn người tình không ngờ lại hãm hại chàng. Nàng van xin Radames chối bỏ Aida để cứu lấy mạng sống. Nhưng sống mà không có tình yêu thì sống mà chi nữa chớ? Radames thà chịu tội hình chứ nhất quyết không đổ lỗi cho Aida.
Trong ngôi mộ chôn sống người rai hùng lụy tình, nàng Aida thình lình xuất hiện. Nghe tin người yêu bị hành hình nàng quyết ý cùng chàng sang bên kia thế giới...
Mới hay ghen hờn mờ lý trí, ăn không được đạp đổ thì rồi ra cũng chẳng lấy gì mà ăn.
(LTS: Tác giả Mỗ Gia, vốn đóng góp nhiều bài cho mục Văn Nghệ của Việt Báo Houston, lần này nói về hai vở nhạc kịch Carmen (của Bizet) và Aida (Verdi). Đây là hai trong những tuồng thường được dàn dựng trình diễn lại nhiều nhất kể từ khi chúng được viết ra. Ngay tại Houston, mùa opera năm nay 2013-14 Carmen và Aida cũng được Houston Grand Opera dàn dựng lại hoàn toàn mới (www.Houston GrandOpera.org). Bài viết dựa theo tình tiết của cốt truyện giúp người đọc nắm được nội dung lâm ly, hấp dẫn của hai vở nhạc kịch này.)
*
Chẳng có gì khác tiêu khiển nên coi tuồng. Tuồng đây là tuồng nàng Carmen.
Mở màn nơi đồn lính hoang vu, đang kỳ thay gác đổi canh. Nàng thôn nữ Micaela vạn dặm đem tin mẹ hiền đến chàng hạ sĩ José. Mẹ già như chuối ba hương gửi gấm người thiếu nữ dịu hiền cho chàng trai phong trần.
Ví phỏng cuộc đời bằng phẳng cả thì đến đây là đóng cửa hạ màn, vô hậu trường ăn cháo vịt. Nhưng con tạo trớ trêu, vừa khi ấy thì tiếng kẻng tan việc nổi lên từ hãng xì-gà bên cạnh. Hàng hàng lớp lớp công nhân tuôn đến quảng trường ca vui mừng rỡ. Mà kìa nàng Carmen đâu, sao bặt vô âm tín? A, nàng đây rồi! Lẳng lơ nàng cất tiếng ca trù "Tình Yêu Là Con Chim Vùng Dậy" (L'Amour Est Un Oiseau Rebelle): "Chàng yêu em, chưa chắc em yêu chàng; mà em yêu chàng thì chàng coi chừng tánh mạng". Ngắt cánh hoa hồng nàng ném vào lòng chàng Hạ Sĩ điển trai. Mọi người đều hỉ hả.
Nóng nẩy, cuồng nhiệt, nàng Carmen dây vào một vụ ẩu đả, bị phú-lít bắt bỏ bót. Hạ Sĩ José được cắt cử phiên gác ngục canh tù. Nàng Carmen uốn éo ca bài "Xê-ghế-đi-ra" (Seguedilla), kể về đời sống phóng khoáng, ca múa vô tư lự của dân du mục. Nàng dụ dỗ người Hạ Sĩ hiền lành buông tha cho con chim khỏi lồng.
Từ đó nàng gia nhập tập đoàn buôn lậu, ẩn nấp trong núi thẳm rừng sâu. Một hôm nọ, nàng Carmen cùng các đồng lõa đón mừng người hùng đấu bò anh dũng. Mặt đối mặt, lòng phải lòng, sự ngưỡng mộ biến thành tình yêu nồng cháy.
Đây lại nói về phần chàng Hạ Sĩ. Sau khi bị hành phạt vì tội thả tù, chàng băng rừng vượt suối tìm người trong mộng. Vì tình yêu chàng giã từ quân ngũ, gia nhập giới bất lương.
Biết rằng người Hạ Sĩ yêu mình sẽ lên cơn cuồng dại, nàng Carmen vẫn quyết ý đi tìm chàng đấu bò mình yêu. Bên vận động trường giữa tiếng người hoan hô ầm ĩ, Hạ Sĩ José không cầm được cơn ghen tuông đâm nàng Carmen một nhát dao chết tốt.
Ôi! Tình yêu phải chăng là lưỡi dao nhọn giết người? Nhưng không có nó thì coi tuồng còn gì thú vị nữa!
* * *
Quang cảnh "chiến thắng" trong tuồng Aida do Houston Grand Opera
dàn dựng. (Hình HGO)
Lại sang đến tuồng Aida.
Xứ Ai-Cập, tướng quân Radames thầm dan díu với nàng Aida, người nô lệ hầu hạ cho công chúa Amneris.
Chiến tranh bùng nổ. Ethiopia, cố quốc của nàng Aida, tấn công Ai-Cập. Tướng quân Radames được tiến cử xuất binh dẹp loạn. Chàng mừng rỡ quyết đem chiến thắng làm quà cho người yêu (!)
Công chúa Amneris cũng đem lòng thầm yêu trộm nhớ Radames. Nghi ngờ mối tình giữa vị tướng quân và nàng nô lệ, Công chúa vờ tung tin người hùng đã sa trường thọ tiễn. Trong nỗi kinh hoàng nàng Aida tỏ lộ mối tình oan trái. Biết Aida là tình địch, Công chúa quyết lòng phục hận.
Chiến thắng khải hoàn, trở về trong nhịp quân hành uy nghi, Radames trình lên Hoàng Thượng đám tù binh bắt được. Ngang trái làm sao, cha già bao năm xa cách của nàng Aida lại nằm trong đám tù binh nọ. Tướng quân Radames vì người yêu mà cầu khẩn Hoàng Thượng tha tù. Đức Vua chấp thuận nhưng vẫn giữ lại hai cha con nàng Aida. Và để tưởng thưởng chiến công Đức Vua buộc Radames phải sánh hôn cùng Công chúa.
Đêm trước hôm cử hành hôn lễ, Radames lẻn đến thăm Aida trong cấm cung. Qua cuộc đàm đạo mới hay cha nàng Aida chính là Quốc Vương xứ Ethiopia. Tâm tình cảm xúc chàng lỡ miệng xì ra hết bí mật quốc phòng. Công chúa Amneris cho người rình rập bắt được quả tang. Quốc Vương Ethiopia thiệt mạng trong cuộc xô xát, còn nàng Aida thì cao phi viễn tẩu.
Radames bị tước quân hàm, giam vào lãnh ngục. Công chúa tưởng chiếm trọn người tình không ngờ lại hãm hại chàng. Nàng van xin Radames chối bỏ Aida để cứu lấy mạng sống. Nhưng sống mà không có tình yêu thì sống mà chi nữa chớ? Radames thà chịu tội hình chứ nhất quyết không đổ lỗi cho Aida.
Trong ngôi mộ chôn sống người rai hùng lụy tình, nàng Aida thình lình xuất hiện. Nghe tin người yêu bị hành hình nàng quyết ý cùng chàng sang bên kia thế giới...
Mới hay ghen hờn mờ lý trí, ăn không được đạp đổ thì rồi ra cũng chẳng lấy gì mà ăn.
Gửi ý kiến của bạn
Quyền tự do hiến định là các quyền căn bản của người dân được hiến pháp quy định mà nhà nước pháp quyền có nhiệm vụ phải tôn trọng và bảo vệ. Hiện nay, tại hầu hết các quốc gia dân chủ phương Tây, các quyền này đều được quy định với nội dung giống nhau.
Vào ngày 23 tháng 11 năm 2020, từ trang Facebook của luật sư Jenny Đỗ, tôi tình cờ đọc được lời kêu gọi ủng hộ cho một người bị thương nặng sau khi bị đâm nhiều nhát trong lúc làm việc thiện nguyện tại nhà thờ Grace Baptist Church (San Jose, California). Người vừa gặp chuyện không may một ngày trước đó là Nguyên Phạm, người bạn trẻ với nụ cười hiền lành và ánh mắt sáng ngời.
Thông qua những thời đại đầy thử thách, nước Mỹ đẫ trở nên dày dạn trong ứng xử với mọi thử thách. Hôm nay chúng ta đón mừng thắng lợi, không phải thắng lợi của một ứng cử viên mà là thắng lợi của một Chính nghĩa- Chính nghĩa Dân chủ. Nguyện vọng của người dân đã được lắng nghe. Ý nguyện cua nguòi dân đã được quan tâm. Người Mỹ chúng ta hoc được bài học Dân chủ thật quí giá vào thời điểm này.
Có lẽ cũng không thể quên những đóng góp tích cực từ một số cơ quan truyền thông Việt ngữ, các ký giả chuyên hay không chuyên nghiệp, những dịch giả, các chuyên viên đủ ngành nghề trong cộng đồng gốc Việt, đặc biệt là một giới trẻ năng động và tài ba, cũng đã tham gia tích cực vào việc cung cấp thông tin nhanh chóng và xác thực, dù trong tư cách nghề nghiệp hay chỉ là công dân tự phát.
Sau khi Biển và Chim Bói Cá được dịch giả Tây Hà chuyển sang Pháp ngữ (La Mer et le Matin-Pêcheur) trong một cuộc phỏng vấn dành cho RFA, vào hôm 15 tháng 4 năm 2012, Bùi Ngọc Tấn đã có đôi lời tâm sự về tác phẩm của mình: “Tôi chỉ có thể tóm tắt lại như thế này, đây là sử thi, quyển tiểu thuyết sử thi thời sự tan rã. Tan rã trong hệ tư tưởng, tan rã trong quan hệ sản xuất, nghĩa là tan rã trong ý thức hệ, tan rã trong quan hệ giữa người với người.”
Rât ngỡ ngàng và xót xa khi tôi nghe tin Kiêm Thêm đã ra đi giữa mùa đại dịch. Mấy tuần trước, Thêm còn rủ tôi về nhà Thêm ở Monterey Hills uống bia và ngắm khu vườn nhỏ Thêm đã chí thú vun trồng trong những ngày sống cách ly ở nhà. Tuy từ nơi tôi ở, xuống nhà Kiêm Thêm chỉ cách khoảng 6 giờ lái xe trên đường cao tốc; nhưng con đường xa lộ bây giờ thành dài vô tận trong mùa dịch bệnh đang phải cách ly.
Người Việt ở nước ngoài đi biểu tình thì may mắn là không ai bị trọng thương hoặc tử thương gì sất. Tuy thế, những lời lẽ nẩy lửa – hay cay độc – mà họ dùng để mạt sát nhau (trong lúc tranh cãi để bênh vực quan điểm chính trị của mình) thì có thể làm cho tha nhân bị tổn thương cho đến khi nhắm mắt!
Ngày 6 tháng 1 năm 2021 một cuộc nổi dậy đã xảy ra tại Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn khi hàng trăm người bạo loạn tràn vào Tòa Nhà Quốc Hội Hoa Kỳ khiến cho 5 người chết. Trong khi nhiều người tại Thủ Đô Washington, bề ngoài đi biểu tình chống lại điều mà họ thấy sai lầm rằng cuộc bầu cử bị đánh cắp, sự có mặt của họ -- và các hành động của họ -- phản ảnh một loạt mục tiêu lớn hơn mà các dân quân người Mỹ đang hy vọng đạt được để có thêm hành động cực đoan hơn. Nhiều bài viết bởi các học giả chuyên về phong trào cực đoan bạo động, thượng đẳng da trắng và dân quân giải thích con đường đi xuống mà những người bạo loạn và nổi dậy này tìm cách chiếm lấy nước Mỹ. Báo The Conversation U.S. đã biên soạn các trích đoạn của 5 trong số những bài viết đó, tìm cách giải thích sự rạn nứt đã lan rộng trong xã hội Mỹ. “Những người theo QAnon, Proud Boys và các nhóm cực hữu và cực hữu và dân tộc da trắng kết nối lỏng lẻo khác tập họp tại Washington tưởng rằng họ đang sống trong ý tưởng rất ư kỳ quặc
Với bối cảnh này, Tổng thống Biden thừa nhận ông sẽ phải đối phó với một nước Mỹ phân hóa trầm trọng hơn bao giờ hết, cộng thêm với nạn dịch Thế kỷ và một nền Kinh tế suy thoái với 6.7% người Mỹ thất nghiệp. Con số này tương đương với khoảng 40 triệu người cần được trợ giúp khẩn cấp.
Tổng thống Biden nói với nhân dân Mỹ rằng ông biết rất rõ phải làm gì trong cương vị Tổng thống để hàn gắn vết thương chia rẽ do các khuynh hướng bạo lực và cường quyền gây ra, nhanh chóng ngăn chặn dịch Covid 19 và phục hồi kinh tế.
Một nền dân chủ lâu đời, bén rễ hơn ba trăm năm qua của một cường quốc hàng đầu thế giới bỗng dưng trở thành nền “cộng hòa chuối” (banana republic)[1] qua cuộc bầu cử tổng thống 2020, với tố cáo gian lận, kiện tụng rồi trở thành bạo loạn sau đó, tưởng như chỉ có thể xảy ra ở một nước độc tài kém phát triển nào đó ở Nam Mỹ hay mãi tận châu Phi xa xôi. Tại sao lại có thể xảy ra những chuyện kỳ lạ như thế với một nền dân chủ được xem như mẫu mực để thế giới noi theo?
Người Việt Phone
Một đám cháy đã bùng phát tại Viện Huyết thanh ở bang Maharashtra, Ấn Độ, nơi đang sản xuất hàng triệu liều vaccine Covid-19.
Tiến sĩ Anthony Fauci, cố vấn y tế của Tổng thống Mỹ Joe Biden, đã lên tiếng cảm ơn WHO vì dẫn dắt nỗ lực ứng phó Covid-19, trái ngược với chỉ trích thời ông Trump.
Loạt sắc lệnh được ký nhanh chóng ngay trong ngày làm việc đầu tiên của tân Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Nhà Trắng nhằm thực hiện những lời hứa tranh cử của ông.
Ông Joe Biden chính thức trở thành tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ và cũng là tổng thống lớn tuổi nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Giá dầu thế giới tăng cùng với thị trường chứng khoán Mỹ trong phiên giao dịch hôm thứ Ba (19/01/2021), một ngày trước lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Joe Biden,
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 