Mỗ Gia
(LTS: Tác giả Mỗ Gia, vốn đóng góp nhiều bài cho mục Văn Nghệ của Việt Báo Houston, lần này nói về hai vở nhạc kịch Carmen (của Bizet) và Aida (Verdi). Đây là hai trong những tuồng thường được dàn dựng trình diễn lại nhiều nhất kể từ khi chúng được viết ra. Ngay tại Houston, mùa opera năm nay 2013-14 Carmen và Aida cũng được Houston Grand Opera dàn dựng lại hoàn toàn mới (www.Houston GrandOpera.org). Bài viết dựa theo tình tiết của cốt truyện giúp người đọc nắm được nội dung lâm ly, hấp dẫn của hai vở nhạc kịch này.)
Chẳng có gì khác tiêu khiển nên coi tuồng. Tuồng đây là tuồng nàng Carmen.
Mở màn nơi đồn lính hoang vu, đang kỳ thay gác đổi canh. Nàng thôn nữ Micaela vạn dặm đem tin mẹ hiền đến chàng hạ sĩ José. Mẹ già như chuối ba hương gửi gấm người thiếu nữ dịu hiền cho chàng trai phong trần.
Ví phỏng cuộc đời bằng phẳng cả thì đến đây là đóng cửa hạ màn, vô hậu trường ăn cháo vịt. Nhưng con tạo trớ trêu, vừa khi ấy thì tiếng kẻng tan việc nổi lên từ hãng xì-gà bên cạnh. Hàng hàng lớp lớp công nhân tuôn đến quảng trường ca vui mừng rỡ. Mà kìa nàng Carmen đâu, sao bặt vô âm tín? A, nàng đây rồi! Lẳng lơ nàng cất tiếng ca trù "Tình Yêu Là Con Chim Vùng Dậy" (L'Amour Est Un Oiseau Rebelle): "Chàng yêu em, chưa chắc em yêu chàng; mà em yêu chàng thì chàng coi chừng tánh mạng". Ngắt cánh hoa hồng nàng ném vào lòng chàng Hạ Sĩ điển trai. Mọi người đều hỉ hả.
Nóng nẩy, cuồng nhiệt, nàng Carmen dây vào một vụ ẩu đả, bị phú-lít bắt bỏ bót. Hạ Sĩ José được cắt cử phiên gác ngục canh tù. Nàng Carmen uốn éo ca bài "Xê-ghế-đi-ra" (Seguedilla), kể về đời sống phóng khoáng, ca múa vô tư lự của dân du mục. Nàng dụ dỗ người Hạ Sĩ hiền lành buông tha cho con chim khỏi lồng.
Từ đó nàng gia nhập tập đoàn buôn lậu, ẩn nấp trong núi thẳm rừng sâu. Một hôm nọ, nàng Carmen cùng các đồng lõa đón mừng người hùng đấu bò anh dũng. Mặt đối mặt, lòng phải lòng, sự ngưỡng mộ biến thành tình yêu nồng cháy.
Đây lại nói về phần chàng Hạ Sĩ. Sau khi bị hành phạt vì tội thả tù, chàng băng rừng vượt suối tìm người trong mộng. Vì tình yêu chàng giã từ quân ngũ, gia nhập giới bất lương.
Biết rằng người Hạ Sĩ yêu mình sẽ lên cơn cuồng dại, nàng Carmen vẫn quyết ý đi tìm chàng đấu bò mình yêu. Bên vận động trường giữa tiếng người hoan hô ầm ĩ, Hạ Sĩ José không cầm được cơn ghen tuông đâm nàng Carmen một nhát dao chết tốt.
Ôi! Tình yêu phải chăng là lưỡi dao nhọn giết người? Nhưng không có nó thì coi tuồng còn gì thú vị nữa!
Lại sang đến tuồng Aida.
Xứ Ai-Cập, tướng quân Radames thầm dan díu với nàng Aida, người nô lệ hầu hạ cho công chúa Amneris.
Chiến tranh bùng nổ. Ethiopia, cố quốc của nàng Aida, tấn công Ai-Cập. Tướng quân Radames được tiến cử xuất binh dẹp loạn. Chàng mừng rỡ quyết đem chiến thắng làm quà cho người yêu (!)
Công chúa Amneris cũng đem lòng thầm yêu trộm nhớ Radames. Nghi ngờ mối tình giữa vị tướng quân và nàng nô lệ, Công chúa vờ tung tin người hùng đã sa trường thọ tiễn. Trong nỗi kinh hoàng nàng Aida tỏ lộ mối tình oan trái. Biết Aida là tình địch, Công chúa quyết lòng phục hận.
Chiến thắng khải hoàn, trở về trong nhịp quân hành uy nghi, Radames trình lên Hoàng Thượng đám tù binh bắt được. Ngang trái làm sao, cha già bao năm xa cách của nàng Aida lại nằm trong đám tù binh nọ. Tướng quân Radames vì người yêu mà cầu khẩn Hoàng Thượng tha tù. Đức Vua chấp thuận nhưng vẫn giữ lại hai cha con nàng Aida. Và để tưởng thưởng chiến công Đức Vua buộc Radames phải sánh hôn cùng Công chúa.
Đêm trước hôm cử hành hôn lễ, Radames lẻn đến thăm Aida trong cấm cung. Qua cuộc đàm đạo mới hay cha nàng Aida chính là Quốc Vương xứ Ethiopia. Tâm tình cảm xúc chàng lỡ miệng xì ra hết bí mật quốc phòng. Công chúa Amneris cho người rình rập bắt được quả tang. Quốc Vương Ethiopia thiệt mạng trong cuộc xô xát, còn nàng Aida thì cao phi viễn tẩu.
Radames bị tước quân hàm, giam vào lãnh ngục. Công chúa tưởng chiếm trọn người tình không ngờ lại hãm hại chàng. Nàng van xin Radames chối bỏ Aida để cứu lấy mạng sống. Nhưng sống mà không có tình yêu thì sống mà chi nữa chớ? Radames thà chịu tội hình chứ nhất quyết không đổ lỗi cho Aida.
Trong ngôi mộ chôn sống người rai hùng lụy tình, nàng Aida thình lình xuất hiện. Nghe tin người yêu bị hành hình nàng quyết ý cùng chàng sang bên kia thế giới...
Mới hay ghen hờn mờ lý trí, ăn không được đạp đổ thì rồi ra cũng chẳng lấy gì mà ăn.
(LTS: Tác giả Mỗ Gia, vốn đóng góp nhiều bài cho mục Văn Nghệ của Việt Báo Houston, lần này nói về hai vở nhạc kịch Carmen (của Bizet) và Aida (Verdi). Đây là hai trong những tuồng thường được dàn dựng trình diễn lại nhiều nhất kể từ khi chúng được viết ra. Ngay tại Houston, mùa opera năm nay 2013-14 Carmen và Aida cũng được Houston Grand Opera dàn dựng lại hoàn toàn mới (www.Houston GrandOpera.org). Bài viết dựa theo tình tiết của cốt truyện giúp người đọc nắm được nội dung lâm ly, hấp dẫn của hai vở nhạc kịch này.)
*
Chẳng có gì khác tiêu khiển nên coi tuồng. Tuồng đây là tuồng nàng Carmen.
Mở màn nơi đồn lính hoang vu, đang kỳ thay gác đổi canh. Nàng thôn nữ Micaela vạn dặm đem tin mẹ hiền đến chàng hạ sĩ José. Mẹ già như chuối ba hương gửi gấm người thiếu nữ dịu hiền cho chàng trai phong trần.
Ví phỏng cuộc đời bằng phẳng cả thì đến đây là đóng cửa hạ màn, vô hậu trường ăn cháo vịt. Nhưng con tạo trớ trêu, vừa khi ấy thì tiếng kẻng tan việc nổi lên từ hãng xì-gà bên cạnh. Hàng hàng lớp lớp công nhân tuôn đến quảng trường ca vui mừng rỡ. Mà kìa nàng Carmen đâu, sao bặt vô âm tín? A, nàng đây rồi! Lẳng lơ nàng cất tiếng ca trù "Tình Yêu Là Con Chim Vùng Dậy" (L'Amour Est Un Oiseau Rebelle): "Chàng yêu em, chưa chắc em yêu chàng; mà em yêu chàng thì chàng coi chừng tánh mạng". Ngắt cánh hoa hồng nàng ném vào lòng chàng Hạ Sĩ điển trai. Mọi người đều hỉ hả.
Nóng nẩy, cuồng nhiệt, nàng Carmen dây vào một vụ ẩu đả, bị phú-lít bắt bỏ bót. Hạ Sĩ José được cắt cử phiên gác ngục canh tù. Nàng Carmen uốn éo ca bài "Xê-ghế-đi-ra" (Seguedilla), kể về đời sống phóng khoáng, ca múa vô tư lự của dân du mục. Nàng dụ dỗ người Hạ Sĩ hiền lành buông tha cho con chim khỏi lồng.
Từ đó nàng gia nhập tập đoàn buôn lậu, ẩn nấp trong núi thẳm rừng sâu. Một hôm nọ, nàng Carmen cùng các đồng lõa đón mừng người hùng đấu bò anh dũng. Mặt đối mặt, lòng phải lòng, sự ngưỡng mộ biến thành tình yêu nồng cháy.
Đây lại nói về phần chàng Hạ Sĩ. Sau khi bị hành phạt vì tội thả tù, chàng băng rừng vượt suối tìm người trong mộng. Vì tình yêu chàng giã từ quân ngũ, gia nhập giới bất lương.
Biết rằng người Hạ Sĩ yêu mình sẽ lên cơn cuồng dại, nàng Carmen vẫn quyết ý đi tìm chàng đấu bò mình yêu. Bên vận động trường giữa tiếng người hoan hô ầm ĩ, Hạ Sĩ José không cầm được cơn ghen tuông đâm nàng Carmen một nhát dao chết tốt.
Ôi! Tình yêu phải chăng là lưỡi dao nhọn giết người? Nhưng không có nó thì coi tuồng còn gì thú vị nữa!
* * *
Quang cảnh "chiến thắng" trong tuồng Aida do Houston Grand Opera
dàn dựng. (Hình HGO)
Lại sang đến tuồng Aida.
Xứ Ai-Cập, tướng quân Radames thầm dan díu với nàng Aida, người nô lệ hầu hạ cho công chúa Amneris.
Chiến tranh bùng nổ. Ethiopia, cố quốc của nàng Aida, tấn công Ai-Cập. Tướng quân Radames được tiến cử xuất binh dẹp loạn. Chàng mừng rỡ quyết đem chiến thắng làm quà cho người yêu (!)
Công chúa Amneris cũng đem lòng thầm yêu trộm nhớ Radames. Nghi ngờ mối tình giữa vị tướng quân và nàng nô lệ, Công chúa vờ tung tin người hùng đã sa trường thọ tiễn. Trong nỗi kinh hoàng nàng Aida tỏ lộ mối tình oan trái. Biết Aida là tình địch, Công chúa quyết lòng phục hận.
Chiến thắng khải hoàn, trở về trong nhịp quân hành uy nghi, Radames trình lên Hoàng Thượng đám tù binh bắt được. Ngang trái làm sao, cha già bao năm xa cách của nàng Aida lại nằm trong đám tù binh nọ. Tướng quân Radames vì người yêu mà cầu khẩn Hoàng Thượng tha tù. Đức Vua chấp thuận nhưng vẫn giữ lại hai cha con nàng Aida. Và để tưởng thưởng chiến công Đức Vua buộc Radames phải sánh hôn cùng Công chúa.
Đêm trước hôm cử hành hôn lễ, Radames lẻn đến thăm Aida trong cấm cung. Qua cuộc đàm đạo mới hay cha nàng Aida chính là Quốc Vương xứ Ethiopia. Tâm tình cảm xúc chàng lỡ miệng xì ra hết bí mật quốc phòng. Công chúa Amneris cho người rình rập bắt được quả tang. Quốc Vương Ethiopia thiệt mạng trong cuộc xô xát, còn nàng Aida thì cao phi viễn tẩu.
Radames bị tước quân hàm, giam vào lãnh ngục. Công chúa tưởng chiếm trọn người tình không ngờ lại hãm hại chàng. Nàng van xin Radames chối bỏ Aida để cứu lấy mạng sống. Nhưng sống mà không có tình yêu thì sống mà chi nữa chớ? Radames thà chịu tội hình chứ nhất quyết không đổ lỗi cho Aida.
Trong ngôi mộ chôn sống người rai hùng lụy tình, nàng Aida thình lình xuất hiện. Nghe tin người yêu bị hành hình nàng quyết ý cùng chàng sang bên kia thế giới...
Mới hay ghen hờn mờ lý trí, ăn không được đạp đổ thì rồi ra cũng chẳng lấy gì mà ăn.
15/11/2019(Xem: 389)
Đọc Trí Quang Tự Truyện, chúng ta thấy tình Mẹ như là một hạnh nguyện Bồ Tát để Ôn thành bậc Cao Tăng. Mẹ là chất liệu yêu thương xây thành đài hoa rực rỡ để Ôn ngự tọa suốt một đời làm Thầy tu.
15/11/2019(Xem: 381)
Thắm thoát đã trải qua năm mươi năm xa quê hương, xa thầy, xa bạn, xa chùa. Nhưng sáng sớm hôm qua, sau khi thức dậy, mở radio nghe tin buồn về Đại Lảo Hòa Thượng Trí Quang đã thu thần thị tịch một cách tự tại và Ngài đã để lại di chúc, tang lễ thật đơn giản, không nhận tràng hoa và phúng điếu.
15/11/2019(Xem: 121)
Nếu “quyền lực chánh trị” đã vượt khỏi phạm vi hoạt động, nếu “nền dân chủ” đã bị tướt đoạt bởi một nhóm người chánh trị toàn quyền, một hệ thống quan liêu, cửa quyền toàn trị hay những nhóm thế lực độc tài
15/11/2019(Xem: 153)
Đối với một người đã giác ngộ, sẽ không còn thấy nữ tính và nam tính nữa. Với một số vị thường quán bạch cốt, sẽ thấy thân mình và người chỉ là một nhóm xương khô đang đi đứng nằm ngồi.
15/11/2019(Xem: 640)
Hôm 29.10.2019 Lào bắt đầu cho vận hành đập thủy điện Xayaburi và tiếp theo sẽ là con đập Don Sahong. Đây là hai đập thủy điện nằm trên dòng chính sông Mekong, đã và đang gây rất nhiều tranh cãi giữa Lào, Thái Lan, Cambodia cũng như Việt Nam ở hạ nguồn Mekong.
15/11/2019(Xem: 323)
Chính sách Quốc phòng “3 không” nguy hiểm của đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) đã lây qua đời sống người dân, cán bộ và đảng viên, báo hiệu thời kỳ liệt não vô cảm trước kẻ thù Trung Cộng.
15/11/2019(Xem: 266)
Dòng thời gian vẫn âm thầm trôi qua, bốn mùa nối tiếp. Họ vẫn âm thầm như những con chim ẩn mình chờ chết. Thời gian không đợi ai bao giờ
14/11/2019(Xem: 350)
Từ hôm dời vào Landon Ridge Independent Living cho đến nay, thỉnh thoảng đi ngang phòng 212, ông Nhân nghe văng vẳng tiếng Violon với những tình khúc buồn như tâm hồn và xưa như khoảng đời tươi đẹp đã qua của ông. Đôi khi ông Nhân muốn hỏi nhân viên văn phòng về tiếng đàn ở phòng 212
14/11/2019(Xem: 606)
Một buổi trưa đẹp trời, ông bà Giáo Sư Phạm Cao Dương và Khánh Vân đến thăm, mang tặng vợ chồng tôi một món quà quý giá và thật ý nghĩa! Đó là Tuyển Tập "SIÊU QUỐC GIA VIỆT NAM tại hải ngoại và HIỂM HOẠ BẮC PHƯƠNG" mới vừa in xong!
14/11/2019(Xem: 770)
Vụ 39 người Việt chết trong xe container trên đường vượt biên đến Vương Quốc Anh đã đánh động lương tâm loài người, nhất là người Việt Nam cả trong lẫn ngoài nước.
14/11/2019(Xem: 565)
Hôm qua đã vào tiết “Lập Đông”, nắng Thu đã nhạt trên những hàng phong trơ xương lá, cái lạnh đã len qua áo khoác vào tận trong ngực.
14/11/2019(Xem: 541)
Sáng nay tôi bỗng thấy
Người tôi nhẹ như Rơm
14/11/2019(Xem: 499)
Tin về cái chết của 39 người Việt, được tìm thấy trong một xe thùng chở hàng đông lạnh tại khu công nghiệp ở Essex, Vương quốc Anh đã gây xúc động và được dư luận thế giới quan tâm trong hai tuần qua.
14/11/2019(Xem: 717)
Từ Berlin, Hiếu Bá Linh vừa trân trọng cho hay một tin vui … đã cũ: “40 năm trước, tổng thống Ý cử 3 tàu chiến đến Biển Đông cứu vớt thuyền nhân tị nạn Việt Nam … Hoạt động gần 1 tháng, 907 thuyền nhân đã được cứu sống và đưa về Ý. Ngày 21/8/1979, tại lối vào cảng Venice, thủy thủ đoàn và các thuyền nhân được dân chúng hân hoan chào đón.”
14/11/2019(Xem: 1762)
Tin tức trên mạng đang sôi nổi về một lời phát biểu mới đây của Trần Long Ẩn rằng “Toàn bộ nền văn học nghệ thuật miền Nam trước 1975 là độc hại, cần phải xóa bỏ hết”.
Tin công nghệ
Khoảng đầu tháng 11/2019, căn cứ tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (Intercontinental Ballistic Missile - ICBM) bỏ hoang tại Arizona được công ty bất động sản rao bán với giá 400,000 USD.
Khoảng đầu tháng 11/2019, theo báo cáo vừa được Facebook công bố, chỉ trong vòng 5 tháng, mạng xã hội đã xóa sổ 3.2 tỷ tài khoản giả mạo và hàng triệu bài viết liên quan tới lạm dụng trẻ em, tự sát. Số tài khoản giả mạo bị xóa tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2018.
chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) Jerome Powell bác bỏ ý tưởng mà Tổng thống Donald Trump thường đưa ra đòi FED hạ lãi suất về âm.
Trung Quốc đang giữ và điều tra giáo sư Đài Loan Shih Cheng-ping với cáo buộc tham gia vào các hoạt động "nguy hiểm với an ninh quốc gia".
CEO Elon Musk của hãng xe điện Mỹ Tesla chính thức công bố kế hoạch xây một siêu nhà máy (gigafactory) và một trung tâm kỹ thuật-thiết kế tại khu vực gần thủ đô Berlin của Đức.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, thành viên gia đình các nhân viên chính phủ Mỹ ở Bolivia đã được lệnh về nước do tình trạng bất ổn.
Dean Foods, nhà sản xuất sữa lớn nhất của Mỹ, đã làm thủ tục nộp đơn xin bảo hộ phá sản lên tòa án.
nhà đồng sáng lập, cựu Tổng giám đốc (CEO) công ty ứng dụng gọi xe Uber, ông Travis Kalanick, đã bán ra lượng cổ phiếu Uber trị giá hơn 500 triệu USD. Vụ bán cổ phiếu diễn ra ngay sau khi kết thúc thời kỳ giới hạn
Con sông gần biên giới Hàn - Triều chuyển màu đỏ sau khi máu từ xác lợn nhiễm dịch tả Châu Phi chảy vào đây theo nước mưa.
Khoảng đầu tháng 11/2019, cảnh sát Đan Mạch tái lập nhiều chốt kiểm soát tại các cửa khẩu với Thụy Điển để ngăn tội phạm xuyên biên giới.
Khoảng đầu tháng 11/2019, Facebook giới thiệu dịch vụ Facebook Pay, có mặt đầu tiên tại Mỹ trên hai nền tảng Facebook và Messenger trước khi cập nhật cho Instagram và WhatsApp. Người dùng Facebook Pay sẽ thấy lịch sử thanh toán của tất cả ứng dụng tại một chỗ.
Hongjin Tan, người Trung Quốc, thừa nhận đánh cắp những bí mật thương mại của công ty dầu khí Phillips 66, bang Oklahoma, Mỹ, khi làm việc tại đây.
Khoảng đầu tháng 11/2019, một cuộc tranh cãi nổ ra bên trong Nhà Trắng về cách để đánh bại cuộc điều tra luận tội Trump do đảng Dân chủ dẫn dắt.
Yongsan là vùng đất ở trung tâm Seoul, nhưng không thuộc quyền kiểm soát của Hàn Quốc suốt gần 70 năm.
Khoảng đầu tháng 11/2019, một nghiên cứu mới được công bố đã đưa ra kết luận rằng nhạc giao hưởng có thể tạo ra các ảnh hưởng tốt đến thai nhi trong bụng mẹ.
Copyright © 2019 vietbao.com All rights reserved 