Nguyễn Lộc Yên
(Lời tâm tình: “Sử Việt” chỉ khái quát các Nhân vật lịch sử, không đi sâu từng chi tiết của Nhân vật. Cuối mỗi bài viết, phần “Thiết nghĩ” nếu có chỉ là góp ý của tác giả, không ngoài mục đích làm sáng tỏ thêm về nội dung của đề tài đã biên soạn. “Sử Việt” đăng vào ngày thứ Ba ‘Tuesday’ mỗi tuần).
VẠN HẠNH THIỀN SƯ
(938? – 1018)
Thiền sư Vạn Hạnh họ Nguyễn, không rõ tên thật, Vạn Hạnh là pháp danh, quê ở Cổ Pháp, Bắc Giang. Ông thọ giới Thiền Ông Đạo Giả ở chùa Lục Tổ. Sau khi Thiền Ông mất, ông bắt đầu chuyên tập pháp Tổng Trì Tam Ma Địa (Dharani Samadhi), nên sau này hễ ông nói lời gì đều được thiên hạ cho là phù sấm. Ông là sư phụ của Lý Công Uẩn. Ông cố vấn và thành lập triều Lý ban đầu. Ông cũng là một nhà tiên tri.
Năm 980, Hầu Nhân Bảo đem quân Tống sang đóng ở núi Cương Giáp Lãng để xâm chiếm Đại Cồ Việt, vua Lê đại Hành triệu Sư vào hỏi: Ta đánh thì thắng thua thế nào?. Sư đáp: “...Nếu quân ta quyết chiến, phục kích mà đánh thì 3 đến 7 ngày sẽ đuổi giặc ra khỏi nước”. Sau đấy ứng nghiệm đúng như vậy. Ông kiến thức uyên bác, bài sấm của ông chỉ có 10 câu, đã tiên tri thời cuộc của Việt Nam cả ngàn năm:
Lời sấm:
Nghĩa Nôm:
1- Thụ căn liễu liễu
1- Gốc cây đồ sộ
2- Mộc biểu thanh thanh
2- Vỏ cây xanh xanh
3- Hoà đao mộc lạc
3- Triều Lê sẽ đổ
4- Thập bát tử thành
5- Đông a nhập địa
5- Nhà Trần xuất thế
6- Dị mộc tái sinh
6- Cây khác lại sinh
7-Chấn cung xuất nhật
7- Phương đông rực rỡ
8- Đoài cung ẩn tinh
8- Hướng tây sao lành
9- Lục thất niên gian
9- Sáu bảy năm nữa
10- Thiên hạ thái bình
10- Non nước thanh bình
Câu 1 và 2: Phổ hệ của cây. Câu 3: Hoà, đao, mộc là từ Hán, chiết tự chữ Lê (nhà Lê sắp mất). Câu 4: Thập, bát, tử, chiết tự chữ Lý (họ Lý lên ngôi). Câu 5: Đông a, chiết tự chữ Trần (nhà Trần sẽ dựng nghiệp). Câu 6: Họ Lê lập lại (chỉ Lê Lợi). Câu 7: Quẻ chấn ở hướng đông, tức mặt trời mọc (có lẽ là họ Mạc). Câu 8: Đoài ở tây (có lẽ nhà Tây Sơn). Câu 9: Sáu bảy năm nữa (chữ lục thất là chỉ nhà Nguyễn). Câu 10: Thiên hạ thái bình. Sư Vạn Hạnh bảo riêng Công Uẩn rằng: “Cứ theo lời sấm, thì họ Lý không ai bằng Công Uẩn cả”. Công Uẩn sợ tiết lộ, sai người đưa sư Vạn Hạnh vào trong núi Tiêu Sơn. Vua Ngọa Triều ăn qủa khế trong ruột có hột lý (hột mận) và nghĩ lời sấm, nên sai quân bí mật tìm người họ Lý giết đi, Trong khi ấy Lý Công Uẩn ở tại triều đình mà không để ý?! Trước khi viên tịch sư Vạn Hạnh gọi đệ tử dặn dò và đọc bài kệ:
Thân như điện ảnh hữu hoàn vô,
Vạn mộc xuân vinh thu hựu khô.
Nhậm vận thịnh suy vô bố uý,
Thịnh suy như lộ thảo đầu phô.
Ngô Tất Tố dịch: Thân như bóng chớp, có rồi không,
Cây cối xuân tươi, thu não nùng.
Mặc cuộc thịnh suy đừng sợ hãi,
Kìa kìa ngọn cỏ giọt sương đông.
Ngày 15-5 Mậu ngọ (30-6-1018), Thiền sư viên tịch. Vua Lý Thái Tổ và tất cả triều thần nhà Lý đến làm tang lễ, thỉnh xá lợi của ngài về thờ tại chùa Tiêu Sơn (Bắc Ninh). Sau này, vua Lý Nhân Tông (1072-1127) có bài kệ truy tán Thiền sư:
Nguyên văn
Nghĩa Nôm
Vạn Hạnh dung tam tế - Vạn Hạnh thông ba cõi
Chân phù cổ sấm cơ - Thật hợp lời sấm xưa
Hương quan danh Cổ Pháp - Quê hương tên Cổ Pháp
Trụ tích trấn vương kỳ - Chống gậy trấn kinh vua
*- Thiết nghĩ: Thiền sư Vạn Hạnh là một cao tăng đức độ, một học giả lỗi lạc, một nhà chính trị sâu sắc. Thiền sư đã thông suốt tường tận ba luồng tư tưởng: Đạo học, Nho học và Phật học. Thiền sư là người siêu việt, luôn mong mỏi xoay chuyển vận nước và dân tộc bước vào thời thịnh vượng và thiết tha gầy dựng nền Triết Việt thực dụng cho nòi giống.
Thời bấy giờ, giới trí thức Việt có nhiều vị thiền sư uyên thâm bác học, Sư Vạn Hạnh thuộc hệ thứ 12 của Thiền Phái Tỳ Ni Đa Lưu Chi, nên rất lỗi lạc. Các Thiền sư chẳng những nghiên cứu tu tập về đạo để thấu hiểu sâu sắc về đời sống tâm linh, còn nghiên cứu: Dịch lý, tử vi tướng pháp, y học; nhằm khai mở trí tuệ và đời sống chân thiện cho người dân.
Thiền sư Vạn Hạnh có khả năng tiên đoán chính xác, phải chăng do nội tâm của Sư thực chứng thông suốt được quá khứ, hiện tại và vị lai?. Con người là một tiểu vũ trụ, luôn tương quan với đại vũ trụ. Nếu nghiền ngẫm được thông suốt những bí ẩn, có thể trông thấy được những điều sâu kín sẽ rộng mở thông suốt trong tâm thức chăng?. Những điều tiên tri và mong mỏi của Thiền sư nghiền ngẫm kỳ diệu.
Năm 1005, vua Lê Đại Hành băng hà, các hoàng tử tranh ngôi, tạo cảnh thương đau từ trong triều đến dân gian. Trước thảm trạng tối tăm ấy, Thiền sư xuất hiện như một thứ ánh sáng huyền diệu quét sạch màng u ám để đưa đất nước vào thời đại sáng sủa. Muốn đưa Lý Công Uẩn cai trị đất nước, hy vọng nhân dân sẽ được hạnh phúc. Sư phải chuẩn bị khai thị nhân tâm, vận động lòng dân bằng sấm truyền một cách siêu dị, trong bài sấm của Sư có câu: Hoà đao mộc lạc (Triều Lê sẽ đổ) - Thập bát tử thành (Họ Lý dương danh). Sau nầy Lý Thái Tổ trở thành một vị minh quân của Đại Việt.
Dã tâm của đế quốc Tàu, muốn dân tộc ta rơi vào sự khống chế của chúng. Chúng muốn dân ta quy lỵ chúng về mọi phương diện; để đồng hóa người dân đến tận gốc; rồi biến dân ta thành kẻ nô lệ. Chúng đã tàn phá tất cả những di sản của dân tộc ta, thay vào đó một trào lưu văn hóa ngoại xâm; thế mà cũng có bọn tay sai lại van xin chúng?!. Sư Vạn Hạnh đã thấy rõ âm mưu thâm độc của Tàu, Sư tha thiết mãnh liệt về tình tự dân tộc, tạo dựng thành một nền tâm linh huyền diệu cho giống nòi, tổng hợp những văn hóa Triết Việt, lựa lọc đưa vào văn hoá đặc thù của Dân Tộc.
Trưng Vương đuổi quân Hán, Trần Hưng Đạo diệt Nguyên, Lê Lợi trừ Minh, Quang Trung đuổi quân Thanh... Các vị anh hùng đã tạo được những chiến thắng lẫy lừng, mà những chiến công ấy có thành quả tồn tại trong một thời gian, thời thế sẽ đổi thay, có thể xảy ra những chiến tranh khác. Nhưng trận đánh về văn hóa của Sư Vạn Hạnh, là một trận thắng lợi chung kết cho muôn đời của nòi giống Lạc Hồng vậy?!
Cảm niệm: Vạn Hạnh Thiền Sư
Sấm ký tiền căn, rõ hẳn hoi
Lời bàn vận nước, thiết tha lời
Lo đời, lo nước, lo lường đạo
Giảng đạo, giảng kinh, giảng giải đời
Nguyễn Lộc Yên
(Lời tâm tình: “Sử Việt” chỉ khái quát các Nhân vật lịch sử, không đi sâu từng chi tiết của Nhân vật. Cuối mỗi bài viết, phần “Thiết nghĩ” nếu có chỉ là góp ý của tác giả, không ngoài mục đích làm sáng tỏ thêm về nội dung của đề tài đã biên soạn. “Sử Việt” đăng vào ngày thứ Ba ‘Tuesday’ mỗi tuần).
VẠN HẠNH THIỀN SƯ
(938? – 1018)
Thiền sư Vạn Hạnh họ Nguyễn, không rõ tên thật, Vạn Hạnh là pháp danh, quê ở Cổ Pháp, Bắc Giang. Ông thọ giới Thiền Ông Đạo Giả ở chùa Lục Tổ. Sau khi Thiền Ông mất, ông bắt đầu chuyên tập pháp Tổng Trì Tam Ma Địa (Dharani Samadhi), nên sau này hễ ông nói lời gì đều được thiên hạ cho là phù sấm. Ông là sư phụ của Lý Công Uẩn. Ông cố vấn và thành lập triều Lý ban đầu. Ông cũng là một nhà tiên tri.
Năm 980, Hầu Nhân Bảo đem quân Tống sang đóng ở núi Cương Giáp Lãng để xâm chiếm Đại Cồ Việt, vua Lê đại Hành triệu Sư vào hỏi: Ta đánh thì thắng thua thế nào?. Sư đáp: “...Nếu quân ta quyết chiến, phục kích mà đánh thì 3 đến 7 ngày sẽ đuổi giặc ra khỏi nước”. Sau đấy ứng nghiệm đúng như vậy. Ông kiến thức uyên bác, bài sấm của ông chỉ có 10 câu, đã tiên tri thời cuộc của Việt Nam cả ngàn năm:
Lời sấm:
Nghĩa Nôm:
1- Thụ căn liễu liễu
1- Gốc cây đồ sộ
2- Mộc biểu thanh thanh
2- Vỏ cây xanh xanh
3- Hoà đao mộc lạc
3- Triều Lê sẽ đổ
4- Thập bát tử thành
5- Đông a nhập địa
5- Nhà Trần xuất thế
6- Dị mộc tái sinh
6- Cây khác lại sinh
7-Chấn cung xuất nhật
7- Phương đông rực rỡ
8- Đoài cung ẩn tinh
8- Hướng tây sao lành
9- Lục thất niên gian
9- Sáu bảy năm nữa
10- Thiên hạ thái bình
10- Non nước thanh bình
Câu 1 và 2: Phổ hệ của cây. Câu 3: Hoà, đao, mộc là từ Hán, chiết tự chữ Lê (nhà Lê sắp mất). Câu 4: Thập, bát, tử, chiết tự chữ Lý (họ Lý lên ngôi). Câu 5: Đông a, chiết tự chữ Trần (nhà Trần sẽ dựng nghiệp). Câu 6: Họ Lê lập lại (chỉ Lê Lợi). Câu 7: Quẻ chấn ở hướng đông, tức mặt trời mọc (có lẽ là họ Mạc). Câu 8: Đoài ở tây (có lẽ nhà Tây Sơn). Câu 9: Sáu bảy năm nữa (chữ lục thất là chỉ nhà Nguyễn). Câu 10: Thiên hạ thái bình. Sư Vạn Hạnh bảo riêng Công Uẩn rằng: “Cứ theo lời sấm, thì họ Lý không ai bằng Công Uẩn cả”. Công Uẩn sợ tiết lộ, sai người đưa sư Vạn Hạnh vào trong núi Tiêu Sơn. Vua Ngọa Triều ăn qủa khế trong ruột có hột lý (hột mận) và nghĩ lời sấm, nên sai quân bí mật tìm người họ Lý giết đi, Trong khi ấy Lý Công Uẩn ở tại triều đình mà không để ý?! Trước khi viên tịch sư Vạn Hạnh gọi đệ tử dặn dò và đọc bài kệ:
Thân như điện ảnh hữu hoàn vô,
Vạn mộc xuân vinh thu hựu khô.
Nhậm vận thịnh suy vô bố uý,
Thịnh suy như lộ thảo đầu phô.
Ngô Tất Tố dịch: Thân như bóng chớp, có rồi không,
Cây cối xuân tươi, thu não nùng.
Mặc cuộc thịnh suy đừng sợ hãi,
Kìa kìa ngọn cỏ giọt sương đông.
Ngày 15-5 Mậu ngọ (30-6-1018), Thiền sư viên tịch. Vua Lý Thái Tổ và tất cả triều thần nhà Lý đến làm tang lễ, thỉnh xá lợi của ngài về thờ tại chùa Tiêu Sơn (Bắc Ninh). Sau này, vua Lý Nhân Tông (1072-1127) có bài kệ truy tán Thiền sư:
Nguyên văn
Nghĩa Nôm
Vạn Hạnh dung tam tế - Vạn Hạnh thông ba cõi
Chân phù cổ sấm cơ - Thật hợp lời sấm xưa
Hương quan danh Cổ Pháp - Quê hương tên Cổ Pháp
Trụ tích trấn vương kỳ - Chống gậy trấn kinh vua
*- Thiết nghĩ: Thiền sư Vạn Hạnh là một cao tăng đức độ, một học giả lỗi lạc, một nhà chính trị sâu sắc. Thiền sư đã thông suốt tường tận ba luồng tư tưởng: Đạo học, Nho học và Phật học. Thiền sư là người siêu việt, luôn mong mỏi xoay chuyển vận nước và dân tộc bước vào thời thịnh vượng và thiết tha gầy dựng nền Triết Việt thực dụng cho nòi giống.
Thời bấy giờ, giới trí thức Việt có nhiều vị thiền sư uyên thâm bác học, Sư Vạn Hạnh thuộc hệ thứ 12 của Thiền Phái Tỳ Ni Đa Lưu Chi, nên rất lỗi lạc. Các Thiền sư chẳng những nghiên cứu tu tập về đạo để thấu hiểu sâu sắc về đời sống tâm linh, còn nghiên cứu: Dịch lý, tử vi tướng pháp, y học; nhằm khai mở trí tuệ và đời sống chân thiện cho người dân.
Thiền sư Vạn Hạnh có khả năng tiên đoán chính xác, phải chăng do nội tâm của Sư thực chứng thông suốt được quá khứ, hiện tại và vị lai?. Con người là một tiểu vũ trụ, luôn tương quan với đại vũ trụ. Nếu nghiền ngẫm được thông suốt những bí ẩn, có thể trông thấy được những điều sâu kín sẽ rộng mở thông suốt trong tâm thức chăng?. Những điều tiên tri và mong mỏi của Thiền sư nghiền ngẫm kỳ diệu.
Năm 1005, vua Lê Đại Hành băng hà, các hoàng tử tranh ngôi, tạo cảnh thương đau từ trong triều đến dân gian. Trước thảm trạng tối tăm ấy, Thiền sư xuất hiện như một thứ ánh sáng huyền diệu quét sạch màng u ám để đưa đất nước vào thời đại sáng sủa. Muốn đưa Lý Công Uẩn cai trị đất nước, hy vọng nhân dân sẽ được hạnh phúc. Sư phải chuẩn bị khai thị nhân tâm, vận động lòng dân bằng sấm truyền một cách siêu dị, trong bài sấm của Sư có câu: Hoà đao mộc lạc (Triều Lê sẽ đổ) - Thập bát tử thành (Họ Lý dương danh). Sau nầy Lý Thái Tổ trở thành một vị minh quân của Đại Việt.
Dã tâm của đế quốc Tàu, muốn dân tộc ta rơi vào sự khống chế của chúng. Chúng muốn dân ta quy lỵ chúng về mọi phương diện; để đồng hóa người dân đến tận gốc; rồi biến dân ta thành kẻ nô lệ. Chúng đã tàn phá tất cả những di sản của dân tộc ta, thay vào đó một trào lưu văn hóa ngoại xâm; thế mà cũng có bọn tay sai lại van xin chúng?!. Sư Vạn Hạnh đã thấy rõ âm mưu thâm độc của Tàu, Sư tha thiết mãnh liệt về tình tự dân tộc, tạo dựng thành một nền tâm linh huyền diệu cho giống nòi, tổng hợp những văn hóa Triết Việt, lựa lọc đưa vào văn hoá đặc thù của Dân Tộc.
Trưng Vương đuổi quân Hán, Trần Hưng Đạo diệt Nguyên, Lê Lợi trừ Minh, Quang Trung đuổi quân Thanh... Các vị anh hùng đã tạo được những chiến thắng lẫy lừng, mà những chiến công ấy có thành quả tồn tại trong một thời gian, thời thế sẽ đổi thay, có thể xảy ra những chiến tranh khác. Nhưng trận đánh về văn hóa của Sư Vạn Hạnh, là một trận thắng lợi chung kết cho muôn đời của nòi giống Lạc Hồng vậy?!
Cảm niệm: Vạn Hạnh Thiền Sư
Sấm ký tiền căn, rõ hẳn hoi
Lời bàn vận nước, thiết tha lời
Lo đời, lo nước, lo lường đạo
Giảng đạo, giảng kinh, giảng giải đời
Nguyễn Lộc Yên
Gửi ý kiến của bạn
Tôi tha phương cầu thực đã lâu nên tiếng mẹ đẻ không khỏi có phần giới hạn. Bữa qua, đứng xếp hàng ở chợ chờ trả tiền thùng bia, chợt nghe loáng thoáng dăm câu đối thoại của mấy người đồng hương mà không khỏi có đôi chút băn khoăn:
Vậy chớ chị thuộc diện gì?
Nào có “thuộc diện” gì đâu. Mình chỉ là loại … ăn theo thôi mà!
Về nhà, xem qua tự điển thì thấy Soha định nghĩa (“ăn theo”) thế này: Khẩu ngữ: Được hưởng hoặc có được nhờ dựa theo cái khác, người khác, không phải do tự bản thân có hoặc làm nên: “Nước lên cá đuối ăn theo, Lái buôn hết gạo bỏ neo cầm chừng.” (Cdao)
Lời người dịch: Các lý giải của Jude Blanchette và Richard McGregor về sự ra đi và kế vị của Tập Cận Bình trong tương lai là một đóng góp hữu ích cho độc giả quan tâm đến sự nghiệp chính trị của Nguyễn Phú Trọng và sự thống trị của ĐCSVN, vì không có sự khác biệt to lớn trong hệ thống chính trị của Trung Quốc và Việt Nam. Nhưng hai tác giả không nêu lên một khía cạnh thời sự đang tác động cho tình thế là dịch bịnh COVID-19.
Cả hai ĐCSTQ và ĐCSVN đều luôn tự hào về các thành tích kinh tế toả sáng mà không cần cải cách tự do chính trị và tự tuyên dương là “cường quốc chống dịch bịnh” hữu hiệu hơn các nước dân chủ phương Tây.
Hiện nay, biến chuyển thảm khốc về dịch bịnh tại Việt Nam cho thấy một sự thật khác hẳn và giúp cho người dân có một cơ hội để nhận định đúng đắn hơn về sự lãnh đạo của ĐCSVN.
Ở độ cao hơn 46,000 feet tức là cao hơn 14 kilomets trên vùng sa mạc khô cằn của tiểu bang New Mexico, chiếc phi thuyền không gian màu trắng và bạc đã được hỏa tiễn phóng lên hướng về bầu khí quyển của Trái Đất, cỡi lên một chòm khói khí đốt và nhiên liệu cao su cứng đang cháy rực, theo ký giả Michael Greshko của báo National Geographic. Một vài phút sau, 2 phi công và 4 hành khách của phi thuyền, gồm tỉ phú Richard Branson, đã trôi trên bề mặt của hành tinh chúng ta hơn 53 dặm, tức hơn 85 cây số là độ cao đủ để nhìn thấy độ cong của Trái Đất và trượt qua mối ràng buộc của hấp lực, trong vòng ít nhất vài phút. Chiếc phi thuyền lấp lánh đó -- Virgin Galactic’s V.S.S. Unity – được phóng vào không trung từ một chiếc máy bay lớn hơn để đạt tới độ cao hơn 53 dặm trên bầu trời. Khi nó hoàn tất đường phóng lên, nó xoay cặp đuôi của nó lại, sắp xếp lại hình dạng chiếc phi thuyền để cho phép nó rơi trở lại thượng tầng khí quyển như một trái banh vũ cầu. 15 phút sau khi tách khỏi phi thuyền mẹ,
Câu chuyện của Giannis Antetokounmpo cũng là câu chuyện của những người di dân Mỹ. Bất kể đến từ đâu, bất kể màu da, bất kể chủng tộc, giá trị của người di dân chỉ có thể được đánh giá trên sự phấn đấu và những đóng góp của họ cho quê hương mới.
Như vậy, thì “mạng xã hội” đã lũng đoạn thành công và làm tha hóa đảng Cộng sản chưa, hay là, nói như lời để lại ngày 15/09/2017 của Cố Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ của CSVN tại Bắc Kinh (Trung Cộng) rằng: ”ĐCSVN nay đã hoàn toàn biến chất, trở nên quá hư hỏng, khó có thể sửa chữa được! Đảng đã đánh mất mình, không còn xứng đáng là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội nữa.”
Sóng radio, sóng ánh sáng lan tỏa trong không gian như thế nào ta đã biết. Chỉ còn một thắc mắc: Nguyên do nào khiến một vi phân tử, thí dụ như photon, “bay” nhanh đến thế – có thể nhanh nhất trong Vũ Trụ.
Theo truyền thống, trước hết, thỉnh ý tiền nhân.
Lên Gúc, tra cứu sách báo khoa học, không thấy các ngài – như Einstein, Newton – dạy bảo gì rõ ràng, dứt khoát về vụ này. Đành trông chờ ở các bậc cao minh của thời đại chúng ta.
Kỷ Niệm Ngày Ký Kết Hiệp Định Genève: 20 tháng 7 năm 1954 - Bối Cảnh, Diễn Tiến, Nội Dung và Hậu Quả
Trong bóng hậu trường đàm phán có các sự thật khác mà hồi ký của Khrushchev hé lộ một phần trong chi tiết. Khrushchev kể lại nội dung trao đổi giữa Chu Ân Lai với Hồ Chí Minh. Về diễn tiến trận Điện Biên Phủ, Hồ Chí Minh cho biết tình hình chiến sự là tuyệt vọng, nếu không ngừng bắn sớm, Việt Minh không thể chống Pháp trong lâu dài. Trước nguy cơ này, Viêt Minh, khi cùng đường, có thể tháo chạy qua biên giới tìm nơi trú ẩn và xin Trung Quốc tiến quân sang Việt Nam, như đã làm ở Triều Tiên.
Với riêng những người dân Việt Nam, còn có thêm câu trả lời rằng, chính phủ Mỹ của tổng thống Joe Biden hiện nay cũng là một ân nhân khi đã viện trợ và chấp thuận các hãng chế tạo thuốc ngừa Covid của Mỹ được phép bán thuốc cho Việt Nam vì nội các tiền nhiệm của Trump đã từ chối tham gia chương trình viện trợ nhân đạo COVAX cho thế giới. Chích mũi thuốc Pfizer hay Moderna, hy vọng người dân Việt Nam sẽ nhớ đến điều này.
Đạo đức của thị trường không phải kinh doanh lương thiện mà chính ở chổ đầu tư khôn ngoan và chính chắn sẽ được thị trường tưởng thưởng, bằng ngược lại liều lỉnh hay lảng phí sẽ bị đào thải. Bàn tay vô hình thường xuyên tẩy sạch các sai lầm thì thị trường mới sinh hoạt tự do và lành mạnh.
Sách báo kinh tế Hoa Kỳ lại nhắc đến “moral hazard” hay là rủi ro đạo đức. Giống như cháu hư tại bà tức có can thiệp từ bên ngoài - thường là do bàn tay hữu hình của nhà nước – dung dưỡng bao che khiến thị trường trở nên ỷ lại không cải sửa thói hư tật xấu. Thị trường không tự sửa sai sẽ có ngày vấp ngã giết chết nền kinh tế.
“Các ‘đại gia’ đó đã trở về Việt Nam từ thập niên 1990 khi đất nước bắt đầu mở cửa để đổi mới. Họ đầu tư chủ yếu vào bất động sản và xây dựng quan hệ là hai thứ tài sản có lợi nhất trong thời quá độ. Với túi tiền và kinh nghiệm tham nhũng ở Liên Xô và Đông Âu cũ, họ là những người cơ hội (như ‘carpetbaggers’) đặc trưng của thời kỳ tích tụ tư bản hoang dã.
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 